• Medya

  • Uygulama

  • Google Play

çevrebilim terimleri / ecological terminology


1/3 Oktav bant Nedir, Ne demektir  Her oktav bandın 3’e bölünmesi ile daha detaylı analizlere olanak veren ve bant genişliği merkez frekansın % 23’üne eşit olan frekans bandı.


2/B alanları Nedir, Ne demektir  6831 sayılı Kanunun 20/6/1973 tarihli ve 1744 sayılı Kanunla değişik 2 nci maddesi ile 23/9/1983 tarihli ve 2896 sayılı, 5/6/1986 tarihli ve 3302 sayılı kanunlarla değişik 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (B) bendine veya kesinleşmiş mahkeme kararlarına göre Hazine adına orman sınırları dışına çıkarılan ve çıkarılacak yerler.


A ağırlıklı ses basınç düzeyi (dBA) Nedir, Ne demektir  İnsan işitme sisteminin düşük basınçlı seslere karşı en çok hassas olduğu orta ve yüksek frekanslara daha fazla ağırlık veren ve gürültüden olan etkilenmeyi belirleyen ve gürültü kontrolünde yaygın olarak kullanılan A-ağırlık şebekesi yardımıyla elde edilen tek sayılı bir ses düzeyi birimi.


A Kategorisi Hayvanlar Nedir, Ne demektir  CITES Sözleşmesi Ek–1 listesinde yer alan ve Bakanlıkça sıkı koruma altına alınan türler.


Abone Nedir, Ne demektir  Su ve atıksu ve katı atık hizmetlerinden faydalanan ve/veya faydalanacak gerçek veya tüzel kişi.


Acil Durum Planı Nedir, Ne demektir  Tesiste ve taşıma işlemleri esnasında olabilecek kazayı sonuçlarıyla birlikte değerlendirerek kaza oluşumunda tesiste ve civarında yapılacak işlemleri ayrıntılı olarak belirleyen plan.


Acil müdahale birimi Nedir, Ne demektir  Acil müdahale planları çerçevesinde koruyucu önlemleri uygulamak veya uygulatmak, kirliliği önlemek veya önletmek, ortadan kaldırmak veya kaldırtmak, çıkacak yangınları söndürmek veya söndürtmek amacıyla oluşturulmuş, yetkilendirilmiş, donatılmış birim.


Acil müdahale planı Nedir, Ne demektir  Müdahale faaliyetleri kapsamında teşkilatlanmayı, yetki, görev ve sorumlulukları, yapılacak işlemleri, hazırlıklı olma, müdahale olanak ve kabiliyetleri ile diğer hususları içeren ulusal, bölgesel ve yerel düzeydeki planlar.


Açık arazideki sakin alan Nedir, Ne demektir  Yerleşim alanlarının dışında, ulaşım, endüstri veya rekreasyon faaliyetlerinden kaynaklanan her türlü gürültü rahatsızlığına maruz kalmayacak şekilde ayrılmış bir alan.


Açık arazideki sessiz alan Nedir, Ne demektir  Yetkili idare tarafından ulaşım, sanayi veya rekreasyon faaliyetlerinden kaynaklanan her türlü gürültü rahatsızlığına maruz kalmayacak şekilde ayrılan bir alan.


ADR Nedir, Ne demektir  Tehlikeli Malların Karayolu ile Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Avrupa Anlaşması.


Aerosol Kap Nedir, Ne demektir  Metal, cam veya plastikten yapılmış; sıvı, macun veya toz ya da bunlar olmaksızın basınçla sıkıştırılmış, sıvılaştırılmış veya basınç altında çözülmüş bir gaz içeren ve içindekini köpük, macun veya toz ya da sıvı faz halinde, gazda sıvı zerrecikleri veya katı olarak dışarı püskürtebilecek mekanik bir tertibat takılmış, herhangi bir şekilde tekrar kullanılamayan kap.


Ağırlıklı ses yutuculuk kat sayısı (αw) Nedir, Ne demektir  Ses yutuculuğunun frekansa bağlı değerlerinin, bir referans eğri kullanılarak elde edilen tek sayılı değeri.


Ağaçlandırma bedeli Nedir, Ne demektir  İzin verilen alan üzerinden bir defaya mahsus alınan bedel.


Ağaçlandırma bedeli Nedir, Ne demektir  Orman sayılan alanda izin verilmesi sonucu bu yerlerin ağaçlandırılması için yapılacak giderlerin karşılığı olarak alınan bedel.


Ağır Metal İçeren Atıklar Nedir, Ne demektir  Ünitelerde tedavi, tanı veya deneysel araştırmalar gibi tıbbi alanlarda kullanılan termometre, tansiyon ölçme aleti ve radyasyondan korunma amaçlı paneller gibi alet ve ekipmanların içinde veya bünyesinde bulunan cıva, kadmiyum, kurşun içeren atıklar.


Ağırlıklama Nedir, Ne demektir  İnsan işitme sisteminin özelliğinin dikkate alınarak, ses basıncı düzeyinin frekanslara göre farklı şekilde değiştirilmesi.


Ağırlıklanmış ses azaltma indeksi (Rw) Nedir, Ne demektir  Malzemelerin ses yalıtım performansının laboratuvar şartlarında ölçülen ve tek bir değer olarak ifade edilen etiket değeri.


Ağırlıklı darbe sesi yalıtımı iyileştirme indeksi (ΔLw) Nedir, Ne demektir  1/3 oktav bantlarda belirlenen darbe sesi yalıtımı iyileştirme indeksi ΔL’nin bir referans eğri kullanılarak elde edilen tek sayılı değeri.


Ağırlıklı ses azaltım indeksi (Rw) Nedir, Ne demektir  Ses azaltım performansının laboratuvar şartlarında tek değer cinsinden ölçülmesi.


Ağırlıklı ses azaltma indeksleri (Rw, R'w) Nedir, Ne demektir  Yapı elemanlarının yalıtım performanslarını belirtmek üzere elemanın ses azaltım indeks veya görünür ses azaltım indeksi değerlerinden, bir referans eğri kullanılarak elde edilen tek sayılı yalıtım göstergeleri.


Ağırlıklı ses azaltma iyileştirme indeksi (ΔRw) Nedir, Ne demektir  1/3 oktav bantlarda belirlenen ses azaltma iyileştirme indeksi ΔR’nin, bir referans eğri kullanılarak elde edilen tek sayılı değeri.


Ağırlıklı standardize edilmiş cephe düzeyi farkı (D2m, nT, w) Nedir, Ne demektir  Cephenin 2 metre önünde mevcut trafik gürültüsü veya özel bir ses verici kaynak yardımıyla ölçülen ses basınç düzeyi ile alıcı odadaki ses basınç düzeyi arasındaki farkın, alıcı odasındaki reverberasyon süresine göre düzeltilmiş değerinden bir referans eğri kullanılarak elde edilen tek sayılı yalıtım göstergesi.


Ağırlıklı standardize edilmiş darbe sesi basınç düzeyi (L'nT, w) Nedir, Ne demektir  Alan ölçümlerinde alıcı odasında ölçülmüş ve hesaplanmış darbe sesi basınç düzeyinin, alıcı odasının reverberasyon süresine bağlı bir düzeltme terimi kullanılarak azaltılmış spektral değerinden bir referans eğri kullanılarak elde edilen tek sayılı yalıtım göstergesı.


Ağırlıklı standardize edilmiş düzey farkı (DnT, w) Nedir, Ne demektir  Bitişik iki odadan birisinde bir veya daha fazla ses kaynağı tarafından üretilen hava doğuşlu sesin her iki odada oluşturduğu ses basınç düzeylerinin yer ve zaman ortalamaları arasındaki farkın, alıcı odanın reverberasyon süresine göre düzeltilerek elde edilen spektral değerinden bir referans eğri kullanılarak elde edilen tek sayılı yalıtım göstergesi.


Ahşap Nedir, Ne demektir  Kabuklu ya da kabuksuz olmak üzere, yuvarlak, biçilmiş veya yonga haline getirilmiş her türlü odun.


Ahşap ambalaj malzemesi Nedir, Ne demektir  Ambalaj destek malzemesi de dahil olmak üzere bir malın desteklenmesi, korunması ya da taşınmasında kullanılan kağıt ürünleri hariç ahşap veya ahşap ürünleri.


Ahşap ambalaj malzemesi Nedir, Ne demektir  Bir malın desteklenmesi, korunması veya taşınmasında kullanılan, ahşaptan yapılmış palet, sandık, kasa, kutu, istif tahtası, kablo makarası ve bobin makarası gibi malzeme.


Akaryakıt dolum istasyonu Nedir, Ne demektir  Akaryakıt istasyonu olarak hizmet görmeyen, sadece akaryakıt taşıyan taşıtların yüklendiği tesis.


Akaryakıt istasyonu Nedir, Ne demektir  Esas itibariyle karayolunda seyreden araçların akaryakıt, yağ, basınçlı hava gibi ihtiyaçlarının sağlandığı ve taşıtlarla ilgili bazı basit teçhizat parçaları ile hizmetlerin verildiği yerler.


Akılcı kullanım Nedir, Ne demektir  Sulak alanların ekolojik karakteri korunarak gelecek nesillere aktarılmasına olanak sağlayacak sürdürülebilir şekilde kullanılması.


Akreditasyon Nedir, Ne demektir  Laboratuvarların, muayene ve belgelendirme kuruluşlarının ulusal veya uluslararası kabul görmüş teknik kriterlere göre çalıştığının değerlendirilmesi ve yeterliliğinin onaylanması ve düzenli aralıklarla denetlenmesi işlemi.


Akşam gürültü göstergesi (Lakşam) Nedir, Ne demektir  A ağırlıklı uzun dönem ses seviyesinin enerji ortalaması olup, yılın akşam sürelerinin tamamına göre belirlenen ve akşam süresindeki rahatsızlığı ifade etmekte kullanılan etkilenim  düzeyi.


Aktif madde Nedir, Ne demektir  Bitki koruma ürünü içinde bulunan ve zararlı organizmalar üzerinde biyolojik etki yapan madde.


Aktif madde Nedir, Ne demektir  Zararlı organizmalara karşı; bitkiler, bitki kısımları veya bitkisel ürünlerde genel veya spesifik etkiye sahip maddeleri, mikro-organizmalar.


Akustik Nedir, Ne demektir  Ses dalgalarının oluşumu, yayılması, ses kaynakları, işitme-algılama-etkilenme, ölçüm, kontrol teknolojileri gibi konuları inceleyen ve uygulama olanaklarını araştıran bilim dalı.


Akustik gölge bölgesi Nedir, Ne demektir  Ses dalgalarının bir çevrede yayılmaları sırasında engeller, rüzgar etkisi ve günlük sıcaklık değişimleri gibi dış etkilerle kırılma ve kıvrılmalara uğramaları sonucu ortaya çıkan ve içerisinde ses düzeylerinin 10 dB kadar azalma gösterdiği alanlar.


Akustik gölge bölgesi Nedir, Ne demektir  Ses dalgalarının bir çevrede yayılmaları sırasında engeller, rüzgâr etkisi ve günlük sıcaklık değişimleri gibi dış etkilerle kırılma ve kıvrılmalara uğramaları sonucu ortaya çıkan ve içerisinde ses düzeylerinin 10 dB kadar azalma gösterdiği alan.


Akustik performans belgesi Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmeliğe göre tüm gürültüye karşı hassas binalar veya içindeki bağımsız birimler için yapılacak akustik testler sonucunda akustik performans sınıfını gösteren belge.


Akustik performans sınıfı Nedir, Ne demektir  Binalarda ve içindeki bağımsız birimlerde iç gürültü düzeylerine, yapı elemanlarının yalıtım değerlerine, tesisat ve servis ekipmanlarından kaynaklanan iç gürültü düzeylerine ve reverberasyon zamanlarına bağlı olarak bir bağımsız birim veya binanın tümü için yapılan değerlendirme ile ortaya konan; A, B, C, D, E veya F şeklinde ifade edilebilen derecelendirme sistemi (A, en yüksek performansı; F, en düşük performansı gösterir).


Akustik planlama Nedir, Ne demektir  Gelecekte var olabilecek gürültülerin arazi kullanım planlaması, trafik ve trafik planlama için sistem mühendisliği ile ses yalıtımı önlemleri ve gürültü kaynaklarının kontrolü gibi planlanmış eylemler kullanılarak kontrol edilmesi.


Akustik planlama Nedir, Ne demektir  Gelecekte var olabilecek gürültülerin arazi kullanım planlaması, trafik ve trafik planlaması için sistem mühendisliği ile ses yalıtımı tedbirleri ve gürültü kaynaklarının kontrolü gibi planlanmış tedbirler kullanılarak kontrol edilmesi.


Akustik proje Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmelik hükümleri kullanılarak hazırlanan akustik proje ve detay çizimlerini, anahtar paftaları, hesap ve/veya ölçüm sonuçlarını, değerlendirme raporlarını içeren proje dökümanları.


Akustik rapor Nedir, Ne demektir  29/4/2009 tarihli ve 27214 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin Ek-1 ve Ek-2’sinde yer alan ve 7/3/2008 tarihinden önce kurulmuş veya bu tarihten sonra planlama ve kurulma aşamasını tamamlayarak faaliyete geçmiş işletmelerin, tesislerin değerlendirme yöntemleri kullanılarak oluşması muhtemel çevresel gürültü düzeylerinin belirlendiği ve sınır değerlerin aşılıp aşılmadığını gösteren rapor.


Akustik rapor Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmelik Ek-VII Liste A ve B de yer alan işletmelerin gürültü kaynaklarına bağlı olarak çevresel gürültü düzeyleri ile ilgili değerlendirmelerin (ölçüm ve hesaplama) yapıldığı ve belirli standartlara göre yapılacak hesaplamalara dayalı olarak alınacak teknik önlemleri içeren ve Bakanlıkça Yeterlilik Belgesi verilmiş kurum, kuruluşlar tarafından hazırlanmış rapor.


Akustik rapor Nedir, Ne demektir  Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliğinin Ek-1 ve Ek-2’sinde yer alan ve 07/03/2008 tarihinden önce kurulmuş veya bu tarihten sonra planlama ve kurulma aşamasını tamamlayarak faaliyete geçmiş Fabrika/İşletmelerin, oluşması muhtemel çevresel gürültü düzeylerinin belirlendiği ve sınır değerlerin aşılıp aşılmadığını gösteren rapor.


Akümülatör Nedir, Ne demektir  Endüstride ve araçlarda otomatik marş, aydınlatma veya ateşleme gücü için kullanılan, şarj edilebilir sekonder hücrelerde kurşunla sülfürik asit arasındaki kimyasal reaksiyon sonucu kimyasal enerjinin doğrudan dönüşümü ile üretilen elektrik enerjisi kaynağı.


Alarm seviyesi Nedir, Ne demektir  Menbada depolama başlamadan önceki yeraltı suyu kalitesi ile mansapta depolama devam ederken yeraltı suyu kalitesi arasındaki fark.


Alaşım Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmeliğin amaçları bakımından karışım olarak kabul edilen makro ölçekte homojen olan, mekanik bir yöntemle kolay ayrılamayacak şekilde birleşmiş bir veya daha fazla elementten oluşan metalik malzeme.


Alçak-Basık Kıyı Nedir, Ne demektir  Kıyı çizgisinden sonra da devam eden, kıyı hareketlerinin oluşturduğu plaj, hareketli ve sabit kumulları da içeren kıyı kordonu lagün gölü, lagün alanları, sazlık, bataklık ile kumluk, çakıllık, taşlık ve kayalık alanları içeren kıyılardır.


Alıcı odası Nedir, Ne demektir  Bir ses yalıtımı ölçümünde sesin iletildiği ve alıcı mikrofonların konumlandığı oda.


Alıcı Ortam Nedir, Ne demektir  Arıtılmış suların deşarj edildiği veya dolaylı olarak karıştığı göl, akarsu, kıyı ve deniz suları ile yeraltısuları gibi yakın veya uzak çevreyi ifade eder.


Alıcı ortam Nedir, Ne demektir  Atıksuların deşarj edildiği veya dolaylı olarak karıştığı göl, akarsu, kıyı ve deniz suları ile yeraltı suları gibi yakın veya uzak çevre.


Alıcı ortam Nedir, Ne demektir  Atıksuların doğrudan deşarj edildiği veya dolaylı olarak karıştığı göl, akarsu ve yeraltı suları gibi yakın veya uzak çevre ile arıtılmış atıksuların verildiği arazi.


Alıcı ortam Nedir, Ne demektir  Hava, su, toprak ortamları ile bu ortamlarla ilişkili ekosistem.


Alıcı ortam Nedir, Ne demektir  Hava, su, toprak ortamları ile bu ortamlarla ilişkili ekosistemler.


Alıcı ortam numune alma noktası Nedir, Ne demektir  Atıksuyun alıcı ortama deşarj edilerek alıcı ortamla tam olarak karıştıktan sonra numunenin alındığı nokta.


Alıcıda önlemler Nedir, Ne demektir  Gürültünün azaltılamadığı ortamlarda özellikle yüksek düzeyli gürültüden korunmak için kişilerin işitme organlarının korunmasına yönelik alınabilecek tedbirler.


Alıcıda tedbirler Nedir, Ne demektir  Gürültünün azaltılamadığı ortamlarda özellikle yüksek seviyeli gürültüden korunmak için kişilerin işitme organlarının korunmasına yönelik etkilenen kişi üzerinde alınabilecek tedbirler.


Alıkoyma Nedir, Ne demektir  Canlı hayvan ve ürünler ile ilgili bir karar verilinceye kadar, kontrol görevlisinin vereceği talimatlar doğrultusunda ürünlerin işletmecisi tarafından depolanması ve sahibi tarafından hayvanların muhafazası dâhil, hareketinin veya bunlara dokunulmasının kısıtlanması veya engellenmesi.


Alındı Nedir, Ne demektir  İdarî para cezasının tahsile yetkili mercilere ödenmesini müteakip düzenlenen belge.


Alışveriş merkezleri Nedir, Ne demektir  Birden fazla satış noktasını ve diğer üniteleri bünyesinde bulundurup bir bütün teşkil eden veya tek elden yönetilen merkezler.


Allopati (zıt tedavi yöntemi) Nedir, Ne demektir  Hastalığın zıttı olan maddeyi bünyeye vererek yapılan tedavi.


Alt havza Nedir, Ne demektir  Ana akarsuya bağlı yan kolların veya doğrudan sulak alana boşalan daha küçük akarsular veya göller için su toplama alanı.


Alt kullanıcı Nedir, Ne demektir  İmalatçı ve ithalatçıdan farklı, bir maddeyi kendi endüstriyel veya profesyonel faaliyetleri esnasında kendi halinde veya bir karışım içinde kullanan veya yeniden ithal eden ve dağıtıcı ya da tüketici olmayan Türkiye’de yerleşik gerçek veya tüzel kişi.


Alt ölçekli plan Nedir, Ne demektir  Çevre düzeni planı sınırları içerisinde çevre düzeni planına uygun olarak ilgili idarelerince hazırlanacak ve onaylanacak olan planlar.


Altyapı tesisi Nedir, Ne demektir  Madencilik faaliyetleri için zorunlu ve temdit dahil ruhsat süresi ile sınırlı olan yol, su, haberleşme, enerji nakil hattı, trafo, bant konveyör, havai hat, asansör, havalandırma bacası, şantiye tesisi, yemekhane, atölye, maden stok alanı, pasa döküm alanı, atık barajı, patlayıcı madde ve müştemilatı deposu ve kantar tesisleri.


Altyapı tesisi Nedir, Ne demektir  Madencilik faaliyetleri için zorunlu yol, su, röle istasyonu, haberleşme, doğal gaz boru hattı, enerji nakil hattı, trafo, bant konveyör, havai hat, asansör, havalandırma bacası, kuyu tesisleri, şantiye alanı, yemekhane, atölye, maden stok alanı, pasa döküm alanı, maden atığı döküm alanı, verimli toprak depolama alanı, atık barajı, patlayıcı madde ve müştemilatı deposu ve kantar tesisleri.


Ambalaj Nedir, Ne demektir  Hammaddeden işlenmiş ürüne kadar, bir ürünün üreticiden kullanıcıya veya tüketiciye ulaştırılması aşamasında, taşınması, korunması, saklanması ve satışa sunulması için kullanılan herhangi bir malzemeden yapılmış geri dönüşümü mümkün olmayan ürünler de dâhil tüm ürünler § Satışa sunulan veya piyasaya verilmeye hazır bitki koruma ürününü içinde bulunduran her türlü muhafaza.


Ambalaj atığı Nedir, Ne demektir  Üretim artıkları hariç, ürünlerin veya herhangi bir malzemenin tüketiciye ya da nihai kullanıcıya ulaştırılması aşamasında ürünün sunumu için kullanılan ve ürünün kullanılmasından sonra oluşan kullanım ömrü dolmuş tekrar kullanılabilir ambalajlar da dâhil çevreye atılan veya bırakılan satış, ikincil ve nakliye ambalajlarının atıkları.


Ambalaj atığı aktarma merkezi Nedir, Ne demektir  Çevre lisanslı toplama ayırma tesislerinin yönetim planı kapsamında ambalaj atıklarının toplanması amacıyla kurduğu şubeler.


Ambalaj atığı aktarma merkezi Nedir, Ne demektir  Toplanan ambalaj atıklarının toplama ayırma tesislerine ulaştırılmadan önce biriktirilmesi amacıyla belediyeler/belediye birlikleri tarafından kurulan/kurdurulan, işletilen/işlettirilen merkezler.


Ambalaj atığı işleme tesisi Nedir, Ne demektir  Ambalaj atıklarını toplayıp ayıran, geri dönüştüren ya da geri kazanan tesisler.


Ambalaj atığı toplama noktası Nedir, Ne demektir  24/8/2011 tarihli ve 28035 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’nin 4 üncü maddesinin (ç) bendinde belirtilen yerler.


Ambalaj atığı toplama noktası Nedir, Ne demektir  Satış noktalarında tüketicilerin rahatlıkla görebilecekleri yerlerde, ambalaj atıklarını ayrı biriktirmek ve bu konuda tüketicileri bilgilendirmek ve bilinçlendirmek amacıyla oluşturulan nokta.


Ambalaj atığı üreticisi Nedir, Ne demektir  Ambalajlı ürünü kullanarak ambalaj atığının oluşmasına sebep olan gerçek veya tüzel kişiler.


Ambalaj atığı üreticisi Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmelik kapsamındaki ambalaj atığını üreten, Atık Yönetimi Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (j) bendinde tanımlanan gerçek ve tüzel kişiler.


Ambalaj atıkları yönetim planı Nedir, Ne demektir  Ambalaj atıklarının biriktirilmesi, toplanması, taşınması, ayrılması, geri dönüştürülmesi ve geri kazanılması faaliyetlerinin çevre ile uyumlu şekilde gerçekleştirilmesine yönelik olarak yapılacak çalışmalar ile bu çalışmaların kimler tarafından nasıl, ne şekilde ve ne zaman yapılacağını gösteren detaylı eylem planı.


Ambalaj atıkları yönetim planı Nedir, Ne demektir  Belediyelerin bu Yönetmelikte yer alan sorumlulukları kapsamında ambalaj atıklarının yönetimine ilişkin yürütülecek çalışmalar ile bu çalışmaların kimler tarafından nasıl, ne şekilde ve ne zaman yapılacağını gösteren ambalaj bilgi sistemi üzerinden hazırlanan eylem planı.


Ambalaj atıkları yönetimi Nedir, Ne demektir  Ambalaj atıklarının belirli bir sistem içinde, kaynağında ayrı toplanması, taşınması, ayrılması, tekrar kullanılması, geri dönüştürülmesi, geri kazanılması, bertarafı ve bu tür faaliyetlerin gözetim, denetim ve izlenmesi.


Ambalaj bileşenleri Nedir, Ne demektir  Ambalajın elle veya basit fiziksel yollar ile ayrılabilen kısımları.


Ambalaj bilgi sistemi Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmelik kapsamındaki ambalaj ve ambalaj atıklarına ilişkin beyan ve bildirimlerin gerçekleştirileceği, ambalaj atığı yönetim planlarının hazırlanacağı ve geri dönüşüm/geri kazanım yükümlülüğüne ilişkin gerçekleştirilen çalışmalara ait bilgi ve belgelerin sunulacağı Bakanlıkça hazırlanan çevrimiçi program.


Ambalaj üreticisi Nedir, Ne demektir  Ambalajı üretenler ve/veya bu ürünleri ithal edenler.


Ambalaj komisyonu Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmelik doğrultusunda yürütülen çalışmaları ve uygulamaları değerlendirmek üzere Bakanlık temsilcisinin başkanlığında ilgili taraflardan oluşan komisyon.


Ambalaj ve Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği Nedir, Ne demektir  30/7/2004 tarihli ve 25538 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik.


Ambalaj yardımcı malzemesi Nedir, Ne demektir  Bir malı emniyete almak veya ona destek sağlamak amacı ile kullanılan ancak mal ile her hangi bir bağlantısı olmayan ahşap ambalaj malzemesi.


Ambalajlama Nedir, Ne demektir  Kabın içeriğini koruma ve diğer güvenlik işlemlerini yerine getirmek için gerekli olan kap veya kapları ve diğer bileşen veya malzeme.


Ana demiryolu Nedir, Ne demektir  Yılda otuz binden fazla trenin geçtiği bir demiryolu.


Ana hava limanı Nedir, Ne demektir  Hafif uçaklarla tamamen eğitim amaçlı olarak yapılanlar hariç olmak üzere, yılda elli binden fazla hareketin (her bir kalkış veya iniş bir harekettir) gerçekleştiği sivil hava alanı.


Ana hava limanı Nedir, Ne demektir  Hafif uçaklarla tamamen eğitim maksatlı olarak yapılanlar hariç olmak üzere, yılda elli binden fazla kalkış ve inişin gerçekleştiği sivil hava alanı.


Ana karayolu Nedir, Ne demektir  Yılda üç milyondan fazla aracın geçtiği bölgesel, ulusal veya uluslararası bir karayolu.


Analiz sertifikası Nedir, Ne demektir  Üretici firma tarafından düzenlenen, bitki koruma ürünü hammaddesinin adı, miktarı, teknik madde olması durumunda safiyeti, imalat ve son kullanma tarihi ile şarj numarası bilgileri bulunan, spesifikasyonunda belirtilen fiziksel, kimyasal özelliklerinin uygun metotlarla analizinin yapılarak, sonuçlarının raporlandığı belge.


Anlık numune Nedir, Ne demektir  Belirli bir zamanda ve belirli bir noktadan o anda alınan ve sadece o yeri ve o zamanı temsil eden numune.


Anons Nedir, Ne demektir  Gerçekleştirilmesi planlanan projenin ÇED süreci hakkında, projeden etkilenecek veya etkilenmesi muhtemel halkın yaşadığı yer/yerlerde, ilgili belediyeler ve muhtarlıklarca yapılan sesli duyuru.


Ara ambalaj Nedir, Ne demektir  İç ambalaj veya eşyalar ile dış ambalaj arasına yerleştirilen ambalaj.


Ara Depolama Nedir, Ne demektir  Atıkların geri kazanım ve nihai bertaraf tesislerine ulaştırılmadan önce atık miktarı yeterli kapasiteye ulaşıncaya kadar güvenli bir şekilde depolanması.


Ara depolama tesisi Nedir, Ne demektir  Atıkların ön işlem, geri kazanım veya bertaraf tesislerine ulaştırılmadan önce, atık miktarı yeterli kapasiteye ulaşıncaya kadar güvenli bir şekilde depolandığı tesis.


Ara madde Nedir, Ne demektir  Bir başka maddeye dönüştürülmeye yönelik, imal edilen ve tüketilen veya kimyasal prosestekullanılan madde.


Ara müdahale Nedir, Ne demektir  Kirlilik giderimi veya kontrolü amacıyla kirlenmeye neden olan kaynağın ortadan kaldırılmasını, etkisinin azaltılmasını, gaz fazında, su fazında veya suyla karışmayan sıvı fazında daha fazla yayılmasının önlenmesini veya risk düzeyinin azaltılmasına yönelik önlemlerin alınması.


Araç Nedir, Ne demektir  28/6/2009 tarihli ve 27272 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Motorlu Araçlar ve Römorkları Tip Onayı Yönetmeliği (2007/46/AT) kapsamında yer alan, sürücü dışında en fazla 8 kişilik oturma yeri olan, yolcu taşımaya yönelik motorlu araçları (M1), azami ağırlığı 3500 kilogramı aşmayan motorlu yük taşıma araçlarını (N1) ve 23/12/2004 tarihli ve 25679 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İki veya Üç Tekerlekli Motorlu Araçların Tip Onayı Yönetmeliği (2002/24/AT) kapsamında yer alan, motosiklet ve motorlu bisiklet haricindeki üç tekerlekli araçlar.


Arama döneminde üretim ve satış izin belgesi Nedir, Ne demektir  Arama ruhsatı döneminde teknolojik araştırma, geliştirme, pilot çalışmalar ve pazar araştırmaları yapmak üzere görünür rezervin 1/10’una kadar üretim ve satışı için Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca verilen belge.


Arama ruhsatı Nedir, Ne demektir  Belirli bir alanda maden arama faaliyetlerinde bulunulabilmesi için Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca verilen belge.


Arama ruhsatı Nedir, Ne demektir  Belirli bir alanda maden arama faaliyetlerinde bulunulabilmesi için Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca verilen yetki belgesi.


Araştırma enstitüsü Nedir, Ne demektir  Zirai mücadele araştırma enstitüleri ve yasal olarak bunlara benzer görevleri yapan diğer araştırma enstitüleri.


Arazi izin bedeli Nedir, Ne demektir  Verilecek izinlerin bulunduğu arazinin mevcut orman örtüsü ve bulunduğu bölge dikkate alınarak orman idaresince tespit edilecek bedel.


Arazi izin bedeli Nedir, Ne demektir  Verilen izinlerden orman idaresince alınacak kullanım bedeli.


Arazinin yeniden düzenlenmesi Nedir, Ne demektir  Faaliyetler sonucu oluşan boşlukların zemin stabilizasyonunun sağlanması ve faaliyet sonrası kullanım için hazırlanması.


Araziye uygulama Nedir, Ne demektir  Gübrelerin arazinin yüzeyine uygulanması, içine enjekte edilmesi, arazi yüzeyinin altına verilmesi veya arazinin yüzey katmanlarıyla karıştırılması.


Arıtma Nedir, Ne demektir  Suların kullanım sonucu yitirdikleri fiziksel, kimyasal ve bakteriyolojik özelliklerinin bir kısmını veya tamamını tekrar kazandırabilmek ve/veya boşaldıkları alıcı ortamın doğal, fiziksel, kimyasal, bakteriyolojik ve ekolojik özelliklerini değiştirmeyecek hale getirebilmelerini temin için uygulanacak her türlü fiziksel, kimyasal ve biyolojik arıtma işlemlerini ifade eder. Bir diğer tabirle de akarsuların alıcı ortama verilmeden önce kirletici özelliklerini müsaade edilebilen alıcı ortam parametre değerlerine indirgeme işlemidir.


Arıtma çamuru Nedir, Ne demektir  Evsel ve evsel nitelikli endüstriyel atık suların, fiziksel, kimyasal ve biyolojik işlemleri sonucunda ortaya çıkan, suyu alınmış, kurutulmuş çamur.


Arıtma tesisi Nedir, Ne demektir  Her türlü faaliyet sonucu oluşan katı, sıvı ve gaz halindeki atıkların yönetmeliklerde belirlenen standartları sağlayacak şekilde arıtıldığı tesisler.


Arka plan gürültüsü (binalar için) Nedir, Ne demektir  Bir çevrede veya kapalı mekanda incelenen gürültü kaynağı faaliyette değil iken aynı konum ve koşulda ölçülen geriye kalan toplam ses.


Arka plan gürültüsü Nedir, Ne demektir  Bir çevrede incelenen gürültü kaynağının dışında, diğer kaynakların aynı anda oluşturdukları ortam (fon) gürültüsü.


Arka plan gürültüsü Nedir, Ne demektir  Bir çevrede incelenen sesler bastırıldığında, verilen konumdaki ve verilen durumdaki geriye kalan toplam ses.


Arka plan gürültüsüne göre düzeltme Nedir, Ne demektir  Bir çevrede veya kapalı mekanda gerçek kaynak değerinin; ölçülmüş toplam değerden arka plan gürültüsünün logaritmik çıkarma işlemiyle bulunması işlemi.


Asfalt Atığı Nedir, Ne demektir  Yol, havaalanı pisti ve benzeri yapıların tamiratı, tadilatı, yenilenmesi ve yıkımı sırasında ortaya çıkan ve bünyesinde asfalt, zift, doğal polimer ve benzeri malzeme bulunan atıklar.


Askıda ilan Nedir, Ne demektir  Gerçekleştirilmesi planlanan projenin ÇED süreci hakkında, projeden etkilenecek veya etkilenmesi muhtemel halkın yaşadığı yer/yerlerde, valilik, kaymakamlık ve muhtarlık binasında veya köy odasında bulunan askı ilan yerlerinde yapılan yazılı duyuru.


Askıya alma Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmelik kapsamında verilen izin belgesinin belirli bir süre ile geçersiz sayılması.


Ateşleme Isısı Nedir, Ne demektir  Yakma tesisinde sürekli yanma rejiminde yanan yakıtın birim zamandaki alt ısıl değeri.


Atık Nedir, Ne demektir  5/7/2008 tarihli ve 26927 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin 4 üncü maddesinde tanımlanan tüm madde veya malzeme.


Atık Nedir, Ne demektir  Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin 4 üncü maddesinde tanımlanan tüm madde veya malzeme.


Atık Nedir, Ne demektir  Her türlü üretim ve tüketim faaliyetleri sonunda, fiziksel, kimyasal ve bakteriyolojik özellikleriyle karıştıkları alıcı ortamların doğal bileşim ve özelliklerinin değişmesine yol açarak doğrudan veya dolaylı zararlara yol açabilen ve ortamın kullanım potansiyelini etkileyen katı, sıvı veya gaz halindeki maddelerle birlikte atık enerji.


Atık Nedir, Ne demektir  Her türlü üretim ve tüketim faaliyetleri sonunda, fiziksel, kimyasal ve bakteriyolojik özellikleriyle karıştıkları alıcı ortamların doğal bileşim ve özelliklerinin değişmesine yol açarak dolaylı veya doğrudan zararlara yol açabilen ve ortamın kullanım potansiyelini etkileyen katı, sıvı veya gaz halindeki maddelerle atık enerji.


Atık Nedir, Ne demektir  Her türlü üretim ve tüketim faaliyetlerinin sonunda fiziksel, kimyasal ve bakteriyolojik özellikleriyle karıştıkları alıcı ortamlardan dolaylı veya doğrudan zarar verebilen ve o ortamda doğal birleşim ve özelliklerinin değişmesine yol açan katı, sıvı veya gaz halindeki maddeler.


Atık Nedir, Ne demektir  Herhangi bir faaliyet sonucunda oluşan, çevreye atılan veya bırakılan her türlü madde.


Atık Nedir, Ne demektir  Herhangi bir faaliyet sonucunda oluşan, çevreye atılan veya bırakılan, 5/7/2008 tarihli ve 26927 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin EK-1 inde yer alan sınıflardaki herhangi bir madde.


Atık Nedir, Ne demektir  Üreticisi veya fiilen elinde bulunduran gerçek veya tüzel kişi tarafından çevreye atılan veya bırakılan ya da atılması zorunlu olan herhangi bir madde veya materyal.


Atık azaltımı Nedir, Ne demektir  Üretim, tüketim ve hizmet süreçlerinde planlanan önleme faaliyetleri doğrultusunda çevresel açıdan belirli ölçütlere, temel şart ve özelliklere göre alınacak tedbirler ile atık miktarının düşürülmesi.


Atık Beyan Formu Nedir, Ne demektir  Atık üreticileri tarafından doldurulması gereken web tabanlı programda yer alan form.


Atık Gaz Akımı Merkezi Nedir, Ne demektir  Atık gaz borusunun kesitinde, atık gazın en yüksek sıcaklığa ulaştığı bölge.


Atık Gaz ile Isı Kaybı Nedir, Ne demektir  Yakıtın ısıl değeri açısından yakma havası ile atık gazın ısı içeriği arasındaki fark.


Atık gazlar Nedir, Ne demektir  Katı, sıvı veya gaz emisyonlar ihtiva eden gaz halinde salımlar.


Atık getirme merkezi Nedir, Ne demektir  Atık Yönetimi Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde tanımlanan yerler.


Atık getirme merkezi Nedir, Ne demektir  Ayrı biriktirilen atıkların geri kazanıma ve/veya bertarafa gönderilmesi amacıyla bırakıldığı merkezler.


Atık getirme merkezi Nedir, Ne demektir  Kaynağında ayrı toplanan atıkların geri kazanıma ve/veya bertarafa gönderilmesi amacıyla bırakıldığı merkezler.


Atık işleme Nedir, Ne demektir  Atıkların ön işlemler ve ara depolama dâhil olmak üzere ek-2/A ve ek-2/B’deki geri kazanım ya da bertaraf işlemleri.


Atık işleme tesisi Nedir, Ne demektir  Ön işlem ve ara depolama tesisleri dahil aktarma istasyonları hariç olmak üzere, atıkları Atık Yönetimi Yönetmeliğinde yer alan EK-2/A ve EK-2/B’deki faaliyetlerle geri kazanan ve/veya bertaraf eden tesis.


Atık işleme tesisi Nedir, Ne demektir  Ön işlem ve ara depolama tesisleri dâhil aktarma istasyonları hariç olmak üzere, atıkları Atık Yönetimi Yönetmeliği Ek–2/A ve Ek-2/B’deki faaliyetlerle geri kazanan ve/veya bertaraf eden tesis.


Atık işleme tesisi Nedir, Ne demektir  Ön işlem ve ara depolama tesisleri dâhil aktarma istasyonları hariç olmak üzere, atıkları ek-2/A ve ek-2/B’deki faaliyetlerle geri kazanan ve/veya bertaraf eden tesis.


Atık listesi Nedir, Ne demektir  Ek-4’te verilen liste.


Atık Motor Yağı Nedir, Ne demektir  Belirli bir kullanım süresi sonucunda motorlu araçlardan kaynaklanan ve orijinal kullanım amacına uygun olmayan atık yağlar.


Atık Motor Yağı Üreticisi Nedir, Ne demektir  Atık motor yağlarını üreten, kaynağının bilinmemesi durumunda ise atık motor yağlarını mülkiyetinde bulunduran gerçek ve tüzel kişileri, kurum ve kuruluşlar.


Atık Pil ve Akümülatör Nedir, Ne demektir  Yeniden kullanılabilecek durumda olmayan, evsel atıklardan ayrı olarak toplanması, taşınması, bertaraf edilmesi gereken kullanılmış pil ve akümülatörler.


Atık sahibi Nedir, Ne demektir  Atık üreticisi ya da atığı zilyetliğinde veya mülkiyetinde bulunduran gerçek ve/veya tüzel kişi.


Atık sahibi Nedir, Ne demektir  Atık üreticisini veya atığın sahibi olan gerçek ve tüzel kişiler.


Atık Taşıma Formu Nedir, Ne demektir  Üretici ve taşıyıcı tarafından ortak doldurulacak, üretim noktasından atık bertaraf tesisine kadar kayıt ve beyanları içeren, (Ek 9 A-B) de yer alan formlar.


Atık üreticisi Nedir, Ne demektir  Faaliyetleri sonucu atık oluşumuna neden olan kişi ve/veya atığın bileşiminde veya yapısında bir değişikliğe neden olacak ön işleme, karıştırma veya diğer işlemleri yapan herhangi bir gerçek veya tüzel kişi.


Atık üreticisi Nedir, Ne demektir  Faaliyetleri sonucu atık oluşumuna neden olan kişi, kurum, kuruluş ve işletme ve/veya atığın bileşiminde veya yapısında bir değişikliğe neden olacak ön işlem, karıştırma veya diğer işlemleri yapan herhangi bir gerçek ve/veya tüzel kişi.


Atık Yağ Nedir, Ne demektir  Kullanılmış taşıt yağları (benzinli motor, dizel motor, şanzıman ve diferansiyel, transmisyon, iki zamanlı motor, hidrolik fren, antifiriz, gres ve diğer özel taşıt yağları); endüstriyel yağları (hidrolik sistem, türbin ve kompresör, kızak, açık-kapalı dişli, sirkülasyon, metal kesme ve işleme, metal çekme, tekstil, ısıl işlem, ısı transfer, izolasyon ve koruyucu, pas ve korozyon, izolasyon, trafo, kalıp, buhar silindir, pnömatik sistem koruyucu, gıda ve ilaç endüstrisi, genel amaçlı, kağıt makinesi, yatak ve diğer özel endüstriyel yağları ve endüstriyel gresleri) ve özel müstahzarları (kalınlaştırıcı, koruyucu, temizleyici ve benzeri) ve kontamine olmuş yağ ürünleri.


Atık Yağ Üreticisi Nedir, Ne demektir  Bitkisel atık yağ oluşmasına neden olan, kaynağın bilinmemesi durumunda ise bu tür atıkları mülkiyetinde bulunduran gerçek ve tüzel kişiler.


Atık Yağ Üreticisi Nedir, Ne demektir  Faaliyetleri esnasında Ek-1’de belirtilen atık yağların oluşmasına neden olan, kaynağın bilinmemesi durumunda ise bu atıkları mülkiyetinde bulunduran gerçek ve tüzel kişiler.


Atık Yağların Geri Kazanılması Nedir, Ne demektir  Atık yağların rejenerasyonu, rafinasyonu ve mevcut yakıta ilave edilerek lisanslı tesislerde enerji amaçlı kullanımı.


Atık Yağların Toplanması Nedir, Ne demektir  Atık yağların üreticisinden kategorilerine göre sınıflandırılarak alınıp lisanslı bertaraf noktasına kadar lisanslı atık taşıyıcılar vasıtasıyla Ulusal Atık Taşıma Formu ile birlikte taşınması amacıyla yapılan tüm işlemler.


Atık yönetim planı Nedir, Ne demektir  Çevreyle uyumlu bir şekilde atık yönetimini sağlamak üzere hazırlanan kısa ve uzun vadeli program ve politikaları içeren plan.


Atık Yönetimi Nedir, Ne demektir  Atığın kaynağında azaltılması, özelliğine göre ayrılması, toplanması, geçici depolanması, ara depolanması, geri kazanılması, taşınması, bertarafı ve bertaraf işlemleri sonrası kontrolü ve benzeri işlemler.


Atık yönetimi Nedir, Ne demektir  Atığın oluşumunun önlenmesi, kaynağında azaltılması, yeniden kullanılması, özelliğine ve türüne göre ayrılması, biriktirilmesi, toplanması, geçici depolanması, taşınması, ara depolanması, geri dönüşümü, enerji geri kazanımı dâhil geri kazanılması, bertarafı, bertaraf işlemleri sonrası izlenmesi, kontrolü ve denetimi faaliyetleri.


Atık yönetimi Nedir, Ne demektir  Atık Yönetimi Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (k) bendinde tanımlanan faaliyetler.


Atık Yönetimi Nedir, Ne demektir  Hafriyat toprağı ile inşaat/yıkıntı atıklarının kaynağında ayrılarak toplanması, geçici biriktirilmesi, taşınması, tekrar kullanılması, geri kazanılması ve depolanması işlemleri.


