uyak

UYAK = (uyak nedir; uyak ne demek; uyak İngilizcesi) 1. Uyanık, bîdar, uykusuz. 2. Uykusuzluk.

UYAK = (uyak nedir; uyak ne demek; uyak İngilizcesi) Dize sonlarının sesçe benzerliği. (Uyak hecelerinin sesçe benzeşmelerine karşılık, anlamca ayrı olmaları gereklidir.) Türleri:. 1. Yalın uyak: [es. t. basit kafiye, tam kafiye]: Biri ünlü olmak üzere ikişer harfin benzeşmesi yoluyla yapılan uyak. Ör.: gül-bülbül, an- ne-sene gibi. 2. zengin uyak: [es. t. kafiye-i mukayyede, kayıtlı kafiye, zengin kafiye]: Yalın uyaktan önceki harf ya da hecenin de benzeşmesi yoluyla yapılan uyak. Ör.: sıcak-ocak, sarı-dağları ifade-istifade. 3. yarım uyak: [Fr. assonance] [es. t. yarım kafiye]: Yalın uyaktan daha az harf kullanılması yoluyla yapılan uyak. Ör.: bas-kes. A- ündeşli uyak: [es. t. cinaslı kafiye] Sesteş sözcüklerle yapılan uyak. Ör. / Güle naz / Bülbül eder güle naz / Öyle bir yere düştüm / Ağlayan çok gülen az. 5. iç uyak: [es. t. musammat] Dizelerin ortalarında bulunan uyak. (Birinci dizenin son sözcüğüyle uyaklanmış olur.) Ör. / Gül-i ruhsarına karşu gözümde kanlı akar su / Habibim fas-ı güldür bu akar sular bulunmaz mı? (Fuzuli) 6. açık uyak: [Fr. rime féminine] [es. t. açık kafiye]: Sonu açık hece ile biten uyak. 7. kapalı uyak: [Fr. rime masculine] [es. t. kapalı kafiye]: Ünsüzle biten uyak. 8. sarma uyak: [Fr. rimes embrassées]: Her bağlamın birinci ile dördüncü ve ikinci ile üçüncü dizelerinde yapılan uyak. 9. başuyak1: [es. t. mahcup kafiye] Dizelerin başlarında bulunan uyak. 10. çift uyak: [es. t. zu-kafiyeteyn, zü-l- kafiyeteyn]: Koşanın bir dizesindeki iki sözcükle, öteki dizesindeki iki sözcük arasında yapılan uyak. bk. çift uyaklı. 11. çok uyak: [es. t. zü-l-kavafi] Dizelerde ikiden çok sözcük arasında yapılan uyak. 12. çapraz uyak: [Fr. rime croisé]: Her bağlamın birinci ile üçüncü, ikinci ile dördüncü dizelerinde yapılan uyak.

UYAK = (uyak nedir; uyak ne demek; uyak İngilizcesi) ed. Şiirde dizelerin sonunda tekrarlanan ve aynı ahengi veren heceler veya aynı görevde olmayan ancak benzeşen sesler, kafiye.

UYAK = (uyak nedir; uyak ne demek; uyak İngilizcesi) İki veya ikiden fazla dizenin sonunda bulunan ündeş kelimelerdeki aynı ses öbeği (UYAK MERAKLISI, Rimeur; ALMAŞIK U., R. Alternées; BAŞTA U., Rime initiale; DÜZ U., R. couronnée; EKLEME U., R. annexée; İKİRCİL U., R. équivoquée; ORTADA U., R. intérieure ou médiane; ÖRÜŞÜK U., R. enlacées; SONDA U., R. terminale; ÜÇ KEZLİ UYAK, R. emperière; ZİNCİRLİ U., R. enchaînée).

uyak = kafiye [öz Türkçe - eski terim]