Atıkların sınırlar ötesi hareketi Nedir, Ne demektir  Atıkların ithalat veya ihracatı ile bir devletten başka bir devlete, transit geçiş dâhil olmak üzere sevk edilmesi.


Atıkların Sınırlar Ötesi Hareketi Nedir, Ne demektir  İhracatçı, ithalatçı ve transit devletlerden en az birinde tehlikeli olarak görülen atıkların bir devletten başka bir devlete sevk edilmesi.


Atıksu Nedir, Ne demektir  Evsel, endüstriyel, tarımsal ve diğer kullanımlar sonucu kirlenmiş veya özellikleri değişmiş suları ifade eder.


Atıksu Nedir, Ne demektir  Evsel, endüstriyel, tarımsal ve diğer kullanımlar sonucunda kirlenmiş veya özellikleri kısmen veya tamamen değişmiş sular ile maden ocakları ve cevher hazırlama tesislerinden kaynaklanan sular ve yapılaşmış kaplamalı ve kaplamasız şehir bölgelerinden cadde, otopark ve benzeri alanlardan yağışların yüzey veya yüzeyaltı akışa dönüşmesi sonucunda gelen sular.


Atıksu Nedir, Ne demektir  Evsel, endüstriyel, tarımsal ve diğer kullanımlar sonucunda kirlenmiş veya özellikleri kısmen veya tamamen değişmiş sular.


Atıksu altyapı tesisleri Nedir, Ne demektir  Evsel ve endüstriyel atıksuları münferit veya müşterek toplayan kanalizasyon sistemi ile atıksuların arıtıldığı ve arıtılmış atıksuların nihai bertarafının sağlandığı sistem ve tesislerin tamami.


Atıksu altyapı tesisleri Nedir, Ne demektir  Evsel ve/veya endüstriyel atıksuları toplayan kanalizasyon sistemi ile atıksuların arıtıldığı ve alıcı ortama verilmesinin sağlandığı sistem ve tesislerin tamami.


Atıksu altyapı tesisleri Nedir, Ne demektir  Evsel ve/veya endüstriyel atıksuları toplayan kanalizasyon sistemi ile atıksuların arıtıldığı ve alıcı ortama verilmesinin sağlandığı sistem ve tesislerin tamamı.


Atıksu altyapı tesisleri Nedir, Ne demektir  Evsel ve/veya endüstriyel atıksuları toplayan kanalizasyon sistemi ile atıksuların arıtıldığı ve arıtılmış atıksuların nihai bertarafının sağlandığı sistem ve tesislerin tamami.


Atıksu altyapı tesisleri yönetimi Nedir, Ne demektir  Mahallin en büyük mülki amirinin bilgi, denetim ve gözetimi altında atıksu altyapı tesislerinin inşası, bakımı ve işletilmesinden sorumlu olan, büyük şehirlerde büyükşehir belediyeleri su ve kanalizasyon idarelerini; belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediyeleri, organize sanayi bölgelerinde organize sanayi bölgesi yönetimini, küçük sanayi sitelerinde kooperatif başkanlıklarını; serbest ve/veya endüstri bölgelerinde bölge müdürlüklerini; kültür ve turizm koruma ve gelişme bölgelerinde, turizm merkezlerinde Kültür ve Turizm Bakanlığını veya yetkili kıldığı birimleri, mevcut yerleşim alanlarından kopuk olarak münferit yapılmış tatil köyü, tatil sitesi, turizm tesis alanlarında site yönetimlerini veya tesis işletmecileri.


Atıksu altyapı yönetimleri Nedir, Ne demektir  Atıksuları toplayan kanalizasyon sistemi ile atıksuların arıtıldığı ve arıtılmışatıksuların bertarafının sağlandığı atıksu altyapı sistemlerinin kurulması, bakımı, onarımı, ıslahı ve işletilmesinden; büyükşehirlerde 20/11/1981 tarihli ve 2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunla belirlenen kuruluşları, belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediyeleri, 26/5/2005 tarihli ve 5355 sayılı Mahallî İdare Birlikleri Kanununa istinaden bu amaçla kurulmuş idare birlikleri, bunların dışında iskâna konu her türlü kullanım alanında valiliğin denetiminde bu alanları kullananları, serbest ve/veya endüstri bölgelerinde bölge müdürlükleri, kültür ve turizm koruma ve gelişme bölgelerinde, turizm merkezlerinde Kültür ve Turizm Bakanlığı veya yetkili kıldığı birimleri, organize sanayi bölgelerinde organize sanayi bölgesi yönetimini, küçük sanayi sitelerinde kooperatif başkanlıklarını, mevcut yerleşim alanlarından kopuk olarak münferit yapılmış tatil köyü, tatil sitesi, turizm tesis alanları ve benzeri kullanım alanlarında ise site yönetimlerini veya tesis işletmecileri.


Atıksu arıtımı Nedir, Ne demektir  Suların çeşitli kullanımlar sonucunda atıksu haline dönüşerek yitirdikleri fiziksel, kimyasal ve bakteriyolojik özelliklerinin bir kısmını veya tamamını tekrar kazandırabilmek ve/veya boşaldıkları alıcı ortamın doğal fiziksel, kimyasal, bakteriyolojik ve ekolojik özelliklerini değiştirmeyecek hale getirebilmek için uygulanan fiziksel, kimyasal ve biyolojik arıtma işlemlerinin birini veya birkaçı.


Atıksu kaynakları Nedir, Ne demektir  Faaliyet ve üretimleri nedeniyle atıksuların oluşumuna yolaçan konutlar, ticari binalar, endüstri kuruluşları, maden ocakları, cevher yıkama ve zenginleştirme tesisleri, kentsel bölgeler, tarımsal alanlar, sanayi bölgeleri, tamirhaneler, atölyeler, hastaneler ve benzeri kurum, kuruluş ve işletmeler ve alanlardır. Bunlardan; a) Her atıksu havzasında, atıksu debisi veya herhangi bir kirlilik parametresi itibariyle (kg/gün) veya başka uygun bir birim cinsinden ifade edilen kirletici yükü o havzada kanalizasyon sisteminin taşıdığı toplam debi ve kirletici yükünün % 1 inden fazla olan veya endüstriyel atıksularda günlük debisi 50 m3 den daha fazla olan veya tehlikeli ve zararlı atıklar içeren endüstriyel atıksu kaynakları önemli kirletici atıksu kaynaklarını, b) Atıksu debisi 50 m3/gün den daha düşük olan ve içerdiği herhangi bir kirlilik parametresinin türü ve miktarı itibariyle önemli kirletici kaynak özelliğini taşımayan atıksu kaynakları ise küçük atıksu kaynakları.


Atıksu numune alma noktası Nedir, Ne demektir  Atıksuların toplanıp şehir atıksu sistemine veya alıcı ortamlara boşaltım noktası.


Atıksu toplama havzası Nedir, Ne demektir  Atıksuların alıcı ortamlara verilmeden önce, ilgili mühendislik çalışmalarında belirlenen sınırlar dahilinde toplandıkları alanların toplamı.


Atölye Nedir, Ne demektir  Zanaatçıların veya resim, heykel sanatlarıyla uğraşanların çalıştığı işyerleri ile dokuma, konfeksiyon, torna, demir, doğrama ve benzeri işyerleri.


Av dönemi Nedir, Ne demektir  Merkez Av Komisyonu Kararı’nın Resmi Gazete' de yayınladığı tarihte başlayıp, yeni Kararın Resmi Gazete' de yayınladığı zamana kadar geçen süre.


Av Hayvanı Nedir, Ne demektir  Kanun kapsamında avlanan, korunan ve Bakanlıkça belirlenen listede yer alan hayvanlar.


Av koruma memurları Nedir, Ne demektir  4915 Sayılı Kanun kapsamındaki suçların takibi, av ve yaban hayatı yaşama ortamlarının ve avcıların kontrolü, av ve yaban hayvanlarının bakımı, korunması, geliştirilmesi, gözlenmesi ve sayımı ile bu konularda gerekli tespitleri yapmak üzere eğitilen ve görevlendirilen, Çevre ve Orman Bakanlığı ve Orman Genel Müdürlüğünde her sınıf, derece ve vazifede çalışan memurlar.


Av koruma memurları Nedir, Ne demektir  Bu Kanun kapsamındaki suçların takibi, av ve yaban hayatı yaşama ortamlarının ve avcıların kontrolü, av ve yaban hayvanlarının bakımı, korunması, geliştirilmesi, gözlenmesi ve sayımı ile bu konularda gerekli tespitleri yapmak üzere eğitilen ve görevlendirilen, Çevre ve Orman Bakanlığı ve Orman Genel Müdürlüğünde her sınıf, derece ve vazifede çalışan memurlar.


Av koruma memurları Nedir, Ne demektir  Bu Kanun kapsamındaki suçların takibi, av ve yaban hayatı yaşama ortamlarının ve avcıların kontrolü, av ve yaban hayvanlarının bakımı, korunması, geliştirilmesi, gözlenmesi ve sayımı ile bu konularda gerekli tespitleri yapmak üzere eğitilen ve görevlendirilen, Orman ve Su İşleri Bakanlığında her sınıf, derece ve vazifede çalışan memurlar.


Av Materyali Nedir, Ne demektir  Avlanılması amacıyla üretimi yapılarak doğaya yerleştirilen türler.


Av sezonu Nedir, Ne demektir  Merkez Av Komisyonunca tespit edilen ve avlanmasına izin verilen ilk grup av hayvanlarının avının açıldığı tarih ile son grup av hayvanlarının avının kapandığı tarih arasındaki süre.


Av ve yaban hayatı yönetimi Nedir, Ne demektir  Av ve yaban hayatının sürdürülebilirliğinin sağlanması hedefinden hareketle; av ve yaban hayvanları ile yaşama alanlarında gerekli araştırma, etüd ve envanter çalışmalarının yapılması, koruma ve geliştirme faaliyetlerinin belirlenmesi, faydalanmanın düzenlenmesi de dahil; yönetim planlarının yapılması, uygulanması, denetlenmesi, izlenmesi ve değerlendirilmesi.


Av ve yaban hayatı yönetimi Nedir, Ne demektir  Av ve yaban hayatının sürdürülebilirliğinin sağlanması hedefinden hareketle; av ve yaban hayvanları ile yaşama alanlarında gerekli araştırma, etüt ve envanter çalışmalarının yapılması, koruma ve geliştirme faaliyetlerinin belirlenmesi, faydalanmanın düzenlenmesi de dahil; yönetim planlarının yapılması, uygulanması, denetlenmesi, izlenmesi ve değerlendirilmesi.


Av yılı Nedir, Ne demektir  1 Nisan'dan başlayarak takip eden yılın 31 Mart sonuna kadar olan süre.


Avan proje Nedir, Ne demektir  Uygulama projelerinin yapılmasına esas teşkil eden, geçerli imar durumu, yürürlükte bulunan plan ve Yönetmeliklere göre düzenlenen ve içeriğinde; vaziyet planı, tüm kat planları ve yeterli miktarda kesit ve görünüşleri ile taban alanı, katlar alanı (emsal) ve yapı inşaat alanı hesaplarına ilişkin tüm ölçü ve kotları içeren, gerektiğinde siluetin yer aldığı projeler.


Avcı Nedir, Ne demektir  Avcılık belgesine sahip olan kişi.


Avcı kuruluşu Nedir, Ne demektir  Kuruluş statüsünde, avcılık ile av ve yaban hayatının korunması, geliştirilmesi ve düzenlenmesine ilişkin hükümlerin yer aldığı dernekleri ve bunların oluşturduğu federasyon ve konfederasyonlar.


Avcılık belgesi Nedir, Ne demektir  On sekiz yaşını doldurmuş, silâh taşıma ehliyetine sahip, 4915 sayılı Kanuna göre avcılık belgesi almaya engel hali bulunmayan, avcılık ve av yaban hayatı ile ilgili eğitim almış ve sınavda başarılı olmuş kişilere başvuruları halinde verilen belge. (4915 sayılı Kanunun Geçici 1. maddesi gereğince 11.07.2003 tarihinden önce alınmak kaydıyla, 2003 yılı içinde alınan av tezkereleri 01.01.2008 tarihine kadar, 2002 yılı içinde alınan av tezkereleri 01.01.2007 tarihine kadar avcılık belgesi yerine geçer. 2001 ve öncesi yıllar içinde alınan av tezkereleri avcılık belgesi yerine geçmez.)


Avcılık belgesi Nedir, Ne demektir  Onsekiz yaşını doldurmuş, silâh taşıma ehliyetine sahip, bu Kanuna göre avcılık belgesi almaya engel hali bulunmayan, avcılık ve av yaban hayatı ile ilgili eğitim almış ve sınavda başarılı olmuş kişilere başvuruları halinde verilen belge.


Avlak Nedir, Ne demektir  Av ve yaban hayvanlarının doğal olarak yaşadıkları veya sonradan salındıkları sahalar.


Avlama ücreti Nedir, Ne demektir  Örnek avlaklar ile Genel Müdürlükçe belirlenen Devlet avlakları ve genel avlaklarda, yıllık avlanma izin ücreti dışında, hayvan türlerine, ağırlıklarına ve trofe değerlerine göre ayrıca alınan ücretler.


Avlanma Nedir, Ne demektir  Merkez Av Komisyonunca avına izin verilen yaban hayvanı türlerini, izin verilen yerlerde, tespit edilen zaman ve miktarlar ile belirlenen esas ve usullerle canlı veya ölü ele geçirmeye çalışmayı veya ele geçirme.


Avlanma hakkı Nedir, Ne demektir  Avcılık belgesine sahip olan kişilerin yıllık avlanma izin ücreti ödeme koşulları ile elde ettiği hak.


Avlanma izin belgesi Nedir, Ne demektir  Her av dönemi için Bakanlık tarafından belirlenen avlanma izin ücretinin ödenerek avlanma hakkının elde edilebilmesi amacıyla verilen belge.


Avlanma izin ücreti Nedir, Ne demektir  Her av yılı için, av hayvanı gruplarına ve avcılık belgesi çeşitlerine göre Bakanlıkça tespit edilen ücretler.


Avlanma planı Nedir, Ne demektir  Envanteri yapılan, sınırları belli bir avlak alanında avlanmasına izin verilen yaban hayvanlarının tür, cinsiyet ve yaş itibariyle kaç adet ve hangi usul ve kurallara uyularak ne kadar süre içerisinde avlanacağını düzenleyen ve yaşama ortamının geliştirilerek sürdürülmesi için gerekli önlemleri öngören ve Genel Müdürlükçe onaylanmış plan.


Avlanma Planı Nedir, Ne demektir  Envanteri yapılan, sınırları belli bir avlak alanında, avlanmasına izin verilen av hayvanlarının tür, yaş itibariyle kaç adet ve hangi usul ve kurallara uyularak ne kadar süre içerisinde avlanacağını düzenleyen ve yaşama ortamının geliştirilerek sürdürülmesi için gerekli önlemleri öngören ve Genel Müdürlükçe onaylanmış plan.


Avlanma Süresi Nedir, Ne demektir  Av hayvanlarının avının, av hayvanı gruplarına göre serbest olduğu tarihler arasındaki avlanma günlerini kapsayan süre.


Avlanma zamanı Nedir, Ne demektir  Gün doğumundan bir saat öncesi ile gün batımından bir saat sonrası arasında kalan zaman.


Ayırma Nedir, Ne demektir  Toplanan ambalaj atıklarının cinslerine göre sınıflandırılması.


Ayrı toplama Nedir, Ne demektir  Atıkların türlerine ve özelliklerine göre ayrı biriktirilmesi.


Ayrı toplama Nedir, Ne demektir  Kaynakta ayrı biriktirilen ambalaj atıklarının biriktirildiği yerden, diğer atıklardan ayrı olarak alınmasını ve taşınması.


Az Atıklı Teknolojiler Nedir, Ne demektir  Sanayi tesislerinden kaynaklanan atıkların üretim prosesinin son aşamasında arıtılmasına dayalı teknolojik seviye yerine tercih edilen ve temiz üretim tekniklerini temel alan, kirletmeyen, temiz ve az atıklı teknolojiler.


Az tehlikeli maddeler Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmeliğin Ek-1 inde yer alan tehlikeli maddelere göre daha az tehlikeli olan ve bu Yönetmeliğin Ek-2 sinde yer alan tehlikeli maddeler.


Azo boya Nedir, Ne demektir  Bünyesinde azo grubu bulunduran sentetik boyar madde.


Azot bileşiği Nedir, Ne demektir  Gaz fazındaki moleküler azotun dışında, azot içeren herhangi bir madde.


B Kategorisi Hayvanlar Nedir, Ne demektir  CITES Sözleşmesi Ek–2 listesinde yer alan ve Bakanlıkça koruma altına alınan türler.


Baca Temizleyicisi Nedir, Ne demektir  Yakma tesisinin bacasında gerekli bakım, onarım ve temizliği yapan gerçek ve tüzel kişiler.


Bacharach islilik derecesi Nedir, Ne demektir  Bacharach Skalasında atık gaz içindeki partikül madde emisyonunun meydana getirdiği sayı.


Bağ (çiftlik) evi Nedir, Ne demektir  Tarımsal faaliyetin yapılması için gerekli ihtiyacı karşılayacak olan ve izin verilmesi halinde tarımsal üretimi artırıcı etkisi olan yapı.


Bağımsız birim Nedir, Ne demektir  23/6/1965 tarihli ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanununa göre, bir binanın ayrı ayrı ve başlı başına kullanılmaya elverişli ve bağımsız mülkiyete konu olan bölümü.


Bağlantı İzni Nedir, Ne demektir  Yönetmelik esaslarına uymak şartıyla izin verilecek tesislerden kaynaklanan her türlü evsel atıksuların uzaklaştırılması için yazılı bir belge karşılığında atıksu alt yapı yönetimi tarafından verilen izindir.


Bağlantı kanalı Nedir, Ne demektir  Atıksu kaynağının atıksularını kanalizasyon sistemine ileten, parsel bacası ile atıksu kanalı arasında yer alan, mülk sahibine ait kanal.


Bakanlıkça yeterlik verilmiş kurum/kuruluşlar Nedir, Ne demektir  Çevresel Etki Değerlendirmesi Başvuru Dosyası, Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu, Proje Tanıtım Dosyası, Proje İlerleme Raporu hazırlamak ve sunmak için gerekli şartları taşıyan kurum/kuruluşlar.


Bakım-onarım Nedir, Ne demektir  Yapılarda derz, iç ve dış sıva, boya, badana, oluk dere, doğrama, döşeme ve tavan kaplamaları, elektrik ve sıhhi tesisat tamirleri ile çatı onarımı ve kiremit aktarılması işlemleri.


Bakım-Onarım Birimleri Nedir, Ne demektir  Hangar, atölyeler, çekek alanı ve drenajlı alt yıkama mahallidir.


Bakiye atık Nedir, Ne demektir  İşlenmek üzere atık işleme tesisine kabul edilen atıklardan işlenemeyen veya işlenme sonucunda geriye kalan atıklar.


Balık biyodeneyi Nedir, Ne demektir  Atıksuların indikatör organizma olarak kullanılan türden balıklar üzerindeki zehirlilik etkisini saptamaya yarayan, atıksuların değişik seyreltilerinde 48 saat, 72 saat, 96 saat gibi belirli süreler sonunda balıkların sağ kalma yüzdelerinin belirlenerek; zehirliliğin, seyrelti oranları ile ilişkili olarak ifade edilmesini sağlayan standart bir deney.


Balıkçı Barınağı Nedir, Ne demektir  Balıkçı teknelerine hizmet vermek amacıyla dalgakıranla korunmuş, yöre balıkçılarının ihtiyacına yetecek kadar havuz ve geri sahaya sahip, bağlama rıhtımları ile suyu, elektriği, ağ kurutma sahası, çekek yeri, emsali kara alanının %2’sini, yüksekliği 6.50 metreyi (2 katı) aşmayan ve takılıp sökülebilir elemanlarla inşa edilen yönetim birimi, deniz ürünlerine geçici depolama ve satış üniteleri bulunan kıyı yapılarıdır.


Balıkçılık ürünleri Nedir, Ne demektir  Canlı çift kabuklu yumuşakçalar, canlı denizkestaneleri, canlı gömlekliler ve canlı deniz karından bacaklıları ve bütün deniz memelileri, sürüngenler ve kurbağalar dışında kalan, doğadan veya yetiştiricilik yoluyla elde edilen, bütün deniz ve tatlı su hayvanlarının yenilebilir tüm biçimlerini, kısımlarını ve ürünleri.


Baraj Gölü Nedir, Ne demektir  Yuvacık Baraj Gölü’nün azami su kotu olan 169, 30 m. altında kalan alan.


Barkod Nedir, Ne demektir  Çeşitli kalınlık, aralık ve sayıda çizginin bir araya getirilmesiyle oluşturulmuş, sayı veya harflerden oluşan, verinin bilgisayarlara doğru ve hızlı olarak aktarılmasını sağlayan teknoloji.


Basamak/kademe Nedir, Ne demektir  Yüksek eğimli alanlarda yüzey güvenliği ve ulaşım kolaylığını sağlamak amacıyla kazı yapılarak oluşturulan düzenli yatay ve düşey yüzeyler.


Basınçlı Kaplar Nedir, Ne demektir  Ünitelerde tedavi, tanı veya deneysel araştırmalar gibi tıbbi alanlarda kullanılan gazları içinde bulunduran silindirleri, kartuşları ve kutular.


Basit tamir ve tadilat Nedir, Ne demektir  Yapılarda derz, iç ve dış sıva, boya, badana, oluk dere, doğrama, döşeme ve tavan kaplamaları, elektrik ve sıhhi tesisat tamirleri ile çatı onarımı ve kiremit aktarılması işlemler.


Basitleştirilmiş işlem Nedir, Ne demektir  GDO ve ürünlerinden kaynaklanabilecek herhangi bir riskin olmadığı; insan, hayvan ve bitki sağlığı ile çevre ve biyolojik çeşitliliğe herhangi bir zararının bulunmadığı yönünde mevcut bilgiye ve daha önce yapılmış olan risk değerlendirmesine dayanan basitleştirilmiş karar alma süreci.


Başvuru formu Nedir, Ne demektir  Bakanlığın veya Genel Müdürlüğün iznine tabi faaliyetler için Bakanlık tarafından düzenlenecek formlar.


Bayi Nedir, Ne demektir  Bitki koruma ürünlerini perakende satan, izin belgesi sahibi gerçek ve tüzel kişiler ile kamu kurumları ve kamu kurumu niteliğindeki kuruluşlar ve birlikler.


Baz Yağ Nedir, Ne demektir  Rafinerilerde üretilen alifatik, aromatik ve karışık (alifatik+aromatik) esaslı petrol ürününü veya sentetik olarak (kimyasal yolla) elde edilen yağ.


Bedel Artış Katsayısı (BAK) Nedir, Ne demektir  Her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranı.


Bedel tespit komisyonu Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmelikte yer alan bedel tespit işlemlerini yapmak üzere görevlendirilen komisyon.


Bek avı Nedir, Ne demektir  Yolak adı verilen yaban hayvanlarının geçiş yollarında bekleyerek yürüyerek yapılan avlanma şekli.


Belediye Nedir, Ne demektir  Kartepe, Başiskele, Gölcük, İznik ve Pamukova Belediyeleri.


Belediye atığı Nedir, Ne demektir  2/4/2015 tarihli ve 29314 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Yönetimi Yönetmeliğinde tanımlanan atıklar.


Belediye atığı Nedir, Ne demektir  Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin Ek–IV’ün yirminci bölümünde tehlikesiz olarak sınıflandırılan ve evlerden kaynaklanan ya da içerik veya yapısal olarak benzer olan atıklar.


Belediye atıkları Nedir, Ne demektir  Yönetmeliğin ek-4’ünün 20 kodlu bölümünde tanımlanan ve yönetiminden belediyenin sorumlu olduğu, evlerden kaynaklanan ya da içerik veya yapısal olarak benzer olan ticari, endüstriyel ve kurumsal atıklar.


Belediye hizmet alanı Nedir, Ne demektir  Belediyelerin görev ve sorumlulukları kapsamındaki hizmetlerinin götürülebilmesi için gerekli itfaiye, acil yardım ve kurtarma, ulaşıma yönelik transfer istasyonu, araç ve makine parkı, bakım ve ikmal istasyonu, garaj ve triyaj alanları, belediye depoları, asfalt tesisi, atık işleme tesisi, zabıta birimleri, mezbaha, ekmek üretim tesisi, pazar yeri, idari, sosyal ve kültürel merkez gibi mahallî müşterek nitelikteki ihtiyaçları karşılamak üzere kurulan tesisler ile sermayesinin yarıdan fazlası belediyeye ait olan şirketlerin sahip olduğu tesislerin yapılabileceği alandır.


Belge Nedir, Ne demektir  Emisyon İzin belgesi.


Belgelendirme kuruluşu Nedir, Ne demektir  Güvenlik bilgi formu hazırlayıcılarının belgelendirilmesine yönelik TÜRKAK tarafından akredite olmuş kuruluşlar.


Belirleme sınırı Nedir, Ne demektir  Bir maddenin en küçük miktarının verilen çalışma metoduna dayalı olarak bir örnekte nicel olarak belirlenebilen ve sıfırdan ayırt edilebilen miktar.


Belirsizlik değeri Nedir, Ne demektir  Ölçülen büyüklüğün gerçek değer etrafında bulunabileceği aralığı tanımlayan tahmini değer. (ölçüm kalitesinin ve ölçüm sonuçlarının güvenilirliğinin göstergesi)


Benzen Türevleri Nedir, Ne demektir  İslilik derecesi tespit edilirken filtre kâğıdında tutulan ağır uçucu ve organik maddeler.


Bertaraf Nedir, Ne demektir  14/3/2005 tarihli ve 25755 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği veya 14/3/1991 tarihli ve 20814 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği kapsamında nihai bertaraf işlemleri.


Bertaraf Nedir, Ne demektir  5/7/2008 tarihli ve 26927 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin Ek-II-A’sında yer alan işlemlerden herhangi birisi.


Bertaraf Nedir, Ne demektir  Atık pil ve akümülatörlerin geri kazanım, depolama veya ihracat yoluyla muhtemel olumsuz çevresel etkilerinin giderilmesi.


Bertaraf Nedir, Ne demektir  Atık yağların Bakanlıktan lisans almış tesislerde geri kazanımı veya lisanslı yakma tesislerinde yakılarak zararsız hale getirilmesi.


Bertaraf Nedir, Ne demektir  Atık Yönetimi Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (ö) bendinde tanımlanan işlemler.


Bertaraf Nedir, Ne demektir  İkincil amacı enerji geri kazanımı olsa dahi geri kazanım olarak kabul edilmeyen ve ek-2/A’da yer alan işlemlerden herhangi biri.


Bertaraf Eden Nedir, Ne demektir  Atıkların bertaraf işlemini yapan veya yaptıran gerçek ve tüzel kişiler.


Bertaraf etme Nedir, Ne demektir  Katı atıkların, konut, işyeri gibi üretildikleri yerlerde geçici olarak biriktirilmesi, bu yerlerden toplanması, taşınması, geri kazanılması gibi işlemlerden sonra, çevre ve insan sağlığı açısından zararsız hale getirilmesi ve ekonomiye katkı sağlanması amacıyla kompostlaştırma, enerji kazanmak üzere yakma ve/veya düzenli depolama işlemlerinin tümü.


Bertaraf Tesisi Nedir, Ne demektir  Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin ekinde yer alan EK-II A’da sıralanan işlemlerden bir veya birkaçını yapmak üzere kurulmuş tesis.


Beslenmeyi engelleyiciler Nedir, Ne demektir  Bitkilere uygulandığında böceklerin bitkiye gelmesini engellemeyen ancak tadı nedeniyle bitki ile beslenmelerini engelleyen maddeler.


Bildirim Nedir, Ne demektir  Atıkların sınırlar ötesi hareketinde, Ek 10 da yer alan bilgi, beyan ve formu kullanarak yapılan başvuru.


Bildirimde bulunan Nedir, Ne demektir  Yetkili Mercie bildirimde bulunan imalatçı veya ithalatçıyı veya imalatçılar veya ithalatçılar grubu.


Bilgisayar kontrollü otomasyon sistemi Nedir, Ne demektir  Isıl işlem uygulamasının yapıldığı işletmenin adı ve/veya unvanını, ısıl işlem uygulamasının tarih ve saati ile parti numarasını, ahşap ambalaj malzemesinin çeşidini adet veya m³ cinsinden girilmesine olanak veren, diğer tüm fırın ekipmanlarının kontrolünü sağlayabilen, ısıl işlem fırını içerisindeki sıcaklık ölçerlerden alınan verileri birer dakikalık aralıklarla aktaran, bütün bu bilgileri otomatik olarak kaydeden yazılım sistemi.


Bilimsel araştırma ve geliştirme Nedir, Ne demektir  Kontrollü koşullar altında icra edilen her türlü bilimsel deney, analiz veya kimyasal araştırma.


Bina akustiği Nedir, Ne demektir  Binaların yakın çevresi, binalar içindeki mekanların iç akustiği ve yapı elemanları ile her türlü mekanik ve elektriksel sistemlerin meydana getirdiği gürültü sorunlarını inceleyen; zararlı seslerin engellenmesini amaçlayan ve reverberasyon süresini de içine alan akustik biliminin alt bilim dalı.


Bina akustiği uzmanı Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmelikte öngörülen bina akustiği konusunda rapor ve akustik proje hazırlama, yapım sırasında değerlendirme, uygulama sonrasında ölçümlerle sonuçların ortaya konulması gibi hizmetleri gerçekleştirenler.


Bina ve yerleşkeler Nedir, Ne demektir  Bağımsız konut, ticari ya da hizmet birimlerini barındıran yapılar ile açık ya da kapalı sosyal donatılara sahip münferit yapıları da barındıran özerk yerleşimler.


Birey Nedir, Ne demektir  Türü oluşturan tek varlıklardan her biri.


Biriktirme ekipmanı Nedir, Ne demektir  Ambalaj atığı üreticilerinin atıklarını bırakabilecekleri torba, kafes, kumbara, konteyner ve benzeri ekipmanlar.


Biriktirme ekipmanı Nedir, Ne demektir  Atıkların türlerine göre biriktirildiği kumbara, konteyner ve benzeri ekipmanlar.


Biriktirme ekipmanları Nedir, Ne demektir  Atık üreticilerinin atıklarını bırakabilecekleri torba, kafes, kumbara, konteynırlar ve benzeri ekipmanlar.


Birinci aşama değerlendirme (BAD) Nedir, Ne demektir  Şüpheli saha olarak tanımlanmış bir sahada kirlilik şüphesi nedeniyle örnekleme, ölçüm gibi faaliyetlerin başlatılması ve dolayısıyla bu sahanın takip gerektiren veya takip gerektirmeyen bir saha olup olmadığının kararlaştırılması süreci.


Birinci Nesil Döl F1 Nedir, Ne demektir  Ebeveynlerinden en az birisinin doğadan alındığı veya doğada gebe kalmış bireylerden üretilen yeni bireyler.


Birincil üretim Nedir, Ne demektir  Kesimine kadar çiftlik hayvanlarının üretilmesi, sağımı, bitkisel ürünlerin hasadı da dâhil olmak üzere birincil ürünlerin üretilmesi, yetiştirilmesi, avlanma, balıkçılık ve yabanî ürünlerin toplanması.


Birincil ürünler Nedir, Ne demektir  Topraktan ve hayvan yetiştiriciliğinden elde edilen ürünler ile avlanma ve balıkçılık yoluyla elde edilen ürünler dâhil birincil üretim ürünleri.


Birleşik denetim Nedir, Ne demektir  Tesis veya faaliyetlerin, çalışmalarının Çevre Kanunu ve bu Kanuna dayanılarak yürürlüğe giren hava, su, toprak, atık, kimyasallar, deniz ve gürültüye ilişkin tüm yönetmeliklere uygunluğunun bir arada ele alındığı denetimler.


Bitki Nedir, Ne demektir  Canlı bitkiler ile bunların derin dondurulmamış meyve ve sebzeleri, yumrular, soğansılar, soğanlar ve rizomlar, kesme çiçekler, yapraklı dallar, budama artığı yapraklar, yapraklar, bitki doku kültürleri, canlı polen, göz, kalem ve çelik gibi canlılığını koruyan belirli parçaları ile dikim amaçlı olan botanik tohumları.


Bitki Nedir, Ne demektir  Canlı bitkiler ile bunların derin dondurulmamış meyve ve sebzeleri, yumrular, soğansılar, soğanlar verizomlar, kesme çiçekler, yapraklı dallar, budama artığı yapraklar, yapraklar, bitki doku kültürleri, canlı polen, göz, kalem ve çelik gibi canlılığını koruyan belirli parçaları ile dikim amaçlı olan botanik tohumları.


Bitki Nedir, Ne demektir  Her türlü bitki ile bunların tohum, fide, fidan, çelik, aşı kalemi, aşı gözü, yumru, kök, soğan, meyve, çiçek, yaprak, doku ve diğer parçaları.


Bitki Nedir, Ne demektir  Her türlü bitkilerle bunların tohum, fide, fidan, çelik, aşı kalemi, aşı gözü, yumru, kök, soğan, meyve, çiçek, yaprak, doku ve diğer parçaları.


Bitki aktivatörü Nedir, Ne demektir  Bitkilerdeki zararlı organizmalara ve/veya stres koşullarına karşı doğrudan etkili olmayıp bitkilerin doğal savunma sistemini aktive ederek etkili olan ve bu özelliklerden birini veya birkaçını bir arada taşıyan maddeler.


Bitki gelişim düzenleyicileri (BGD) Nedir, Ne demektir  Gübreler hariç, uygulandıklarında bitkilerin gelişimlerini hızlandırıcı veya yavaşlatıcı etkili olan maddeler.


Bitki koruma ürünleri takip sistemi Nedir, Ne demektir  Bitki koruma ürünlerinin üretimi veya ithalatından başlayarak toptancı, bayi ve son kullanıcıya kadar geçen tüm aşamaları kayıt altına alınarak takibini sağlamak üzere Bakanlık tarafından yürütülen sistem.


Bitki koruma ürünü Nedir, Ne demektir  Bitkileri veya bitkisel ürünleri tüm zararlı organizmalara karşı korumak veya bu tür organizmaların etkilerini engellemek, büyüme düzenleyicileri gibi maddelerin besin öğesi olarak fonksiyonu hariç, bitkilerin yaşam fonksiyonlarını etkilemek, kendisine ait özel düzenlemesi bulunmayan ancak bitkisel ürünleri koruyucu olarak kullanılan, istenmeyen bitki veya bitki kısımlarını yok etmek, istenmeyen bitki gelişimini kontrol etmek veya önlemek amacıyla kullanıcıya bir veya daha fazla aktif madde içeren bir formülasyon halinde sunulan aktif madde ve preparatlar.


Bitki koruma ürünü Nedir, Ne demektir  Bitkileri veya bitkisel ürünleri tüm zararlı organizmalara karşı korumak veya bu tür organizmaların etkilerini engellemek, büyüme düzenleyicileri gibi maddelerin besin ögesi olarak fonksiyonu hariç, bitkilerin yaşam fonksiyonlarını etkilemek, kendisine ait özel düzenlemesi bulunmayan ancak, bitkisel ürünleri koruyucu olarak kullanılan, istenmeyen bitki veya bitki kısımlarını yok etmek, istenmeyen bitki gelişimini kontrol etmek veya önlemek amacıyla kullanıcıya bir veya daha fazla aktif madde içeren bir formülasyon halinde sunulan, aktif madde ve preparatlar.


Bitki koruma ürünü Nedir, Ne demektir  Kullanıcıya farklı formlarda sunulan, bitki ve bitkisel ürünleri zararlı organizmalara karşı koruyan veya bu organizmaların etkilerini önleyen, bitki besleme amaçlı olanlar dışında bitki gelişimini etkileyen, koruyuculara ilişkin özel bir düzenleme kapsamında bulunmayan ancak bitkisel ürünleri koruyucu olarak kullanılan, bitki ve bitki kısımlarının istenmeyen gelişmelerini kontrol eden veya önleyen, istenmeyen bitkileri yok eden, bir veya daha fazla aktif madde veya maddeleri içeren, sinerji yaratan veya güvenilirliği artıran maddeler gibi bileşenleri içeren preparatlar.


Bitki koruma ürünü Nedir, Ne demektir  Kullanıcıya farklı formlarda sunulan, bitki ve bitkisel ürünleri zararlı organizmalara karşı koruyan veya bu organizmaların etkilerini önleyen, bitki besleme amaçlı olanlar dışında bitki gelişimini etkileyen, koruyuculara ilişkin özel bir düzenleme kapsamında bulunmayan ancak bitkisel ürünleri koruyucu olarak kullanılan, bitki ve bitki kısımlarının istenmeyen gelişmelerini kontrol eden veya önleyen, istenmeyen bitkileri yok eden, bir veya daha fazla aktif maddeyi veya aktif madde, sinerji yaratan veya güvenilirliği artıran maddeler gibi bileşenleri içeren preparatlar.


Bitki koruma ürünü Nedir, Ne demektir  Kullanıcıya farklı formlarda sunulan, bitki ve bitkisel ürünleri zararlı organizmalara karşı koruyan veya bu organizmaların etkilerini önleyen, bitki besleme amaçlı olanlar dışında bitki gelişimini etkileyen, koruyuculara ilişkin özel bir düzenleme kapsamında bulunmayan ancak bitkisel ürünleri koruyucu olarak kullanılan, istenmeyen bitki veya bitki kısımlarını yok etmek, istenmeyen bitki gelişimini kontrol etmek veya önlemek amacıyla kullanıcıya bir veya daha fazla aktif madde içeren bir formülasyon halinde sunulan aktif madde ve preparatlar.


Bitki koruma ürünü hammaddesi Nedir, Ne demektir  Bitki koruma ürünü imalatında kullanılan teknik ve yardımcı maddelerden her biri.


Bitki koruma ürünü teknik maddesi Nedir, Ne demektir  Bitki koruma ürünü içerisinde belirli oranda aktif madde olarak bulunan safiyeti yüksek madde.


Bitki koruma ürünü uygulama aksesuarları Nedir, Ne demektir  Bitki koruma ürünü uygulama aletine, bu aletin iyi çalışması için monte edilmiş meme, manometre, süzgeç ve tank temizleme aygıtları.


Bitki koruma ürünü uygulama aleti Nedir, Ne demektir  Bitki koruma ürünü veya bitki koruma ürünü içeren ürünlerin uygulanması için özel olarak tasarlanmış herhangi bir alet.


Bitki koruma ürünü uygulama makineleri Nedir, Ne demektir  Bitki koruma ürünlerinin uygulanmasında kullanılacak her türlü alet, araç-gereç, makine, cihaz, ekipman ile bunların aksam parça ve teferruatı.


Bitki koruma ürünü uygulama makineleri Nedir, Ne demektir  Bitki koruma ürünlerinin uygulanmasında kullanılacak her türlü alet, araç-gereç, makine, cihaz, ekipman ile bunların aksam, parça ve teferruatı.


Bitki koruma ürünü yardımcı maddesi Nedir, Ne demektir  Bitki koruma ürünü içerisindeki aktif madde dışında kalan inaktif ve dolgu maddeleri.


Bitki koruma ürününün ruhsatlandırılması Nedir, Ne demektir  Başvuruyu müteakip Bakanlığın bir bitki koruma ürününün ülke genelinde veya ülkenin bir bölümünde piyasaya arzına izin verdiği idari işlem.


Bitki pasaportu Nedir, Ne demektir  Bitki sağlığı ile ilgili bu Kanun ve diğer ilgili mevzuat ile belirlenen bitki sağlığı standartlarının ve özel şartların karşılandığını gösteren, çeşitli bitki ve bitkisel ürünler için standart hâle getirilmiş, Bakanlıkça belirlenen usullere uygun olarak hazırlanan ve Bakanlık veya Bakanlıkça yetkilendirilenler tarafından düzenlenen resmî etiketi veya belirli ürünler için Bakanlıkça kabul edilen etiket dışındaki işaret.


Bitki sağlık sertifikası Nedir, Ne demektir  Bitki ve bitkisel ürünlerin bu Kanunda belirtilen bitki sağlığı şartlarına uygun olduğunu gösteren belge.


Bitki Sağlık Sertifikası Nedir, Ne demektir  Bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelerin bu Yönetmelikte öngörülen bitki sağlığı şartlarına uygun olduğunu gösteren, bir örneği Ek-7’de yer alan forma göre düzenlenmiş belge.


Bitkisel Atık Yağ Nedir, Ne demektir  Rafine sanayinden çıkan soap-stock’ları, tank dibi tortuları, yağlı toprakları, kullanılmış kızartmalık yağları, çeşitli tesislerin yağ tutucularından çıkan yağları ve kullanım süresi geçmiş olan bitkisel yağlar.


Bitkisel Toprak Nedir, Ne demektir  Bitki gelişimi için organik ve inorganik madde ile hava ve su sağlayan toprak.


Bitkisel üretim yapan kişi Nedir, Ne demektir  Aile ziraatı dışında bitkisel üretim yapan ve bunları ticari amaçlı pazarlayan kişi.


Bitkisel ürün Nedir, Ne demektir  Bitkisel menşeili, işlem görmemiş veya basit bir işlemden geçmiş, bitki tanımına girmeyen ürünler.


Bitkisel ürün Nedir, Ne demektir  Bitkisel orijinli, işlem görmemiş veya basit bir işlemden geçmiş, bitki tanımına girmeyen ürünler.


Bitkisel ürün Nedir, Ne demektir  Canlı bitkiler ve bitkilerin canlı kısımları hariç olmak üzere, taze meyve ve tohumlar da dahil, bitkilerin işlenmemiş halleri veya bitkilerden öğütme, kurutma, presleme gibi sadece basit işlemlerle hazırlanarak elde edilen ürünler.


Bitkisel ürün Nedir, Ne demektir  İşlenmemiş veya bitki özelliğini kaybetmeyecek kadar basit bir işlem geçirmiş bitkisel orijinli ürünler.


Bitkisel ürün Nedir, Ne demektir  Taze meyve ve tohumlar da dâhil, canlı bitkiler ve bitkilerin canlı kısımları hariç olmak üzere, bitkilerin işlenmemiş halleri veya bitkilerden öğütme, kurutma, presleme gibi sadece basit işlemlerle hazırlanarak elde edilen ürünler.


Bitkisel Yağ Nedir, Ne demektir  Bitkisel kökenli ve kullanım amacına uygun olarak piyasaya arz edilen gıda yağları.


Biyobozunur atık Nedir, Ne demektir  Biyolojik olarak bozunabilen park ve bahçe atıkları ile evler, ofisler, lokantalar, satış noktaları, kantinler, gıda hazırlama ve gıda işleme tesislerinden kaynaklanan gıda ve mutfak atıkları.


Biyobozunur atık Nedir, Ne demektir  Oksijensiz veya oksijenli ortamda bozunmaya uğrayabilen gıda, bahçe atıkları, kâğıt ve karton gibi atıklar.


Biyobozunur atık Nedir, Ne demektir  Park, bahçe ve evler ile lokantalar, satış noktaları, gıda üretim ve benzeri tesislerden kaynaklanan oksijenli veya oksijensiz ortamda bozunmaya uğrayabilen atıklar.


Biyobozunur atık Nedir, Ne demektir  Park, bahçe ve evler ile lokantalar, satış noktaları, gıda üretim ve benzeri tesislerden kaynaklanan oksijenli veya oksijensiz ortamda bozunmaya uğrayabilen atıklar.


Biyodizel Nedir, Ne demektir  Her türlü biyolojik orjinli yağların bir katalizatör eşliğinde kısa zincirli bir alkol ile (metanol veya etanol) reaksiyonu sonucunda açığa çıkan ve yakıt olarak kullanılan ürün.


Biyogaz Nedir, Ne demektir  Organik maddelerin anaerobik fermantasyonu sonucunda oluşan metan, karbondioksit, hidrojen sülfür ile eser miktarda azot ve hidrojen içeren gaz.


Biyogüvenlik Nedir, Ne demektir  İnsan, hayvan ve bitki sağlığı ile çevre ve biyolojik çeşitliliği korumak için GDO ve ürünleri ile ilgili faaliyetlerin güvenli bir şekilde yapılması.


Biyogüvenlik bilgi değişim mekanizması Nedir, Ne demektir  GDO ve ürünleri ile ilgili bilimsel, teknik ve uygulamaya ilişkin bilgi ve belgelerin ulusal ve uluslararası seviyede alışverişinin kolaylaştırılması ile kamuoyunun bilgilendirilmesi ve karar sürecine katılımı amacıyla oluşturulacak bilgi alışverişi sistemi.


Biyogüvenlik sistemi Nedir, Ne demektir  Biyogüvenliğin sağlanması için yürütülen her türlü faaliyet ile idari, hukuki ve kurumsal yapılanmanın tamamı.


Biyokimyasal Oksijen İhtiyacı (BOİ) Nedir, Ne demektir  Suda bulunan organik maddelerin aerobik mikroorganizmalar tarafından oksitlenmesi için gerekli oksijen miktarı.


Biyokurutma Nedir, Ne demektir  Biyobozunur atıkların aerobik çürüme esnasında açığa çıkan ısı ile kurutulması.


Biyokütle Nedir, Ne demektir  Ahşap koruyucuları tatbik edilmiş veya kaplama işlemine bağlı olarak halojenli organik birleşikler ihtiva eden ve bu tür atıkları içeren özellikle inşaat ve yıkımdan kaynaklanan ahşap atıklar hariç olmak üzere, ihtiva ettiği enerjiyi kazanmak için yakıt olarak kullanılabilen tarım veya ormancılıktan sağlanan bitkisel bir maddenin kendisini, tamamı ya da bir kısmından elde edilen tarım ve ormancılık kaynaklı bitkisel atıkları, gıda işleme sanayiinden kaynaklanan bitkisel atıkları, ham kağıt hamuru üretiminden kaynaklanan bitkisel atıkları, şişe mantarını ve ahşap atıkları.


Biyokütle Nedir, Ne demektir  Organik atıkların yanı sıra bitkisel yağ atıkları, tarımsal hasat artıkları dahil olmak üzere, tarım ve orman ürünlerinden ve bu ürünlerin işlenmesi sonucu ortaya çıkan yan ürünlerden elde edilen katı, sıvı ve gaz halindeki yakıtlar.


Biyokütle Nedir, Ne demektir  Organik atıkların yanı sıra bitkisel yağ atıkları, tarımsal hasat artıkları dâhil olmak üzere, tarım ve orman ürünlerinden ve bu ürünlerin işlenmesi sonucu ortaya çıkan yan ürünlerden elde edilen kaynaklar.


Biyokütle Nedir, Ne demektir  Tarım veya ormancılık ürünü olan ve tamamı veya bir kısmı içindeki enerjiyi geri kazanmak amacı ile yakıt olarak kullanılabilen bitkisel maddelerin tamamı veya bir kısmından oluşan ürünleri, tarım ve ormancılıktan kaynaklanan bitkisel atıkları, ortaya çıkan ısı geri kazanılabiliyorsa gıda işleme sanayisinden kaynaklanan bitkisel atığı, üretim mahallinde birlikte yakılıyorsa ve ortaya çıkan enerji geri kazanılıyorsa kağıt hamuru üretimi ve kağıt hamurundan kağıt üretimi sırasında oluşan lifli bitkisel atıkları, mantar atığını, ahşap koruyucuları ve kaplamaları ile muamele neticesi halojenli organik bileşikler veya ağır metaller ihtiva eden ve özellikle inşaat veya yıkım atıklarından kaynaklanan atıkları içerenler hariç olmak üzere odun atıkları.


Biyolojik çeşitlilik Nedir, Ne demektir  Ekosistem de dâhil olmak üzere, türler arası ve tür içi farklılıklar.


Biyolojik çeşitlilik Nedir, Ne demektir  Ekosistemlerin, türlerin, genlerin ve bunlar arasındaki ilişkilerin tamamı.


Biyolojik İndikatör Nedir, Ne demektir  Sterilizasyon etkinliğinin araştırılmasında, kağıt şerit (strip) veya benzeri bir taşıyıcı mekanizmaya inoküle edilmiş standart/bilinen bir mikroorganizma.


Biyolojik indikatör Nedir, Ne demektir  Sterilizasyon etkinliğinin araştırılmasında, kağıt şerit veya benzeri bir taşıyıcı mekanizmaya inoküle edilmiş, standart/bilinen patojen olmayan bir mikroorganizma.


Biyolojik mücadele Nedir, Ne demektir  Bitkide zararlı, hastalık ve yabancı otlara karşı diğer canlı organizmaların kullanılmasıyla, zararlı etmenin ekonomik zarar seviyesinin altında tutulabilmesi için yapılan mücadele.


Biyolojik Mücadele Nedir, Ne demektir  Kültür bitkilerinde bitkisel üretimde ekonomik kayıplara yol açan zararlı organizmalarla mücadelede doğada bulunan faydalı organizmaların kullanılması.


Biyolojik mücadele etmeni Nedir, Ne demektir  Bitkilerde zararlı organizmalarla mücadele için kullanılan parazitoit, predatör ve entomopatojenler gibi doğal düşman, antagonist ve rekabetçi türler ile döllemsiz çoğalabilen diğer biyolojik varlıklar.


Biyometanizasyon Nedir, Ne demektir  Organik maddelerin anaerobik mikroorganizmalarla ayrışması sırasında meydana gelen çok adımlı biyokimyasal reaksiyonlardan oluşan biyolojik süreç.


Biyoteknik Mücadele Nedir, Ne demektir  Hedeflenen zararlı türlere karşı, tuzak ve tuzak sistemleri, feromonlar, cezbediciler, uzaklaştırıcılar, böcek gelişme düzenleyicileri, beslenmeyi ve yumurtlamayı engelleyiciler kullanılarak yapılan mücadele.


Biyoteknik yöntemler Nedir, Ne demektir  Hedeflenen zararlı türlere karşı, tuzak ve tuzak sistemleri, feromonlar, cezbediciler, uzaklaştırıcılar, böcek gelişme düzenleyicileri, beslenmeyi ve yumurtlamayı engelleyiciler kullanılarak yapılan mücadele.


Böcek cezbedicileri (Antranctant) Nedir, Ne demektir  Feromon, koku, tat ve benzeri gibi unsurları sayesinde böceklerin davranışlarını etkileyerek onları bulunduğu ortama çeken maddeler.


Böcek gelişim düzenleyicileri (IGR) Nedir, Ne demektir  Böceklerin başkalaşımı veya gelişimi üzerinde rol oynayarak etki gösteren maddeler.


Böcek uzaklaştırıcıları (Repellentler) Nedir, Ne demektir  Feromon, koku, tat ve benzeri gibi unsurları sayesinde böceklerin davranışlarını etkileyerek onları bulunduğu ortamdan uzak tutan maddeler.


Bölge Nedir, Ne demektir  Coğrafi, sosyal, ekonomik, fiziksel nitelikleri açısından benzerlik gösteren alanları ve/veya Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığınca belirlenmiş olan istatistiki bölge (düzey 2) birimleri.


Bölge müdürlüğü Nedir, Ne demektir  Genel Müdürlüğe bağlı orman bölge müdürlükleri.


Bölge müdürlüğü Nedir, Ne demektir  Orman bölge müdürlükleri.


Bölge müdürlüğü Nedir, Ne demektir  Orman ve Su İşleri Bakanlığı (Doğa Koruma ve Milli Parklar) Bölge Müdürlükleri.


Bölge otoparkları ve genel otoparklar Nedir, Ne demektir  Bir şehir veya bölgenin mevcut ve gelecekteki şartları ve ihtiyaçları göz önünde bulundurularak imar planları ile düzenlenen ihtiyaca göre açık veya sökülebilir takılabilir nitelikte yapı tanımına uygun olan kapalı olarak belediyeler veya diğer kamu kuruluşları ve özel kişiler tarafından yapılan ve işletilen otoparklar.


Bölme elemanı Nedir, Ne demektir  Kaynak ve alıcı odasını ayıran, kapı ve pencere gibi bileşenleri de içerebilen duvar gibi düşey yapı elemanları ile döşeme, çatı gibi yapı elemanları.


Bu Kanun kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynakları Nedir, Ne demektir  Rüzgâr, güneş, jeotermal, biyokütle, biyogaz, dalga, akıntı enerjisi ve gel-git ile kanal veya nehir tipi veya rezervuar alanı onbeş kilometrekarenin altında olan hidroelektrik üretim tesisi kurulmasına uygun elektrik enerjisi üretim kaynakları.


Bulaşan Nedir, Ne demektir  Gıda veya yeme kasten ilave edilmeyen ancak, gıdanın birincil üretim aşaması dâhil üretimi, imalatı, işlenmesi, hazırlanması, işleme tabi tutulması, ambalajlanması, paketlenmesi, nakliyesi veya muhafazası ya da çevresel bulaşma sonucu gıdada bulunan, hayvan tüyü, böcek parçası gibi yabancı maddeler hariç olmak üzere her tür madde.


Bulaşan Nedir, Ne demektir  Gıdaya kasten ilave edilmeyen ancak, gıdanın birincil üretim aşaması dâhil üretimi, imalatı, işlenmesi, hazırlanması, işleme tâbi tutulması, ambalajlanması, paketlenmesi, nakliyesi veya muhafazası ya da çevresel bulaşma sonucu gıdada bulunan, hayvan tüyü, böcek parçası gibi yabancı maddeler hariç olmak üzere her tür madde.


Bütünleşik kıyı alanları planı Nedir, Ne demektir  Kıyıları, etkileşim alanı ile birlikte tüm sektörel faaliyet ve planları, sosyal ve ekonomik konuları da içerecek şekilde bütünleşik bir yaklaşımla ele alan; kıyı alanlarındaki fonksiyon ve faaliyetler ile kıyı alanlarına yönelik hedefler arasındaki uyumu sağlayan; sürdürülebilir gelişme ilkesi doğrultusunda kıyı ekosisteminin korunmasını ve doğal kaynakların kullanımını gözeten; ulaşım türleri ile ilgili kıyıda yapılması gerekli altyapı tesislerini içeren; koruma ve kullanma dengesini sağlayacak biçimde mekânsal hedef, strateji ve eylem önerilerini ve yönetim planını kapsayan, 1/25.000 veya 1/50.000 ölçekte şematik ve grafik planlama diline uygun, plan paftası ve planlama raporu ile bütün olarak stratejik planlama yaklaşımı çerçevesinde ilgili kurum ve kuruluşlar ile işbirliği içinde hazırlanan plan.


Büyük Yakma Tesisi Nedir, Ne demektir  Anma ısıl gücü 50 MW ve üzeri olan, yalnızca enerji üretimi için inşa edilen katı, sıvı veya gaz yakıtların kullanıldığı yakma tesisleri.


Büyükşehir Belediyesi Nedir, Ne demektir  Kocaeli, Sakarya ve Bursa Büyükşehir Belediyeleri.


C - Ağırlıklı ses basınç düzeyi (dBC) Nedir, Ne demektir  35 Hz'e kadar alçak frekans seslerine sahip gürültülerin değerlendirilmesinde kullanılan ve C ağırlık şebekesi yardımıyla elde edilen tek sayılı ses düzeyi birimi.


C Kategorisi Hayvanlar Nedir, Ne demektir  CITES Sözleşmesi Ek–3 listesinde yer alan ve Bakanlıkça koruma altına alınmayan diğer türler.


Canlı mühre Nedir, Ne demektir  Sesi veya görüntüsünden faydalanarak av ve yaban hayvanlarını çağırmada ve yakına getirmede kullanılan canlı herhangi bir yabani veya evcil hayvan.


Canlı müzik Nedir, Ne demektir  Gerçek enstrüman ve/veya seslerle veya banttan ya da elektronik olarak yükseltilmiş ses kaynağı kullanılarak yapılan müzik türün.


Canlı organizma Nedir, Ne demektir  Mikroorganizma, steril organizma, virüs, virion ve viroidler de dahil olmak üzere genetik materyali çoğaltabilen ya da aktarabilen herhangi bir biyolojik varlık.


CAS Numarası Nedir, Ne demektir  “Kimyasal Kuramlar Servisi” tarafından verilen numara.


CAS numarası Nedir, Ne demektir  Kimyasal Kuramlar Servisi tarafından verilen numara.


CAS Numarası Nedir, Ne demektir  Kimyasal Kuramlar Servisi tarafından verilen numara.


CEN Nedir, Ne demektir  Avrupa Standardizasyon Komitesi.


CITES Belgesi Nedir, Ne demektir  CITES Uygulama Yönetmeliğinin I, II ve III sayılı listelerinde yer alan bir türe ait örneğin; ihracat, ithalat, ithal edilen canlı av ve yaban hayvanları ve bunlardan elde edilen ürünlerin ham veya işlenerek ihracatı ve denizden girişinde, Genel Müdürlük tarafından düzenlenen, bu kapsamda yapılan işlemler sırasında taraf devletlerin yönetim mercileri ve gümrük idarelerince aranan, sözleşme hükümlerine uygun formatta düzenlenen belge.


CITES Bilimsel Mercii Nedir, Ne demektir  Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu Başkanlığı TÜBİTAK


CITES Uygulama Yönetmeliği Nedir, Ne demektir  27/12/2001 tarihli ve 24623 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşmenin Uygulanmasına Dair Yönetmelik.


Cıva İçeren Piller Nedir, Ne demektir  Cıva oksit elektrot içeren alkali-mangan, çinko-karbon ve cıva oksit piller gibi piller.


Çakışan Koruma Statüsü Nedir, Ne demektir  Bir korunan alanın birden fazla korunan alan statüsü taşıması.


Çalışma alanları Nedir, Ne demektir  Planlarda, merkezi iş alanı, ticaret, hizmet, turizm, sanayi, toplu işyerleri, endüstriyel gelişme bölgesi, lojistik bölgeler gibi kullanımlar için belirlenen alanlardır.


Çalışma izni Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmeliğe göre çalışacak kontrolör, sertifiker ile yetkilendirilmiş kuruluşlara Bakanlık tarafından verilen izin.


Çekek Yeri Nedir, Ne demektir  Tam boyu altmış metreye kadar her türlü gemi veya su araçlarına bakım-onarım, kışlatma ile teknik altyapı ve yönetim hizmeti veren tesistir.


Çevre Nedir, Ne demektir  Biyoçeşitlilik ve ekosistemler, nüfus, insan sağlığı, flora, fauna, toprak, su, hava, iklim, maddi varlıklar, mimari ve arkeolojik mirası içeren kültürel miras, peyzaj ile bunlar arasındaki etkileşim.


Çevre Nedir, Ne demektir  Canlıların hayatları boyunca ilişkilerini sürdürdükleri ve karşılıklı olarak etkileşim içinde bulundukları biyolojik, fiziksel, sosyal, ekonomik ve kültürel ortam.


Çevre Nedir, Ne demektir  Canlıların yaşamları boyunca ilişkilerini sürdürdükleri ve karşılıklı olarak etkileşim içinde bulundukları biyolojik, fiziksel, sosyal, ekonomik ve kültürel ortam.


Çevre Nedir, Ne demektir  Su, hava, toprak, yabani fauna ve flora ile bunların birbirleriyle ve canlı organizmalarla ilişkileri.


Çevre baş denetim görevlisi Nedir, Ne demektir  Çevreyle ilgili denetimleri yapabilecek, yönetebilecek özelliklere sahip olup 35 inci maddede yer alan eğitim programını tamamlayarak eğitim belgesi alanlardan 80 ve üzeri puana sahip bakanlıkça görevlendirilen kişi.


Çevre denetim görevlisi Nedir, Ne demektir  Çevre ile ilgili denetim yapabilecek ve 35 inci maddede yer alan eğitim programını tamamlayarak eğitim belgesi alanlardan 70 ve üzeri puana sahip bakanlıkça görevlendirilen kişi.


Çevre denetim görevlisi adayı Nedir, Ne demektir  Bakanlık merkez veya taşra teşkilatında çalışmakta olup 35 inci maddede yer alan eğitim programına katılan kişi.


Çevre denetimi Nedir, Ne demektir  Tesis veya faaliyetlerin çalışmasının Çevre Kanunu ve bu Kanuna dayanılarak yürürlüğe giren yönetmeliklere uygunluğunu kontrol etmek için, bu mevzuatın yetkili kıldığı kurum ve kuruluşlarla işbirliği ve koordinasyon sağlanarak, faaliyetlere ilişkin bilgilerin tarafsız bir şekilde toplanmasını, değerlendirilmesini, rapor haline getirilmesini ve idari yaptırım kararı ile yetkilendirilmiş makama bildirilmesi.


Çevre düzeni planı / Nazım İmar Planı Nedir, Ne demektir  Özel Hükümlerin yürürlüğe girdiği tarihten önce onaylanmış olan Çevre Düzeni Planları ile 1/25.000 ve 1/5.000 ölçekli nazım imar planı ve plan kararları.


Çevre düzeni planı Nedir, Ne demektir  Ülke ve bölge plan kararlarına uygun olarak konut, sanayi, tarım, turizm, ulaşım gibi yerleşme ve arazi kullanılması kararlarını belirleyen plan.


Çevre düzeni planı Nedir, Ne demektir  Varsa mekânsal strateji planlarının hedef ve strateji kararlarına uygun olarak orman, akarsu, göl ve tarım arazileri gibi temel coğrafi verilerin gösterildiği, kentsel ve kırsal yerleşim, gelişme alanları, sanayi, tarım, turizm, ulaşım, enerji gibi sektörlere ilişkin genel arazi kullanım kararlarını belirleyen, yerleşme ve sektörler arasında ilişkiler ile koruma-kullanma dengesini sağlayan 1/50.000 veya 1/100.000 ölçekteki haritalar üzerinde ölçeğine uygun gösterim kullanılarak bölge, havza veya il düzeyinde hazırlanabilen, plan notları ve raporuyla bir bütün olarak yapılan plan.


Çevre düzeni planı açıklama raporu Nedir, Ne demektir  Çevre düzeni planının vizyonunun, amacının, hedeflerinin, stratejilerinin, ilkelerinin ve politikalarının açıklandığı ve bunlar doğrultusunda belirlenen projeksiyon nüfusuna, sektörel yapıya, alan büyüklüklerine, plan kararlarına, plan uygulama araçlarına, kurumsal yapıya ve denetime ilişkin gerekçeli açıklamaların yapıldığı ve çevre düzeni planı ile bütün olan rapor.


Çevre düzeni planı araştırma raporu Nedir, Ne demektir  Planlama alanına ilişkin geleceğe yönelik projeksiyonların yapılabilmesi, plan kararlarının, koruma ve gelişme politika ve stratejilerinin ve plan hükümlerinin belirlenebilmesi için 7 nci madde kapsamında toplanan verilerin planlama çalışmasında kullanılacak biçimde analiz ve sentezinin yapıldığı, alana yönelik fırsatların, tehditlerin, güçlü yönler ve zayıflıkların belirlenerek ilgisine göre farklı disiplinlerden uzmanlarca hazırlanan rapor.


Çevre düzeni planı plan hükümleri Nedir, Ne demektir  Plan kararlarının uygulanmasını sağlamak üzere planlama alanının özelliklerine göre oluşturulan hükümler.


Çevre etiketi Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmelik hükümlerine uygun, yaşam döngüsü boyunca çevresel etkileri azaltılmış ürünleri teşvik etmek ve tüketicilere doğru, yanıltıcı olmayan, bilimsel temeli olan bilgi sağlamak için oluşturulmuş gönüllü bir ödüllendirme sistemini temsil eden işaret.


Çevre etiketi kullanıcısı Nedir, Ne demektir  Ürettiği, imal ettiği, ihraç ettiği, sunduğu, toptancı veya perakendeci olarak piyasaya sürdüğü ürün veya hizmetler için bu Yönetmelik usul ve esaslarına göre kendisine Bakanlık tarafından çevre etiketi verilmiş kişi veya kuruluş.


Çevre etiketi kurulu Nedir, Ne demektir  Ürün kriterlerini değerlendiren ve sistemin gelişimi için stratejik öneri ve görüşleri belirleyen kurul.


Çevre etiketi sistemi Nedir, Ne demektir  Ürün veya hizmet grubu kriterlerinin belirlenmesi ve geliştirilmesi, çevre etiketi verilmesi ve kullanımını içeren sistem.


Çevre etiketine sahip ürün Nedir, Ne demektir  Hammaddenin temininden başlamak üzere üretim, tüketim, kullanım ve kullanım ömrünü tamamladıktan sonra bertaraf edilmesini de içeren yaşam döngüsü süreçlerinde, aynı ürün veya hizmet grubunda yer alan diğer ürün veya hizmetlerle karşılaştırıldığında, çevreye karşı olumsuz etkileri azaltılmış ve bu etkilerin ürün veya hizmet grubuna göre belirlenmiş kriterlere uygunluğu kanıtlanmış ürün.


Çevre gönüllüsü Nedir, Ne demektir  Bakanlıkça, uygun niteliklere sahip kişiler arasından seçilen ve bu Kanun ve Kanuna göre yürürlüğe konulan düzenlemelere aykırı faaliyetleri Bakanlığa iletmekle görevli ve yetkili kişi.


Çevre gönüllüsü Nedir, Ne demektir  Bakanlıkça, uygun niteliklere sahip kişiler arasından seçilen ve Çevre Kanunu ve bu Kanuna göre yürürlüğe konulan düzenlemelere aykırı faaliyetleri Bakanlığa iletmekle görevli ve yetkili kişi.


Çevre Gönüllüsü Tanıtım Kartı Nedir, Ne demektir  Çevre gönüllüsünün kimlik numarası, adı, soyadı, kartın verildiği ilin adı vb. bilgilerin yer aldığı bir belge.


Çevre görevlisi Nedir, Ne demektir  Faaliyetleri sonucu çevre kirliliğine neden olan ve/veya neden olabilecek ve Çevre Kanununa göre yürürlüğe konulan düzenlemeler uyarınca denetime tâbi kurum, kuruluş veya işletmelerin faaliyetlerinin mevzuata uygunluğunu, alınan tedbirlerin etkili olarak uygulanıp uygulanmadığını değerlendiren, tesis içi yıllık iç tetkik programları düzenleyen tesiste veya çevre yönetim hizmeti veren firmada çalışan görevli.


Çevre izin belgesi Nedir, Ne demektir  İşletmeler için, hava, su ve toprak gibi alıcı ortamları korumak amacıyla ilgili mevzuat uyarınca verilecek belge.


Çevre izin ve lisans belgesi Nedir, Ne demektir  10/9/2014 tarihli ve 29115 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliğinde düzenlenen belge.


Çevre izin ve lisans belgesi Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmelik kapsamında verilecek çevre izin ve çevre lisanslarını kapsayan tek bir belge.


Çevre İzni Nedir, Ne demektir  Çevre Kanunu uyarınca alınması gereken; hava emisyonu, çevresel gürültü, atık su deşarjı, derin deniz deşarjı ve tehlikeli madde deşarjı konularından en az birini içeren izin.


Çevre izni Nedir, Ne demektir  Mevzuat gereğince verilmekte olan emisyon, deşarj, gürültü kontrol, derin deniz deşarjı ve stabilize arıtma çamuru kullanım izinleri.


Çevre kirliliği Nedir, Ne demektir  Çevrede meydana gelen ve canlıların sağlığını, çevresel değerleri ve ekolojik dengeyi bozabilecek her türlü olumsuz etki.


Çevre Kirliliği Nedir, Ne demektir  İnsanların her türlü faaliyetleri sonucu havada, suda ve toprakta meydana gelen doğal olmayan değişikliklerle ekolojik dengenin bozulması ve bu tür faaliyetler sonucu ortaya çıkan salgın hastalıklar ile görüntü bozukluğu koku, gürültü ve atık suların çevrede meydana getirdiği diğer arzu edilmeyen sonuçları ifade eder.


Çevre korunması Nedir, Ne demektir  Çevresel değerlerin ve ekolojik dengenin tahribini, bozulmasını ve yok olmasını önlemeye, mevcut bozulmaları gidermeye, çevreyi iyileştirmeye ve geliştirmeye, çevre kirliliğini önlemeye yönelik çalışmaların bütünü.


Çevre Korunması Nedir, Ne demektir  Ekolojik dengenin korunması, havada, suda, toprakta kirlilik ve bozulmaların önlenmesi ve çevrenin iyileştirilmesi için yapılan çalışmaların bütününü ifade eder.


Çevre lisansı Nedir, Ne demektir  Atıkların toplanması, geri kazanılması, geri dönüşümü ve bertaraf edilebilmesine ilişkin teknik yeterlilik.


Çevre lisansı Nedir, Ne demektir  Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliğinde düzenlenen geçici faaliyet belgesi/çevre izin ve lisansı belgesini kapsayan lisans.


Çevre mevzuatı Nedir, Ne demektir  Kanun, kanun hükmünde kararname, tüzük, yönetmelik, Bakanlar Kurulu kararı,  eki kararlar ve diğer düzenleyici işlemler.


Çevre sağlığı Nedir, Ne demektir  İnsan sağlığının çevredeki fiziksel, kimyasal, biyolojik, sosyal ve psiko-sosyal faktörlerletespit edilen yaşam kalitesi.


Çevre yönetim birimi Nedir, Ne demektir  Faaliyetleri sonucu çevre kirliliğine neden olan ve/veya neden olabilecek ve Çevre Kanununa göre yürürlüğe konulan düzenlemeler uyarınca denetime tâbi kurum, kuruluş veya işletmelerin faaliyetlerinin mevzuata uygunluğunu, alınan tedbirlerin etkili olarak uygulanıp uygulanmadığını değerlendiren, tesis içi yıllık iç tetkik programları düzenleyen birim.


Çevre yönetim birimi Nedir, Ne demektir  Kuruma ait Fabrika/İşletme Müdürlüklerinin faaliyetlerinin çevre mevzuatına uygunluğunu, alınan tedbirlerin etkili olarak uygulanıp uygulanmadığını değerlendiren, tesis içi yıllık denetim programları düzenleyen birim.


Çevre yönetim birimi/Çevre görevlisi Nedir, Ne demektir  Bu Kanun ve Kanuna göre yürürlüğe konulan düzenlemeler uyarınca denetime tâbi tesislerin faaliyetlerinin mevzuata uygunluğunu, alınan tedbirlerin etkili olarak uygulanıp uygulanmadığını değerlendiren, tesis içi yıllık denetim programları düzenleyen birim ya da çevre mühendislerini, mevcut çevre görevlilerini ve Bakanlıkça usul ve esasları ilgili Yönetmelikle belirlenen görevli.


Çevre yönetim birimi/Çevre görevlisi Nedir, Ne demektir  Bu Kanun ve Kanuna göre yürürlüğe konulan düzenlemeler uyarınca denetime tâbi tesislerin faaliyetlerinin mevzuata uygunluğunu, alınan tedbirlerin etkili olarak uygulanıp uygulanmadığını değerlendiren, tesis içi yıllık denetim programları düzenleyen birim ya da görevli.


Çevre yönetimi Nedir, Ne demektir  İdarî, teknik, hukukî, politik, ekonomik, sosyal ve kültürel araçları kullanarak doğal ve yapay çevre unsurlarının sürdürülebilir kullanımını ve gelişmesini sağlamak üzere yerel, bölgesel, ulusal ve küresel düzeyde belirlenen politika ve stratejilerin uygulanması.


Çevresel Durum Değerlendirme Raporu Nedir, Ne demektir  Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğinin ilgili hükümlerine uymadan işletmeye geçmiş mevcut faaliyetler için gerekli çevresel önlemlerin alınmasını sağlamak amacıyla hazırlanan teknik rapor.


Çevresel etki Nedir, Ne demektir  Yaşam döngüsü boyunca ürün veya hizmetin kısmen veya tamamen çevreye verdiği her türlü etki.


Çevresel etki değerlendirmesi - ÇED Nedir, Ne demektir  Gerçekleştirilmesi planlanan projelerin çevreye olabilecek olumlu ve olumsuz etkilerinin belirlenmesinde, olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi ya da çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak önlemlerin, seçilen yer ile teknoloji alternatiflerinin belirlenerek değerlendirilmesinde ve projelerin uygulanmasının izlenmesi ve kontrolünde sürdürülecek çalışmalar.


Çevresel etki değerlendirmesi (ÇED) Nedir, Ne demektir  Gerçekleştirilmesi planlanan projelerin çevreye olabilecek olumlu ya da olumsuz etkilerinin belirlenmesinde, olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi ya da çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak önlemlerin, seçilen yer ile teknoloji alternatiflerinin belirlenerek değerlendirilmesinde ve projelerin uygulanmasının izlenmesi ve kontrolünde sürdürülecek çalışmalar.


Çevresel etki değerlendirmesi (ÇED) belgesi Nedir, Ne demektir  17/7/2008 tarihli ve 26939 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğine göre verilecek “Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu” kararı veya “Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir” kararını veya Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği kapsamı dışında olduğuna dair belge.


Çevresel etki değerlendirmesi Nedir, Ne demektir  Gerçekleştirilmesi planlanan projelerin çevreye olabilecek olumlu ve olumsuz etkilerinin belirlenmesinde, olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi ya da çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak önlemlerin, seçilen yer ile teknoloji alternatiflerinin belirlenerek değerlendirilmesinde ve projelerin uygulanmasının izlenmesi ve kontrolünde sürdürülecek çalışmalar.


Çevresel etki değerlendirmesi başvuru dosyası Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmeliğin EK-III’ünde yer alan Genel Formatı esas alınarak hazırlanan dosya.


Çevresel etki değerlendirmesi başvuru dosyası Nedir, Ne demektir  Ek-3’te yer alan Genel Format esas alınarak hazırlanan dosya.


Çevresel etki değerlendirmesi -ÇED Nedir, Ne demektir  Gerçekleştirilmesi planlanan projelerin çevreye olabilecek olumlu ve olumsuz etkilerinin belirlenmesinde, olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi ya da çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak önlemlerin, seçilen yer ile teknoloji alternatiflerinin belirlenerek değerlendirilmesinde ve projelerin uygulanmasının izlenmesi ve kontrolünde sürdürülecek çalışmalar.


Çevresel Etki Değerlendirmesi -ÇED Nedir, Ne demektir  Gerçekleştirilmesi planlanan projelerin çevreye olabilecek olumlu ve olumsuz etkilerinin belirlenmesinde, olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi ya da çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak önlemlerin, seçilen yer ile teknoloji alternatiflerinin belirlenerek değerlendirilmesinde ve projelerin uygulanmasının izlenmesi ve kontrolünde sürdürülecek çalışmalar.


Çevresel Etki Değerlendirmesi -ÇED Nedir, Ne demektir  Gerçekleştirilmesi planlanan projelerin çevreye olabilecek olumlu ya da olumsuz etkilerinin belirlenmesinde, olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi ya da çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak önlemlerin, seçilen yer ile teknoloji alternatiflerinin belirlenerek değerlendirilmesinde ve projelerin uygulanmasının izlenmesi ve kontrolünde sürdürülecek çalışmalar.


Çevresel etki değerlendirmesi genel formatı Nedir, Ne demektir  Gerçekleştirilmesi planlanan, bu Yönetmeliğin EK-I listesinde yer alan projelerin özelliklerini, yerini, olası etkilerini ve öngörülen önlemleri içeren, projeyi genel boyutları ile tanıtan Çevresel Etki Değerlendirmesi başvuru dosyası hazırlanması sırasında esas alınacak bu Yönetmeliğin EK-III’ündeki genel format.


Çevresel etki değerlendirmesi genel formatı Nedir, Ne demektir  Gerçekleştirilmesi planlanan, ek-1 listesinde yer alan projelerin özelliklerini, yerini, olası etkilerini ve öngörülen önlemleri içeren, projeyi genel boyutları ile tanıtan ÇED Başvuru Dosyası hazırlanması sırasında esas alınacak ek-3’teki Genel Format.


Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir Kararı Nedir, Ne demektir  Ek-II listesindeki projelerin önemli çevresel etkilerinin olmadığı ve Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu hazırlanmasına gerek bulunmadığını belirten Bakanlık kararı.


Çevresel etki değerlendirmesi gerekli değildir kararı Nedir, Ne demektir  Seçme Eleme Kriterlerine Tabi Projeler hakkında yapılan değerlendirmeler dikkate alınarak, projenin çevre üzerindeki muhtemel olumsuz etkilerinin, alınacak önlemler sonucu ilgili mevzuat ve bilimsel esaslara göre kabul edilebilir düzeylerde olduğunun belirlenmesi üzerine projenin gerçekleşmesinde çevre açısından sakınca görülmediğini belirten Bakanlık kararı.


Çevresel etki değerlendirmesi gerekli değildir kararı Nedir, Ne demektir  Seçme eleme kriterlerine tabi projelerin önemli çevresel etkilerinin olmadığı ve Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu hazırlanmasına gerek bulunmadığını belirten Bakanlık kararı.


Çevresel Etki Değerlendirmesi Gereklidir Kararı Nedir, Ne demektir  Ek-II listesindeki projelerin çevresel etkilerinin önemli olduğu ve Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu hazırlanması gerektiğini belirten Bakanlık kararı.


Çevresel etki değerlendirmesi gereklidir kararı Nedir, Ne demektir  Seçme eleme kriterlerine tabi projelerin çevresel etkilerinin daha detaylı incelenmesi ve Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu hazırlanmasının gerektiğini belirten Bakanlık kararı.


Çevresel etki değerlendirmesi gereklidir kararı Nedir, Ne demektir  Seçme Eleme Kriterlerine Tabi Projelerin çevresel etkilerinin incelenerek, çevresel etkilerinin daha detaylı incelenmesi amacıyla Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu hazırlanmasının gerektiğini belirten Bakanlık kararı.


Çevresel etki değerlendirmesi olumlu kararı Nedir, Ne demektir  Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu hakkında Kapsam Belirleme ve İnceleme Değerlendirme Komisyonunca yapılan değerlendirmeler dikkate alınarak, projenin çevre üzerindeki olumsuz etkilerinin, alınacak önlemler sonucu ilgili mevzuat ve bilimsel esaslara göre kabul edilebilir düzeylerde olduğunun saptanması üzerine gerçekleşmesinde sakınca görülmediğini belirten Bakanlık kararı.


Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Kararı Nedir, Ne demektir  Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu hakkında Kapsam Belirleme ve İnceleme Değerlendirme Komisyonunca yapılan değerlendirmeler dikkate alınarak, projenin çevre üzerindeki olumsuz etkilerinin, alınacak önlemler sonucu ilgili mevzuat ve bilimsel esaslara göre kabul edilebilir düzeylerde olduğunun saptanması üzerine gerçekleşmesinde sakınca görülmediğini belirten Bakanlık kararı.


Çevresel etki değerlendirmesi olumlu kararı Nedir, Ne demektir  Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu hakkında Komisyon tarafından yapılan değerlendirmeler dikkate alınarak, projenin çevre üzerindeki muhtemel olumsuz etkilerinin, alınacak önlemler sonucu ilgili mevzuat ve bilimsel esaslara göre kabul edilebilir düzeylerde olduğunun belirlenmesi üzerine projenin gerçekleşmesinde çevre açısından sakınca görülmediğini belirten Bakanlık kararı.


Çevresel etki değerlendirmesi olumsuz kararı Nedir, Ne demektir  Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu hakkında Kapsam Belirleme ve İnceleme Değerlendirme Komisyonunca yapılan değerlendirmeler dikkate alınarak, projenin çevre üzerindeki olumsuz etkileri nedeniyle uygulanmasında sakınca görüldüğünü belirten Bakanlık kararı.


Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumsuz Kararı Nedir, Ne demektir  Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu hakkında Kapsam Belirleme ve İnceleme Değerlendirme Komisyonunca yapılan değerlendirmeler dikkate alınarak, projenin çevre üzerindeki olumsuz etkileri nedeniyle uygulanmasında sakınca görüldüğünü belirten Bakanlık kararı.


Çevresel etki değerlendirmesi olumsuz kararı Nedir, Ne demektir  Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu hakkında Komisyonca yapılan değerlendirmeler dikkate alınarak, projenin çevre üzerindeki muhtemel olumsuz etkileri nedeniyle gerçekleştirilmesinde çevre açısından sakınca görüldüğünü belirten Bakanlık kararı.


Çevresel etki değerlendirmesi raporu Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmeliğin EK-I listesinde yer alan veya Bakanlıkça "Çevresel Etki Değerlendirmesi Gereklidir" kararı verilen bir proje için belirlenen özel formata göre hazırlanacak rapor.


Çevresel etki değerlendirmesi raporu Nedir, Ne demektir  Ek-1 listesinde yer alan veya Bakanlıkça "Çevresel Etki Değerlendirmesi Gereklidir" kararı verilen bir proje için belirlenen Özel Formata göre hazırlanacak rapor.


Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu Nedir, Ne demektir  EK-I listesinde yer alan veya Bakanlıkça “Çevresel Etki Değerlendirmesi Gereklidir” kararı verilen bir proje için belirlenen özel formata göre hazırlanacak rapor.


Çevresel etki değerlendirmesi raporu özel formatı Nedir, Ne demektir  Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporunun hazırlanmasında esas alınmak üzere; Kapsam belirleme ve İnceleme Değerlendirme Komisyonu tarafından projenin önemli çevresel boyutları göz önüne alınmak suretiyle bu Yönetmeliğin EK-III’ündeki proje tanıtım genel formatında belirtilen ana başlıklar altında ele alınması gereken konuları tanımlayan format.


Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu Özel Formatı Nedir, Ne demektir  Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporunun hazırlanmasında esas alınmak üzere; Kapsam belirleme ve İnceleme Değerlendirme Komisyonu tarafından projenin önemli çevresel boyutları göz önüne alınmak suretiyle EK-III deki proje tanıtım genel formatında belirtilen ana başlıklar altında ele alınması gereken konuları tanımlayan format.


Çevresel etki değerlendirmesi raporu özel formatı Nedir, Ne demektir  Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporunun hazırlanmasında esas alınmak üzere; Komisyon tarafından projenin önemli çevresel boyutları ile Halkın Katılımı Toplantısındaki görüş ve öneriler göz önüne alınmak suretiyle ek-3’teki Çevresel Etki Değerlendirmesi Genel Formatında belirtilen ana başlıklar altında ele alınması gereken konuları tanımlayan format.


Çevresel Etki Değerlendirmesi Süreci Nedir, Ne demektir  Gerçekleştirilmesi planlanan projenin çevresel etki değerlendirmesinin yapılması için 8 ve 16 ncı maddelerde belirtilen başvuru ile başlayan ve işletme sonrası çalışmaların uygun hale geldiğinin belirlenmesi ile sona eren süreç.


Çevresel etki değerlendirmesi süreci Nedir, Ne demektir  Gerçekleştirilmesi planlanan projenin çevresel etki değerlendirmesinin yapılması için bu Yönetmeliğin 8 inci ve 16 ncı maddelerinde belirtilen başvuru ile başlayan ve işletme sonrası çalışmaların uygun hale geldiğinin belirlenmesi ile sona eren süreç.


Çevresel etki değerlendirmesi süreci Nedir, Ne demektir  Gerçekleştirilmesi planlanan projenin çevresel etki değerlendirmesinin yapılması için; başvuru, inşaat öncesi, inşaat, işletme ve işletme sonrası çalışmaları kapsayan süreç.


Çevresel gürültü Nedir, Ne demektir  Sanayi tesisleri, atölye, imalathane, işyerlerinden çevreye yayılan gürültü dahil olmak üzere, insan faaliyetleri neticesinde oluşan zararlı veya istenmeyen açık hava sesleri.


Çevresel gürültü Nedir, Ne demektir  Ulaşım araçları, kara yolu trafiği, demir yolu trafiği, hava yolu trafiği, deniz yolu trafiği, açık alanda kullanılan teçhizat, şantiye alanları, sanayi tesisleri, atölye, imalathane, işyerleri ve benzeri ile rekreasyon ve eğlence yerlerinden çevreye (dışarıya) yayılan, istenmeyen veya zararlı açık hava seslerinin bütünü ile yapı içindeki mekanik sistemler ve diğer kaynaklardan doğan ve diğer bir mekan içinde bulunan insanları olumsuz etkileyen yapı içi gürültüler.


Çevresel gürültü Nedir, Ne demektir  Ulaşım araçları, kara yolu trafiği, demir yolu trafiği, hava yolu trafiği, deniz yolu trafiği, açık alanda kullanılan teçhizat, şantiye alanları, sanayi tesisleri, atölye, imalathane, işyerleri ve benzeri ile rekreasyon ve eğlence yerlerinden çevreye yayılan gürültü dâhil olmak üzere, insan faaliyetleri neticesinde oluşan zararlı veya istenmeyen açık hava sesleri.


Çevresel gürültü seviyesi değerlendirme raporu Nedir, Ne demektir  Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin Ek-1 ve Ek-2’sinde yer almayan ve bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce kurulmuş veya bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden sonra kurulması planlanan veya kurulup işletmeye geçen işletmelerin, tesislerin, işyerlerinin değerlendirme yöntemleri kullanılarak oluşması muhtemel çevresel gürültü düzeylerinin belirlendiği ve sınır değerlerin aşılıp aşılmadığını gösteren rapor.


Çevresel gürültü veya dış gürültü Nedir, Ne demektir  Ulaşım araçları, kara yolu trafiği, demir yolu trafiği, hava yolu trafiği, deniz yolu trafiği, rüzgar türbinleri, açık alanda kullanılan makina ve donatım, şantiye alanları, sanayi tesisleri, atölye, imalathane, işyerleri ve benzeri işletmeler ile rekreasyon alanları ve eğlence yerleri, lunapark, çocuk oyun alanları, spor alanları ve insan etkinlikleri sırasında oluşan zararlı veya istenmeyen hava doğuşlu sesler.


Çevresel kalite standardı Nedir, Ne demektir  Belli bir kirleticinin ya da kirletici gruplarının suda, dip çökeltisinde veya biyotada insan sağlığı ve çevreyi korumak için aşmaması gereken konsantrasyonlar.


Çevresel önlemler Nedir, Ne demektir  Yapıların dışında veya içinde yer alan gürültü kaynaklarından doğan seslerin, yapı içindeki kişilere ulaşıncaya kadar yayıldığı ortamda yapılabilecek her türlü gürültü kontrolü çalışması.


Çevresel performans Nedir, Ne demektir  Bir ürünün çevresel etkiye sebep olan özelliklerinin yaşam döngüsü boyunca üretici tarafından değerlendirilmesi ve yönetımı.


Çevresel tedbirler Nedir, Ne demektir  Yapıların dışında veya içinde yer alan gürültü kaynaklarından doğan seslerin, yapı içindeki kişilere ulaşıncaya kadar yayıldığı ortamda yapılabilecek her türlü gürültü kontrolü çalışması.


Çevresel titreşim Nedir, Ne demektir  Maden ve taş ocakları, ulaşım araçları (ağır taşıtlar, lokomotifler ve diğerleri), sanayi ve inşaat makine ve benzeri işlemlerinden doğan ve yapılarda kullanım alanı dışında başka amaçlarla kullanılan hacimlerdeki faaliyetler sırasındaoluşan genellikle katı, sıvı ve gaz ortamlarda yayılan ve insan vücudunca hissedilen mekanik salınım hareketleri.


Çevresel titreşim Nedir, Ne demektir  Maden ve taş ocakları, ulaşım araçları, sanayi ve inşaat makineleri gibi işlemlerden doğan ve yapılarda kullanım alanı dışında başka maksatlarla kullanılan hacimlerdeki faaliyetler sırasında oluşan genellikle katı, sıvı ve gaz ortamlarda yayılan ve insan vücudunca hissedilen mekanik salınım hareketleri.


Çevreye ilişkin bilgi Nedir, Ne demektir  Su, hava, toprak, bitki ve hayvan varlığı ile bunları olumsuz olarak etkileyen veya etkileme ihtimali bulunan faaliyetler ve alınan idarî ve teknik önlemlere ilişkin olarak mevcut bulunan her türlü yazılı, sözlü veya görüntülü bilgi veya veri.


Çevrimiçi ÇED süreci yönetim sistemi Nedir, Ne demektir  ÇED sürecindeki iş ve işlemlerin elektronik ortamda gerçekleştirileceği sistem.


Çıkış Nedir, Ne demektir  Bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelerin serbest bölgeler dahil Türkiye Gümrük Bölgesinden çıkışı ile ihracatı.


Çıkış Nedir, Ne demektir  Bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelerin Türkiye Gümrük Bölgesinden çıkışı ile ihracatı.


Çıkış Nedir, Ne demektir  Malların Türkiye Gümrük Bölgesinden çıkışı ile ihracatı ve geçici ihracat.


Çınlama süresi (sn) Nedir, Ne demektir  Bir hacmin akustik özelliğini frekansa bağlı olarak belirleyen parametreyi ve hacim içinde faaliyette olan bir ses kaynağının susmasından itibaren ses basınç seviyesinin 60 dB azalması için geçen süre.


Çınlama süresi Nedir, Ne demektir  Bir hacmin akustik özelliğini frekansa bağlı olarak belirleyen bir parametredir. Hacim içinde faaliyette olan bir ses kaynağının susmasından itibaren ses basınç düzeyinin 60 dB azalması için geçen süre (birimi saniyedir)


Çift veya çoklu yakıt yakan tesis Nedir, Ne demektir  Aynı anda veya değişimli olarak iki veya daha fazla yakıt ile ateşlenebilen yakma tesisi.


Çift Yakıtlı Yakma Tesisleri Nedir, Ne demektir  Katı, sıvı, gaz yakıtlarından herhangi ikisini alternatifli olarak yakabilen yakma tesisleri.


Çiftçi Nedir, Ne demektir  Mal sahibi, kiracı, yarıcı veya ortakçı olarak devamlı veya en az bir üretim dönemi veya yetiştirme devresinde tarımsal üretim yapan müteşebbis.


Çiftlik hayvanı Nedir, Ne demektir  Et, süt, yumurta da dâhil olmak üzere gıda, deri, kürk, yün, tüy veya diğer ürünlerin temini için veya işgücü amacıyla insanlar tarafından yetiştirilen ve beslenen hayvanlar.


Çiftlik hayvanı gübresi Nedir, Ne demektir  Çiftlik hayvanlarından kaynaklanan atık ürünler ile çöpün bir karışımı ya da çiftlik hayvanlarından kaynaklanan atık ürünler.


Çiftlik hayvanları Nedir, Ne demektir  Tarımsal amaçla kullanmak veya gelir elde etmek için bulundurulan bütün hayvanlar.


Çok duyarlı kullanımlar Nedir, Ne demektir  Konutlar, eğitim, kültür alan ve yapıları, sağlık tesisleri, otel ve dinlenme tesisleri, parklar ve mezarlıklar gibi kullanımlar.


Çok hafif plastik torbalar Nedir, Ne demektir  Kalınlığı çift kat 15 mikronun altında olan, açık gıdalar için birincil ambalaj olarak veya bu gıdaların hijyeni için ihtiyaç duyulan plastik torbalar.


Çok hassas kullanımlar Nedir, Ne demektir  Konut, yataklı hizmet veren sağlık kurumları, eğitim kurumları, çocuk ve yaşlı bakım evleri, canlı müzik izni almış olan oteller hariç diğer oteller, açık arazideki ve yerleşim alanı içindeki sessiz alanlar gibi kullanımlar.


Çok tehlikeli maddeler Nedir, Ne demektir  Esas olarak toksisiteleri, kalıcılıkları ve biyolojik birikme özelliklerine dayalı olarak zararsız maddelere dönüşen maddeler hariç bu Yönetmeliğin Ek–1 inde yer alan tehlikeli maddeler.


Çöp gazı Nedir, Ne demektir  Çöp dâhil diğer atıklardan enerji elde edilmesi amacıyla üretilen gaz.


Dağıtıcı Nedir, Ne demektir  Bir aerosol kap veya kap grubunun tedarik zincirinde yer alan ve faaliyetleri aerosol kabın güvenliğine ilişkin özelliklerini etkilemeyen gerçek veya tüzel kişi.


Dağıtıcı Nedir, Ne demektir  Perakendeci dahil olmak üzere, bir maddeyi kendi halinde veya karışım içinde, üçüncü taraflar için sadece depolayan ve piyasaya arz eden Türkiye’de yerleşik gerçek veya tüzel kişi.


Dağıtıcı Nedir, Ne demektir  Tehlikeli madde ve/veya müstahzarın üretici veya ithalatçıdan kullanıcıya ulaşmasını teminen ara alım - satım işlemlerini yürüten gerçek veya tüzel kişiler.


Daimi akarsu Nedir, Ne demektir  Sıcak ve kurak mevsimlerde kurumayan ve yıl genelinde daimi akıma sahip akarsu.


Damızlık Nedir, Ne demektir  Irkına, tipine ve verimine özgü özellikleri gösteren vasıflı ve belgeli hayvanlar.


Damızlık Nedir, Ne demektir  Sadece dölü alınmak amacıyla üretimde kullanılan yüksek nitelikli birey.


Darbe gürültüsü Nedir, Ne demektir  İki kütlenin birbirine çarpması ile ortaya çıkan gürültü.


Darbe gürültüsü Nedir, Ne demektir  İki kütlenin birbirine çarpması ve/veya sürtünmesi ile ortaya çıkan ve havaya iletilen gürültü.


Darbe sesi Nedir, Ne demektir  İki kütlenin birbirine çarpması veya kapı çarpması, ayak sesi, eşya çekilmesi, sürtünmesi gibi doğrudan katı ortamda, örneğin döşemede ortaya çıkan, bina taşıyıcı sistemine ve yapı elemanlarına iletilen, dolayısıyla katı ortam doğuşlu seslerin üretilmesine neden olan sesler.


Darbe sesi basınç düzeyi (Li) Nedir, Ne demektir  Darbe sesi yalıtımı ölçülecek döşemenin standart darbe sesi kaynağı tarafından uyarılması sırasında, alıcı odasında 1/3 oktav bantlarından birinde çeşitli mikrofon konumlarına göre enerji ortalaması alınmış ses basınç düzeyi.


Darbe sesi yalıtımı Nedir, Ne demektir  Üst kat döşemesine konumlandırılmış adım sesini modelleyen standart darbe sesi kaynağının çalışması durumunda, alt odada ölçülen ses basınç düzeyinden elde edilmiş, alıcı odasının akustik koşullarını da hesaba katan spektral veya tek sayılı yalıtım göstergesi değeri.


Darbe sesi yalıtımı iyileştirme indeksi (ΔL) Nedir, Ne demektir  Laboratuvarda yapılan ölçümlerde bir yapı elemanının darbe seslerine karşı yalıtım değerini arttırmakta kullanılan bir ek katmanın performansını belirtmekte kullanılan ve bir referans döşemenin katmanlı ve katmansız durumlarında 1/3 oktav bantlarda ölçülen normalize edilmiş darbe sesi basınç düzeyleri arasındaki farkı gösteren birimi.


Dar-Yüksek Kıyı Nedir, Ne demektir  Plaj ya da abrazyon platformu olmayan veya çok dar olan, şev veya falezle son bulan kıyılardır.


DB Nedir, Ne demektir  Ahşap etrafından tamamen kabuğun soyulması.


dB Nedir, Ne demektir  Birbirinden mertebe farklılıkları gösteren, nicelikleri anlamlı olarak ifade etmede kullanılan logaritmik bir ölçek.


dBA Nedir, Ne demektir  İnsan işitme sisteminin düşük şiddetteki seslere karşı en çok hassas olduğu orta ve yüksek frekanslara daha fazla ağırlık veren, A ağırlıklı ses seviyesi olarak tabir edilen ve gürültünün etkilenim değerlendirilmesi ve kontrolünde yaygın olarak kullanılan bir ses seviyesi ölçütü.


dBA Nedir, Ne demektir  İnsan işitme sisteminin en çok duyarlı olduğu orta ve yüksek frekanslara daha fazla ağırlık veren bir ses düzeyi ölçütü. (A ağırlıklı ses düzeyi olarak tabir edilen dBA, gürültünün etkilenim değerlendirilmesi ve kontrolünde yaygın olarak kullanılır)


Debi Nedir, Ne demektir  Bir akım kesitinden birim zamanda geçen suyun hacmi.


Deflatör Nedir, Ne demektir  Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığınca her yıl belirlenen cari fiyatları sabit fiyatlara çeviren dönüştürme katsayısı.


Değerlendirilebilir Katı Atık Nedir, Ne demektir  Evsel ve evsel nitelikli endüstriyel atıklar içerisinde bulunan, fiziksel ve/veya kimyasal işlemlerden geçirildikten sonra ekonomiye kazandırılması mümkün olan atıklar (kağıt, karton, plastik, metal, cam, termoplastik madde ihtiva eden karton esaslı kutu ve benzeri)


Değerlendirme Nedir, Ne demektir  Bir gürültü göstergesi veya ilgili tehlikeli etkilerin değerini hesaplamak, tayin etmek, ön görmek, tahmin etmek veya ölçmek için kullanılan her türlü yöntem.


Değerlendirme Nedir, Ne demektir  Bir gürültü göstergesi veya ilgili zararlı etkilerin değerini hesaplamak, tayin etmek, öngörmek, tahmin etmek veya ölçmek için kullanılan her türlü yöntem.


Değişiklik Nedir, Ne demektir  Plan ya da programın bir bölümüne yönelik yapılan kısmi değişiklik.


Deneme Nedir, Ne demektir  Bitki koruma ürünlerinin biyolojik etkinlik, kalıntı, dayanıklılık ve yan etkileri ile toksikolojik ve ekotoksikolojik etkilerini görmek amacıyla belirli metotlara göre yapılan çalışmalar.


Deneme izni Nedir, Ne demektir  İş Yeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına ilişkin mevzuat kapsamında verilen izin.


Denetim Nedir, Ne demektir  Gerçekleştirilmesi planlanan projeye dair "Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir" veya "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu" kararı alındıktan sonra, inşaat öncesi, inşaat, işletme ve işletme sonrası dönemine ilişkin, kararın verilmesine esas teşkil eden şartlar doğrultusunda yürütülüp yürütülmediğinin tespit edilmesine yönelik çalışmaların bütünü.


Denetim Nedir, Ne demektir  Organik tarım faaliyetlerinin, bu Yönetmeliğe uygun olarak yapılıp yapılmadığını tespit etmek amacıyla, yetkilendirilmiş kuruluşlar, işletmeler ve müteşebbisler ile kontrolör ve sertifikerlerin, Bakanlık veya Bakanlık tarafından denetim yetkisi verilen kuruluşlarca yapılan her türlü denetimi.


Denetim Nedir, Ne demektir  Yem, gıda, hayvan refahı ve ıslahı, bitki ve hayvan sağlığı ile ilgili faaliyetlerin bu Kanun hükümlerine uygunluğunun tespiti amacıyla Bakanlık tarafından yapılan veya yaptırılan tüm işlemler.


Denetim elemanı Nedir, Ne demektir  Ahşap ambalaj malzemesini kontrol eden inspektör veya Bakanlıkça kontrol etmeye yetkilendirilmiş Ziraat Mühendisler.


Denetim Personeli Nedir, Ne demektir  Bakanlığın merkez ve taşra teşkilatı ile belediyelerin denetim personelleri.


Denetim planı Nedir, Ne demektir  Denetim otoritesinin önceliklerini ve hedeflerini belirleyen stratejik ve halka açık doküman.


Denetim programı Nedir, Ne demektir  Denetim planı çerçevesinde gerçekleştirilecek operasyonel faaliyetleri içeren içsel doküman.


Deney Nedir, Ne demektir  Herhangi bir hayvanın acı, eziyet, üzüntü veya uzun süreli hasara neden olacak deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılması.


Deney hayvanı Nedir, Ne demektir  Deneyde kullanılan ya da kullanılacak olan hayvan.


Deneysel amaçlı serbest bırakma Nedir, Ne demektir  GDO ile ilgili deneysel amaçlarla yapılacak faaliyetlerin, harici çevre ile temasını önleyecek şekilde, kontrollü şartlar altında, sınırlandırılmış belirli bir alanda yürütülmesi.


Denizden Giriş Nedir, Ne demektir  Herhangi bir devletin yetki alanında olmayan bir denizden alınan herhangi bir türün ve/veya ürünün bir devlete sevk edilmesi.


Denize İniş Rampaları Nedir, Ne demektir  Halkın denizde sportif, eğlence ve gezi amacıyla, amatör ve özel teknelerini, römork kullanarak denize indirip, denizden çekebilecekleri, yol ile bağlantısı olan ve geri sahasında taşıt ve römork otopark yeri bulunan rampa düzeneğidir.


Depo gazı Nedir, Ne demektir  Depolanan atıklardan oluşan gaz.


Depolama Nedir, Ne demektir  Geçirimsizlik koşulları sağlanmış, nemden ari ve meteorolojik şartlardan korunmuş ayrı kapalı alanlarda depolama.


Depolama/Geri Kazanım Tesisi İzin Belgesi Nedir, Ne demektir  Ek-3’de yer alan belge.


Depozito Sistemi Nedir, Ne demektir  Atık akümülatörlerin toplanması için akümülatör satın alınırken satıcıya akümülatör başına ödenen fazla paranın tüketiciye geri dönmesi sistemi.


Depozito uygulaması Nedir, Ne demektir  Tekrar kullanılabilir ve tek yönlü ambalajların, ürünün satıldığı noktadan iade alınması suretiyle piyasaya süren tarafından kurulan toplama sistemi.


Depozito Uygulaması Müracaat Formu Nedir, Ne demektir  Ek-3’de verilen form.


Depozito/İade sistemi Nedir, Ne demektir  Yeniden kullanılabilir ve/veya tek kullanımlık ambalajların geri alınması suretiyle piyasaya süren tarafından kurulan yönetim sistemi.


Dere Taşkın Sınırı Nedir, Ne demektir  İhtiyaç halinde, dereler ve yan kolları için DSİ tarafından belirlenecek taşkın sınırları.


Dereler Nedir, Ne demektir  Arazinin topoğrafik, jeolojik durumu ile davranışına bağlı olarak yılın herhangi bir zamanında su taşıyabilen akarsulara dere denir.


Derin deniz deşarjı Nedir, Ne demektir  Yeterli arıtma kapasitesine sahip olduğu mühendislik çalışmaları ile tespit edilen alıcı ortamlarda denizin seyreltme ve doğal arıtma süreçlerinden faydalanmak amacıyla atık suların sahillerden belirli uzaklıklarda deniz dibine boru ve difüzörlerle deşarj edilmesi.


Desibel (dB) Nedir, Ne demektir  Ölçülen seslerin güç, şiddet ve basınçlarının, işitilebilen en hafif ses referans alınarak, bu referans değere göre karşılaştırılması ile elde edilen sonucun logaritmik olarak verildiği “düzey”in birimi.


Desibel Nedir, Ne demektir  Verilmiş bir ses şiddetinin kendisinden 10 kat az diğer bir ses şiddetine oranının 10 tabanına göre logaritmasına eşit ses şiddetine Bel; bunun 1/10'una da desibel denir.


Destek Birimleri Nedir, Ne demektir  Telekomünikasyon merkezi, meteoroloji servisi, sağlık ünitesi, kiralama ve gümrük hizmeti sunan birimler, helikopter pisti, yeme-içme ve satış üniteleridir.


Deşarj Nedir, Ne demektir  Arıtılmış olsun olmasın, atıksuların doğrudan veya dolaylı olarak alıcı ortama (sulamadan dönen drenaj sularının kıyıdan veya uygun mühendislik yapıları kullanılarak toprağa sızdırılması hariç) veya sistemli bir şekilde yeraltına boşaltılması.


Deşarj Nedir, Ne demektir  Sulamadan dönen drenaj sularının kıyıdan veya uygun mühendislik yapıları kullanılarak toprağa sızdırılması hariç olmak üzere, atıksuların arıtılmaksızın veya arıtıldıktan sonra doğrudan veya dolaylı olarak sistemli bir şekilde alıcı ortama boşaltılması.


Deşarj Nedir, Ne demektir  Yüzeysel sulara, bölgesel sulara, iç kıyı sularına; dip tarama artıklarının boşaltılması, bölgesel sularda gemilerden işletme gereği yapılan deşarjlar ve çöp boşaltması hariç olmak üzere; bu Yönetmeliğin Ek–1 ve Ek–2 sindeki maddelerden herhangi birisinin dâhil edilmesi.


Deşarj Kalite Kontrol İzni ve Ruhsatı Nedir, Ne demektir  Yönetmelik esaslarına uymak şartıyla izin verilecek tesislerden kaynaklanan her türlü endüstriyel veya karışık atık suların uzaklaştırılması için atıksu altyapı tesisleri yönetimi tarafından, endüstriyel atıksuların kanalizasyon sistemine bağlantı şartlarını belirleyen belgedir. Endüstriyel ve karışık atıksuların düzenlenecek Deşarj Kalite Kontrol İzin belgesindeki koşulları sağlaması halinde atıksu altyapı yönetimi tarafından verilen izindir.


Devlet avlağı Nedir, Ne demektir  Devlet ormanları, toprak muhafaza ve ağaçlandırma sahaları ve benzeri yerlerle Devlet tarım işletmeleri, baraj gölleri ve emniyet sahalarında, ilgili kuruluşun muvafakati alınarak Bakanlıkça avlak olarak ayrılan yerler.


Devlet avlağı Nedir, Ne demektir  Devlet ormanları, toprak muhafaza ve ağaçlandırma sahaları ve benzeri yerlerle Devlet tarım işletmeleri, baraj gölleri ve emniyet sahalarında, ilgili kuruluşun muvafakatı alınarak Bakanlıkça avlak olarak ayrılan yerler.


Devlet Avlağı Nedir, Ne demektir  Devlet ormanları, toprak muhafaza ve ağaçlandırma sahaları ve benzeri yerlerle Devlet tarım işletmeleri, baraj gölleri ve emniyet sahalarında, ilgili kuruluşun muvafakatı alınarak Bakanlıkça avlak olarak ayrılan yerler.


Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yer Nedir, Ne demektir  Tabiat varlıkları ve doğal sit alanları ile özel çevre koruma bölgeleri sınırları içerisinde kalan ve Türk Medenî Kanunu ile diğer kanunlarda Devletin hüküm ve tasarrufu altında olduğu belirtilen yerler.


Dezenfeksiyon Nedir, Ne demektir  Zararlı organizmaların yok edilmesi veya etkisiz hale getirilmesi amacıyla, fiziksel veya kimyasal yöntem ve maddeler kullanılması işlemi.


Dış Hava Nedir, Ne demektir  Çalışma mekanları haricindeki troposferde bulunan dış ortamlardaki hava.


Dış Hava Nedir, Ne demektir  Çalışma mekanları hariç, troposferde bulunan dış ortamlardaki hava.


Dış yapı elemanları Nedir, Ne demektir  Bina dışı gürültü kaynaklarına ve diğer çevresel etkenlere maruz kalan, bir dış ortamla iç ortamı ayıran; kapı, pencere gibi bileşenleri de içerebilen dış duvar, giydirme cephe, çatı, teras ve altı açık döşemeleri belirten bina kabuğu elemanları.


Dielektrik ısıtma yöntemi ile ısıl işlem uygulaması (DH) Nedir, Ne demektir  Kalınlığı 20 cm’yi geçmeyen ahşap ambalaj malzemelerinin; dielektrik ısıtma yöntemiyle (örneğin mikrodalga), en az bir dakika süresince, yüzey sıcaklığı dahil, asgari 60 °C’lik bir sıcaklık elde etmek üzere ısıtılması.


Difüzör Nedir, Ne demektir  Derin deniz deşarjlarında, alıcı ortamlara verilen atıksu bulutunun seyreltile-bilmesi amacıyla atıksu borusunun ucuna eklenen ve çoklu bir jet akımı sağlayarak birinci seyrelme (S1) değerinin öngörülen 40-100 veya daha büyük değerler almasını ve atıksuların alıcı ortama çıkışı sırasındaki akım özelliklerini kontrollu bir biçimde sağlayan özel bir donanım.


Diğer maddeler Nedir, Ne demektir  Bitki sağlığı açısından zararlı organizma taşıma riski bulunan, bitki ve bitkisel ürünler dışında kalan maddeler.


Diğer zararlı maddeler Nedir, Ne demektir  Denizlerin Gemiler Tarafından Kirletilmesinin Önlenmesine Ait Uluslararası Sözleşmenin (MARPOL 73/78) II nci ekinin II nci ve III üncü eklentilerinde listelenmiş maddeler ile bu liste ile sınırlı olmaksızın deniz ortamına karıştığında kirlenme yaratan radyoaktif maddeler hariç her türlü madde.


Dikim Nedir, Ne demektir  Bitkilerin büyümesi, üremesi ve çoğaltımını teminen bir ortama yerleştirilmesi işlemi.


Dikim amaçlı bitki Nedir, Ne demektir  Dikili olan ve dikili olarak kalacak bitkiler veya şaşırtma işlemi yapılacak bitkiler ile dikili olmayan fakat sonrasında dikilecek olan bitkiler.


Dikkat Nedir, Ne demektir  Daha az ciddiyetteki zararlılık kategorisi.


Dizel Motor Nedir, Ne demektir  Kendiliğinden sıkıştırmalı ateşlemeli motor.


Dizel Motorları Nedir, Ne demektir  Kendiliğinden sıkıştırmalı ateşlemeli motorlar.


Doğal gaz Nedir, Ne demektir  Asal gazlar ve diğer içeriği hacimsel olarak % 20’sinden fazla olmayan, doğal yollardan oluşan metan gazı.


Doğal Halde Bırakılmış Odun Nedir, Ne demektir  Yalnızca mekanik işleme tabi tutulmuş olup kullanımı sırasında önemsiz denebilecek derecede zararlı maddelere maruz kalan odun.


Doğal kaynak Nedir, Ne demektir  Hava, su, toprak ve doğada bulunan cansız varlıklar.


Doğal mineralli su Nedir, Ne demektir  Yerkabuğunun farklı derinliklerinde, uygun jeolojik şartlarda tabii olarak meydana gelen bir veya daha fazla kaynaktan yeryüzüne çıkan veya çıkartılan, mineral muhtevası ve diğer bileşenleri ile tanımlanan, tabii halde toplam mineral muhtevası 1500 mg/L ve daha yüksek olan; tedavi, şifa maksatlarıyla da kullanılan içme suyu, şifalı su ve benzeri adlarla anılan soğuk ve sıcak sular.


Doğal sit Nedir, Ne demektir  Jeolojik devirlere ait olup, ender bulunmaları nedeniyle olağanüstü özelliklere sahip yer üstünde, yeraltında veya su altında bulunan korunması gerekli alanlar.


Doğal varlık Nedir, Ne demektir  Bütün bitki, hayvan, mikroorganizmalar ile bunların yaşama ortamı.


Doğal varlık Nedir, Ne demektir  Bütün bitki, hayvan, mikroorganizmalar ile bunların yaşama ortamları.


Doğaya yeniden kazandırma Nedir, Ne demektir  Maden arama ve işletme faaliyetleri esnasında veya sonucunda topoğrafyası değişen alanların, çevre emniyetinin sağlanarak ve projesine uygun olarak ıslah edilmesini, ilgili mevzuatta yer alan çevre ile uyumlu hâle getirmeyi ve rehabilitasyon.


Doğaya yeniden kazandırma planı Nedir, Ne demektir  Doğaya yeniden kazandırma işleminin tümünü içeren çalışmalar.


Doğrudan iletim Nedir, Ne demektir  Bir yapı elemanına gelen seslerin elemanın titreşimi ile katı ortam doğuşlu olarak veya eleman üzerindeki yarıklar, panjurlar ve havalandırma üniteleri gibi boşluklar ile hava doğuşlu olarak elemanın arkasına iletilmesi.


Doğrulama Nedir, Ne demektir  Bir ürünün veya hizmetin belirlenmiş çevre etiketi kriterlerine uygunluğunu gösteren işlem.


Doğrulama Nedir, Ne demektir  İnceleme yapılarak ve objektif bulgular dikkate alınarak belirlenen şartların karşılanıp karşılanmadığının tespiti için yapılan kontrol.


Dolaylı veya yanal iletim Nedir, Ne demektir  Bir alıcı odasına bitişik odadan bölme elemanı aracılığı ile dış yapı elemanından doğrudan iletilen seslerin dışında, bu elemanlara bitişik olan yan duvarlar, tavan, döşeme gibi diğer elemanlar ile sesin iletilmesi.


Don Nedir, Ne demektir  At ve diğer memelilerde vücudu örten kıllara hâkim olan veya bu kıllardan çoğunluğa yakın kısmının müşterek olarak gösterdiği renk


Doz-etki ilişkisi Nedir, Ne demektir  Bir zararlı etki ile gürültü gösterge değeri arasındaki ilişki.


Doz-etki ilişkisi Nedir, Ne demektir  Zararlı etkiler ile gürültü dozu arasındaki ilişki.


Döküm Nedir, Ne demektir  Kazı sonucu araziden çıkan her türlü katı atık malzemenin projesine uygun olarak araziye bırakılması.


Döner Sermaye İşletmesi Nedir, Ne demektir  Bu Kanun çerçevesinde toplanan gelirlerin, yine sadece bu Kanun çerçevesinde kullanılmak üzere yatırıldığı, 21.5.1992 tarihli ve 3800 sayılı Orman Bakanlığının Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunun 35 inci maddesine göre kurulmuş bulunan Döner Sermaye işletmeleri.


Döner Sermaye İşletmesi Nedir, Ne demektir  Bu Kanun çerçevesinde toplanan gelirlerin, yine sadece bu Kanun çerçevesinde kullanılmak üzere yatırıldığı, 21.5.1992 tarihli ve 3800 sayılı Orman Bakanlığının Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunun 35 inci maddesine göre kurulmuş bulunan Döner Sermaye işletmeleridir.


Döner Sermaye İşletmesi Nedir, Ne demektir  Kanun çerçevesinde toplanan gelirlerin, yine sadece Kanun çerçevesinde kullanılmak üzere yatırıldığı, 1/5/2003 tarihli ve 4856 sayılı Çevre ve Orman Bakanlığının Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunun 40 ıncı maddesine göre kurulmuş bulunan döner sermaye işletmeleri.


Döşeme Nedir, Ne demektir  Bina iç bölümlerini yatay veya eğimli olarak ayıran yapı elemanları.


DSİ Nedir, Ne demektir  Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü.


Duraylılık Nedir, Ne demektir  Bir malzeme kütlesinin veya bir yapının maruz kaldığı gerilmenin kalkmasıyla, dönüşümsüz önemli bir deformasyona veya harekete maruz kalmaksızın, uygulanan gerilmeye uzun süre dayanabilmesi koşulu.


Durum raporu Nedir, Ne demektir  İşletmenin izin veya çevre izin ve lisans sürecinde belirlenen şartlara ilgili mevzuat açısından uyumunu değerlendiren rapor.


Duyarlı olmayan kullanımlar Nedir, Ne demektir  Otoparklar, garajlar, eğlence yerleri, sanayi işlemleri ve yapı dışı donatımları, sanayi tesisleri gibi kendisi gürültü kaynağı olabilen alan ve kullanımlar.


Duyarlı Yöreler Nedir, Ne demektir  Biyolojik, fiziksel, ekonomik, sosyal ve kültürel özellikleri ile çevresel etkilere karşı duyarlı olan veya mevcut kirlilik yükü çevre ve halk sağlığını bozucu düzeylere ulaştığı belirlenen yörelerle, yürürlükteki mevzuat ve ülkemizin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler uyarınca korunması gerekli görülen alanlar.


Duyarlı yöreler Nedir, Ne demektir  Çevresel etkilere karşı biyolojik, fiziksel, ekonomik, sosyal ve kültürel nitelikli özellikleri ile duyarlı olan veya mevcut kirlilik yükü çevre ve halk sağlığını bozucu düzeylere ulaştığı belirlenen yörelerle, ülkemiz mevzuatı ve taraf olduğumuz uluslararası sözleşmeler uyarınca korunması gerekli görülen bu Yönetmeliğin EK-V’inde yer alan alanlar.


Duyarlı Yöreler Nedir, Ne demektir  Çevresel etkilere karşı biyolojik, fiziksel, ekonomik, sosyal ve kültürel nitelikli özellikleri ile duyarlı olan veya mevcut kirlilik yükü çevre ve halk sağlığını bozucu düzeylere ulaştığı belirlenen yörelerle, ülkemiz mevzuatı ve taraf olduğumuz uluslararası sözleşmeler uyarınca korunması gerekli görülen EK-V de yer alan alanlar.


Duyarlı yöreler Nedir, Ne demektir  Çevresel etkilere karşı biyolojik, fiziksel, ekonomik, sosyal ve kültürel nitelikli özellikleri ile duyarlı olan veya mevcut kirlilik yükü çevre ve halk sağlığını bozucu düzeylere ulaştığı belirlenen yörelerle, ülkemiz mevzuatı ve taraf olunan uluslararası sözleşmeler uyarınca korunması gerekli görülen ve ek-5’te yer alan alanlar.


Düğme Pil Nedir, Ne demektir  İşitme cihazları, saatler ve benzeri taşınabilir aletlerde kullanılan ve çapı yüksekliğinden fazla olan yuvarlak piller.


Düşük frekans bandı Nedir, Ne demektir  300 Hz-100 kHz arasındaki frekans bölgesi.


Düzenli depolama tesisi (DDT) Nedir, Ne demektir  Atıkların oluştuğu tesis içinde geri kazanım, ön işlem veya bertarafa gönderilmek üzere geçici depolandığı birimler, atığın geri kazanım veya ön işleme tabi tutulmak amacıyla üç yıldan daha kısa süreli ara depolandığı tesisler ile atığın bertaraf işlemine tabi tutulmak üzere bir yılı geçmeyecek şekilde ara depolandığı tesisler hariç olmak üzere atıkların yeraltı veya yer üstünde belirli teknik standartlara göre bertaraf edildiği sahalar.


Düzenli Depolama Tesisi Nedir, Ne demektir  Tıbbi atıkların düzenli depolama yoluyla bertaraf edildiği tesisler.


Düzey farkı (D) Nedir, Ne demektir  Bitişik iki odadan birisinde bir veya daha fazla ses kaynağı tarafından üretilen hava doğuşlu sesin her iki odada oluşturduğu ses basınç düzeylerinin yer ve zaman ortalamaları arasındaki ses basınç düzeyi farkı.


E-başvuru Nedir, Ne demektir  Bitki koruma ürününün ve bitki koruma ürünü imalatında kullanılan hammaddenin ithalat iznine esas, Tek Pencere Sistemi veya Bakanlığın evrak yönetimi ile ilgili sistemi üzerinden elektronik ortamda yapılan başvuru.


E-belge Nedir, Ne demektir  Tek Pencere Sistemi üzerinden oluşturulan uygunluk yazısı ile ilgili elektronik belge.


EC Numarası Nedir, Ne demektir  Maddenin yapısal özelliğine göre Avrupa Komisyonunca verilmiş olan numara.


Ecrimisil Nedir, Ne demektir  Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerin İdarenin izni dışında gerçek veya tüzel kişilerce işgal veya tasarruf edilmesi sebebiyle, Devletin bir zarara uğrayıp uğramadığına veya işgalcinin kusurlu olup olmadığına bakılmaksızın fuzuli şagilden talep edilen tazminat.


EFTA ülkeleri Nedir, Ne demektir  Avrupa Serbest Ticaret Birliğine üye olan ülkeler.


Eğlence yeri Nedir, Ne demektir  Bir konaklama tesisi bünyesinde veya müstakil olarak faaliyet gösteren, müşterinin eğlence ihtiyacını karşılamaya yönelik canlı müzik hizmeti veren işyeri.


Eğlence yeri Nedir, Ne demektir  Bir konaklama tesisi bünyesinde veya müstakil olarak faaliyet gösteren, müşterinin eğlence ihtiyacını karşılamaya yönelik, ortamında elektronik olarak yükseltilmiş sesler ve canlı müzik bulunan işyeri.


EINECS Nedir, Ne demektir  18 Eylül 1981 tarihi itibariyle Avrupa Topluluğu pazarında yer alan bütün maddelerin tanımlayıcı listesi, Mevcut Ticari Kimyasal Maddeler Avrupa Envanteri.


EINECS Nedir, Ne demektir  18/9/1981 tarihi itibarıyla Avrupa Topluluğu Piyasasında yer alan bütün maddelerin tanımlayıcı listesi, Avrupa Mevcut Ticari Kimyasal Maddeler Envanteri.


Ek Devlet hakkı Nedir, Ne demektir  Madencilik faaliyeti yapılan yerin Devlet ormanına rastlaması halinde 4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanununun 14 üncü maddesi gereğince % 30 fazla alınan Devlet hakkın.


Ek Devlet hakkı Nedir, Ne demektir  Madencilik faaliyeti yapılan yerin Devlet ormanına rastlaması halinde 4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanununun 14 üncü maddesi gereğince alınan Devlet hakkının % 30 fazlası.


Ekolojik denge Nedir, Ne demektir  İnsan ve diğer canlıların varlık ve gelişmelerini doğal yapılarına uygun bir şekilde sürdürebilmeleri için gerekli olan şartların bütünü.


Ekolojik Denge Nedir, Ne demektir  İnsan ve diğer canlıların varlık ve gelişmelerini sürdürebilmeleri için gerekli olan şartların bütününü ifade eder.


Ekolojik karakter Nedir, Ne demektir  Bir sulak alanın fiziksel, kimyasal ve biyolojik bileşenlerinin yapısı ile bunların karşılıklı ilişkilerinden doğan özellikleri.


Ekonomik işletme Nedir, Ne demektir  Ambalaj üreticilerini, piyasaya sürenleri ve tedarikçiler.


Ekonomik işletmeler Nedir, Ne demektir  Ambalaj üreticilerini, piyasaya sürenleri ve tedarikçiler.


Ekonomik uygulanabilirliği ispatlanmış ileri arıtma teknolojileri Nedir, Ne demektir  Sürekli işletilmesinde başarısı tecrübeyle sabit olan, mukayese edilebilir metodlar, düzenekler ve işletme şekilleriyle kontrolları yapılabilen, alıcı ortamlara ve atıksu altyapı tesislerine deşarj kısıtlarını sağlayıcı tedbirleri pratikleştiren ve kullanışlı hale getiren, ileri ve ülke şartlarında uygulanabilir teknolojik metodlar, düzenekler, işletme biçimleri ve arıtma metodları.


Ekosistem Nedir, Ne demektir  belli bir yaşama muhiti içindeki canlı organizmalar ile cansız çevrenin meydana getirdiği karakteristik bir ekolojik sistem.


Ekosistem Nedir, Ne demektir  Canlıların kendi aralarında ve cansız çevreleriyle ilişkilerini bir düzen içinde yürüttükleri biyolojik, fiziksel ve kimyasal sistem.


Ekosistem değerlendirme raporu Nedir, Ne demektir  Ramsar alanı ve ulusal öneme haiz olan sulak alanlarda, sulak alanınekolojik karakterini katı, sıvı ve gaz atıklar ile olumsuz olarak etkilemesi muhtemel veya sulak alanın peyzaj değerine zarar verebilecek faaliyetlerin, sulak alana olan potansiyel etkisinin ortaya konduğu ve alınması gereken önleyici ya da telafi edici tedbirlerin tadat edildiği, usul ve esasları Bakanlık tarafından belirlenen ve bunların faaliyet sahibi tarafından taahhüt edildiği belge.


Elektrik alan şiddeti (E) Nedir, Ne demektir  Uzayda herhangi bir noktada; bir birimlik pozitif elektrik yüküne etki eden kuvvetin, Volt/metre olarak ifade edilen vektörel büyüklüğü.


Elektrikli ve elektronik eşya Nedir, Ne demektir  22/5/2012 tarihli ve 28300 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliğinin ek-1/A’sında yer alan kategorilere dâhil olan ve alternatif akımla 1000 Volt’u, doğru akımla da 1500 Volt’u geçmeyecek şekildeki kullanımlar maksadıyla tasarlanmış olan, uygun bir biçimde çalışması için elektrik akımına veya elektromanyetik alana bağımlı olan eşyaları ve bu akım ve alanların üretimi, transferi ve ölçümüne yarayan eşyalar.


Elektromanyetik alan Nedir, Ne demektir  Elektrik ve manyetik alan bileşenleri olan dalgaların oluşturduğu alan.


Elektromanyetik dalga yayan cihazlar Nedir, Ne demektir  1 Hz-300 GHz arasındaki herhangi bir frekansta elektromanyetik dalga ve alan oluşturan her türlü cihaz ve sistemler.


ELINCS Nedir, Ne demektir  18 Eylül 1981’den sonra Avrupa Topluluğu Piyasasına arz edilen ve Avrupa Komisyonuna bildirimi yapılması suretiyle bir ELINCS numarası tahsis edilen bütün yeni maddeleri, Avrupa Bildirimi Yapılmış Kimyasal Maddeler Listesi.


ELINCS Nedir, Ne demektir  18/9/1981’den sonra Avrupa Topluluğu Piyasasına arz edilen ve Avrupa Komisyonuna bildirimi yapılması suretiyle bir ELINCS numarası tahsis edilen bütün yeni maddelerini içeren Avrupa Bildirimi Yapılmış Kimyasal Maddeler Listesi.


Elleçleme Nedir, Ne demektir  Maddenin veya karışımın yapısal özelliklerini değiştirmeden istiflenmesi, yerinin değiştirilmesi, büyük kaplardan küçük kaplara aktarılması, kapların yenilenmesi veya tamiri, havalandırılması, kalburlanması, karıştırılması ve benzeri işlemler.


Elleçleme Nedir, Ne demektir  Maddenin veya müstahzarın asli niteliklerini değiştirmeden istiflenmesi, yerinin değiştirilmesi, büyük kaplardan küçük kaplara aktarılması, kapların yenilenmesi veya tamiri, havalandırılması, kalburlanması, karıştırılması ve benzeri işlemler.


Eluat Nedir, Ne demektir  Laboratuvarda özütleme testiyle elde edilen çözelti.


Emisyon Nedir, Ne demektir  İşletmelerden, alan ve noktasal kaynaklı katı, sıvı veya gaz haldeki atık maddelerin, titreşimin, ısının veya gürültünün havaya, suya veya toprağa doğrudan veya dolaylı olarak salımı.


Emisyon Nedir, Ne demektir  Yakıt ve benzerlerinin yakılmasıyla; sentez, ayrışma, buharlaşma ve benzeri işlemlerle; maddelerin yığılması, ayrılması, taşınması ve diğer mekanik işlemler sonucu bir tesisten atmosfere yayılan hava kirleticileri.


Emisyon Nedir, Ne demektir  Yakma tesisinden dış havaya atılan atık gaz içindeki kirleticinin debisi (kg/saat, m3/saat)


Emisyon Değeri Nedir, Ne demektir  Atık gaz konsantrasyonu (mg/Nm3) içindeki nem miktarı düşüldükten sonra (273 K, 1013 hPa) kuru bazda elde edilen kirletici konsantrasyon (mg/Nm3)


Emisyon Envanteri Nedir, Ne demektir  Sınırları belirlenmiş herhangi bir bölgede, hava kirletici kaynaklardan belli bir zaman aralığında atmosfere verilen kirleticilerin listesi, miktarı ve bunların toplam kirlilik içindeki paylarını gösteren bilgiler.


Emisyon Faktörü Nedir, Ne demektir  Herhangi bir faaliyetten veya ekipmandan kaynaklanan belirli bir kirleticinin birim hammadde, birim yakıt, birim hacim, birim zaman, birim alan için ortalama emisyon miktarı.


Emisyon İzin Dosyası Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmeliğe göre hazırlanan tüm belge, bilgi ve dokümanları içeren emisyon iznine esas dosya.


Emisyon Kaynağı Nedir, Ne demektir  Atmosfere emisyon veren baca veya baca dışı kaynağı.


Emisyon Ölçüm Raporu Nedir, Ne demektir  Çevre izin veya lisans başvuru dosyasının bu Yönetmelik kapsamında hazırlanan hava emisyonları bölümüne esas rapor.


Emisyon Ölçüm Raporu Geçerlilik Süresi Nedir, Ne demektir  İlk ölçüm tarihi esas alınarak, 10/9/2014 tarihli ve 29115 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği kapsamındaki işletmeler için emisyon ölçüm raporu geçerlilik süresi iki yıl.


Emisyon Ölçüm Raporu Geçerlilik Süresi Nedir, Ne demektir  İlk ölçüm tarihi esas alınarak, Ek-8 Listesine göre A grubu emisyon izne tabi tesisler için emisyon ölçüm raporu geçerlilik süresi olan iki yılı, B grubu emisyon izne tabi tesisler için emisyon ölçüm raporu geçerlilik süresi olan üç yıl.


Emisyon Ölçüm Yetkilisi Nedir, Ne demektir  Yakma tesisinde gerekli bakım, onarım ve baca gazı ölçümünü yapan gerçek ve tüzel kişiler.


Emisyon Sınır Değeri (yakma tesisleri için) Nedir, Ne demektir  Sıvı ve gaz yakıtlarda % 3, katı yakıtlarda % 6, gaz türbinlerinde % 15 oranında oksijen olduğu varsayılarak, mg/Nm3 olarak ifade edilen, kütle bölü atık gazın hacmi olarak hesaplanan ve yakma tesisinden havaya verilen atık gazların içinde bir maddenin bulunmasına izin verilen konsantrasyon.


Emisyonlar Nedir, Ne demektir  Yakıt ve benzerlerinin yakılmasıyla; sentez, ayrışma, buharlaşma ve benzeri işlemlerle; maddelerin yığılması, ayrılması, taşınması ve diğer mekanik işlemler sonucu bir tesisten atmosfere yayılan hava kirleticiler.


Emsalden ruhsatlandırma Nedir, Ne demektir  Emsal alınan bitki koruma ürünü ile aynı aktif madde ve oranına sahip, aynı formülasyon şeklindeki benzer fiziksel ve kimyasal özellikleri içeren bitki koruma ürünlerinin ruhsatlandırılması.


En yüksek ses basınç düzeyi (LF, max) Nedir, Ne demektir  Belirli bir ölçüm süresi içinde hızlı tepki zaman ağırlığı kullanılarak ölçülen ses basınç düzeylerinin her oktav bantta en büyük değeri (A Ağırlıklı ses düzeyi olarak ölçüldüğü zaman LAF, max olarak adlandırılır).


Endemik Tür Nedir, Ne demektir  Sadece bir bölgede bulunan, diğer bölgelerde bulunmayan türler.


Endemik ve korunması gereken nadir ekosistem alanı Nedir, Ne demektir  Bulunduğu bölgenin ekolojik özellikleri nedeniyle yalnızca Türkiye’nin belirli bir bölgesinde doğal olarak yayılış gösteren türlerin bulunduğu alanlar ile uzun süre araştırma amaçlı izlenen ve koordinatları Bakanlıkça belirlenen orman alanları.


Endemik ve korunması gereken nadir ekosistem alanı Nedir, Ne demektir  Bulunduğu bölgenin ekolojik özellikleri nedeniyle yalnızca Ülkemizde belirli bir bölgede doğal olarak yayılış gösteren türlerin bulunduğu alanlar ile uzun süre araştırma amaçlı izlenen ve koordinatları Bakanlıkça veya Genel Müdürlükçe belirlenen orman alanları.


Endüstri bölgesi Nedir, Ne demektir  Yatırımları teşvik etmek, yurt dışında çalışan Türk işçilerinin tasarruflarını Türkiye’de yatırıma yönlendirmek ve yabancı sermaye girişinin artırılmasını sağlamak üzere 9/1/2002 tarihli ve 4737 sayılı Endüstri Bölgeleri Kanunu uyarınca kurulacak üretim bölgeleridir.


Endüstriyel Atıksu (Proses Atık Suyu) Nedir, Ne demektir  Herhangi bir ticari veya endüstriyel faaliyetin yürütüldüğü alanlardan, evsel atıksu ve yağmur suyu dışında oluşan atıksuları ifade eder.


Endüstriyel atıksu Nedir, Ne demektir  Endüstri kuruluşlarından, imalathanelerden, atölyelerden, tamirhanelerden, küçük sanayi sitelerinden ve organize sanayi bölgelerinden kaynaklanan her türlü işlem ve yıkama artığı suları, proses suları ile karıştırılmadan ayrı olarak işlem görüp uzaklaştırılan kazan ve soğutma suları.


Endüstriyel atıksu Nedir, Ne demektir  Herhangi bir ticari veya endüstriyel faaliyetin yürütüldüğü alanlardan, evsel atıksu ve yağmur suyu dışında oluşan atıksular.


Endüstriyel atıksu Nedir, Ne demektir  Herhangi bir ticari ya da endüstriyel faaliyetin yürütüldüğü alanlardan, evsel atıksu ve yağmur suyu dışında kaynaklanan atıksular.


Endüstriyel gelişme bölgesi Nedir, Ne demektir  Şehirlerin, bölgenin veya ülkenin ekonomik kalkınmasını desteklemek üzere; uluslararası ve yerel unsurlar dikkate alınarak, çevre sağlığı yönünden tehlike oluşturmayan veya yeni üretim sistemine dayalı sanayi, hizmet ile lojistiğin bir arada yer aldığı, bu faaliyetlerin gerektirdiği ticari ünitelerin bulunduğu, ihracata yönelik ve gerektiğinde gümrük işlemlerinin de yapıldığı alanlardır.


Enerji dağıtım hattı Nedir, Ne demektir  İletilerek tüketilecek bölgeye taşınmış olan enerjiyi veya santrallerde üretilen enerjiyi 36kV ve altındaki bir gerilim seviyesinden tüketiciye kadar götüren kablo ve/veya hava hattı.


Enerji Geri Kazanımı Nedir, Ne demektir  Yanabilir ambalaj atıklarının; ısının geri kazanımı amacıyla, doğrudan tek başına ya da diğer atıklarla birlikte yakılarak enerji üretilmesi.


Enerji geri kazanımı Nedir, Ne demektir  Yanabilir özellikte olan ambalaj atıklarının, ısı geri kazanımı amacıyla tek başına veya diğer atıklarla birlikte, doğrudan yakılarak enerji üretiminde kullanılması.


Enerji iletim hattı Nedir, Ne demektir  Santrallerde üretilen enerjiyi 36 kV’un üstü bir gerilim seviyesinden tüketicinin yakınına ileten kablo ve/veya hava hattı.


Enfeksiyon yapıcı atık Nedir, Ne demektir  Enfeksiyon yapıcı etkenleri taşıdığı bilinen veya taşıması muhtemel; başta kan ve kan ürünleri olmak üzere her türlü vücut sıvısı, insan dokuları, organları, anatomik parçaları, otopsi materyali, plasenta, fetus ve diğer patolojik materyali, bu tür materyal ile bulaşmış eldiven, örtü, çarşaf, bandaj, flaster, tamponlar, eküvyon ve benzeri atıkları, karantina altındaki hastaların vücut çıkartılarını, bakteri ve virüs tutucu hava filtrelerini, enfeksiyon yapıcı ajanların laboratuvar kültürlerini ve kültür stoklarını, enfekte hayvanlara ve çıkartılarına temas etmiş her türlü malzemeyi, veterinerlik hizmetlerinden kaynaklanan atıklar.


Enfeksiyöz Atık Nedir, Ne demektir  Enfeksiyon yapıcı etkenleri taşıdığı bilinen veya taşıması muhtemel başta kan ve kan ürünleri olmak üzere her türlü vücut sıvıları ile insan dokuları, organları, anatomik parçalar, otopsi materyali, plasenta, fetus ve diğer patolojik materyali; bu tür materyal ile bulaşmış eldiven, örtü, çarşaf, bandaj, flaster, tamponlar, eküvyon ve benzeri atıkları; hemodiyaliz ünitesi ve karantina altındaki hastaların vücut çıkartılarını; bakteri ve virüs tutucu hava filtrelerini; enfeksiyöz ajanların laboratuvar kültürlerini ve kültür stoklarını; araştırma amacı ile kullanılan enfektedeney hayvanlarının leşleri ile enfekte hayvanlara ve çıkartılarına temas etmiş her türlü malzemeyi, veterinerlik hizmetlerinden kaynaklanan atıklar.


Erozyon Nedir, Ne demektir  Yerkabuğu malzemelerinin su, rüzgâr veya mekanik faktörlerin etkisiyle bir yerden başka yere taşınması.


Esaslı tadilat Nedir, Ne demektir  Yapılarda taşıyıcı unsuru etkileyen ve/veya inşaat alanını ve ruhsat eki projelerini değiştiren işlemler.


Estetik Kaynak Nedir, Ne demektir  insanın psikolojik yapısına ve bedii zevklerine hitap eden üstün, bakir ve tabii manzara özellikleri.


Eşdeğer düzlem dalga güç yoğunluğu (Seq) Nedir, Ne demektir  Elektromanyetik dalganın hareket doğrultusuna dik, birim alana düşen ve Watt/m2 olarak ifade edilen güç miktarı.


Eşdeğer gürültü düzeyi (Leq) Nedir, Ne demektir  Belli bir süre içinde düzeyleri değişim gösteren gürültünün enerji açısından eşdeğeri olan sabit düzey (Genellikle A ağırlıklanmış ses düzeyi olarak ölçülür.)


Eşdeğer gürültü seviyesi (Leq) Nedir, Ne demektir  Belli bir süre içinde seviyeleri değişim gösteren, genellikle A ağırlıklanmış ses seviyesi olarak ölçülen, gürültünün enerji açısından eşdeğeri olan sabit seviye.


Eşdeğer ses yutuculuk alanı (A) Nedir, Ne demektir  Bir yüzeyin alanı ile yutuculuk katsayısının çarpımı.


Eşdeğer sürekli ses basınç düzeyi (Leq) Nedir, Ne demektir  Belli bir süre içinde ses basınç düzeyleri değişim gösteren, dalgalı bir gürültünün eşit enerjiye sahip olan sürekli bir sese eşdeğer düzeyi (A Ağırlıklı ses düzeyi olarak ölçüldüğü zaman LAeq olarak adlandırılır)


Eşik değer Nedir, Ne demektir  Bir madde veya karışım içindeki sınıflandırılmış safsızlığa, katkı maddesine veya her bir bileşene ilişkin, madde veya karışımın sınıflandırılmasında bu safsızlığın, katkı maddesinin veya bileşenin dikkate alınacağını gösteren değer.


Eşya Nedir, Ne demektir  Kimyasal yapısından çok, işlevini belirlemek üzere üretim sırasında özel bir şekil, yüzey ve tasarım verilen nesne.


Eşya üreticisi Nedir, Ne demektir  Eşyayı üreten veya montajını gerçekleştiren Türkiye’de yerleşik gerçek ya da tüzel kişi.


Etiket Nedir, Ne demektir  Bitki koruma ürününü tanıtmak, kullanmak, yer ve şekillerini belirtmek, korunma tedbirlerini göstermek amacıyla ürün ambalajı üzerine yapıştırılan veya basılan Türkçe düzenlenmiş, kolayca okunan yazı, işaret ve rakam şeklindeki açıklamaların tamamını ihtiva eden veya bu açıklamaların tamamının bitki koruma ürünü ambalajı üzerinde gösterilmesi mümkün olmayan çok küçük ambalajlarda aynı hususları bir prospektüste belirtmek üzere hazırlanan her türlü yazılı veya basılı etiket.


Etiket/Prospektüs Nedir, Ne demektir  Bitki koruma ürünü ambalajı üzerinde veya içerisinde yapışık veya basılı olarak bulunan veya ürünün ambalajı ile birlikte verilen ürünün tanıtımı, kullanım yer ve şekilleri ile koruma ve muhafaza şartlarına ait bilgi, işaret ve rakamları ihtiva eden kısım.


Etki Nedir, Ne demektir  Bir projenin hazırlık, inşaat ve işletme sırasında ya da işletme sonrasında, çevre unsurlarında doğrudan ya da dolaylı olarak, kısa veya uzun dönemde, geçici ya da kalıcı, olumlu ya da olumsuz yönde ortaya çıkması olası değişiklikler.


Etki Nedir, Ne demektir  Gerçekleştirilmesi planlanan bir projenin hazırlık, inşaat ve işletme sırasında ya da işletme sonrasında, çevre unsurlarında doğrudan ya da dolaylı olarak, kısa veya uzun dönemde, geçici ya da kalıcı, olumlu ya da olumsuz yönde ortaya çıkması olası değişiklikler.


Etki alanı Nedir, Ne demektir  Gerçekleştirilmesi planlanan bir projenin işletme öncesi, işletilmesi ve işletme sonrasında etkilediği alan.


Etki alanı Nedir, Ne demektir  Gerçekleştirilmesi planlanan bir projenin işletme öncesi, işletme sırası ve işletme sonrasında çevre unsurları olarak olumlu veya olumsuz yönde etkilediği alan.


Etki Alanı Nedir, Ne demektir  Gerçekleştirilmesi planlanan bir projenin işletme öncesi, işletme sırası ve işletme sonrasında çevre unsurları olarak olumlu veya olumsuz yönde etkilediği alan.


Etoloji Nedir, Ne demektir  Bir hayvan türünün doğuştan gelen, kendine özgü davranışlarını inceleyen bilim dalı.


Ev faaliyetleri ve komşuların oluşturduğu gürültü Nedir, Ne demektir  Konut içerisinde kişilerin kendi davranış ve alışkanlıklarından kaynaklanan; kapı, pencere kapatma, yürüme, konuşma, temizlik yapma, mobilya çekme, televizyon seyretme, radyo dinleme, eğlence amacı dışında kullanılan her türlü müzik aleti, çamaşır makinesi, buzdolabı, elektrik süpürgesi gibi aletleri kullanma, evcil hayvan besleme gibi faaliyetler ile bina içinde yapılacak tadilat.


Ev ve Süs Hayvanı Nedir, Ne demektir  İnsan tarafından özellikle evde, işyerinde yada arazisinde özel zevk ve refakat amacıyla muhafaza edilen veya edilmesi tasarlanan, bakımı ve sorumluğu sahiplerince üstlenilen her türlü hayvan.


Ev ve süs hayvanı Nedir, Ne demektir  İnsan tarafından özellikle evde, işyerlerinde ya da arazisinde özel zevk ve refakat amacıyla muhafaza edilen veya edilmesi tasarlanan bakımı ve sorumluluğu sahiplerince üstlenilen her türlü hayvan.


Ev ve süs hayvanı Nedir, Ne demektir  Sahiplerinin ya da sahipleri adına sorumluluğunu almış kişilerin yanında bulunan, üçüncü bir şahsa satışı ya da devredilmesi amaçlanmayan arılar, kabuklu hayvanlar ve kümes hayvanları haricindeki omurgasızlar, amfibik hayvanlar, köpek, kedi, gelincik, süs balıkları, sürüngen, kemirgen, evcil tavşan ve tüm kuşlar.


Evcil hayvan Nedir, Ne demektir  İnsan tarafından kültüre alınmış ve eğitilmiş hayvanlar.


Evsel Atıksu Nedir, Ne demektir  Konutlardan, okul, otel, günübirlik tesisler, işletmelerin sosyal tesisleri ve insanların günlük yaşam faaliyetlerindeki ihtiyaç ve kullanımları nedeniyle oluşan atıksulardır.


Evsel atıksu Nedir, Ne demektir  Yaygın olarak yerleşim bölgelerinden ve çoğunlukla evsel faaliyetler ile insanların günlük yaşam faaliyetlerinin yer aldığı okul, hastane, otel gibi hizmet sektörlerinden kaynaklanan atıksular.


Evsel katı atık (çöp) Nedir, Ne demektir  Konutlardan atılan tehlikeli ve zararlı atık kavramına girmeyen, bahçe, park ve piknik alanları gibi yerlerden gelen katı atıklar.


Evsel katı atık Nedir, Ne demektir  Tehlikeli ve zararlı atık kapsamına girmeyen konut, sanayi, işyeri, piknik alanları gibi yerlerden gelen katı atıklar.


Evsel katı atık idareleri Nedir, Ne demektir  Büyükşehir belediyelerini, diğer belediyeleri ve belediye birlikleri.


Evsel Nitelikli Atık Nedir, Ne demektir  Ünitelerden kaynaklanan, EK-2’de A grubu altında yer alan başta mutfak, bahçe ve idari birimlerden kaynaklanan atıklar olmak üzere kontamine olmamış atıklar.


Eylem planı Nedir, Ne demektir  Gerektiğinde gürültü düzeyinin düşürülmesi de dahil olmak üzere, gürültü ile ilgili sorunlar ve etkileriyle baş etmek için tasarımlanan teknik önlemler, planlar, etkinlikler ve yaptırımların bir bütünü.


Eylem planı Nedir, Ne demektir  Gerektiğinde gürültü seviyesinin düşürülmesi de dahil olmak üzere gürültü ile ilgili sorunlar ve etkileriyle baş etmek için tasarlanan planlar.


Eylem planı Nedir, Ne demektir  Planların hayata geçirilmesine yönelik olarak dönüşüm, uygulama, altyapı gibi birbiriyle bağlantılı iş ve eylemlerin kurum, kuruluş ve diğer paydaşların, bütçe, zaman, insan kaynağı ve kurumsal kapasitelerinin belirlendiği ve ilgili kurum ve kuruluşlar ile işbirliği içinde gerektiğinde idarelerce hazırlanan plan.


F/M oranı Nedir, Ne demektir  Biyolojik atıksu arıtma sistemlerinde birim mikroorganizma kütlesi başına organik madde yükü.


Faaliyet alanı Nedir, Ne demektir  Faaliyete bağlı olarak kazı, döküm veya depolama amacı ile kullanılması izne bağlanmış ve üzerinde doğaya yeniden kazandırma çalışması yapılacak alan.


Faaliyet ön bilgi formu Nedir, Ne demektir  Endüstriyel tesis ve çevresi ile ilgili bilgileri içeren form.


Faaliyet/tesis/saha sahibi Nedir, Ne demektir  Kirletme potansiyeli olan veya kirlenmeye sebep olan ve bu Yönetmelik hükümlerinin muhatabı olan özel ya da tüzel kişi.


Farklılaşma Nedir, Ne demektir  Maruz kalma yoluna veya etkilerinin niteliğine bağlı olarak zararlılık sınıfları içindeki ayrışmalar.


Farmasötik Atık Nedir, Ne demektir  Kullanma süresi dolmuş veya artık kullanılmayan, ambalajı bozulmuş, dökülmüş ve kontamine olmuş ilaçlar, aşılar, serumlar ve diğer farmasötik ürünler ve bunların artıklarını ihtiva eden kullanılmış eldivenler, hortumlar, şişeler ve kutular.


Fatura dönemi Nedir, Ne demektir  Dengeleme ve uzlaştırma işlemlerini düzenleyen ilgili mevzuat ile belirlenen fatura dönemi.


Faydalı organizma Nedir, Ne demektir  Biyolojik evresinin herhangi bir dönemini zararlı organizma üzerinde geçiren ve bu organizmanın popülasyonunu sınırlayabilen parazitoit, parazit, predatör ve patojenler.


Fekal atıklar Nedir, Ne demektir  Bir su kütlesinin özellikle bakteriyolojik açıdan kirlenmesine neden olan, insan veya sıcak kanlı hayvanların idrar, dışkı ve kalıntıları.


Fermente ürün Nedir, Ne demektir  Biyobozunur atıklardan oksijensiz süreçler sonunda elde edilen çürütülmüş sıvı ve/veya katı malzeme.


Fırın kuru toprak Nedir, Ne demektir  105 °C fırında kurutularak sabit ağırlığa gelmiş toprak kütlesi.


Fırın Kuru Toprak Nedir, Ne demektir  105 °C fırında kurutularak sabit ağırlığa gelmiş toprak kütlesi.


Fırında kurutma Nedir, Ne demektir  İşareti KD olan ve ahşabın kapalı bir oda içinde, istenilen nem içeriğine ulaşmak için ısı ya da nem kontrolü kullanılarak kurutulduğu işlem.


Filtrasyon sistemleri Nedir, Ne demektir  Özellikle geçirimsiz alanlardaki (asfalt, beton, vb.) kirleticileri (yağ ve petrol türevleri vb.) bünyesine alarak kirlenmesi sonucunda oluşan yağmur sularının çeşitli filtrelerin yer aldığı yapılardan geçirilerek filtrelendiği sistemler.


Filtrasyon şeritleri Nedir, Ne demektir  Yüzeysel akış sularında bulunan kirleticilerin bitkiler tarafından filtre edilmesi ve yüzeysel akış suyunun infiltrasyonu maksadıyla tasarlanan düzenli olarak derecelendirilmiş ve içerisinde doğal bitki örtüsü, çalılık veya sonradan amenajman çalışmalarıyla yoğun olarak bitkilendirilmiş karasal alanlar.


Firma Nedir, Ne demektir  Zirai mücadelede kullanılmak üzere piyasaya arz edilen bitki koruma ürünlerinin ruhsatına sahip olan gerçek veya tüzel kişiler.


Fitoterapi Nedir, Ne demektir  Hastalıklardan korunma ve tedavi amacıyla bitkilerden yararlanma.


Fiziksel çevre faktörleri Nedir, Ne demektir  Sesin kaynaktan kullanıcıya, yapı veya etkilenen kişilere iletilmesi sırasında geçtiği fiziksel çevrede bulunan ve ses yayılımını etkileyen gürültüyü artırıcı veya azaltıcı her türlü faktör.


Flotte oranı Nedir, Ne demektir  Kesikli makinelerde toplam kuru mal ile toplam sıvının ağırlıkça oranı.


Formülasyon veya preparat Nedir, Ne demektir  Aktif madde ile birlikte inaktif yardımcı ve dolgu maddelerinin ilavesiyle uygulanabilir hale getirilmiş karışım.


Frekans (f) Nedir, Ne demektir  Elektromanyetik dalgaların saniyede yaptığı ve Hertz olarak ifade edilen salınım sayısı.


Frekans Nedir, Ne demektir  Saf ton ses dalgasının saniyedeki titreşim sayısı.


Frekans spektrumu Nedir, Ne demektir  Bir gürültünün oktav ve 1/3 oktav bantların her birinde sahip olduğu ses basınç düzeylerinin frekanslara göre değişiminin grafik üzerinde gösterilmesi.


Fuzuli şagil/işgalci Nedir, Ne demektir  Kusurlu olup olmadığına bakılmaksızın, İdarenin tasarruf yetkisi bulunduğu taşınmazın zilyetliğini, Devletin izni dışında eline geçiren, elinde tutan veya her ne şekilde olursa olsun bu malı kullanan veya tasarrufunda bulunduran gerçek veya tüzel kişiler.


Fümigasyon Nedir, Ne demektir  Malın her tarafına ya da temel kısımlarına buhar olarak nüfuz eden kimyasal bir madde ile işleme tutma işlemi.


Fümigasyon Nedir, Ne demektir  Zararlı organizmaları imha etmek amacıyla, belirli sıcaklıktaki kapalı bir ortama, gaz halinde etki eden bir fumigantı belirli miktarda verme ve belirli bir süre ortamda tutma işlemi.


Gar ve istasyon alanı Nedir, Ne demektir  Demiryolu ve yüksek hızlı tren işletmeciliği ile bu işletmeciliği destekleyen nitelikteki teknik, idari ve sosyal birimler, satış, hizmet ve yeme-içme üniteleri, konaklama tesisleri gibi kullanımın yer aldığı alanlardır.


Garanti sertifikası Nedir, Ne demektir  Bitki koruma ürününün ruhsatında yer alan üretici firma tarafından düzenlenen, bitki koruma ürününün adı, ruhsat tarih ve numarası, aktif madde adı ve oranı, imalat ve son kullanma tarihi, şarj numarası ile üretim yeri bilgileri bulunan, bitki koruma ürününün ruhsatına esas spesifikasyonuna ve gizli reçetesine uygun olarak üretildiğinin garanti edildiği belge.


Garantör Nedir, Ne demektir  Bu Kanunda belirtilen hükümlere göre sorumlu taraf adına, sorumlu taraf dışında zararların tazminine ilişkin malî sorumluluk üstlenen ve malî sorumluluk belgesini sağlayan kişi, kuruluş veya devlet.


Gaz Motorları Nedir, Ne demektir  Otto çevrimi, kıvılcım ateşlemeli ateşleme sistemine sahip motorlar.


Gaz Motoru Nedir, Ne demektir  Otto çevrimi, kıvılcım ateşlemeli ateşleme sistemine sahip motor.


Gaz Türbini Nedir, Ne demektir  Termik enerjiyi mekanik işe çeviren, çoğunlukla bir kompresör, yakıtın okside edilerek çalışan sıvıyı ısıttığı termik bir cihaz ve bir türbinden oluşan dönen makinelerin tümü.


GDO ve ürünleri Nedir, Ne demektir  Kısmen veya tamamen GDO’ lardan elde edilen, GDO içeren veya GDO’ lardan oluşan ürünler.


GDO ve ürünleri Nedir, Ne demektir  Kısmen veya tamamen GDO’lardan elde edilen, GDO içeren veya GDO’lardan oluşan ürünler.


GDO’lardan elde edilen ürünler Nedir, Ne demektir  Kısmen veya tamamen GDO’lardan elde edilmekle birlikte GDO içermeyen veya GDO’dan oluşmayan ürünler.


Gece düzeyi (Lgece veya Lnight) Nedir, Ne demektir  A ağırlıklı uzun süreli ortalama ses düzeylerinden elde edilen ve gece saatlerinde tanımlanan, dış çevre gürültülerinin düzeyini belirten gösterge.


Gece gürültü göstergesi (Lgece) Nedir, Ne demektir  A ağırlıklı uzun dönem ses seviyesinin enerji ortalaması olup, yılın gece sürelerinin tamamına göre belirlenen ve gece süresindeki uyku kaçırıcı rahatsızlığı ifade etmekte kullanılan etkilenim  düzeyi.


Geçici Depolama Nedir, Ne demektir  Atık yağların geri kazanımı veya bertarafından önce tesis sahasında veya ayrı bir alanda bu Yönetmelikteki teknik koşullara göre belirli bir süre depolanması.


Geçici Depolama Nedir, Ne demektir  Atık yağların üreticileri tarafından faaliyet sahası içinde geçici olarak muhafaza edilme işlemini veya yağ üreticisi tarafından atık yağ üreticisi ile birlikte atık yağların toplanması amacıyla perakende satış ve/veya yağ değiştirme yerlerinde geçici muhafaza etme işlemi.


Geçici Depolama Nedir, Ne demektir  Atıkların ara depolama, geri kazanım ve nihai bertaraf tesislerine ulaştırılmadan yadatesiste tekrar kullanmadan önce, atık üreticisi tarafından tesis içinde, tesis içinde uygun yer bulunmaması durumunda üreticiye ait uygun bir alanda güvenli bir şekilde depolanması.


Geçici Depolama Nedir, Ne demektir  Atıkların bertaraf alanına taşınmasından önce ünite içinde inşa edilen birimlerde veya konteynerlerde 48 saati geçmemek üzere geçici süre ile bekletilmesi.


Geçici depolama Nedir, Ne demektir  Atıkların, atık üreticisi tarafından işleme tesislerine ulaştırılmadan önce üretildikleri yerde güvenli bir şekilde bekletilmesi.


Geçici depolama Nedir, Ne demektir  Atıkların, işleme tesislerine ulaştırılmadan önce atık üreticisi tarafından güvenli bir şekilde bekletilmesi.


Geçici Depolama Nedir, Ne demektir  Dağıtım ve satış noktalarında, geri kazanım ve depolama tesislerinde, atık pil ve akümülatörlerin geçirimsizliği sağlanmış beton zemin üzerinde bekletildiği alanlar.


Geçici depolama Nedir, Ne demektir  Tıbbi atıkların, tıbbi atık işleme tesisine ulaştırılmadan önce sağlık kuruluşu bünyesinde ve tıbbi atık işleme tesisinde işleme tabi tutulmadan önce güvenli bir şekilde bekletilmesi.


Geçici depolama alanı Nedir, Ne demektir  Atık Yönetimi Yönetmeliğinin 13 üncü maddesinde kriterleri belirlenmiş alan.


Geçici faaliyet belgesi Nedir, Ne demektir  Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliğinde düzenlenen belge.


Geçici faaliyet belgesi Nedir, Ne demektir  Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelikte düzenlenen belge.


Geçici faaliyet belgesi Nedir, Ne demektir  İşletmecinin çevre izin veya çevre izin ve lisans başvurusu yaptığında, faaliyeti esnasında ilgili mevzuata uygun olarak çalıştığını belgelemesi için 8 inci maddenin üçüncü fıkrasına göre belirlenecek süreler için tesise verilen belge.


Geçiş süreci Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmelik hükümlerine göre faaliyete başlanmasından, ürünün organik olarak sertifikalandırılmasına kadar geçen dönem.


Gelişme raporu Nedir, Ne demektir  Tesislerin her yıl hazırlayarak İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğüne sunacakları, kendileri için uygulanabilir buldukları MET seçeneklerinin uygulanması sonucu sağladıkları ilerlemeleri yansıtacakları, EK-5’te verilmiş format çerçevesinde hazırlanması gereken rapor.


Gemi Nedir, Ne demektir  Kullanma amacı ne olursa olsun, denizde ve iç sularda kürekten başka bir aygıtla yola çıkabilen tüm deniz araçları, hava yastıklı tekneler, hidrofil botlar, platformlar ve denizaltılar gibi her türlü yapı ve tipteki tekne.


Gemi Nedir, Ne demektir  Kullanma amacı ne olursa olsun, denizde ve iç sularda kürekten başka bir aygıtla yola çıkabilen tüm deniz araçlarını, hava yastıklı tekneleri, hidrofil botlar, platformlar ve denizaltılar gibi her türlü yapı ve tipteki tekne.


Gen koruma alanı Nedir, Ne demektir  Bir türün genetik çeşitliliğinin veya gen kaynaklarının doğal ortamında veya doğal ortamı dışında korumak amacıyla koordinatları Bakanlıkça belirlenen ve bu amaçla yönetilen alanlar.


Gen Koruma Alanı Nedir, Ne demektir  Bir türün genetik çeşitliliğinin veya gen kaynaklarının doğal ortamında veya doğal ortamı dışında korumak amacıyla koordinatları Bakanlıkça belirlenen ve bu amaçla yönetilen alanlar.


Gen koruma alanı Nedir, Ne demektir  Bir türün genetik çeşitliliğinin veya gen kaynaklarının doğal ortamında veya doğal ortamı dışında korumak ve çoğaltmak amacıyla koordinatları Bakanlıkça veya Genel Müdürlükçe belirlenen ve bu amaçla yönetilen alanlar.


Gen Koruma Ormanı Nedir, Ne demektir  Bir türün genetik çeşitliliğinin doğal ortamında (in-situ) korunması amacıyla yönetilen doğal meşcereler.


Genel avlak Nedir, Ne demektir  Özel ve Devlet avlakları dışında kalan bütün av sahaları ile göl, lagün, bataklık ve sazlık gibi sahalar.


Genel Avlak Nedir, Ne demektir  Özel ve devlet avlakları dışında kalan bütün av sahaları ile göl, lagün, bataklık ve sazlık gibi sahalar.


Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri Nedir, Ne demektir  10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun ekli (I) sayılı cetvelinde yer alan idareler.


Genel Müdür Nedir, Ne demektir  Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürün.


Genel Müdürlük Nedir, Ne demektir  Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü.


Genel Müdürlük Nedir, Ne demektir  Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü.


Genel Müdürlük Nedir, Ne demektir  Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü.


Genel Müdürlük Nedir, Ne demektir  Orman Genel Müdürlüğü.


Genel Müdürlük Nedir, Ne demektir  Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü.


Genetik yapısı değiştirilmiş organizma (GDO) Nedir, Ne demektir  Modern biyoteknolojik yöntemler kullanılmak suretiyle gen aktarılarak elde edilmiş, insan dışındaki canlı organizma.


Genişletilmiş üretici sorumluluğu Nedir, Ne demektir  Atık Yönetimi Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (y) bendinde tanımlanan sorumluluk


Genişletilmiş üretici sorumluluğu Nedir, Ne demektir  Ürünlerin piyasada serbest dolaşımından ödün vermeden kaynakların etkin kullanımı amacıyla onarım, yeniden kullanım, parçalama ve geri dönüştürme işlemleri de dâhil olmak üzere hayat süreleri boyunca verimli kullanılmasını dikkate alan ve bu kullanımı kolaylaştıran tasarımı, üretimi ve satışı desteklemede kullanılacak yöntemlerden birinin kullanıldığı sorumluluk.


Genotoksik Atık Nedir, Ne demektir  Hücre DNA’sı üzerinde mutasyon yapıcı, kanserojen veya insan veya hayvanda düşüğe neden olabilen türden farmasötik ve kimyasal maddeleri, kanser tedavisinde kullanılan sitotoksik (antineoplastik) ürünleri ve radyoaktif materyali ihtiva eden atıklar ile bu tür ajanlarla tedavi gören hastaların idrar ve dışkı gibi vücut çıkartıları.


Genotoksik atık Nedir, Ne demektir  Hücre DNA’sı üzerinde mutasyon yapıcı, kanserojen veya insan ya da hayvanda düşüğe neden olabilen türden farmasötik ve kimyasal maddeleri, kanser tedavisinde kullanılan sitotoksik (antineoplastik) ürünleri ve radyoaktif materyali ihtiva eden atıklar ile bu tür ajanlarla tedavi gören hastaların idrar ve dışkı gibi vücut çıkartıları.


Gerçek ve tüzel kişi Nedir, Ne demektir  Bakanlıktan bitki koruma ürünlerinin ruhsatını talep etmek, bunları denemek ve analiz yapmak üzere yetki almış kişi ve kuruluşlar.


Geri dönüşüm Nedir, Ne demektir  Ambalaj atıklarının bir üretim süreci içerisinde orijinal amacı veya başka bir amaç için organik geri dönüşüm dâhil, enerji geri kazanımı hariç olmak üzere yeniden işlenmesi.


Geri dönüşüm Nedir, Ne demektir  Atık Yönetimi Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (z) bendinde tanımlanan işlemler.


Geri Dönüşüm Nedir, Ne demektir  Atıkların bir üretim prosedürüne tabi tutularak, orjinal amaçlı ya da enerji geri kazanımı hariç olmak üzere, organik geri dönüşüm dahil diğer amaçlar için yeniden işlenmesi.


Geri dönüşüm Nedir, Ne demektir  Enerji geri kazanımı ve yakıt olarak kullanımı ya da dolgu yapmak üzere atıkların tekrar işlenmesi hariç olmak üzere, organik maddelerin tekrar işlenmesi dahil atıkların işlenerek asıl kullanım amacı ya da diğer amaçlar doğrultusunda ürünlere, malzemelere ya da maddelere dönüştürüldüğü herhangi bir geri kazanım işlemi.


Geri dönüşüm Nedir, Ne demektir  Enerji geri kazanımı ve yakıt olarak kullanımı ya da dolgu yapmak üzere atıkların tekrar işlenmesi hariç olmak üzere, organik maddelerin tekrar işlenmesi dâhil atıkların işlenerek asıl kullanım amacı ya da diğer amaçlar doğrultusunda ürünlere, malzemelere ya da maddelere dönüştürüldüğü herhangi bir geri kazanım işlemi.


Geri dönüşüm tesisi Nedir, Ne demektir  Fabrika, satış noktası ve benzeri üniteler içerisinde yapılan geri dönüşüm hariç, ambalaj atıklarının geri dönüşümünü sağlamak amacıyla kurulan tesis.


Geri Dönüşüm Tesisi Lisansı Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmelik kapsamında yer alan değerlendirilebilir katı atıkların geri dönüşümü amacıyla kurulmuş tesisleri işletmek isteyenlerin konu ile ilgili yeterli uzman ve teknik imkanlara sahip olduğunu, çevre ve insan sağlığı açısından yeterli tedbirleri aldığını gösterir belge.


Geri dönüşüm/geri kazanım hedefi Nedir, Ne demektir  Yönetmelik kapsamındaki ambalajların ağırlık olarak toplanması/geri dönüştürülmesi/geri kazanılması zorunlu miktarının, yurt içinde piyasaya arz edilen miktarına oranı.


Geri Kazanım Nedir, Ne demektir  Atık pil ve akümülatörleri fiziksel ve/veya kimyasal işleme tabi tutarak hammadde veya ürün elde etme işlemi.


Geri Kazanım Nedir, Ne demektir  Atık yağların, Bakanlıktan çevre lisansı almış geri kazanım tesisleri tarafından toplanarak endüstride kullanılacak yarı mamul (külçe sabun, stearin, kimya sanayinde kullanılacak hammadde ve benzeri) ve ürün (sabun, biyodizel ve benzeri) elde edilmesi işlemleri.


Geri Kazanım Nedir, Ne demektir  Atık yağların, Bakanlıktan lisans almış geri kazanım tesisleri tarafından toplanarak endüstride kullanılacak yarı mamul (külçe sabun, stearin, kimya sanayinde kullanılacak hammadde ve benzeri) ve ürün (sabun, biyodizel ve benzeri) elde edilmesi işlemleri.


Geri kazanım Nedir, Ne demektir  Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin EK-II B’sinde yer alan işlemlerden herhangi birini veya birkaçı.


Geri kazanım Nedir, Ne demektir  Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin Ek-II-B’sinde yer alan işlemlerden herhangi birisi.


Geri kazanım Nedir, Ne demektir  Atık Yönetimi Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (aa) bendinde tanımlanan işlemler.


Geri kazanım Nedir, Ne demektir  Piyasada ya da bir tesiste kullanılan maddelerin yerine ikame edilmek üzere atıkların faydalı bir amaç için kullanıma hazır hale getirilmesinde yer alan ve Atık Yönetimi Yönetmeliğinin EK-2/B’sinde listelenen işlemler.


Geri kazanım Nedir, Ne demektir  Piyasada ya da bir tesiste kullanılan maddelerin yerine ikame edilmek üzere atıkların faydalı bir amaç için kullanıma hazır hale getirilmesinde yer alan ve ek-2/B’de listelenen işlemler.


Geri kazanım Nedir, Ne demektir  Tekrar kullanım ve geri dönüşüm kavramlarını da kapsayan; atıkların özelliklerinden yararlanılarak içindeki bileşenlerin fiziksel, kimyasal veya biyokimyasal yöntemlerle başka ürünlere veya enerjiye çevrilmesi.


Geri kazanım hedefi Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmelik kapsamındaki ambalajların, ağırlık olarak geri kazanılması zorunlu miktarının, piyasaya sunulan miktarına oranı.


Geri Kazanım Tesisi Nedir, Ne demektir  Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin ekinde yer alan EK-II B’de sıralanan işlemlerden bir veya birkaçını yapmak üzere kurulmuş tesis.


Geri kazanım tesisi Nedir, Ne demektir  Geri kazanım işlemlerinin yapıldığı tesisler.


Gezici Hayvanat Bahçesi Nedir, Ne demektir  Farklı isimler altında kurulmuş olsalar bile sahip olduğu hayvanları gezerek sergileyen ve bu hayvanların ticaretini yapmayan işletmeler.


Gıda Nedir, Ne demektir  Doğrudan insan tüketimine sunulmayan canlı hayvanlar, yem, hasat edilmemiş bitkiler, tedavi amaçlı kullanılan tıbbî ürünler, kozmetikler, tütün ve tütün mamulleri, narkotik veya psikotropik maddeler ile kalıntı ve bulaşanlar hariç, insanlar tarafından yenilen, içilen veya yenilmesi, içilmesi beklenen işlenmiş, kısmen işlenmiş veya işlenmemiş her türlü madde veya ürün, içki, sakız ile gıdanın üretimi, hazırlanması veya muameleye tâbi tutulması sırasında kullanılan su veya herhangi bir madde.


Gıda ile temas eden madde ve malzeme Nedir, Ne demektir  Gıda maddeleri ile temasta bulunan veya bulunmak üzere üretilen her türlü madde ve malzeme.


Gıda işletmecisi Nedir, Ne demektir  Kâr amaçlı olsun veya olmasın kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek veya tüzel kişiler tarafından gıdanın üretimi, işlenmesi ve dağıtımının herhangi bir aşamasında kontrolü altında yürütülen faaliyetlerin, mevzuat hükümlerine uygunluğundan sorumlu olan gerçek veya tüzel kişi.


Giriş Nedir, Ne demektir  Bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelerin serbest bölgeler dahil Türkiye Gümrük Bölgesine girişi, ithalatı ve transit işlemine tâbi tutulması.


Giriş Nedir, Ne demektir  Bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelerin Türkiye Gümrük Bölgesine ve serbest bölgelere girişi, ithalatı ve transit işlemine tâbi tutulması.


Giriş Nedir, Ne demektir  Malların Türkiye Gümrük Bölgesine ve serbest bölgelere girişi, ithalatı ve transit rejimine tâbi tutulması.


Giriş noktası Nedir, Ne demektir  Bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelerin serbest bölgeler dahil Türkiye Gümrük Bölgesine ilk kez getirildiği yer olup; hava yoluyla gelişte hava limanı, deniz yoluyla gelişte deniz limanı ve kara yoluyla gelişte karasal sınırın geçildiği yerde o alandan sorumlu gümrük müdürlüğünün yeri.


Global Lokasyon Numarası (GLN) Nedir, Ne demektir  Bitki koruma ürünleri takip sisteminde paydaşların tekilleştirilmesi için kullanılan tanımlayıcıyı.


Gölet Nedir, Ne demektir  DSİ Genel Müdürlüğü tarafından yapılan barajlar dışında kalan, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü ve DSİ Genel Müdürlüğü tarafından inşa edilen su toplama tesisleri.


Gönüllü anlaşma Nedir, Ne demektir  Bakanlık ile yetkilendirilmiş kuruluş arasında yapılan anlaşma.


Gönüllü kuruluş Nedir, Ne demektir  Amacı av ve yaban hayatının korunması ve geliştirilmesi olan ve bu alanda faaliyet gösteren vakıf, dernek veya bunların oluşturduğu federasyon ve konfederasyonlar gibi sivil toplum örgütler.


Gönüllü kuruluş Nedir, Ne demektir  Amacı av ve yaban hayatının korunması ve geliştirilmesi olan ve bu alanda faaliyet gösteren vakıf, dernek veya bunların oluşturduğu federasyon ve konfederasyonlar gibi sivil toplum örgütleri.


Gözetim Nedir, Ne demektir  Herhangi bir gıda veya yem işletmesinin, işletmecisinin veya bunların faaliyetlerinin dikkatli bir şekilde gözlemlenmesi.


Gözetim bölgesi Nedir, Ne demektir  Hastalık çevresinde, koruma bölgesini de içine alacak biçimde, koruma bölgesi dışında hastalığın yayılmasını önlemek için gerekli ön tedbirlerin uygulandığı ve hastalığın etkileyebileceği tüm türlerin sağlık durumunun dikkatlice izlendiği bölge.


Groston Nedir, Ne demektir  Geminin inşa emniyet belgesinde belirtilen groston değeri.


Grup ambalaj (ikincil ambalaj) Nedir, Ne demektir  Birden fazla sayıda satış ambalajını bir arada tutacak şekilde tasarlanmış, üründen ayrıldığında ürünün herhangi bir özelliğinin değişmesine neden olmayan ambalaj.


GS1 Nedir, Ne demektir  Merkezi Brüksel'de bulunan, etkin tedarik zinciri çözümleri ve standartları geliştiren uluslararası organizasyonu ve bu organizasyonun ülkemizdeki temsilciliğini "Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği" bünyesindeki "GS1 Türkiye"nin yaptığı uluslararası organizasyon.


GTIN numarası (Barkod Numarası, Global Trade Item Number) Nedir, Ne demektir  Ticari ürünlerin dünya genelinde tek olarak tanımlanmasını sağlayan, yapısı GS1 tarafından belirlenen ürün numarası.


Gübre Nedir, Ne demektir  Bitkisel üretimde verimi ve kaliteyi artırmak amacıyla tarımsal alana uygulanan azot ya da azot bileşikleri içeren organik ya da inorganik madde.


Gübre Nedir, Ne demektir  Toprakların verimini yükseltmek, toprak yapısını düzeltmek, ürünün nitelik ve niceliğini artırmak amacıyla toprağa verilen mineral ve organik bitki besinleri.


Güçten düşmüş hayvan Nedir, Ne demektir  Bulaşıcı ve salgın hayvan hastalıkları haricinde yaşlanma, sakatlanma, yaralanma ve hastalanma gibi çeşitli nedenlerle fizikî olarak iş yapabilme yeteneğini kaybetmiş binek ve yük hayvanları.


Gündüz gürültü göstergesi (Lgündüz) Nedir, Ne demektir  A ağırlıklı uzun dönem ses seviyesinin enerji ortalaması olup, yılın gündüz sürelerinin tamamına göre belirlenen ve gündüz süresindeki rahatsızlığı ifade etmekte kullanılan etkilenim  düzeyi.


Gündüz, akşam, gece gürültü göstergesi (Lgag) Nedir, Ne demektir  A ağırlıklı uzun dönem ses seviyesinin enerji ortalaması olup, günlük toplam rahatsızlığı ifade etmekte kullanılan etkilenim  düzeyi.


Gündüz-akşam-gece düzeyi (Lgag veya Lden) Nedir, Ne demektir  A ağırlıklı uzun süreli ortalama ses düzeylerinden elde edilen ve dış çevre gürültülerinin düzeyini belirten gösterge.


Günübirlik konaklama alanı Nedir, Ne demektir  Kamp ve konaklama birimi ihtiva etmeyen, büfe, lokanta, çay bahçesi, kır kahvesi, duş, gölgelik, soyunma kabini, piknik masası, sızdırmasız foseptikli tuvalet veya seyyar tuvalet, otopark, spor alanı ve çocuk oyun alanı gibi tesislerin bulunduğu alanlar.


Günübirlik tesis Nedir, Ne demektir  Kamp ve konaklama birimi ihtiva etmeyen, duş, tuvalet, gölgelik, soyunma kabini, yeme-içme, eğlence ve sportif faaliyetler gibi olanakları günübirlik olarak sağlayan ve sökülüp takılabilir nitelikteki yapılar.


Günübirlik Turizm Tesisleri Nedir, Ne demektir  Kamping ve konaklama ünitelerini içermeyen, duş, gölgelik, soyunma kabini, wc, kafe-bar, pastane, lokanta, çayhane, açık spor alanları, spor tesisleri, golf alanları, açık gösteri ve eğlence alanları, lunapark, fuar su oyunları parkı ve özellik taşıyan el sanatları ürünlerinin 20 m2' yi geçmeyen sergi ve satış ünitelerini içeren yapı ve tesislerdir.


Gürültü Nedir, Ne demektir  Gelişigüzel bir yapısı olan bir ses spektrumudur ki, subjektif olarak, istenmeyen ses biçiminde tanımlanır.


Gürültü değerlendirmesi Nedir, Ne demektir  Bir gürültü göstergesi kullanılarak gürültünün olumsuz etkilerini belirlemek, tahmin etmek veya ölçmek için kullanılan her türlü yöntem.


Gürültü göstergesi Nedir, Ne demektir  Bir zararlı etki ile ilgili olarak çevresel gürültünün tanımlanmasında kullanılan fiziksel bir ölçek.


Gürültü göstergesi Nedir, Ne demektir  Çevresel gürültünün tanımlanmasında kullanılan fiziksel bir ölçek.


Gürültü göstergesi Nedir, Ne demektir  Gürültünün olumsuz etkisinin tanımlanmasında kullanılan fiziksel bir ölçek olup, ölçüm sonuçlarını belirli ağırlıklar uygulanarak tek bir sayı ile ifade etmeye yarayan değerlendirme birimleri.


Gürültü haritalama Nedir, Ne demektir  Yürürlükte bulunan her türlü sınır değerin aşılıp aşılmadığını göstermek amacıyla, belirli bir alanda etkilenen kişi ve konut sayısı da dahil olmak üzere, mevcut veya gelecekte ortaya çıkabilecek bir gürültü durumu hakkındaki verilerin; gürültü göstergesi kullanılarak söz konusu alanın fiziksel haritası üzerinde standartlara uygun olarak belirtilmesi.


Gürültü haritalama Nedir, Ne demektir  Yürürlükte bulunan her türlü sınır değerin aşılıp aşılmadığını göstermek gayesiyle, belirli bir alanda etkilenen kişi ve maruz kalan konut sayısı da dâhil olmak üzere, mevcut veya gelecekte ortaya çıkabilecek bir gürültü durumu hakkındaki verilerin; gürültü göstergesi kullanılarak söz konusu alanın fiziksel haritası üzerinde standartlara uygun olarak belirtilmesi.


Gürültü haritası hazırlanacak yerleşim alanı Nedir, Ne demektir  Nüfusu yüz binden fazla olan, şehirleşmiş alan olarak kabul edilen ve nüfus yoğunluğunun kilometre kare başına 1000 kişiden fazla olduğu alanlar.


Gürültü kontrol izin belgesi Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmeliğin Ek-VII Liste A ve B sinde yer alan işletmelerin bu Yönetmelikte yer alan esaslara uygun olarak çalıştığını gösteren bir belge.


Gürültü kontrolü Nedir, Ne demektir  Herhangi bir ses kaynağından yayılan gürültü niteliğine sahip sesleri, bu Yönetmelikte öngörülen düzeye indirmek, akustik özelliğini değiştirmek, etki süresini azaltmak, daha az rahatsız eden bir başka ses ile maskelemek gibi yöntemlerle zararlı etkilerini tamamen veya kısmen yok etmek için yapılan işlemler.


Gürültü kontrolü Nedir, Ne demektir  Herhangi bir ses kaynağından yayılan gürültü niteliğine sahip sesleri, kabul edilebilir düzeye indirmek, akustik özelliğini değiştirmek, etki süresini azaltmak, hoşa giden veya daha az rahatsız eden bir başka ses ile maskelemek gibi yöntemlerle zararlı etkilerini tamamen veya kısmen yok etmek için yapılan işlemler. (Gürültü kontrolü; gürültü kaynağında, gürültünün yayıldığı çevrede ve gürültüden etkilenen kişilerde olmak üzere üç elemanda yapılabilir. Getirilecek önlemlerin, istenilen sınır değerleri sağlaması, diğer standartlar açısından da kabul edilebilir ve uygulanabilir olması ve ekonomik olması gerekir.)


Gürültü kontrolü Nedir, Ne demektir  Herhangi bir ses kaynağından yayılan gürültü niteliğine sahip sesleri, kabul edilebilir seviyeye indirmek, akustik özelliğini değiştirmek, etki süresini azaltmak, hoşa giden veya daha az rahatsız eden bir başka ses ile maskelemek gibi yöntemlerle zararlı etkilerini tamamen veya kısmen yok etmek için yapılan işlemler.


Gürültü kontrolü ölçütü veya kriteri (NR) Nedir, Ne demektir  Bir kapalı mekanda mevcut gürültünün spektral niteliklerini işitme-algılama özelliklerine göre değerlendirmeye yarayan tek sayılı bir değerlendirme yöntemi.


Gürültü ölçümü Nedir, Ne demektir  Elektroakustik ölçüm sistemleri yardımıyla dış ve iç çevrelerde mevcut bir kaynak nedeniyle ortaya çıkan gürültünün veya arka plan gürültüsünün ses basınç düzeylerini, EK-9’da listelenen ilgili standardında belirtilen yöntem ve cihazlar kullanılarak ölçülmesi, spektral, zamansal ve istatistiksel olarak analiz edilmesi ve sonuçların raporlanması işlemi.


Gürültü ölçütü Nedir, Ne demektir  Bir gürültü göstergesi kullanılarak insan sağlığı, konforu, performansı ve iş veriminin olumsuz etkilenmemesi için kabul edilebilecek gürültü düzeylerini çeşitli kullanımlar için ayrıntılı olarak belirleyen sınır değerler.


Gürültüden Etkilenme Nedir, Ne demektir  Gürültünün insan sağlığı ve konforu üzerindeki etkileri, işitme hasarları şeklinde görülen fiziksel tesirleri, vücut aktivitesinde görülen fizyolojik tesirleri, rahatsızlıklar, sinirlilik gibi psikolojik tesirleri ve iş veriminin azalması, işitilen seslerin anlaşılmaması gibi görülen performans tesirleri olarak 4 grupta toplanabilir.


Gürültüden Etkilenme Nedir, Ne demektir  Gürültünün, insan sağlığı ve konforu üzerinde; fiziksel, fizyolojik, psikolojik ve performans etkileri olmak üzere dört farklı olumsuz etki.


Gürültülülük derecesi Nedir, Ne demektir  Mekanları gürültü düzeylerine göre sınıflandırmak için kullanılan ve yüksek, orta ve düşük olarak sınıflanan gürültü üretim özelliği.


Gürültüye az hassas binalar Nedir, Ne demektir  İdari ve ticaret binaları, spor tesisleri, terminaller gibi kullanımlar.


Gürültüye çok hassas binalar Nedir, Ne demektir  Konut, yataklı hizmet veren sağlık kurumları, çocuk ve yaşlı bakım evleri, yatılı eğitim kurumları, öğrenci yurtları gibi kullanımları, kültürel tesisler gibi kullanımlar.


Gürültüye duyarlı alanlar ve mekanlar Nedir, Ne demektir  Kamu ve özel mülkiyetli arazilerde kurulmuş ve içinde yer alan faaliyetler (eylemler, aktiviteler, fonksiyonlar) gereği, gürültüden etkilenmenin yüksek düzeylerde olduğu, bu nedenle dış ve iç gürültülerden yeterince korunması gereken ve istenen seslerin en iyi biçimde duyulabilmesi için gerekli iç akustik koşulların sağlanması gereken bina ve mekanlar (Örneğin; konut, hastane, yataklı tedavi kurumları, okul, motel, pansiyon, dinlenme tesisleri, kültür merkezleri içinde konferans ve konser salonları, tatil ve dinlenme parkları, mezarlıklar ve diğerleri olup, bu alanlar; kendi içinde çok ve orta derecede duyarlı olarak ayrılabilirler.)


Gürültüye hassas binalar Nedir, Ne demektir  Yataklı hizmet veren konaklama tesisleri, eğitim kurumları, dini tesisler gibi kullanımlar.


Gürültüye hassas olmayan binalar Nedir, Ne demektir  Otoparklar, garajlar, eğlence yerleri, sanayi tesisleri gibi kendisi gürültü kaynağı olabilen ve gürültüye karşı hassas olmayan alan ve kullanımlar.


Güvenlik Nedir, Ne demektir  Tehlikeli maddelerin ve müstahzarların kontrol altına alınamayan risklerinden uzak olma.


Güvenlik bilgi formu Nedir, Ne demektir  İnsan sağlığı ve çevrenin, zararlı maddelerin ve karışımların olumsuz etkilerinden korunması amacıyla, zararlı maddelerin ve karışımların özelliklerine ilişkin ayrıntılı bilgileri ve bulunduğu işyerlerinde zararlılık özelliklerine göre alınacak güvenlik önlemlerini içeren belge.


Güvenlik bilgi formu Nedir, Ne demektir  Tehlikeli maddelerin ve müstahzarların; özelliklerine ilişkin ayrıntılı bilgileri, bulunduğu işyerlerinde madde ve müstahzarın tehlikeli özelliklerine göre alınacak güvenlik önlemlerini insan sağlığı ve çevrenin, tehlikeli maddelerin ve müstahzarların olumsuz etkilerinden korunmasına yönelik gerekli bilgileri içeren belge.


Güvenlik Bilgi Formu Nedir, Ne demektir  Tehlikeli maddelerin ve müstahzarların; özelliklerine ilişkin ayrıntılı bilgileri, bulunduğu işyerlerinde madde ve müstahzarın tehlikeli özelliklerine göre alınacak güvenlik önlemlerini ve çevre ve insan sağlığının, tehlikeli maddelerin ve müstahzarların olumsuz etkilerinden korunmasına yönelik gerekli bilgileri içeren belge.


Hafriyat toprağı Nedir, Ne demektir  İnşaat öncesi arazinin hazırlanması amacıyla yapılan kazı ve benzeri faaliyetler esnasında oluşan toprak.


Hafriyat Toprağı Nedir, Ne demektir  İnşaat öncesinde arazinin hazırlanması aşamasında yapılan kazı ve benzeri faaliyetler sonucunda oluşan toprak.


Hafriyat toprağı Nedir, Ne demektir  İnşaat veya arazi düzenlenmesi öncesinde faaliyete konu arazinin hazırlanması aşamasında yapılan kazı ve benzeri faaliyetler sonucunda oluşan kaya ve toprak malzeme.


Haliç Nedir, Ne demektir  Bir nehir ağzındaki tatlı su ile deniz kıyı suyu arasındaki geçiş bölgesi.


Halk Nedir, Ne demektir  Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları, Türkiye’de ikamet eden yabancılar ile ulusal mevzuat çerçevesinde bir veya daha fazla gerçek ve tüzel kişiyi veya bu tüzel kişilerin birlik, organizasyon veya grupları.


Halk Nedir, Ne demektir  Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları, Türkiye’de ikamet eden yabancılar ile ulusal mevzuat çerçevesinde bir veya daha fazla tüzel kişi veya bu tüzel kişilerin birlik, organizasyon veya gruplar.


Halkalama Nedir, Ne demektir  Kuşların tanınmasını sağlamak amacıyla; tür, yaş ve cinsiyet gibi bilgilerin kayıt edildikten sonra, halkanın kuşun bacağına takılması işlemi.


Halkın katılımı toplantısı Nedir, Ne demektir  Kapsam ve özel format belirleme toplantısından önce halkı proje hakkında bilgilendirmek, projeye ilişkin görüş ve önerilerini almak üzere yapılan toplantı.


Halkın katılımı toplantısı Nedir, Ne demektir  Kapsam ve Özel Format belirlenmesinden önce, halkı proje hakkında bilgilendirmek, projeye ilişkin görüş ve önerilerini almak üzere yapılan toplantı.


Ham ahşap Nedir, Ne demektir  Her hangi bir işleme ya da muameleye tabi tutulmamış ahşap.


Ham Çamur Nedir, Ne demektir  a) Evsel ya da kentsel atıksuları işleyen arıtma tesislerinden ve evsel ve kentsel atıksulara benzeyen bileşimdeki atık suları arıtan diğer arıtma tesislerinden gelen arıtma çamurları, b) Fosseptik tanklarından ve evsel ya da kentsel atıksuları arıtmak için kullanılan diğer tesislerden gelen arıtma çamurları, c) (a) ve (b)’de atıfta bulunulanlar dışındaki diğer arıtma tesislerinden gelen arıtma çamurlar.


Ham Yağ Nedir, Ne demektir  Bitkisel yağlı tohumlardan veya meyvelerden muhtelif fiziksel ve kimyasal işlemlerle elde edilen yağ ürünü.


Hammadde üretim izin belgesi Nedir, Ne demektir  3213 sayılı Kanunun 14 üncü maddesi gereğince genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile kamu kurum ve kuruluşlarının yapı ve inşaat hammaddesi ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla veya Yap-İşlet-Devret modeli ile yapılan kamu yatırımları için, ihale sözleşmelerinde hammadde temin sorumluluğunun görevli şirket yükümlülüğüne bırakılması hâlinde hammadde üretim izni sözleşme konusu işte kullanılmak ve proje süresiyle sınırlı olmak üzere görevli şirkete Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca verilen belge.


Hammadde üretim izin belgesi Nedir, Ne demektir  Maden Kanununun 14 üncü maddesi gereğince Genel Bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile kamu kurum ve kuruluşlarının yapı ve inşaat hammaddesi ihtiyaçlarının karşılanması maksadıyla Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca verilen belge.


Harcama yetkilisi Nedir, Ne demektir  Bütçeyle ödenek tahsis edilen her bir harcama biriminin en üst yöneticisi.


Hassas alan Nedir, Ne demektir  Ötrofikasyon riski yüksek olan ve Bakanlıkça belirlenecek kıyı ve iç su alanları.


Hassas bölge Nedir, Ne demektir  Ötrofik olduğu belirlenen veya gerekli önlemler alınmazsa yakın gelecekte ötrofik hale gelebilecek doğal tatlı su göllerine, diğer tatlı su kaynaklarına, haliçler ve kıyı sulara etki eden bölgeler.


Hassas koruma bölgesi Nedir, Ne demektir  Varsa mutlak koruma bölgesini korumak maksadı ile yoksa sulak alan ekosisteminin mevcut karakterini korumak maksadı ile belirlenen kendi kendine onarım potansiyeli olan, açık su yüzeyleri, lagünler, nehir ağızları, tuzlalar, geçici ve sürekli tatlı ve tuzlu su bataklıkları, sulak çayırlar, sazlıklar ve turbalıklar ile bu ekosistemleri ekolojik olarak destekleyen kumul, kumsal, çalılık, ağaçlık, subasar orman gibi habitatların bozulmadan korunması gereken bölgeler.


Hassas olmayan kullanımlar Nedir, Ne demektir  Otoparklar, garajlar, eğlence yerleri, sanayi tesisleri gibi kendisi gürültü kaynağı olabilen alan ve kullanımlar.


Hassas su alanı Nedir, Ne demektir  Ötrofik olduğu belirlenen veya gerekli önlemler alınmazsa yakın gelecekte ötrofik hale gelebilecek doğal tatlı su gölleri, diğer tatlı su kaynakları, haliçler ve kıyı suları, önlem alınmaması hâlinde yüksek nitrat konsantrasyonları içerebilecek içme suyu temini amaçlanan yüzeysel tatlı sular ve daha ileri arıtma gerektiren alanlar.


Hava doğuşlu ses Nedir, Ne demektir  Havada bulunan ses kaynağının titreşimi ile hava içinde yayılan ve uzak mesafelere iletilen sesler.


Hava doğuşlu ses yalıtımı Nedir, Ne demektir  Bir yapı elemanına çarpan hava doğuşlu sesin elemanın arkasına iletildiğinde ortaya çıkan ses azalımından elde edilmiş, alıcı odasının akustik koşullarını da hesaba katan spektral veya tek sayılı yalıtım göstergesi değeri.


Hava Kalitesi Nedir, Ne demektir  İnsan ve çevresi üzerine etki eden çevre havasında, hava kirliliğinin göstergesi olan kirleticilerin artan miktarıyla azalan kaliteleri.


Hava kalitesi Nedir, Ne demektir  İnsan ve çevresi üzerine etki eden hava kirliliğinin göstergesi olan, çevre havasında mevcut hava kirleticilerin artan miktarıyla azalan kaliteleri.


Hava kalitesi Nedir, Ne demektir  İnsan ve çevresi üzerine etki eden hava kirliliğinin göstergesi olan, çevre havasında mevcut hava kirleticilerin artan miktarıyla azalan kalitelerini


Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği Nedir, Ne demektir  6/6/2008 tarihli ve 26898 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği.


Hava Kirlenmesine Katkı Değeri (HKKD) Nedir, Ne demektir  Tesis etki alanı içinde her bir inceleme alanındaki tüm tepe noktalarında ve bütün yayılma durumları için hesaplanan değer.


Havza Nedir, Ne demektir  Ayrım çizgisinden sulak alana kadar suyun toplandığı arazi parçası.


Havza Nedir, Ne demektir  Bir akarsu kaynağını besleyen yüzey ve yeraltı su kaynaklarının tabii su toplama alanını kapsayacak biçimde, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünce belirlenmiş olan alanlar.


Havza Nedir, Ne demektir  Bir akarsu, göl, baraj rezervuarı veya yeraltı suyu haznesi gibi bir su kaynağını besleyen yeraltı ve yüzeysel suların toplandığı bölgenin tamamı.


Havza Atıksu Kontrol Belgesi (HAKB) Nedir, Ne demektir  İdare tarafından tedbir alarak izin verilecek işletmelere verilen ve bu işletmelerin evsel ve endüstriyel atıksularının uzaklaştırma usulünü ve alınması gereken özel tedbirleri belirleyen belge.


Havza koruma planları Nedir, Ne demektir  Su kaynakları potansiyelinin her türlü kullanım amacıyla korunması, en iyi bir biçimde kullanımının sağlanması, kirlenmesinin önlenmesi ve kirlenmiş olan su kaynaklarının su kalitesinin iyileştirilmesi amacıyla yapılan çalışmaların bütününü içeren su kalite koruma planı.


Havza madenciliği Nedir, Ne demektir  Entegre bir tesisin ekonomik ömrü süresince ham madde ihtiyacını karşılayabilecek veya sektörel bazda önemli üretim yapılabilecek kapasitede rezerve sahip, bir ya da birden çok rezerv alanından oluşan, rezerv kaybının minimum, üretim verimliliğinin maksimum olabildiği ve uzun yıllara sari projelerin uygulanabildiği madencilik alanlarındaki madencilik.


Havza planı, Havza Koruma Planı Nedir, Ne demektir  Kıta içi su kaynaklarının mevcut kalitesinin kullanım alanları için gerekli kalite kriterlerine uygunluğunun tespitinin ve havza planının ilgili kurumların görüşünü alarak Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünce yapılması esastır. Havza koruma planı Bakanlığın Koordinasyonunda Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ve ilgili kuruluşların görüşleri alınarak Bakanlıkça yapılır ve/veya yaptırılır.


Havza planları Nedir, Ne demektir  Su kaynaklarından etkin bir biçimde yararlanılabilmesi için bu kaynakların sulama, taşkın kontrolü, nehir ulaşımı, içme ve kullanma suyu temini, hidroelektrik enerji üretimi, drenaj, akarsu havzası ıslahı ve benzeri amaçlarla yapılan çalışmaların bütününü içeren su kullanım planı.


Hayvan Nedir, Ne demektir  Korunan ve avına izin verilen av ve yaban hayvanları.


Hayvan Nedir, Ne demektir  Suda yaşayan hayvanlar, sürüngenler ve amfibik hayvanlar dâhil omurgalı ve omurgasız canlılar.


Hayvan bakımevi Nedir, Ne demektir  Hayvanların rehabilite edileceği bir tesis.


Hayvan Pazarı Nedir, Ne demektir  Hayvan parkı, canlı hayvan borsası veya değişik herhangi bir ad altında, hayvanların teşhir edildikleri, alınıp satıldıkları, gerektiğinde birkaç gün gibi kısa sürelerle bekletildikleri yerler.


Hayvan sahibi Nedir, Ne demektir  Hayvanların mülkiyet hakkını üzerinde bulunduran gerçek veya tüzel kişi.


Hayvanat Bahçesi Nedir, Ne demektir  Hayvanların bakıldığı ev ve işyerleri, sirkler, ticari olarak ev, süs, av ve yaban hayvanı üretimi ve satışı yapan işletmeler hariç, yabani ve evcil türde hayvanların halka yedi gün ve daha fazla süre ile sergilendiği sabit bir yerde kurulan daimi yerler.


Hayvansal ürün Nedir, Ne demektir  İnsan tüketimine sunulan hayvansal gıda, hayvansal yan ürün ve üreme ürünleri dâhil tüm hayvansal ürünler.


Hayvansal yan ürün Nedir, Ne demektir  Yetiştiricilikte kullanılmayacak olan sperma, ovum, embriyo dâhil, insanlar tarafından tüketimi amaçlanmayan hayvan kökenli ürünler veya hayvanların bütün vücut veya parçaları ile artıkları.


Hazırlıklı olma Nedir, Ne demektir  Olayda acil ve etkin bir önlem almak ve olaydan kaynaklanabilecek zararı en aza indirmek amacıyla müdahale etme kabiliyetine sahip her türlü araç, gereç, donanım, malzeme ve eğitilmiş insan gücünü hazır bulundurma hâli.


Hedef kirletici Nedir, Ne demektir  İncelemeye tabi tutulacak şüpheli saha için kirlilik kaynağı ile ilgili olarak insan sağlığı ve çevre açısından dikkate alınması ve sahada toplanacak numunelerde ölçümü yapılması gereken kirletici madde.


Hedef kirletici saha konsantrasyonu (HKSK) Nedir, Ne demektir  Bakanlıkça belirlenen veri kalitesi hedefini sağlayan, toprak örnekleme ve analiz planına bağlı olarak sahadan alınan numunelerin analizi sonucu ölçülerek belirlenmiş hedef kirletici konsantrasyonu.


Hedef Tür Nedir, Ne demektir  Yaban hayatı koruma ve yaban hayatı geliştirme sahalarında sahanın ayrılmasına gerekçe olan tür veya türler.


Hedef Tür Nedir, Ne demektir  Yaban hayatı koruma ve yaban hayatı geliştirme sahalarında sahanın ayrılmasına gerekçe olan türü veya türler.


Hertz (Hz) Nedir, Ne demektir  Saf ton ses dalgasının saniyedeki titreşim sayısını gösteren birim.


Heyet Nedir, Ne demektir  Bölge müdürlüğünce; bölge müdür yardımcısı, şube müdürü, mühendis veya ilgili orman işletme müdür yardımcısı başkanlığında, ilgili orman işletme müdür yardımcısı, ilgili orman işletme şefi varsa kadastro ve mülkiyet şefi ve/veya bir teknik elemandan oluşturulan en az üç kişilik komisyon.


Heyet Nedir, Ne demektir  Bölge müdürlüğünce; bölge müdür yardımcısı, şube müdürü, mühendis veya ilgili orman işletme müdür yardımcısı başkanlığında, ilgili orman işletme müdür yardımcısı, ilgili orman işletme şefi varsa kadastro ve mülkiyet şefi ve/veya teknik elemandan oluşturulan en az üç kişilik komisyon.


Hibrit tesis Nedir, Ne demektir  En az birisi bu Yönetmelik kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarından olmak üzere iki veya daha fazla enerji kaynağını kullanarak elektrik enerjisi üreten tesis.


Hijyen Nedir, Ne demektir  Tehlikenin kontrol altına alınması ve gıda ve yemlerin kullanım amacı dikkate alınarak, insan ve hayvan tüketimine uygunluğunun sağlanması için gerekli her türlü önlem ve koşul.


Hizmet Nedir, Ne demektir  Bir ücret veya menfaat karşılığında yapılan ya da yapılması taahhüt edilen mal sağlama dışındaki her türlü tüketici işleminin konusu.


Hizmet Nedir, Ne demektir  Hanehalkları, kamu kurumları veya herhangi bir ekonomik faaliyet için; 1) Atıksu toplama ve yüzey sularına deşarj ile sonuçlanacak arıtma faaliyetleri, 2) Katı atık toplama, taşıma, aktarma, geri kazanım ve bertaraf hizmetleri.


Homeopati Nedir, Ne demektir  Benzerlerinin benzerleri ile tedavisi.


HT Nedir, Ne demektir  Isı ile işleme tutma, işareti olan ve resmen kabul edilmiş teknik şartnameye göre asgari bir süre ile asgari bir ısıya ulaşıncaya kadar, malın ısıtıldığı işlem.


Hücre Nedir, Ne demektir  Farklı tür atıkların aynı lotta depolanmasının uygun olduğu durumlarda, lot içinde atıkların birbiriyle temasını engelleyecek önlemlerin alındığı birimler.


Hükümet Veteriner Hekimi Nedir, Ne demektir  Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca 8/5/1986 tarihli ve 3285 sayılı Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanununun uygulanmasında görevlendirilen veteriner hekimler.


I. Grup Piller Nedir, Ne demektir  Nikel kadmiyum ve cıva oksit piller hariç olmak üzere diğer piller.


I. Kategori Atık Yağ Nedir, Ne demektir  Ek-1’de verilen, yeniden işlenmesine müsade edilen ve rejenerasyon ve rafinasyon yolu ile geri kazanıma uygun atık yağlar ile Bakanlıktan lisans almış tesislerde ilave yakıt olarak kullanılarak geri kazanılabilen atık yağlar.


ICAO-TI Nedir, Ne demektir  Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü Teknik Talimatları.


II. Grup Piller Nedir, Ne demektir  Nikel kadmiyum ve cıva oksit piller.


II. Kategori Atık Yağ Nedir, Ne demektir  Ek-1’de verilen, Bakanlıktan lisans almış tesislerde ilave yakıt olarak kullanılarak geri kazanılabilen atık yağlar.


III. Kategori Atık Yağ Nedir, Ne demektir  Ek-1’de verilen, rafinasyona uygun olmayan, ilave yakıt olarak kullanılması insan ve çevre sağlığı açısından risk yaratan ve lisanslı tehlikeli atık bertaraf tesislerinde zararsız hale getirilmesi gereken atık yağlar.


IMDG Kod Nedir, Ne demektir  Uluslararası Denizcilik Tehlikeli Yükler Kodun.


IPPC Nedir, Ne demektir  Uluslararası Bitki Koruma Anlaşması.


IPPC Nedir, Ne demektir  Uluslararası Bitki Koruma Konvansiyonu.


Isıl Güç (IG) Nedir, Ne demektir  Sürekli yanma rejiminde çalışan yakma tesisinden birim zamanda alınan kullanılabilir en yüksek ısı miktarıdır. Yakma tesisinin ısıl gücü ayarlanabilir özelliğe sahip olması durumunda, ısıl güç ayarının sabitleştirilmiş değeri ısıl güç olarak kabul edilir. Isıl gücü ayarlanabilir olmasına rağmen ısıl güç ayarı sabitleştirilmemiş ise ısıl güç ayarının en yüksek değeri.


Isıl işlem fırını ile ısıl işlem uygulaması (HT) Nedir, Ne demektir  Ahşap ambalaj malzemelerinin; ısıl işlem fırını ile en az otuz dakika süresince, ahşap kalınlığı orta noktası sıcaklığı dahil, asgari 56 °C’lik bir sıcaklık elde etmek üzere ısıtılması.


Isıl işlem operatörü Nedir, Ne demektir  Isıl işlem uygulamaları ve ISPM 15 işaretlemesi hakkında, müdürlükçe düzenlenen ‘Isıl İşlem Operatör Eğitimi’ ne katılarak başarılı olmuş ve ‘Isıl İşlem Operatör Belgesi’ düzenlenmiş gerçek kişi.


Isıl işlem uygulama hizmeti Nedir, Ne demektir  İzin belgeli işletme tarafından başka bir işletmenin ahşap ambalaj malzemesine ısıl işlem, ISPM 15 ve izlenebilirlik işareti uygulaması.


ISO Nedir, Ne demektir  Uluslararası Standardizasyon Teşkilatı.


ISPM Nedir, Ne demektir  Bitki sağlığı önlemleri için uluslararası standartlar.


ISPM Nedir, Ne demektir  Bitki Sağlığı Tedbirlerine Yönelik Uluslararası Standartlar.


ISPM 15 Nedir, Ne demektir  IPPC tarafından, bitki sağlığı önlemleri için belirlenen uluslararası standartlardan, uluslararası ticarete konu ahşap ambalaj malzemeleri hakkındaki düzenleme.


ISPM 15 işaretlemesi Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmelik kapsamındaki ahşap ambalaj malzemesinin; ISPM 15 standardını sağladığını belirtmek amacıyla, uluslararası düzeyde tanınmış logo ile işaretlenmesi.


IUPAC Nedir, Ne demektir  Maddenin “Uluslararası Temel ve Uygulamalı Kimya Birliği” tarafından verilen adı.


IUPAC adı Nedir, Ne demektir  Maddenin, Uluslararası Temel ve Uygulamalı Kimya Birliği tarafından verilen adı.


İç izleme Nedir, Ne demektir  Fabrika, tesis ve işletmelerin atık sularının fiziksel, kimyasal ve biyolojik analizler ile belirli sıklıklarla kontrol edilerek izlenmesi.


İç ortam gürültüsü Nedir, Ne demektir  Yapı içindeki mekanik sistemler ve diğer gürültü kaynaklarından doğan ve mekan içinde bulunan insanları olumsuz etkileyen istenmeyen ve zararlı seslerin bütünü.


İç ortam gürültüsü Nedir, Ne demektir  Yapı içindeki mekanik sistemler ve diğer gürültü kaynaklarından doğan ve mekân içinde bulunan insanları olumsuz etkileyen istenmeyen ve zararlı seslerin bütünü.


İç ortam gürültüsü veya iç gürültü Nedir, Ne demektir  Bina içindeki mekanik ve elektrik tesisat gürültüsü ve her türlü komşuluk gürültüsü kaynaklarından doğan ve mekan içinde bulunan insanları olumsuz etkileyen, istenmeyen ve zararlı seslerin bütünü.


İç tetkik Nedir, Ne demektir  Tesis veya faaliyetlerin, Çevre Kanunu ve bu Kanuna dayanılarak yürürlüğe giren yönetmeliklere uygunluğunun, alınan tedbirlerin etkili olarak uygulanıp uygulanmadığının çevre yönetim birimi, çevre görevlisi veya yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmaları aracılığı ile değerlendirilmesini ve rapor haline getirilmesi.


İçme suyu güvenliği Nedir, Ne demektir  İçme-kullanma sularının kimyasal, mikrobiyolojik ve radyoaktif madde içeriğinin hayat boyu tüketim neticesinde oluşabilecek etkiler de göz önünde bulundurulduğunda insan sağlığını olumsuz etkilememesini ve ayrıca fiziksel ve estetik parametreler açısından da kullanıma uygun nitelikte ve miktar olarak yeterli olması.


İçme suyu güvenliği planı Nedir, Ne demektir  İçme suyu güvenliğinin temini amacıyla; içme-kullanma suyunun temin edildiği yerüstü ve yeraltı su kütlesini ve beslenim alanını, su alma yapısını, isale hatlarını, arıtma tesisini, depoları ve dağıtım şebekelerini içerecek şekilde içme suyu temin ve dağıtım sisteminin bütününde su kalitesi ve miktarını olumsuz etkileyebilecek veya sistemin verimli bir şekilde çalışmasını engelleyebilecek tehlikelerin belirlenmesi, uygun bir risk analizi yöntemiyle tehlikelerin önceliklendirilerek gerekli tedbirlerin belirlenmesi, uygulanması ve etkili olup olmadığının izlenmesini kapsayan plan.


İçme ve kullanma suyu Nedir, Ne demektir  İnsanların günlük faaliyetlerinde içme, yıkanma, temizlik ve bu gibi ihtiyaçları için kullandıkları, sağlaması gereken özellikleri 17/2/2005 tarihli ve 25730 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik ile belirlenmiş olan, bir toplu su temini sistemi aracılığıyla çok sayıda tüketicinin ortak kullanımına sunulan sular.


İçme ve kullanma suyu rezervuarı Nedir, Ne demektir  İçme ve kullanma suyu temin edilen doğal gölleri veya bu amaçla oluşturulan baraj rezervuarları.


İçme ve kullanma suyu temin edilen yüzeysel su kaynakları Nedir, Ne demektir   Nedir, Ne demektir  İçme ve kullanma suyu temin edilmek üzere kullanılan her türlü yapay ve doğal göller ile bunları besleyen sular.


İçme-kullanma suyu Nedir, Ne demektir  Özellikleri 17/2/2005 tarihli ve 25730 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik ile belirlenmiş olan ve insanların günlük ihtiyaçlarını karşılamak için kullandıkları sular.


İçme-kullanma suyu havzası Nedir, Ne demektir  İçme-kullanma suyu temin edilen veya edilmesi planlanan yerüstü ve yeraltı suyu kaynaklarının tabii su toplama alanı.


İçme-kullanma suyu havzası koruma planı Nedir, Ne demektir  İçme-kullanma suyu temin edilen veya edilmesi planlanan yerüstü ve yeraltı suyu havzalarının korunması, kirlenmesinin önlenmesi, kirlenmiş ise iyileştirilmesi ve sürdürülebilir kullanımının sağlanması amacıyla yapılan ve o havzaya özel hükümleri tanımlayan plan.


İçten Yanmalı Motor Nedir, Ne demektir  Gaz veya dizel motor.


İçten Yanmalı Motorlar Nedir, Ne demektir  Gaz motorları ve dizel motorları.


İdare Nedir, Ne demektir  Büyükşehir belediyelerini; belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde belediyeleri; bu sınırlar dışında il özel idarelerini ve ilgili mevzuatları uyarınca plan yapma, yaptırma ve onaylama yetkisine sahip kurum ve kuruluşları.


İdare Nedir, Ne demektir  Çevre ve Şehircilik Bakanlığı.


İhale Nedir, Ne demektir  Kanunda ve bu Yönetmelikte yazılı usul ve şartlarla, işin istekliler arasından seçilecek birisi üzerine bırakıldığını gösteren ve yetkili mercilerin onayı ile tamamlanan sözleşmeden önceki işlemler.


İhale komisyonu Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmelikte belirtilen ihale ile ilgili işleri yürütmek üzere İta Amirince görevlendirilen üyelerden oluşan komisyon.


İhlal Nedir, Ne demektir  Kanunda ve ilgili mevzuatta belirtilen yasaklara, standartlara ve yükümlülüklere aykırılık.


İhracatçı Nedir, Ne demektir  İhracatçı devletin yetkisi altında atıkların ihracatını yürüten gerçek ve tüzel kişiler.


İhracatçı Nedir, Ne demektir  Tehlikeli madde ve/veya müstahzarın ihracatını gerçekleştiren gerçek veya tüzel kişiler.


İkili toplama sistemi Nedir, Ne demektir  Biyobozunur atıklar ile geri kazanılabilir atıkların evlerde iki farklı torbada biriktirilmesi ve ayrı olarak toplanması.


İkinci aşama değerlendirme (İAD) Nedir, Ne demektir  Birinci aşama değerlendirme sonunda takip gerektiren saha olarak belirlenmiş sahanın, saha ve kirlilik karakterizasyonu ve risk analizi değerlendirmelerine tabi tutularak temizleme gerektiren kirlenmiş saha veya takip gerektirmeyen saha olup olmadığının tespit edilmesi süreci.


İkinci Nesil ve Devam Eden Diğer Döller F2, F3, F4, F… Nedir, Ne demektir  Kontrollü çevrede üretilmiş ebeveynlerden üretilen yeni bireyler.


İkinci Tür Nedir, Ne demektir  Sahada popülasyonu hedef türden sonra en fazla olan tür.


İkincil ambalaj Nedir, Ne demektir  Birden fazla sayıda satış ambalajını bir arada tutacak şekilde tasarlanmış, üründen ayrıldığında ürünün herhangi bir özelliğinin değişmesine neden olmayan ambalaj.


İl çevre ve orman müdürlüğü Nedir, Ne demektir  Düzenli depolama tesisinin bulunduğu yerin il çevre ve orman müdürlüğü veya müdürlükler.


İl Sıfır Atık Yönetim Sistemi Planı Nedir, Ne demektir  Bakanlıkça formatı belirlenen ve Mahalli Çevre Kurulu tarafından hazırlanan, il sınırlarında mahalli idarelerce uygulanacak sıfır atık yönetim sisteminin esaslarını içeren plan.


İlave plan Nedir, Ne demektir  Yürürlükte bulunan mevcut plana bitişik ve mevcut planın genel arazi kullanım kararları ile süreklilik, bütünlük ve uyum sağlayacak biçimde 9 uncu maddede belirtilen gerekçelere dayalı olarak hazırlanan plan.


İlgili halk Nedir, Ne demektir  Gerçekleştirilmesi planlanan projeden etkilenen veya etkilenmesi muhtemel olan halk.


İlgili idare Nedir, Ne demektir  Alt ölçekli plan yapma, yaptırma ve onaylama yetkisine sahip idareler.


İlgili il çevre ve orman müdürlüğü Nedir, Ne demektir  İşletmenin bulunduğu ildeki il çevre ve orman Müdürlüğü.


İlgili kuruluş Nedir, Ne demektir  Biyosidal ürünler için Sağlık Bakanlığını; deterjanlar, hava aromatize edici ürünler, kuvvetli asit veya baz içeren temizlik ürünleri ve havuz suyunda kullanılan yardımcı kimyasallar için Gümrük ve Ticaret Bakanlığını; bitki koruma ürünleri için Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığını; patlayıcı ve piroteknik maddeler ile ilgili düzenlemeler için Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile İçişleri Bakanlığını; bunların haricindeki her türlü zararlı madde ve karışımlar için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı.


İlgili kuruluş Nedir, Ne demektir  Biyosidal ürünler için Sağlık Bakanlığını; deterjanlar, hava aromatize edici ürünler, kuvvetli asit veya baz içeren temizlik ürünleri ve havuz suyunda kullanılan yardımcı kimyasallar için Gümrük ve Ticaret Bakanlığını; bitki koruma ürünleri için Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığını; patlayıcı ve piroteknik maddeler ile ilgili düzenlemeler için Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile İçişleri Bakanlığını; bunların haricindeki her türlü zararlı madde ve karışımlar ile bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde gerçekleştirilecek çalışmaların koordinasyonu için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı.


İlgili mevzuat Nedir, Ne demektir  Elektrik piyasasına ilişkin kanun, yönetmelik, tebliğ, genelge ve Kurul kararları.


İlgililer Nedir, Ne demektir  GDO ve ürünleri ile ilgili olarak araştırma, geliştirme, işleme, piyasaya sürme, izleme, kullanma, ithalat, ihracat, nakil, taşıma, saklama, paketleme, etiketleme, depolama ve benzeri faaliyetlerde bulunanlar.


İmalat Nedir, Ne demektir  Maddenin doğal halinde üretilmesini veya özütlenmesi.


İmalatçı Nedir, Ne demektir  Maddeyi Türkiye’de imal eden Türkiye’de yerleşik gerçek veya tüzel kişi.


İmalathane Nedir, Ne demektir  Hammaddeleri işleyerek piyasaya çıkacak duruma getiren işyeri.


İmar planı Nedir, Ne demektir  3/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanunu ile 10/7/2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nda tanımlanan nazım ve uygulama imar planları.


İmar planı Nedir, Ne demektir  Özel Hükümlerin yürürlüğe girdiği tarihten önce çevre düzeni ve nazım imar planlarına uygun olarak hazırlanmış 1/1000 ölçekli uygulama imar planları ile dolgu imar planı, mevzi imar planları ve plan kararları.


İnceleme Kurulu Nedir, Ne demektir  Hafriyat toprağı ile inşaat ve yıkıntı atıkları geri kazanım ve depolama tesisleri için yapılacak başvuruları incelemek ve sonuçlandırmak üzere oluşturulan ve 37 nci maddede belirtilen Kurul.


İnert Atık Nedir, Ne demektir  Fiziksel, kimyasal veya biyolojik olarak önemli derecede herhangi bir değişime uğramayan, çözünmeyen, yanmayan, fiziksel veya kimyasal olarak reaksiyona girmeyen, biyolojik bozulmaya uğramayan veya temas ettiği maddeleri çevreye veya insan hayatına zarar verecek şekilde etkilemeyen ve toplam sızıntıkabiliyeti ve ekotoksisitesi önemsiz miktarda olan, özellikle yüzey ve yeraltısuyu kirliliği tehlikesi yaratmayan maddeler.


İnert atık Nedir, Ne demektir  Fiziksel, kimyasal veya biyolojik olarak önemli derecede herhangi bir değişime uğramayan, çözünmeyen, yanmayan, fiziksel veya kimyasal olarak reaksiyona girmeyen, biyolojik bozunmaya uğramayan veya temas ettiği maddeleri çevreye veya insan hayatına zarar verecek şekilde etkilemeyen ve toplam sızıntı kabiliyeti ve ekotoksisitesi önemsiz miktarda olan, özellikle yüzeysel su ve yeraltı suyu kirliliği tehlikesi yaratmayan atıklar.


İnsani Tüketim Amaçlı Su Nedir, Ne demektir  Orijinal haliyle ya da işlendikten sonra, dağıtım ağı, tanker, şişe veya kaplar ile tüketime sunulan içme, pişirme, gıda hazırlama ya da diğer evsel amaçlar için kullanılan bütün sular ile suyun kalitesinin, gıda maddesinin nihai halinin sağlığa uygunluğunu etkilemeyeceği durumlar haricinde insani tüketim amaçlı ürünlerin veya gıda maddelerinin imalatında, işlenmesinde, saklanmasında veya pazarlanmasında kullanılan bütün sular.


İnspektör Nedir, Ne demektir  Bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelerin serbest bölgeler dahil Türkiye Gümrük Bölgesine giriş, çıkış ve Türkiye Gümrük Bölgesinden transit geçişi esnasında bitki sağlığı amaçlı her türlü resmi kontrolleri yaparak gerekli belgeleri düzenlemek üzere Bakanlık tarafından eğitilmiş ve resmî kontrol yetkisi verilmiş kontrol görevlisi.


İnspektör Nedir, Ne demektir  Bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelerin ülkemize ve serbest bölgelere giriş, çıkış ve transit geçişi esnasında bitki sağlığı amaçlı her türlü resmi kontrolleri yaparak gerekli belgeleri düzenlemek üzere Bakanlık tarafından eğitilmiş ve resmî kontrol yetkisi verilmiş kontrol görevlisi.


İnşaat Atıkları Nedir, Ne demektir  Konut, bina, köprü, yol ve benzeri alt ve üst yapıların yapımı esnasında ortaya çıkan atıklar.


İnşaat ve yıkım atıkları Nedir, Ne demektir  Her türlü alt ve üst yapının; tamiratı, tadilâtı, yenilenmesi, yıktırılması veya herhangi bir afet sebebiyle yıkılması sonucu ortaya çıkan, Yönetmeliğin ek-4 atık listesindeki 17 kodlu atıklar.


İnşaat ve yıkıntı atıkları Nedir, Ne demektir  Konut, bina, köprü, yol gibi alt ve üst yapıların yapımı, yıkımı, yenileme ve tadilatı esnasında ortaya çıkan; tehlikeli atık ve kimyasal madde içermeyen atık.


İnşaat, yıkıntı ve hafriyat atıkları Nedir, Ne demektir  İnşaat öncesi arazinin hazırlanması aşamasında yapılan kazı ile konut, bina, köprü, yol gibi alt ve üst yapıların yapımı, yıkımı, yenileme ve tadilatı esnasında ortaya çıkan; tehlikeli atık ve kimyasal madde içermeyen atık ve toprak.


İri katı atık Nedir, Ne demektir  Buzdolabı, çamaşır makinesi, koltuk gibi evsel nitelikli eşyalardan oluşan ve kullanılmayacak durumda olan çoğunlukla iri hacimli atıklar.


İskân dışı alan Nedir, Ne demektir  Her ölçekteki imar planı sınırı, yerleşik alan sınırı, belediye ve mücavir alan sınırları dışında kalan köy ve mezraların yerleşik alanı ve civarlarının dışında kalan alanlar.


İslilik Derecesi Nedir, Ne demektir  Ringelmann Skalasında atık gaz içindeki partikül emisyonunun meydana getirdiği sayı. (islilik ölçütü, optik refleksiyon yeteneğidir. Refleksiyon yeteneğinin %20 oranında azalması, islilik derecesinin bir birim artması demektir)


İstekli Nedir, Ne demektir  İhaleye katılan gerçek veya tüzel kişiler.


İstenmeyen etki Nedir, Ne demektir  Bir veteriner sağlık veya bitki koruma ürününün, etiket ve tanıtıcı bilgilerine uygun olarak kullanımı sonucu, hayvanlarda, insanlarda, bitkilerde veya çevrede görülen zararlı etkileri veya istenmeyen durumlar.


İstif çıtası Nedir, Ne demektir  Isıl işlem fırını içerisinde ısıl işlem uygulaması yapılacak ahşap ambalaj malzemeleri arasından hava akışını sağlayacak şekilde aralara konulan ahşap malzeme.


İstif tahtası Nedir, Ne demektir  Ticari malı korumak veya desteklemek için kullanılan ancak ticari malla ilişkisi olmayan ahşap ambalaj malzemesi.


İstişare Toplantısı Nedir, Ne demektir  Yetkili Kurum tarafından Kapsam Belirleme Raporu’na ilişkin plan ya da programın kapsamına bağlı olarak bireysel ve/veya kurumsal seviyede halkın görüşlerini almak üzere düzenlenecek toplantı.


İş termin planı Nedir, Ne demektir  Atıksu kaynaklarının yönetmelikte belirtilen alıcı ortam deşarj standartlarını sağlamak için yapmaları gereken atıksu arıtma tesisi ve/veya kanalizasyon gibi altyapı tesislerinin gerçekleştirilmesi sürecinde yer alan yer seçimi, proje, ihale, inşaat, işletmeye alma gibi işlerin zamanlamasını gösteren plan.


İş termin planı Nedir, Ne demektir  Atıksu ve evsel nitelikli katı atık kaynaklarının yönetmelikte belirtilen alıcı ortam deşarj standartlarını sağlamak için yapmaları gereken atıksu arıtma tesisi ve/veya kanalizasyon gibi altyapı tesisleri ile katı atık bertaraf tesislerinin gerçekleştirilmesi sürecinde yer alan yer seçimi, proje, ihale, inşaat, işletmeye alma gibi işlerin zamanlamasını gösteren plan.


İş Termin Planı Nedir, Ne demektir  Tesis sahibi tarafından hazırlanacak ve bu Yönetmelikte belirtilen yükümlülükleri ve sınır değerleri sağlayacak proses ve baca gazı arıtım tesislerinin gerçekleştirilmesi sürecinde yer alan proje, ihale, inşaat ve işletmeye alma gibi işlerin zamanlamasını gösteren plan.


İşaret Nedir, Ne demektir  Düzenlemeye tabi eşya üzerine bunun bitki sağlığı durumunu doğrulamak üzere konulmuş ve uluslararası düzeyde tanınmış resmi bir mühür veya işaret.


İşleme Nedir, Ne demektir  GDO ve ürünlerinin, gıda, yem veya diğer amaçlarla kullanılmasını sağlamak için yapılan ve ürünün ilk halini önemli ölçüde değiştiren herhangi bir faaliyet.


İşleme tesisi Nedir, Ne demektir  Geri kazanma tesisi, kompost veya yakma tesisi gibi katı atıklardan tekrar kullanılabilir madde veya enerji elde etmek, katı atıkların hacmini küçültmek ya da çevreye zararını azaltmak maksadı ile kurulan, inşa edilen tesis ve yapılar.


İşlenmiş ahşap malzeme Nedir, Ne demektir  Yapışkan, ısı ya da basınç veya bunların herhangi bir terkibi kullanılarak imal edilmiş ahşap ürünler.


İşletme Nedir, Ne demektir  Faaliyetleri sonucu atık oluşumuna neden olan kişi, kurum, kuruluş ve işletme ve/veya atığın bileşiminde veya yapısında bir değişikliğe neden olacak ön işlem, karıştırma veya diğer işlemleri yapan herhangi bir gerçek ve/veya tüzel kişi.


İşletme Nedir, Ne demektir  İşletmenin mevzuata uygun faaliyet göstermesinin sağlanmasından işletmeci ve/veya tesis sahibi sorumlu olmak üzere tesislerin bütünü.


İşletme Nedir, Ne demektir  Madencilik, kazı, döküm ve düzenleme çalışmalarının yapıldığı iş yeri.


İşletme Nedir, Ne demektir  Sanayi, ticaret, tarım, turizm vb. gibi iş alanlarında sermaye yatırılarak kazanç ya da başka yararlar için kurulan bağımsız bütçeyle yönetilen kuruluş.


İşletme Nedir, Ne demektir  Tesis ve faaliyetlerin bütünü.


İşletme Nedir, Ne demektir  Yetkilendirilmiş kuruluşun kontrolü altında, söz konusu kuruluşlarla sözleşme yapılması suretiyle organik ürün üretilen, işlenen, depolanan ve pazarlanan yerler.


İşletme faaliyet raporu Nedir, Ne demektir  Maden ruhsat sahibince yıllık işletme faaliyetlerinin projeye uygunluk, üretim, satış tutarı ve miktarı, stok ve bunun gibi bilgiler ile toplam gelir ve tahakkuk eden Devlet hakkı gibi mali durumu gösteren ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına verilen belge.


İşletme hakkı verilmesi Nedir, Ne demektir  Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerin ve üzerindeki tesislerin kamuya açık tutulması kaydıyla işletilmek üzere kamu kurum ve kuruluşları ile protokol yapılmak suretiyle kiraya verilmesi.


İşletme izin belgesi Nedir, Ne demektir  Bir madenin işletmeye alınabilmesi için Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca verilen belge.


İşletme izin belgesi Nedir, Ne demektir  Bir madenin işletmeye alınabilmesi için ruhsat sahasında belirli bir alanda, belirli bir süreyle Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca verilen belge.


İşletme ruhsatı Nedir, Ne demektir  Belirli bir alanda, belirli bir süreyle üretime yönelik hazırlık çalışmaları ve üretim faaliyetlerinin yürütülebilmesi için Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca verilen yetki belgesi.


İşletme ruhsatı Nedir, Ne demektir  Bir alanda bulunan maden ile ilgili işletme faaliyetlerinin yürütülebilmesi için Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca verilen yetki belgesi.


İşletme Sahası İçi Nedir, Ne demektir  Üzerinde doldurma, ayırma, eleme, taşıma, kırma, öğütme işlemlerinin yapıldığı, madde depolanan, boşaltılan, tesisler arasındaki alan.


İşletmeci Nedir, Ne demektir  Atık getirme merkezlerinin işletilmesinden sorumlu gerçek veya tüzel kişi.


İşletmeci Nedir, Ne demektir  Çevre izin veya çevre izin ve lisans prosedürüne tabi olan faaliyeti veya tesisi işleten ve mülkiyet hakkı, kiralama veya diğer yasal yetkilerle kullanma hakkına sahip, hukuki olarak sorumlu, gerçek veya tüzel kişi.


İşletmeci Nedir, Ne demektir  Düzenli depolama tesisinin hazırlanmasından kapatılması sonrası bakım sürecine kadar değişebilen, tesisten sorumlu belediye, gerçek ya da tüzel kişi.


İşletmeci Nedir, Ne demektir  İşletme çalışmalarını mal sahibi ya da yüklenici olarak yürüten, ruhsat ya da izin veren idari mercie karşı sorumlu olan ve yapılacak düzenleme çalışmalarını yapmakla yükümlü gerçek ya da tüzel kişi.


İşletmeci Nedir, Ne demektir  Tesisi işleten veya tesis hakkında karar vermeye yetkili gerçek veya tüzel kişi.


İşletmeci Nedir, Ne demektir  Tesislerin işletilmesinden sorumlu gerçek veya tüzel kişi.


İşyeri Nedir, Ne demektir  Kamu kurum ve kuruluşları, ticari kuruluşlar, hizmet binaları, spor tesisleri, tabanca ve tüfek poligonları, alışveriş merkezleri, tedavi merkezleri, halı ve oto yıkama yerleri, depolama yerleri, matbaalar gibi yerler.


İta amiri Nedir, Ne demektir  İdarece yetki verilen Harcama Yetkilisi.


İthalat Nedir, Ne demektir  Bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelerin, serbest dolaşıma giriş rejimi, gümrük antrepo rejimi, dâhilde işleme rejimi, gümrük kontrolü altında işleme rejimi ve geçici ithalat rejimi prosedürlerine tâbi tutulması.


İthalat Nedir, Ne demektir  Malların, serbest dolaşıma giriş rejimi, gümrük antrepo rejimi, dâhilde işleme rejimi, gümrük kontrolü altında işleme rejimi ve geçici ithalat rejimi prosedürlerine tâbi tutulması.


İthalat Nedir, Ne demektir  Türkiye gümrük bölgesine yapılan fiziksel giriş.


İthalat iznine esas kontroller Nedir, Ne demektir  Bitki koruma ürünlerinin ve bitki koruma ürünü imalatında kullanılan hammaddelerin, ithalat aşamasında yapılan belge kontrollerini, fiziksel kontrolleri ve analizler.


İthalatçı Nedir, Ne demektir  İthalatçı devletin yetkisi altında atıkların ithalatını yürüten gerçek ve tüzel kişiler.


İthalatçı Nedir, Ne demektir  İthalattan sorumlu, Türkiye’de yerleşik gerçek veya tüzel kişi.


İthalatçı Nedir, Ne demektir  Kendi ihtiyacını karşılamak veya piyasaya arz etmek üzere tehlikeli madde ve/veya müstahzarın ithalatını gerçekleştiren gerçek veya tüzel kişiler.


İyi tarım uygulamaları Nedir, Ne demektir  7/12/2010 tarihli ve 27778 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İyi Tarım Uygulamaları Hakkında Yönetmelik kapsamındaki zirai faaliyetler.


İyi tarım uygulamaları Nedir, Ne demektir  Ekolojik dengeyi bozmayan tarımsal üretim teknikleri ve metotlar.


İyi tarım uygulamaları Nedir, Ne demektir  Tarımsal üretim sistemini sosyal açıdan yaşanabilir, ekonomik açıdan karlı ve verimli, insan sağlığını koruyan, hayvan sağlığı ve refahı ile çevreye önem veren bir hale getirmek için uygulanması gereken işlemler.


İyonlaştırıcı olmayan radyasyon Nedir, Ne demektir  İyonlaşmaya neden olmayan elektromanyetik dalgalar.


İyonlaştırıcı olmayan radyasyon Nedir, Ne demektir  İyonlaşmaya sebep olmayan elektromanyetik dalgalar.


İzin Nedir, Ne demektir  Bu yönetmelik hükümlerine göre orman alanları içinde Bakanlıkça amacı doğrultusunda kullanılmak üzere verilen ön izni, kesin izni ve muvafakat.


İzin Nedir, Ne demektir  Emisyon Ön İzni ve Emisyon İzni.


İzin Nedir, Ne demektir  Orman Kanununun 16 ncı maddesine göre orman sayılan alanda Bakanlıkça amacı doğrultusunda kullanılmak üzere verilecek kesin izin ve muvafakat.


İzin belgesi Nedir, Ne demektir  Ahşap ambalaj malzemesi işaretleme izin belgesi.


İzin formu Nedir, Ne demektir  Bakanlığın veya Genel Müdürlüğün iznine tabi faaliyetler için Bakanlık tarafından geliştirilecek formlar.


İzleme Nedir, Ne demektir  Bu Kanun kapsamındaki faaliyetlerin, bu Kanunla belirlenen esaslara uygunluk durumu hakkında genel bir görüş edinmeye yönelik, planlanmış bir dizi gözlem ve ölçümlerin yürütülmesi.


İzleme Nedir, Ne demektir  GDO ve ürünlerinden kaynaklanabilecek herhangi bir riskin olmadığı ve insan, hayvan ve bitki sağlığı ile çevre ve biyolojik çeşitliliğe herhangi bir zararının bulunmadığı tespit edilmiş, piyasaya sürülen bir GDO ve ürününün işleme ve dağıtım zinciri boyunca her aşamada takibi ve her türlü gözlem, kontrol ve denetim.


İzleme Nedir, Ne demektir  Gerçekleştirilmesi planlanan projeye dair "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu" kararı alındıktan sonra, Proje İlerleme Raporuna göre yapılan değerlendirmeler.


İzleme Nedir, Ne demektir  Havaya, suya, toprağa verilen kirletici unsur taşıyan her türlü proses çıktısının ölçüm ve analizlerinin yapılmasını/yaptırılması.


İzleme Nedir, Ne demektir  İşletme faaliyetleri ile bozulan arazilerin doğaya yeniden kazandırılması sırasında, atık barajlarının, atık harmanlarının, su, toprak ve hava kalitesinin, arazideki erozyon, sedimantasyon ve duraylılığın ve bitkilerin gelişiminin niteliksel ve niceliksel olarak izlenmesi, periyodik aralıklarla denetlenmesi ve yapılan işlerin tutanaklarla belirlenmesi.


İzleme ve kontrol Nedir, Ne demektir  "Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir" veya "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu" kararı alındıktan sonra, projenin inşaat, işletme ve işletme sonrası aşamalarında, kararın verilmesine esas teşkil eden şartlar doğrultusunda ve çevre değerlerini olumsuz etkilemeyecek biçimde yürütülmesinin sağlanması için yapılan çalışmaların bütünü.


İzleme ve Kontrol Nedir, Ne demektir  “Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir” veya “Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu” kararı alındıktan sonra uygulama aşamasına geçen projenin, bu kararın verilmesine esas ilkeler doğrultusunda ve çevre değerlerini olumsuz etkilemeyecek biçimde yürütülmesi için yapılan çalışmaların bütünü.


İzlenebilirlik Nedir, Ne demektir  Üretim, işleme ve dağıtımın tüm aşamaları boyunca bitkisel ürünlerin, gıda ve yemin, gıdanın elde edildiği hayvanın veya bitkinin gıda ve yemde bulunması amaçlanan veya beklenen bir maddenin izinin sürülebilmesi ve takip edilebilmesi.


İzlenebilirlik işareti Nedir, Ne demektir  Isıl işlem uygulaması ve ISPM 15 işaretlemesi yapılmış olan ahşap ambalaj malzemelerinde; fırın numarası, parti numarası ve ısıl işlem uygulamasının yapıldığı tarihi yıl olarak gösteren Ek-1 de belirtilen işaret.


İzole edilmemiş ara madde Nedir, Ne demektir  Sentez sırasında, sentezin yapıldığı ekipmandan, örnek alma hariç, planlı bir şekilde uzaklaştırılmayan ara madde.


İzole yerleşim Nedir, Ne demektir  Nüfusu 500’den fazla olmayan ve kilometrekarede en fazla beş kişinin yaşadığı yerleşim birimlerini, kilometrekarede en az 250 kişi yaşayan ve en yakın yerleşim birimine ulaşım mesafesi en az 50 km olan veya yılın önemli bir bölümünde hava şartları nedeniyle karayolu ile ulaşımı zor olan yerleşim birimleri.


Jenerik kirletici sınır değer (JKSD) Nedir, Ne demektir  Kirlenmiş sahanın mevcut ya da ilerideki kullanım amacının yerleşim alanı olması ve insan sağlığı üzerindeki riskler dikkate alınarak, insanların kirleticiye makul bir süre azami düzeyde maruz kaldığı varsayılarak hesaplanan veya belirlenen ve Ek-1 Jenerik Kirletici Sınır Değerler Listesinde verilen kirletici konsantrasyon değeri.


Jeolojik Tabanlı Mutlak Koruma Alanı Nedir, Ne demektir  Ek-1’deki haritada gösterilen ve Ek-2’de merkez koordinatları verilen; hem havza sınırları içerisinde yer alan hem de havza sınırları dışında olmakla birlikte havza sınırları içerisindeki alanlarla formasyon bakımından bağlantılı bulunan su yutanlar, obruklar ve dolinler gibi yüksek geçirimliliğe sahip alan.


Jeotermal kaynak Nedir, Ne demektir  Yerkabuğundaki doğal ısı nedeniyle sıcaklığı sürekli olarak bölgesel atmosferik ortalama sıcaklığın üzerinde olan, erimiş madde ve gaz içerebilen doğal su, buhar ve gazlar ile kızgın kuru kayalardan elde edilen su, buhar ve gazlar.


Kabuğu soyulmuş ahşap Nedir, Ne demektir  Üzerinde; uzunluğuna bakılmaksızın 3 cm’den daha az genişlikte veya 3 cm’den daha büyük genişlikte olup da 50 cm²’den daha az toplam yüzey alana sahip kabuk parçası bulunan ahşap.


Kabuğu soyulmuş odun Nedir, Ne demektir  Kabuğun ayrılmasıyla sonuçlanan işleme tabi tutulmuş odun (kabuğu soyulmuş odun, tamamen kabuksuz odun olmak zorunda değildir)


Kabuksuz ahşap Nedir, Ne demektir  Damar dokusu hariç, tüm kabuk, budak etrafındaki içe doğru büyümüş kabuk ve yıllık büyümenin oluşturduğu kabuk kovuklarının çıkarılmış olduğu ahşap.


Kabuksuz odun Nedir, Ne demektir  Yıllık büyüme halkaları arasındaki kabuk kovukları ve budak etrafında içe doğru büyüyen kabuklar hariç kabuklarının tamamı çıkarılmış odun.


Kaçak yapı Nedir, Ne demektir  Özel Hükümlerin yürürlüğe girdiği tarihten sonra, imar kanunu, yönetmelikler, yürürlükte olan imar planları ve imar planı notları ile ilgili mevzuata aykırı olarak yapılan yapılar.


Kademeli kapatma planı Nedir, Ne demektir  Pasa döküm ve atık barajı gibi döküm alanlarında orman ekosisteminin tesisi amacıyla ağaçlandırma ve silvikültür tekniklerine uygun, iznin başlangıcından sona ermesine kadar geçen sürede, izin alanının kapatılmasını takiben öngörülen nihai haline uygun olarak kapatılmasını ve tabiata kazandırılmasını gösterir plan.


Kalıntı Nedir, Ne demektir  Bitki koruma ürünü kullanımı sonucu, bitki, bitkisel ürünler ile yenilebilir hayvansal ürünlerin içinde, üzerinde veya çevrede bulunan, metabolitler ile yıkımlanma veya reaksiyon sonucunda oluşan ürünler dâhil bir ve birden fazla maddeyi veya hayvansal ürünlere geçerek insan sağlığı üzerinde olumsuz etki yaratma ihtimali bulunan farmakolojik etkili maddeler ve bunların metabolitleri veya diğer maddeleri.


Kalibrasyon Nedir, Ne demektir  Zirai mücadele uygulamaları için preparat olarak verilen bir dozun en iyi etkiyi gösterecek şekilde ve bitki sahasına üniform olarak uygulanması için ekipmanlardaki püskürtme sisteminin ayar edilmesi.


Kalite Kontrol Nedir, Ne demektir  SÇD Raporu hakkında Bakanlık tarafından yapılan inceleme ve değerlendirme çalışmaları.


Kamu kurum ve kuruluşları Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmelikte genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri tanımı dışında yer alan kamu idareleri.


Kamu kurum ve kuruluşları Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmelikte Genel Bütçe kapsamındaki kamu idareleri tanımı dışında yer alan kamu idareleri.


Kamuoyu Nedir, Ne demektir  Bir veya daha fazla gerçek veya tüzel kişi ile bunların ulusal mevzuat veya uygulamaya uygun olarak oluşturduğu dernek, örgüt veya gruplar.


Kamuoyu Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmeliğin uygulanması açısından, bir veya daha fazla gerçek veya tüzel kişi ile bunların ulusal mevzuat veya uygulamaya uygun olarak oluşturduğu dernek, örgüt veya gruplar.


Kanalizasyon sistemi Nedir, Ne demektir  Ayrık sistemde evsel ve/veya endüstriyel atıksuları ayrı, yağmur sularını ayrı; bileşik sistemde ise bütün atıksuları birlikte toplamaya, uzaklaştırmaya ve arıtma tesislerine iletmeye yarayan birbirleriyle bağlantılı boru ya da kanallardan oluşan sistem.


Kanun Nedir, Ne demektir  11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu.


Kapalı alanda kullanım Nedir, Ne demektir  İnsan, hayvan ve bitki sağlığı ile çevre ve biyolojik çeşitlilik üzerinde genetiği değiştirilmiş organizmalardan kaynaklanabilecek olumsuz etkilerin biyolojik, kimyasal ve fiziksel engellerle tamamen önlenerek kontrol edilen laboratuvar ve tesislerdeki işlemleri.


Kapalı sistem Nedir, Ne demektir  Karada veya bir gemi üzerinde üretimde kullanılan suyun büyük bir kısmının çeşitli işlemlerden geçirildikten sonra tekrar kullanılarak enerjiye dayalı su ürünleri yetiştiriciliği yapılan tesis.


Kapasite raporu Nedir, Ne demektir  12/9/2005 tarihli ve 25934 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Oda Muamelat Yönetmenliğinin 41 inci maddesi veya 12/9/2008 tarihli ve 26995 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu Kapasite Raporu Yönetmeliği uyarınca düzenlenen belge.


Kapatma Nedir, Ne demektir  İşletme sahasının, doğaya yeniden kazandırma çalışması aşamalarının tamamlanarak sürekli olarak terk edilmesi.


Kapsam Belirleme Raporu Nedir, Ne demektir  Yetkili Kurumun, SÇD Raporunun formatını kapsam belirleme ve İstişare Toplantısında belirtilen görüşleri dikkate alarak belirlediği ve Ek 3teki bilgiler esas alınarak hazırlanan rapor.


Kapsam ve özel format belirleme Nedir, Ne demektir  ÇED sürecine tabi projeler için Halkın Katılımı Toplantısından sonra format verme aşamasına kadar yapılacak iş ve işlemler.


Kapsam ve özel format belirleme toplantısı Nedir, Ne demektir  Çevresel Etki Değerlendirmesi sürecine tabi projeler için Halkın Katılımı Toplantısından sonra yapılacak toplantı.


Kapsam ve Özel Format Belirleme Toplantısı Nedir, Ne demektir  Çevresel Etki Değerlendirmesi Sürecine tabi projeler için Halkın Katılımı Toplantısından sonra yapılacak toplantı.


Karantina Nedir, Ne demektir  Hastalık veya zararlı organizmaların ülkeye girişini veya ülke içinde yayılmasını önlemek amacıyla, hayvan, hayvansal ürün, bitki, bitkisel ürün ve diğer maddeler ile bulaşma ihtimali bulunan madde ve malzemelerin kontrol altına alınması.


Karantina Nedir, Ne demektir  Zararlı organizmaların ülkeye girişini veya ülke içinde yayılmasını önlemek amacıyla, bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelerin kontrol altına alınması.


Karantina odası Nedir, Ne demektir  Duvarları betonarme, metal veya PVC’den, her tarafı kapalı, ısıl işlem uygulaması yapılan ahşap ambalaj malzemelerinin oda içerisine giriş-çıkışına olanak veren özellikte kapıya sahip, ısıl işlem uygulaması yapılan ahşap ambalaj malzemelerini alacak büyüklükte, etraftan zararlı organizma bulaşmasını önleyecek özellikte yapılmış oda.


Karantinaya tabi organizmalar Nedir, Ne demektir  Yarattığı tehlike açısından bir bölge için ekonomik öneme sahip, ancak henüz burada mevcut olmayan veya mevcut olup ülke geneline yayılmamış zararlı organizmalar.


Karantinaya tabi zararlı organizma Nedir, Ne demektir  Ek–1 ve Ek–2’de yer alan zararlı organizmalar.


Karar Nedir, Ne demektir  GDO veya ürünlerine ilişkin yapılan bir başvuru hakkında bilimsel esaslara göre yapılan risk değerlendirmesi ve sosyo-ekonomik değerlendirme sonuçlarına göre Biyogüvenlik Kurulu tarafından verilen karar.


Karekod (Data Matrix Symbology) Nedir, Ne demektir  "ISO/IEC 16022 International Symbology Specification-Data Matrix ECC 200 Version" unu esas alan iki boyutlu barkod alfabesi.


Karışım Nedir, Ne demektir  İki veya daha fazla maddenin kimyasal özelliklerini kaybetmeden bir araya gelmesi veya çözelti oluşturması.


Katı atık Nedir, Ne demektir  Üreticisi tarafından atılmak istenen ve toplumun huzuru ile özellikle çevrenin korunması bakımından, düzenli bir şekilde bertaraf edilmesi gereken katı atık maddeler.


Katı atık Nedir, Ne demektir  Üreticisi tarafından atılmak istenen ve toplumun huzuru ile özellikle çevrenin korunması bakımından, düzenli bir şekilde bertaraf edilmesi gereken katı atık maddeleri ve arıtma çamuru.


Katı atık Nedir, Ne demektir  Üreticisi tarafından atılmak istenen ve toplumun huzuru ile özellikle çevrenin korunması bakımından, düzenli bir şekilde bertaraf edilmesi gereken katı maddeleri ve arıtma çamuru (iri katı atık, evsel katı atık, bu Yönetmelikte “katı atık” olarak anılmaktadır.)


Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Nedir, Ne demektir  14/03/1991 tarihli ve 20814 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yönetmelik.


Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Nedir, Ne demektir  14/3/1991 tarihli ve 20814 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik.


Katı ortam doğuşlu ses Nedir, Ne demektir  Bir darbe kaynağının temas ettiği katı ortamı, örneğin yapı elemanını titreştirmesi sonucu oluşan ve eleman içinde her doğrultuda iletilen, sürekli veya kesikli sesler.


Kavramsal saha modeli (KSM) Nedir, Ne demektir  Şüpheli sahanın ilgililer tarafından tüm yönleriyle kolayca algılanmasını ve kavranmasını sağlamak amacıyla, Birinci Aşama Değerlendirme kademesinde derlenen bilgilerden başlayarak, İkinci Aşama Değerlendirmede sahada elde edilecek kirlilik kaynağı, kirleticilerin kaynaktan yayılım mekanizmaları, kirletici çeşitleri, kirletici dağılım alanları ve taşınım güzergahları, kirlilikten dolayı risk altındaki muhtemel alıcı noktalar veya ortamlar ile, mevcut belirsizlikleri ve zaman içerisinde elde edilebilecek fiziksel, kimyasal ve hidrojeolojik bilgileri de kapsayacak şekilde, saha ve civarındaki çevresel koşulların dinamik bir süreç içerisinde tanımlanması.


Kaynağı Doğa Olarak Nitelendirilecek Bireyler Nedir, Ne demektir  Doğadan alınan bireyler ile doğada gebe kalmış bireylerin kontrollü bir çevreye transfer edilerek bunlardan elde edilen ilk bireyler.


Kaynak Nedir, Ne demektir  Yeraltı suyunun, yeryüzüne tabii haliyle çıkış yeri.


Kaynak Koruma Alanı Nedir, Ne demektir  Jeolojik birimlerin içinde doğal olarak oluşan ve bir veya daha fazla çıkış noktasından yeryüzüne kendiliğinden çıkan kaynak noktalarını merkez almak kaydıyla 100 metrelik çember içinde kalan alan.


Kaynak odası Nedir, Ne demektir  Bir ses yalıtımı ölçümünde gürültü kaynağının konumlandığı oda.


Kaynak suyu Nedir, Ne demektir  Jeolojik koşulları uygun jeolojik birimlerin içinde doğal olarak oluşan, bir veya daha fazla çıkış noktasından yeryüzüne kendiliğinden çıkan veya teknik usullerle çıkartılan ve İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmeliğin 36. maddesinde izin verilenler dışında herhangi bir işleme tabi tutulmaksızın yine aynı yönetmeliğin Ek-1' indeki nitelikleri taşıyan, etiketleme gerekliliklerini karşılayan ve satış maksadı ile ambalajlanarak piyasaya arz edilen yer altı sularını, ile tanımlanan sular.


Kaynakta ayrı biriktirme Nedir, Ne demektir  Ambalaj atıklarının oluştuğu noktada diğer atıklardan ayrı olarak biriktirilmesi.


Kaynakta ayrı biriktirme Nedir, Ne demektir  Atıkların oluştuğu noktada ayrı olarak biriktirilmesi.


Kaynakta ayrı toplama Nedir, Ne demektir  Ambalaj atıklarının oluştuğu noktada diğer atıklardan ayrı olarak biriktirilmesi ve toplanması.


Kaynakta önlemler Nedir, Ne demektir  Gürültü üreten ses kaynağının yapısı, işletme tekniği, oturduğu zemin, tespit biçimi ve buna benzer doğrudan kaynak ile ilgili olarak alınabilecek önlemler.


Kaynakta tedbirler Nedir, Ne demektir  Gürültü üreten ses kaynağının yapısı, işletme tekniği, oturduğu zemin, montaj biçimi ve buna benzer doğrudan kaynak ile ilgili olarak alınabilecek tedbirler.


Kazı Nedir, Ne demektir  Projelerin gerçekleştirilmesi sırasında arazide yapılan ve doğal malzemenin yer değiştirilmesi ile sonuçlanan çalışmaların tümü.


KD Nedir, Ne demektir  Ahşap ambalaj malzemesinin kuru madde üzerinden nem içeriğinin % 19 ve daha altında olması.


Kent Konseyi Nedir, Ne demektir  8/10/2006 tarihli ve 26313 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kent Konseyi Yönetmeliği ile tanımlanan konsey.


Kentsel Atıksu Nedir, Ne demektir  Evsel atıksu ya da evsel atıksuyun endüstriyel atıksu ve/veya yağmur suyu ile karışım.


Kentsel atıksu Nedir, Ne demektir  Evsel atıksu ya da evsel atıksuyun endüstriyel atıksu ve/veya yağmur suyu ile karışımı.


Kentsel atıksu Nedir, Ne demektir  Evsel atıksuyu ya da evsel atıksuyun endüstriyel atıksu ve/veya yağmur suyu ile karışımı.


Kentsel tasarım projesi Nedir, Ne demektir  Doğal, tarihi, kültürel, sosyal ve ekonomik özellikler ile arazi yapısı dikkate alınarak, tasarım amacına göre kütle ve yapılanma düzeni veya açık alan düzenlemelerini içeren; taşıt ulaşımı, otopark ve servis ilişkileri ve yaya dolaşım ilişkilerini kuran; yapı, sokak, doku, açık ve yeşil alanların ilişkisini ve kentsel mobilya detaylarını gösteren; altyapı unsurlarını bütüncül bir yaklaşımla disiplinler arası olarak ele alan; imge, anlam ve kimlik özelliklerini ifade eden; tasarım ilke ve araçlarını içeren uygun ölçekteki proje.


Kesici-Delici atık Nedir, Ne demektir  Enjektör ve diğer tüm tıbbi girişim iğneleri, lanset, kapiller tüp, bisturi, bıçak, serum seti iğnesi, cerrahi sütur iğneleri, biyopsi iğneleri, intraket, kırık cam, ampul, lam-lamel, kırılmış cam tüp ve petri kapları gibi batma, delme, sıyrık ve yaralanmalara neden olabilecek atıklar.


Kesici-Delici Atık Nedir, Ne demektir  Şırınga, enjektör ve diğer tüm deri altı girişim iğneleri, lanset, bisturi, bıçak, serum seti iğnesi, cerrahi sütur iğneleri, biyopsi iğneleri, intraket, kırık cam, ampul, lam-lamel, kırılmış cam tüp ve petri kapları gibi batma, delme, sıyrık ve yaralanmalara neden olabilecek atıklar.


Kesici-Delici atık kabı Nedir, Ne demektir  Kesici ve delici atıkların toplanması ve biriktirilmesi amacıyla kullanılan, teknik özellikleri 10 uncu maddede belirtilen biriktirme kabı.


Kesici-Delici Atık Kabı Nedir, Ne demektir  Kesici ve delici atıkların toplanması ve biriktirilmesi amacıyla kullanılan, teknik özellikleri 13 üncü maddede belirtilen biriktirme kabı.


Kesikli ses Nedir, Ne demektir  Düzenli veya düzensiz aralıklarla tekrarlanan ve en az 5 sn süren sesler.


Kesikli titreşim Nedir, Ne demektir  Delicilerdeki gibi sürekliliği olmayan ya da kazık çakıcılardaki gibi belirli aralıklarla tekrarlanan titreşim.


Kesim hayvanı Nedir, Ne demektir  Gıda amaçlı kesimi yapılan hayvanlar.


Kesin izin Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmelik hükümlerine göre Bakanlıkça amacı doğrultusunda kullanılmak üzere verilen izin.


Kesinleşmiş gün öncesi üretim/tüketim programı Nedir, Ne demektir  Bir uzlaştırmaya esas veriş-çekiş biriminin bağlı olduğu dengeden sorumlu tarafın yükümlülüklerine ve gün öncesi piyasası sonucuna bağlı olarak bir sonraki güne ilişkin gerçekleştirmeyi öngördüğü ve sistem işletmecisine dengeleme güç piyasasının başlangıcında bildirdiği üretim ya da tüketim değerleri.


Kısa Mesafeli Koruma Alanı Nedir, Ne demektir  Jeolojik Tabanlı Mutlak Koruma Alanları ile Kaynak Koruma Alanı dışında, Baraj Gölü Mutlak Koruma Alanı sınırından itibaren yatayda 700 metre genişliğindeki alan.


Kısa Mesafeli Koruma Alanı Nedir, Ne demektir  Mutlak koruma alanı üst sınırından itibaren yatay 700m genişliğindeki karasal alandır.


Kısa Vadeli Değer (KVD) Nedir, Ne demektir  Maksimum günlük ortalama değerler veya istatistik olarak bütün ölçüm sonuçları sayısal değerlerinin büyüklüğüne göre dizildiğinde, ölçüm sonuçlarının % 95 ine tekabül eden değeri, çöken tozlar için farklı olarak aşılmaması gereken maksimum aylık ortalama değerler.


Kısa Vadeli Sınır Değer (KVS) Nedir, Ne demektir  Maksimum günlük ortalama değerleri veya sayısal değerlerinin büyüklüğüne göre dizildiğinde, istatistik olarak bütün ölçüm sonuçlarının % 95 ine tekabül eden değer olan ve Ek-2 Tablo 2.2 de verilen değeri aşmaması gereken değer.


Kısa Vadeli Sınır Değer (KVS) Nedir, Ne demektir  Maksimum günlük ortalama değerleri veya sayısal değerlerinin büyüklüğüne göre dizildiğinde, istatistik olarak bütün ölçüm sonuçlarının % 95 ine tekabül eden ve Ek-2 Tablo 2.2 de belirtilen aşmaması gereken değer.


Kısmi Yapılaşma Nedir, Ne demektir  a) Belediye ve mücavir alan sınırları içinde ve dışında; 11 Temmuz 1992 tarihinden önce belirli bir kullanım amacına dayalı olarak onaylanmış 1/1000 ölçekli mevzii imar planlarının kıyı kenar çizgisinden itibaren kara yönünde 100 metrelik kesim içerisindeki imar adalarında; üzerinde yapıldığı tarihte yürürlükte bulunan plan ve mevzuata uygun olarak tamamlanmış yapılar ile ruhsat alınarak en az subasman seviyesinde inşaatı tamamlanmış yapıların bulunduğu parsellerin sayısının veya kullanılan toplam taban alanının imar adasındaki toplam parsel sayısının veya toplam alanının yüzde ellisinden fazla olması durumudur. Üzerinde birden fazla yapı yapılması mümkün olan parseller, en az subasman seviyesinde inşaatı tamamlanmış olmak kaydı ile taban alanı veya yapı sayısı itibariyle bu kapsamda değerlendirilir. b) Kentsel ve kırsal yerleşmelerde; meskun ve gelişme alanlarını kapsamak yerleşmenin mevcut ve projeksiyon nüfusuna dayalı gerekli tüm kullanım ve fonksiyonları içermek üzere hazırlanmış ve 11 Temmuz 1992 tarihinden önce onaylanmış uygulama imar planlarının kıyı kenar çizgisinden itibaren kara yönünde 100 metrelik bandı içerisinde kalan kesiminde yer alan imar adalarının sayısının yüzde ellisinden fazlasında, (a) bendindeki tanıma uygun yapılaşma olması durumudur. Aksi halde (a) bendi hükümleri geçerlidir. c) Turizm alan ve merkezlerinde; Turizm Bakanlığınca 11 Temmuz 1992 tarihinden önce onaylanmış turizm amaçlı uygulama imar planlarının, kıyı kenar çizgisinden itibaren kara yönünde 100 metrelik bandı içerisinde kalan kesimindeki imar adalarının yüzde ellisinden fazlasında, (a) bendindeki tanıma uygun yapılaşma olması durumudur. Aksi halde (a) bendi hükümleri geçerlidir. d) Turizm alan ve merkezlerinde, turizm dışı kullanımlara yönelik olarak hazırlanmış ve 11 Temmuz 1992 tarihinden önce onaylanmış uygulama imar planlarının ilgi ve kapsamına göre (a) veya (b) bendlerindeki tanımlara uygun yapılaşmış olması durumudur.


Kıstelyevm Nedir, Ne demektir  Bir günlük kazanç; gün sayısınca kesilen para.


Kıtaiçi su kaynağı Nedir, Ne demektir  Karalarda bütün yapay ve doğal yeraltı ve yüzeysel suları, denizle bağlantısı olan su kaynaklarında ise, tatlı su sınır noktasına kadar olan sular.


Kıtaiçi yüzeysel sular Nedir, Ne demektir  Ulusal sınırlar içerisinde yer alan bütün durgun ya da akan tatlı yer üstü suları.


Kıyı Nedir, Ne demektir  Kıyı çizgisi ile kıyı kenar çizgisi arasındaki alandır.


Kıyı Nedir, Ne demektir  Tabiat varlıkları ve doğal sit alanları ile özel çevre koruma bölgeleri sınırları içerisinde kalan ve kıyı çizgisi ile kıyı kenar çizgisi arasındaki alan.


Kıyı Çizgisi Nedir, Ne demektir  Deniz, tabii ve suni göl ve akarsularda, taşkın durumları dışında, suyun kara parçasına değdiği noktaların birleşmesinden oluşan meteorolojik olaylara göre değişen doğal çizgidir. Tabii ve suni göllerde Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünce belirlenen maksimum su kotu kıyı çizgisini belirler.


Kıyı çizgisi Nedir, Ne demektir  Deniz, tabii, suni göl, baraj rezervuarları ve akarsularda taşkın durumları dışında, suyun karayla temas ettiği noktaların birleşmesinden oluşan çizgi.


Kıyı Kenar Çizgisi Nedir, Ne demektir  Deniz, tabii ve suni göl ve akarsuların, alçak-basık kıyı özelliği gösteren kesimlerinde kıyı çizgisinden sonraki kara yönünde su hareketlerinin oluşturduğu kumsal ve kıyı kumullarından oluşan kumluk, çakıllık, kayalık, taşlık, sazlık, bataklık benzeri alanların doğal sınırı; dar-yüksek kıyı özelliği gösteren kesimlerinde ise, şev ya da falezin üst sınırıdır. Bu sınır doldurma suretiyle arazi elde edilmesi halinde de değiştirilemez. Kıyı kenar çizgi tesbitine konu olmayan akarsuların, deniz, tabii ve suni göllerle birleştiği yerlerde, kıyı kenar çizgisi; deniz, tabii ve suni göl kıyı kenar çizgisi olarak tesbit edilir. Tabiî ve sun’î göller ile akarsuların, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünce taşkın seddi yapılmış ya da henüz yapılmamış olmakla birlikte sınırları haritalar üzerinde gösterilen bölümlerinde kıyı kenar çizgisi taşkın seddinin kara tarafındaki toprakla kesiştiği sınırdan tespit edilir.


Kıyı koruma bölgesi Nedir, Ne demektir  Deniz ve göllerin kıyı sularının, plaj olarak veya benzeri bir amaçla kullanılmaları durumunda, kirlenme riski açısından korumaya alınması gereken bölümleri.


Kıyı tesisi Nedir, Ne demektir  Açık deniz tesisleri ve boru hatları da dahil, kıyıda veya kıyıya yakın bölgelerde denizlerin petrol ve diğer zararlı maddelerle kirlenmesine yol açabilecek faaliyetleri icra eden tesis.


Kimyasal Atık Nedir, Ne demektir  Ünitelerde tedavi, tanı veya deneysel araştırmalar gibi tıbbi alanlarda kullanılan ve insan ve çevre sağlığı için çeşitli etkilerle zararlı olabilen kimyasal maddelerin gaz, katı veya sıvı atıkları.


Kimyasal basınç Nedir, Ne demektir  Resmi olarak kabul edilmiş teknik şartnameye göre basınç işlemi uygulanarak ağacın kimyasal bir koruyucu madde ile terbiye edilmesi.


Kimyasal indikatör Nedir, Ne demektir  Sterilizasyon etkinliğinin araştırılmasında kağıt bant veya benzeri bir taşıyıcıya emdirilmiş yüksek ısı ile renk değiştiren kimyasal madde.


Kimyasal İndikatör Nedir, Ne demektir  Sterilizasyon etkinliğinin araştırılmasında kağıt bant veya benzeri bir taşıyıcıya emdirilmiş, yüksek ısı ile renk değiştiren kimyasal madde.


Kimyasal oksijen ihtiyacı (KOİ) Nedir, Ne demektir  Bir su örneğindeki organik ve oksitlenebilir inorganik bileşikleri yükseltgemek için gerekli oksijen miktarı.


Kiraya verme Nedir, Ne demektir  Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerin ve bunlarla ilgili hakların kiraya verilmesi.


Kirlenme Nedir, Ne demektir  Doğal veya insan faaliyetleri sonucu, insan sağlığını tehlikeye atacak, yaşam kaynaklarına ve su ekosistemlerine zarar verecek yasal su kullanımlarını kısıtlayacak şekilde doğrudan ya da dolaylı olarak maddelerin veya enerjinin su çevresine boşaltım.


Kirlenme Nedir, Ne demektir  Olay sonucunda, petrol ve diğer zararlı maddelerin; canlı kaynaklara ve deniz yaşamına zarar verecek, insan sağlığı için tehlike oluşturacak, balıkçılık ve denizlerin diğer yasal amaçlarla kullanımı da dahil olmak üzere, denizcilik faaliyetlerini engelleme, deniz suyunun niteliğini değiştirme ve ekolojik dengeyi bozma gibi zararlı etkiler yaratacak şekilde deniz çevresine karışması.


Kirlenme Nedir, Ne demektir  Tarımsal kaynaklı azot bileşiklerinin canlı kaynaklara, su ürünlerine, su ekosistemlerine ve suyun diğer meşru kullanımlarına zarar verecek şekilde, doğrudan veya dolaylı olarak suya boşaltımını veya karışması.


Kirlenmiş saha veya tesis Nedir, Ne demektir  Şüpheli sahalar arasında yer alan, bu Yönetmelikte öngörülen Birinci Aşama Değerlendirme veya İkinci Aşama Değerlendirme sonucunda, mevcut toprak kullanımı veya gelecekteki muhtemel toprak kullanımı dikkate alındığında, insan ve çevre sağlığı bakımından önemli ölçüde risk oluşturan, insan faaliyetlerinden kaynaklanan tehlikeli kirletici maddelerin bulunduğu teyit edilen ve temizlenmesi gerektiğine karar verilen sahayı veya tesis.


Kirlenmiş sahalar bilgi sistemi (KSBS) Nedir, Ne demektir  Noktasal kaynaklı kirlenmiş sahalar ile ilgili envanter bilgilerinin sistematik bir yapılanma ile muhafaza edilmesini, güncellenmesini, sürdürülebilirliğini ve gerektiğinde bu bilgilere hızlı bir şekilde erişimin sağlanmasını mümkün kılmak amacıyla geliştirilen ve Bakanlık bilgi sistemi üzerinden kullanılabilen, internet üzerinden sorgulama yapabilen ve bilgiyi işleyebilen sistem.


Kirlenmiş toprak Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmelikte öngörülen birinci aşama değerlendirme veya ikinci aşama değerlendirme sonucunda, mevcut toprak kullanımı veya gelecekteki muhtemel toprak kullanımı dikkate alındığında, bünyesinde insan ve çevre sağlığı bakımından önemli ölçüde risk oluşturan, insan faaliyetlerinden kaynaklanan tehlikeli kirletici maddelerin bulunduğu teyit edilen ve temizlenmesi gerektiğine karar verilen toprak.


Kirleten Nedir, Ne demektir  Faaliyetleri sırasında veya sonrasında doğrudan veya dolaylı olarak çevre kirliliğine, ekolojik dengenin ve çevrenin bozulmasına neden olan gerçek ve tüzel kişi.


Kirleten Nedir, Ne demektir  Faaliyetleri sırasında veya sonrasında doğrudan veya dolaylı olarak çevre kirliliğine, ekolojik dengenin ve çevrenin bozulmasına neden olan gerçek ve tüzel kişiler.


Kirleten öder ilkesi Nedir, Ne demektir  Atıkların oluşturduğu veya oluşturması muhtemel çevresel kirlenme ve bozulmayı önlemek, sınırlandırmak, gidermek ve çevrenin iyileştirilmesini sağlamak için yapılan ve/veya yapılacak tüm yatırımların ve harcamaların kirletenler veya bozulmaya neden olanlar tarafından karşılanacağı ilkesi.


Kirleten öder ilkesi Nedir, Ne demektir  Kirlenme ve bozulmanın önlenmesi, sınırlandırılması, giderilmesi ve çevrenin iyileştirilmesi için yapılan harcamaların kirleten veya bozulmaya neden olanlar tarafından karşılanması.


Kirletici Nedir, Ne demektir  Doğrudan veya dolaylı olarak insanlar tarafından dış havaya bırakılan ve insan sağlığı üzerinde ve/veya bütün olarak çevre üzerinde muhtemel zararlı etkileri olan her türlü madde.


Kirletici Nedir, Ne demektir  Suyun fiziksel, kimyasal, biyolojik veya radyolojik karakterini değişikliğe uğratabilen, insan yapımı veya insan faaliyetlerinden kaynaklanan her türlü madde.


Kirletici madde Nedir, Ne demektir  Çevresel kirliliğe yol açan ve EK-1’de listesi verilen maddeler.


Kirletme yasağı Nedir, Ne demektir  Her türlü atık ve artığı, çevreye zarar verecek şekilde, ilgili yönetmeliklerde belirlenen standartlara ve yöntemlere aykırı olarak doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek, depolamak, taşımak, uzaklaştırmak ve benzeri faaliyetlerde bulunmak yasağı.


Kirli balast Nedir, Ne demektir  Duran veya seyir halindeki tankerden, gemiden veya diğer deniz araçlarından su üzerine bırakıldığında; su üstünde veya bitişik sahil hattında petrol, petrol türevi veya yağ izlerinin görülmesine neden olan veya su üstünde ya da su altında renk değişikliği oluşturan veya askıda katı madde/emülsiyon halinde maddelerin birikmesine yol açan balast suyu.


Kirli balast Nedir, Ne demektir  Gemiden suya bırakıldığında su üstünde veya bitişik sahil hattında petrol, petrol türevi veya yağ izlerinin görülmesine neden olan veya su üstünde ya da su altında renk değişikliği oluşturan veya askıda katı madde/emülsiyon hâlinde maddelerin birikmesine yol açan denge suyu.


Kirlilik gösterge parametreleri (KGP) Nedir, Ne demektir  Şüpheli sahada kirliliğin mevcudiyetine yönelik muhtemel belirsizlikleri gidermek ve birinci aşama değerlendirme sürecinde alınacak kararın güvenilirliğini artırmak amacıyla toprak ve gerekli durumlarda su ve gaz numunelerinde ölçülen ve Ek-2, Tablo 1 ve 2’de listelenen parametreler.


Kirlilik kaynağı Nedir, Ne demektir  Kirleticilerin bulunduğu, yayılmaya başladığı veya toprak veya yeraltı suyunda en yüksek hedef kirletici konsantrasyonlarının belirlendiği nokta ya da alan.


Kirlilik kaynağı belirsiz saha Nedir, Ne demektir  Kirlilik kaynağı bilinmeyen, ancak kirlenme şüphesinin olduğuna işaret eden belirtilerin tespit edildiği ve kirlenmenin varlığının bu belirtilerin ortaya çıkmasıyla anlaşıldığı saha.


Kirlilik Önlem Payı (KÖP) Nedir, Ne demektir  Arıtma tesisi kurmakla yükümlü olan evsel ve/veya endüstriyel atıksu kaynakları arıtma tesisini tamamlayıncaya, ilgili standartları sağlayıncaya kadar ve / veya sızdırmasız fosseptikte biriktirilen atıksuların havza içine deşarj edilmesi halinde Genel Müdürlük tarafından tahakkuk ettirilen paydır.


Klonal Tohum Bahçesi Nedir, Ne demektir  Aşılama ile elde edilen fidanlardan oluşan bahçelerdir.


Kojenerasyon ve Kombine Çevrim Nedir, Ne demektir  Enerjinin hem elektrik hem de ısı biçimlerinde aynı sistemden beraber üretilmesi veya tüm ısı makinalarının çevreye vermek zorunda oldukları atık ısıdan yararlanma.


Koku Nedir, Ne demektir  İnsanda koku alma duygusunu harekete geçiren ve kokunun algılanmasına neden olan uçucu maddelerin yarattığı etki.


Komisyon (Kirlenmiş saha değerlendirme ve izleme komisyonu) Nedir, Ne demektir  Her ilde Saha Örnekleme ve Analiz Planlarını onaylamak, Saha Durum ve Risk Değerlendirme Ön ve Nihai Raporlarını değerlendirmek ve kirlenmiş sahaların temizlenmesi çalışmalarını izlemek amacıyla sürekli çalışmak üzere valilik bünyesinde kurulan, il müdürlüğünün başkanlığını yaptığı, il tarım müdürlüğü, il sağlık müdürlüğü, il sanayi ve ticaret müdürlüğü, devlet su işleri bölge müdürlüğü, il özel idaresi ile komisyonca gerekli görülmesi durumunda üniversite ve uygun görülecek diğer kurum ve kuruluşların temsilcilerinden oluşan komisyon.


Komisyon Nedir, Ne demektir  Genel Müdürlük tarafından Bakanlık yetkilileri ve ilgili birimlerden teknik elemanlar ile biyolojik etkinlik, kalıntı, toksikoloji-ekotoksikoloji, fiziksel ve kimyasal özellikler konularında görevli en az 3 yıllık tecrübeye sahip uzmanlar ile gerektiğinde ilgili üniversiteler, kamu kurumları ve diğer Bakanlık personelinin katılımı ile oluşturulan ve ruhsat başvuru dosyalarında sunulan bilgi ve belgeleri ruhsatlandırmaya esas olacak şekilde teknik yönden inceleyen çalışma grubu.


Komisyon Nedir, Ne demektir  Proje için verilecek Özel Formatın kapsamını belirlemek ve hazırlanan ÇED Raporunu inceleyip değerlendirmek üzere Bakanlık tarafından kurulan Komisyon.


Komisyon Nedir, Ne demektir  Proje için verilecek özel formatın kapsamını, kriterlerini belirlemek ve bu ilkeler doğrultusunda hazırlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporunu inceleyip değerlendirmek üzere Bakanlık tarafından kurulan Kapsam Belirleme ve İnceleme Değerlendirme Komisyonu.


Komite Nedir, Ne demektir  Bilimsel değerlendirmeleri yapmak üzere Kurul tarafından oluşturulan komiteler.


Kompost Nedir, Ne demektir  Organik esaslı atıkların oksijenli veya oksijensiz ortamda ayrıştırılması suretiyle üretilen malzeme.


Kompost Nedir, Ne demektir  Organik esaslı atıkların oksijenli veya oksijensiz ortamda ayrıştırılması suretiyle üretilen ürün.


Kompost Nedir, Ne demektir  Organik esaslı katı atıkların oksijenli veya oksijensiz ortamda ayrıştırılması suretiyle üretilen toprak iyileştirici madde.


Kompozit ambalaj Nedir, Ne demektir  Farklı malzemelerden yapılmış, elle birbirinden ayrılması mümkün olmayan ambalaj.


Kompozit numune Nedir, Ne demektir  Evsel ve endüstriyel atıksularda belirli zaman aralıklarında atık su debisiyle orantılı olarak alınan karışık numune.


Kompozit numune Nedir, Ne demektir  Evsel ve endüstriyel atıksularda belirli zaman aralıklarında atıksu debisiyle orantılı olarak alınan karışık numune.


Kompresibilite (Dpr) Nedir, Ne demektir  Mineral sızdırmazlık tabakasında ince taneli zemin sıklığı.


Komşuluk gürültüsü Nedir, Ne demektir  Ev faaliyetleri ve komşuların oluşturduğu gürültüler olup, konut içerisinde kişilerin kendi davranış ve alışkanlıklarından ve çeşitli ev araçlarından kaynaklanan; kapı, pencere kapatma, yürüme, yüksek sesle konuşma, bağırma, çocukların koşma ve zıplamaları, temizlik yapma, mobilya çekme, televizyon seyretme, radyo ve elektronik ses vericilerle yükseltilmiş müzik dinleme, müzik aleti kullanımı, çamaşır, bulaşık, kurutma, dikiş makinaları, buzdolabı, çöp öğütücü, elektrik süpürgesi gibi ev aletlerini kullanma, evcil hayvan besleme gibi faaliyetler ile bina içinde yapılacak tadilat gibi işlerden doğan ve ortak alanlarda merdivenler, koridorlar ve diğerlerinden gelen gürültüler.


Konsantrasyon Nedir, Ne demektir  Yakma tesisindeki dış havaya atılan atık gaz içindeki, kuru bazda ve normal şartlardaki (273 K, 101, 3 kPa) kirletici miktarı (mg/Nm3)


Konsantrasyon sınır değeri Nedir, Ne demektir  Bir madde veya karışım içindeki herhangi bir sınıflandırılmış safsızlığa, katkı maddesine veya her bir bileşene ilişkin, madde veya karışımın sınıflandırılmasını etkileyecek özel veya genelkonsantrasyon sınır değeri.


Kontaminasyon Nedir, Ne demektir  Bir enfeksiyöz etkenin herhangi bir eşyaya, yüzeye veya kişiye bulaşması.


Konteyner Nedir, Ne demektir  Paslanmaz metal, plastik veya benzeri malzemeden yapılmış, tekerlekli, kapaklı, kapakları kilitlenir, en az 0.8 m3 hacminde geçici depolama birimi.


Kontrol Nedir, Ne demektir  Organik tarım faaliyetlerinin bu Yönetmeliğe uygun olarak yapılıp yapılmadığının belirlenmesi, düzenli kayıtların tutulması, sonuçların rapor edilmesi, gerek görülmesi halinde ürünün organik niteliğinin laboratuvar analizleri ile test edilmesi.


Kontrol görevlisi Nedir, Ne demektir  Bakanlık tarafından resmî kontrol yetkisi verilen kişi.


Kontrol görevlisi Nedir, Ne demektir  Bitki koruma ürünlerinin satışının yapıldığı ve depolandığı yerlerin kontrolü ile ilgili görevlendirilmiş kişi.


Kontrol görevlisi Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmelik hükümlerine göre; izin belgesine esas denetimleri, izin belgeli veya izin belgesi olmayan işletmeleri ve ahşap ambalaj malzemelerini denetlemek üzere, il müdürlükleri ve müdürlüklerde görevli bir ziraat mühendisi ile il müdürlükleri, müdürlükler ile Orman Genel Müdürlüğünün taşra teşkilatında görevli bir orman endüstri mühendisini; Denetimin yapılacağı ilde orman endüstri mühendisi veya ziraat mühendisi bulunmaması veya görevlendirilememesi durumunda iki ziraat mühendisi veya iki orman endüstri mühendisi.


Kontrol kuruluşu Nedir, Ne demektir  Organik ürünün veya girdinin, üretiminden tüketiciye ulaşıncaya kadar olan tüm aşamalarını kontrol etmek üzere, Bakanlık tarafından yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişiler.


Kontrol ve sertifikasyon kuruluşu Nedir, Ne demektir  Organik ürünün veya girdinin, üretiminden tüketiciye ulaşıncaya kadar olan tüm aşamalarını kontrol etmek ve sertifikalandırmak üzere Bakanlık tarafından yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişiler.


Kontrollü Çevre Nedir, Ne demektir  Belirli sınırlara sahip, girişlerin ve çıkışların kontrol altında tutulduğu, yapay barınak, tıbbi bakım, yırtıcılardan koruma, suni gıda desteği, atık toplanması ve benzeri bölümleri içeren ve belirli türde hayvanları üretmek amacıyla oluşturulan yapay çevre.


Kontrollü hayvan Nedir, Ne demektir  Bir kişi, kuruluş, kurum ya da tüzel kişilik tarafından sahiplenilen, bakımı, aşıları, periyodik sağlık kontrolleri yapılan işaretlenmiş kayıt altındaki ev ve süs hayvanları.


Kontrollü kullanım bölgesi Nedir, Ne demektir  Koruma bölgeleri belirlenmeden önce kurulmuş veya sulak alanın bölgelemesi sırasında belirlenmiş, yerleşim ve kentsel gelişim için zorunlu olan, insan faaliyetlerinin yoğun olduğu ve bu faaliyetlerin sulak alan ekosistemine olumsuz etkilerinin asgariye indirilmesi için gerekli tedbirlerin alındığı bölgeler.


Kontrolör Nedir, Ne demektir  Kontrol ve sertifikasyon kuruluşu adına veya kontrol kuruluşu adına, organik tarım faaliyetlerinin her aşamasının ilgili mevzuata göre uygulanmasını kontrol etmek üzere, Bakanlık tarafından yetki verilmiş gerçek kişi.


Konvansiyonel tarım Nedir, Ne demektir  Organik tarım faaliyetleri dışındaki tüm tarımsal faaliyetler.


Konvansiyonel ürün Nedir, Ne demektir  Konvansiyonel tarım metotları ile üretilmiş ürün.


Kordon Nedir, Ne demektir  Hayvan hastalığı görülen alanın gözetim altında tutulması, giriş ve çıkışların kontrol altına alınması.


Koruma amaçlı imar planı Nedir, Ne demektir  21/7/1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu uyarınca hazırlanan nazım ve uygulama imar planı.


Koruma bölgeleri Nedir, Ne demektir  Habitatların ve türlerin korunma önemine göre belirlenmiş olan mutlak koruma bölgesi, hassas koruma bölgesi, tampon bölge, kontrollü kullanım bölgesi ve sürdürülebilir kullanım bölgesinin kapsadığı alan.


Koruma bölgesi Nedir, Ne demektir  Hayvan hastalığının ve zararlı organizmanın yayılmasını önlemek amacıyla hastalık görülen alanın çevresinde oluşturulan ve gerektiğinde insan hareketlerinin kısıtlanması dâhil, canlı hayvan, bitki, hayvansal ve bitkisel ürünlerin hareketlerinin kısıtlandığı bölge.


Korunan Alan Nedir, Ne demektir  Çevredizge hizmetlerinin ve ekinsel değerlerin, doğayla birlikte uzun vadeli korunması ve devamlılığın sağlanması maksadıyla mevzuatla tanımlanan ve yönetilen coğrafi bir alandır.


Korunan alan Nedir, Ne demektir  Hedeflenen koruma maksatlarını gerçekleştirmek için belirlenen veya düzenlenen ve yönetilen ve coğrafi olarak tanımlanmış milli park, tabiat parkı, tabiat anıtı, tabiatı koruma alanı, yaban hayatı geliştirme sahası, yaban hayatı koruma sahası, muhafaza ormanı, gen koruma ve yönetim alanları, doğal sitler ve özel çevre koruma bölgeleri.


Korunan hayvan Nedir, Ne demektir  Bakanlık ve Merkez Av Komisyonunca avı yasaklanan av ve yaban hayvanları.


Korunmuş bölgeler Nedir, Ne demektir  Bu Kanun kapsamında yer alan, bir veya birden fazla bölgede yerleşik olan, bir veya birden fazla zararlı organizmanın o bölge için endemik olmadığı, çevre koşulları söz konusu zararlı organizmanın yerleşmesine uygun olmasına rağmen, o bölgede yerleşmemesi için korunan veya bu bölgelerde bulunmalarına rağmen eradikasyona tâbi tutulan ve bu koşulların sağlandığı Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara göre uygun sörveysonuçları ile kanıtlanarak tanınan, düzenli ve sistematik olarak izlenen, söz konusu organizmanın o bölgede ortaya çıkması durumunda bildirimi zorunlu olan ve özel önlem alınan bölgeler.


Koruyucu önlem Nedir, Ne demektir  Bir olayın meydana gelmesinden sonra ortaya çıkabilecek muhtemel kirlenmeyi önlemek veya sınırlı tutmak amacıyla alınan tedbirler.


Kota Nedir, Ne demektir  Yönetmelik kapsamındaki ambalaj kaplarının, geri toplanması gereken miktarının, piyasaya sürülen miktarına oranı.


Kota Nedir, Ne demektir  Yönetmelik kapsamındaki atık motor yağlarının geri toplanması ve bertaraf edilmesi gereken miktarının, piyasaya sürülen yağ miktarına oranı.


Kota Nedir, Ne demektir  Yönetmelik kapsamındaki atık pillerin toplanması ve bertaraf edilmesi gereken miktarının (ağırlıkça) piyasaya sürülen pil miktarına (ağırlıkça) oranı.


Kota Uygulamasına Tabi İşletmeler Nedir, Ne demektir  Motor yağı üreticilerini, kendi markaları ile piyasaya motor yağı sürenleri ve ithalatçıları.


Kota Uygulamasına Tabi İşletmeler Nedir, Ne demektir  Pil üreten, ithal eden, piyasaya süren ve marka sahibi gerçek ve tüzel kişiler.


Kota veya depozito uygulamasına tabi işletmeler Nedir, Ne demektir  Kimi madde ve ürünlerin içine konulduğu ambalajları üretenleri, ithal edenleri veya bu ambalajlara dolum yapanlar ile bu ambalajları dolu olarak ithal edenler.


Koy ve körfezler Nedir, Ne demektir  Açık denizle kütlesel su alışverişinin boğaz veya daha geniş bir açıklık aracılığıyla engellenmiş olarak sağlanabildiği ve kıyı çizgisinin girintili (içbükey) olduğu deniz bölümleri.


Köy yerleşik alanı ve civarı Nedir, Ne demektir  Özellikleri 2/11/1985 tarihli ve 18916 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Plansız Alanlar İmar Yönetmeliğinde tanımlanan alanlar.


Kritik Bölge Nedir, Ne demektir  Bir yıl boyunca yapılan hava kalitesi ölçüm sonuçlarına göre kısa vadeli sınır değerlerin en az on beş gün aşıldığı yerler.


Kritik Meteorolojik Şartlar Nedir, Ne demektir  Atmosferde alt sınırı yerden yedi yüz metre veya daha az yüksekte olan enversiyon tabakasında hava sıcaklığının en az 2°C/100 m arttığı ve yerden 10 m. yükseklikte ölçülen rüzgar hızının on iki saatlik ortalamada 1, 5 m/s den az olduğu kritik meteorolojik durum.


Kritik Meteorolojik Şartlar Nedir, Ne demektir  Atmosferde alt sınırı yerden yedi yüz metre veya daha az yüksekte olanenversiyon tabakasında hava sıcaklığının en az 2°C/100 m arttığı ve yerden 10 m. yükseklikte ölçülen rüzgar hızının on iki saatlik ortalamada 1, 5 m/s den az olduğu kritik meteorolojik durum.


Kriz Merkezi Nedir, Ne demektir  Doğal afet sonrasında mahallin en büyük mülki amirinin başkanlığında ilgili kurum/kuruşların katılımı ile oluşturulan komisyon.


Kruvaziyer Liman Nedir, Ne demektir  Organize turlar ile seyahat eden kişilerin taşındığı yolcu gemilerinin (kruvaziyer gemilerin) bağlandığı, günün teknolojisine uygun yolcu gemisine hizmet vermek amacıyla liman hizmetlerinin (elektrik, jeneratör, su, telefon, internet ve benzeri teknik bağlantı noktaları ve hatlarının) sağlandığı, yolcularla ilgili gümrüklü alan hizmetlerinin görüldüğü, ülke tanıtımı ve imajını üst seviyeye çıkaracak turizm amaçlı (yeme-içme tesisleri, alışveriş merkezleri, haberleşme ve ulaştırmaya yönelik üniteler, danışma, enformasyon ve banka hizmetleri, konaklama üniteleri, ofis binalar) fonksiyonlara sahip olup, kruvaziyer gemilerin yanaşmasına ve yolcuları indirmeye müsait deniz yapıları ve yan tesislerinin yer aldığı limandır.


Kullanıcı Nedir, Ne demektir  İhraç edilecek ürün veya ürün beraberinde, bu Yönetmelik veya ISPM 15 düzenlemesine uygun üretilmiş ahşap ambalaj malzemesi kullanacak işletmeler.


Kullanılmış Kızartmalık Yağlar Nedir, Ne demektir  Yüksek sıcaklık altında okside olmuş, tekrar kullanımı sağlık açısından uygun olmayan kızartma yağları.


Kullanım Nedir, Ne demektir  Bir bitki koruma ürünü ile yapılan depolama, temas, seyreltme, karıştırma ve uygulama gibi tüm faaliyetler.


Kullanım Nedir, Ne demektir  Her türlü işlem, formülasyon, tüketim, depolama, muhafaza, kaplara doldurma, bir kaptan diğerine aktarma, karıştırma, eşya üretimi veya diğer faaliyetler.


Kullanım Nedir, Ne demektir  Stabil arıtma çamurunun ve kompostun, toprağın üzerine serilmesi veya toprağın üstüne ve içine herhangi bir biçimde uygulanması.


Kullanma izni Nedir, Ne demektir  Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerde ilgili mevzuat uyarınca yapılması mümkün olan yapı ve tesislerin yapılması ve Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerin kullandırılması veya işlettirilmesi için İdarece kişiler lehine verilen izin.


Kurtarma Merkezi Nedir, Ne demektir  El konulan veya doğal afetler, çevre sorunları, yaralanma, sahipsiz kalma ve benzeri nedenlerle bakıma veya tedaviye muhtaç olan av ve yaban hayvanlarının, tekrar doğal yaşama bırakılıncaya veya yabancı türlerin menşei ülkesine gönderilinceye kadar bakım, tedavi ve rehabilitasyonlarının yapıldığı yerler.


Kurtarma Merkezi Nedir, Ne demektir  Taraf olunan uluslar arası sözleşmeler gereğince el konulan veya doğal afetler, çevre sorunları, yaralanma ve sahipsiz kalma gibi nedenlerle bakıma veya tedaviye muhtaç olan av ve yaban hayvanlarının, tekrar doğal yaşama ortamlarına bırakılıncaya veya yabancı türlerin orijin ülkesine gönderilinceye kadar bakım, tedavi ve rehabilitasyonlarının yapıldığı yerleri.


Kuru dere Nedir, Ne demektir  Yağış anlarında akışı olan diğer zamanlarda akışı bulunmayan arazi üzerindeki düşük kotların oluşturduğu vadi.


Kuru Madde Nedir, Ne demektir  Arıtma çamuru veya kompostun kurutma fırınında 103 °C’de yaklaşık 24 saat süre ile sabit ağırlığa gelinceye kadar kurutulması sonucunda geride kalan katı madde miktarı.


Kuru madde Nedir, Ne demektir  Katı atık veya kompostun kurutma fırınında 103 0C’de yaklaşık 24 saat süre ile sabit ağırlığa gelinceye kadar kurutulması sonucunda geride kalan katı madde miktarı.


Kuruluş Nedir, Ne demektir  Tüzel kişiliği haiz olmayan ve Bakanlığın bünyesinde yer alan enstitü ve laboratuvar gibi birimler.


Kuşaklama kanalı Nedir, Ne demektir  Baraj, göl ve körfezleri korumak amacıyla inşa edilen ve çevreden gelen atıksuların kıyı boyunca toplandığı atıksu kanalı.


Kuşaklama kollektörü Nedir, Ne demektir  Yuvacık Baraj Gölü’nü korumak maksadıyla Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından inşa edilen ve edilecek olan ve havzadan gelen atıksuların toplanarak arıtma tesisine iletildiği atıksu kollektör hattı.


Küçük sanayi alanı Nedir, Ne demektir  Şehirde yaşayanların günlük bakım, tamir, servis ve küçük ölçekli imalat ihtiyaçlarının karşılanabileceği, patlayıcı, parlayıcı ve yanıcı maddeler içermeyen ve çevre sağlığı yönünden tehlike oluşturmayan atölye, imalathane ile depoların yerleşmelere yakın veya kolay ulaşılabilir yerlerinde yapılabildiği alanlardır.


Kükürt Giderme Oranı (Yakma tesisleri için) Nedir, Ne demektir  Yakma tesisinde havaya salınmayan kükürt miktarının, yakma tesisine verilen ve kullanılan yakıtın içinde bulunan kükürt miktarına olan oranı.


Kültürel Kaynak Nedir, Ne demektir  tarihi, arkeolojik, mitolojik, antropolojik, etnografik, sosyolojik olayları belgeleyen ve bu olayların izlerini taşıyan sitler ve yöreler ile tarihteki büyük olayların ve kişilerin izlerini ve hatıralarını taşıyan, mimarlık ve güzel sanatların örneklerini bünyesinde toplayan yerler objeler ve kültürel mirasın olağanüstü örnekleri ve bunlarla ilgili ilmi değerler.


Kültürel tesis alanı Nedir, Ne demektir  Toplumun kültürel faaliyetlerine yönelik hizmet vermek üzere kütüphane, halk eğitim merkezi, sergi salonu, sanat galerisi, müze, konser, konferans, kongre salonları, sinema, tiyatro ve opera gibi fonksiyonların yer aldığı kamu veya özel mülkiyetteki alanlardır.


LA max Nedir, Ne demektir  Ölçüm süresi içerisinde A ağırlıklı ses düzeyinin en büyük değeri (dBA olarak ölçülür.)


Lakşam (Akşam gürültü göstergesi) Nedir, Ne demektir  A ağırlıklı uzun dönem ses düzeyi ortalaması olup, yılın akşam sürelerinin tamamına göre belirlenir ve akşam süresince rahatsızlık düzeyi.


LC max Nedir, Ne demektir  dBC olarak ölçülen, ölçüm süresi içerisinde C ağırlıklı rms tabanlı ses seviyesinin en büyük değeri.


Lgag (Gündüz, akşam, gece gürültü göstergesi) Nedir, Ne demektir  A ağırlıklı uzun dönem ses düzeyi ortalaması olup, günlük rahatsızlık düzeyi.


Lgece (Gece gürültü göstergesi) Nedir, Ne demektir  A ağırlıklı uzun dönem ses düzeyi ortalaması olup, yılın gece sürelerinin tamamınagöre belirlenir ve gece süresince uyku kaçırıcı rahatsızlık düzeyi.


Lgündüz (Gündüz gürültü göstergesi) Nedir, Ne demektir  A ağırlıklı uzun dönem ses düzeyi ortalaması olup, yılın gündüz sürelerinin tamamına göre belirlenir ve gündüz süresince rahatsızlık düzeyi.


Liman Nedir, Ne demektir  Gemilerin yolcu indirip-bindirme, yükleme-boşaltma, bağlama ve beklemelerine elverişli yeterli su derinliğine sahip, teknik ve sosyal altyapı tesisleri, yönetim, destek, bakım-onarım ve depolama birimleri bulunan tabii veya suni olarak rüzgar ve deniz tesirlerinden korunmuş kıyı yapılarıdır.


Limit değerler Nedir, Ne demektir  Atıksu deşarjında izin verilen maksimum kirletici miktar ve/veya konsantrasyon.


Lisans Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmelik gereğince atık yağ taşımacılığı yapmak isteyen araç sahibi firmaların Valilikten; atık yağ geri kazanım tesisi kurmak, işletmek isteyenlerin ise Bakanlıktan alacakları ve konu ile ilgili yeterli uzman ve teknolojik imkanlara sahip olduğunu belirten belge.


Lisans Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmelik gereğince tıbbi atık taşıyan belediye veya firmaların valilikten; tıbbi atık bertaraf tesisi ile sterilizasyon tesisi kurmak ve işletmek isteyenlerin ise Bakanlıktan alacakları ve konu ile ilgili yeterli uzman ve teknolojik olanaklara sahip olduğunu gösterir belge.


Lisans Nedir, Ne demektir  Düzenli depolama tesislerine 29/4/2009 tarihli ve 27214 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğe göre verilen çevre lisansı.


Lisans Nedir, Ne demektir  Geri kazanım tesislerinin atık yağ toplamak için Bakanlıktan, atık yağ taşıyacak firmaların ve araçların ise ilgili valilikten alacakları yeterlilik belgesi.


Lisans Nedir, Ne demektir  Ön lisans verilen tesisler ile, bu Yönetmelik yürürlüğe girmeden önce işletmeye açılmış toplama-ayırma ve geri dönüşüm tesislerinin; konu ile ilgili yeterli uzman ve teknik imkanlara sahip olduğunu, çevre ve insan sağlığı açısından yeterli tedbirleri aldığını gösteren belge.


Lojistik bölge Nedir, Ne demektir  Kara, demir, deniz ve hava yollarıyla taşımacılık faaliyetlerine yönelik tüm depolama, dağıtım ve destek hizmetlerinin yürütüldüğü alanlardır. Bu alanlarda; konteynır alanları, antrepo ve depo, yükleme ve boşaltma gibi tüm lojistik ve taşımacılık ile ilgili özel ve kamuya ait kuruluşların yönetim birimleri ile konaklamayı da içeren lojistik faaliyetleri destekleyici hizmetler yer alabilir.


Lot Nedir, Ne demektir  Düzenli depolama tesisinin etkin kullanılması amacıyla nihai dolum hacmi belirli, altyapısı bu Yönetmelik hükümlerine göre inşa edilmiş olan düzenli depolama tesisi bölümleri.


Lot/Parti Nedir, Ne demektir  Bir sevkiyatın, tek bir ürünün bileşim ve orjin olarak homojen yapıda olduğu belli sayıdaki birimi.


Madde Nedir, Ne demektir  Doğal halde bulunan veya bir üretim sonucu elde edilen, içindeki kararlılığını sağlamak üzere kullanılan katkı maddeleri ile üretim işleminden kaynaklanan safsızlıklar dahil, fakat yine içindeki, kararlılığını ve yapısını etkilemeden uzaklaştırılabilen çözücüler hariç, kimyasal elementleri ve bunların bileşikleri.


Madde Nedir, Ne demektir  Doğal halde bulunan veya bir üretim sonucu elde edilen, içindeki, kararlılığını sağlamak üzere kullanılan katkı maddeleri ile üretim işleminden kaynaklanan safsızlıklar dahil, fakat yine içindeki, kararlılığını ve yapısını etkilemeden uzaklaştırılabilen çözücüler hariç, kimyasal elementleri ve bunların bileşikleri.


Madde ya da karışım alıcısı Nedir, Ne demektir  Kendisine madde ya da karışım tedarik edilen bir alt kullanıcı ya da dağıtıcı.


Maddesel geri kazanma Nedir, Ne demektir  Katı atık içindeki kağıt, plastik, cam gibi yeniden değerlendirilebilir nitelikteki maddelerin herhangi bir kimyasal ve biyolojik işleme tabi tutulmadan ekonomiye tekrar kazandırılması işlemi.


Maden arama izni Nedir, Ne demektir  Maden araması yapılabilmesi için ruhsata dayalı olarak Bakanlıkça verilen izin.


Maden işletme izni Nedir, Ne demektir  Maden üretimi yapılması için işletme ruhsatına dayalı olarak Bakanlıkça verilen izin.


Madencilik faaliyetleri Nedir, Ne demektir  Maden ocağı kazı faaliyetleri, patlatma, kırma, yarma, sondaj, kuru veya sulu eleme ve öğütme gibi fiziksel işlemler veya bu işlemlere ilaveten kimyasal işlemler kullanılarak yapılan cevher hazırlama ve zenginleştirme uygulamaları sonrasında, toprak ve kayalar içindeki ekonomik değeri olan malzemeleri elde etmek amacıyla yapılan çalışmalar.


Mahalli idare Nedir, Ne demektir  Büyükşehir belediyeleri, büyükşehir ilçe belediyeleri, il, ilçe ve belde belediyeleri, belediye birlikleri ve il özel idareleri.


Mahalli komisyon Nedir, Ne demektir  35 inci madde ile teşkil edilen Mahalli Sulak Alan Komisyonu.


Mahalli Öneme Haiz Sulak Alan Nedir, Ne demektir  Ulusal öneme haiz sulak alan ve ramsar alanı listesinde bulunmayan Genel Müdürlükçe onaylanan alanlardır.


Mahalli öneme haiz sulak alan Nedir, Ne demektir  Ulusal öneme haiz sulak alan ve Ramsar Alanı listesinde bulunmayan sulak alanlar.


Maksimum kalıntı limiti (MRL) Nedir, Ne demektir  Günlük alınabilir değerler temel alınarak belirlenen en yüksek pestisit kalıntı limiti.


Maksimum su seviyesi Nedir, Ne demektir  Bir taşkın veya rezervuar işletmesi sırasında erişilen en yüksek su  düzeyi.


Mal Nedir, Ne demektir  Ticaret veya başka bir amaçla bir yerden diğer yere nakledilen bitki türü, bitki ürünü ya da başka bir eşya.


Mal Nedir, Ne demektir  Ticari veya başka bir amaçla bir yerden bir yere nakledilen her türlü eşya.


Malzeme güvenlik bilgi formu (MGBF) Nedir, Ne demektir  Kimyasal maddelerin kullanımı ve depolanması sırasında oluşabilecek işçi sağlığı iş güvenliği risklerini ortadan kaldırmaya yönelik çalışmaların önemli bir parçasını oluşturan ve kullanıcıyı doğru ve yeterli düzeyde bilgilendirmek amacıyla hazırlanan, ilgili kimyasal maddelerin tehlike ve riskleri ile diğer bilgileri içeren dokümanlar.


Manyetik akı yoğunluğu (B) Nedir, Ne demektir  Herhangi bir birim alandan geçen ve Tesla olarak ifade edilen manyetik akı miktarı.


Manyetik alan şiddeti (H) Nedir, Ne demektir  Uzayın herhangi bir noktasında bir manyetik alan içinde bulunan ve manyetik akı yoğunluğu ile tanımlanan, Amper/metre olarak ifade edilen vektörel bir büyüklük.


Markalama Nedir, Ne demektir  Memeli ve sürüngenlerin davranışları ile biyolojik özellikleri hakkında bilgi edinmek ve bireylerin tanınmasını sağlamak amacıyla; stres oluşturmayan, yaşaması ve davranışları üzerine olumsuz bir etkisi olmayan, kolayca kaybolmayan, dayanıklı, kolay fark edilebilen, uygulaması ve montesi kolay olan kulak, yüzgeç, ayak perdesi ve benzeri uzuvlara takılan etiket, tasma, zil, çan, ışık, mikroçip gibi materyaller ile hayvanların uzuvlarının boyanması, dağlanması, dövme yapılması ve kesilmesi gibi işlemlerin tamamı.


Maruz Bırakılma Süresi Nedir, Ne demektir  Sterilizatörde belirli sıcaklık, basınç ve nem sağlandıktan sonra, bu koşullarda atığın işlem gördüğü süre.


Mekanik ayırma tesisleri Nedir, Ne demektir  İkili toplama sistemiyle kaynağında ayrı toplanan biyobozunur atıkların işlendiği, bu atıklardan yeniden kullanılabilir ve geri dönüştürülebilir maddelerin fiziksel özelliklerine göre ayrılıp geri kazanıldığı tesisler.


Mekanik titreşim Nedir, Ne demektir  Bir katı cisme uygulanan bir uyarıcı kuvvetin etkisi altında ortaya çıkan ve işitme sınırları altında kalan frekanslarda olup, dokunma duyusu olarak algılanan periyodik titreşimler.


Mekanik ve elektrik sistem gürültüsü Nedir, Ne demektir  Binalarda yapı içinde veya dışında yer alan her türlü konut klima dış üniteleri, merkezi klima sistemleri ve ekipmanları, sıhhi tesisat ekipman ve boruları, asansörler, jeneratörler ve benzeri sistemlerin ürettiği hava doğuşlu ve darbe sesleri.


Mekânsal plan Nedir, Ne demektir  3194 sayılı İmar Kanunu uyarınca hazırlanan, kapsadıkları alan ve amaçları açısından üst kademeden alt kademeye doğru sırasıyla; mekânsal strateji planı, çevre düzeni planı ve imar planı.


Mekânsal strateji planı Nedir, Ne demektir  Ülke kalkınma politikaları ve bölgesel gelişme stratejilerini mekânsal düzeyde ilişkilendiren, bölge planlarının ekonomik ve sosyal potansiyel, hedef ve stratejileri ile ulaşım ilişkileri ve fiziksel eşiklerini de dikkate alarak değerlendiren, yer altı ve yer üstü kaynakların ekonomiye kazandırılmasına, doğal, tarihi ve kültürel değerlerin korunmasına ve geliştirilmesine, yerleşmeler, ulaşım sistemi ile kentsel, sosyal ve teknik altyapının yönlendirilmesine dair mekânsal stratejileri belirleyen, sektörlere ilişkin mekânsal politika ve stratejiler arasında ilişkiyi kuran, 1/250.000, 1/500.000 veya daha üst ölçek haritalar üzerinde şematik ve grafik dil kullanılarak hazırlanan, ülke bütününde ve gerekli görülen bölgelerde yapılabilen, sektörel ve tematik paftalar ve raporu ile bütün olan plan.


Melez / Hibrit Tür Nedir, Ne demektir  İki farklı türden elde edilen yeni tür.


Membran biyoreaktör (MBR) Nedir, Ne demektir  Katı madde ayrımının membranlarla sağlandığı, askıda kültür biyolojik arıtma sistemleri.


Menşei Nedir, Ne demektir  Bir türün üretildiği veya doğadan elde edildiği yöreyi veya ülke.


Menşei ülke Nedir, Ne demektir  Bitkiler için bitkilerin yetiştirildiği ülkeyi, bitkisel ürünler için bitkisel ürünlerin elde edildiği bitkilerin yetiştirildiği ülkeyi, diğer maddeler için ise, bu maddelerin zararlılar tarafından ilk olarak bulaşıklığa maruz kaldığı ülke.


Merkez Av Komisyonu (MAK) Nedir, Ne demektir  18/5/2004 tarihli ve 25466 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan, Merkez Av Komisyonu, İl ve İlçe Av Komisyonlarının Görevleri, Çalışma Esas ve Usullerine Dair Yönetmelik hükümlerine göre kurulan Komisyon.


Merkez teşkilatı Nedir, Ne demektir  Teşekkül merkezindeki birimler.


Mesafeli sözleşmeler Nedir, Ne demektir  Yazılı, görsel, telefon ve elektronik ortamda veya diğer iletişim araçları kullanılarak ve tüketicilerle karşı karşıya gelinmeksizin yapılan ve malın veya hizmetin tüketiciye anında veya sonradan teslimi veya ifası kararlaştırılan sözleşmeler.


Mesire yeri Nedir, Ne demektir  Toplumun dinlenme, eğlenme ve spor gibi çeşitli ihtiyaçlarını karşılamak, yurdun güzelliğine katkı sağlamak ve turistik hareketlere olanak vermek amacıyla, gerekli yapı, tesis ve donatılarla kullanıma ayrılan, halkın günübirlik ihtiyaçlarını karşılayan, rekreasyonel ve estetik kaynak değerlerine sahip orman rejimine tabi alanlar.


Meskun Konut Alanı (kırsal nitelikli) Nedir, Ne demektir  Kentsel konut alanı dışında kalan, kanuni düzenlemeler öncesi köy ya da köy mahallesi statüsünde olan yerleşik alan sınırları tanımlı kırsal karakterli yerleşme alanları.


Meskûn mahal Nedir, Ne demektir  İl, ilçe, kasaba, köy, mezra gibi, insanların sürekli veya geçici olarak bulundukları; yol, su, elektrik, ulaşım, çöp toplama, kanalizasyon, aydınlatma gibi kamu hizmetlerinden istifade ettikleri toplu yaşam alanlarını ve bu alanların bitiminden itibaren 500 m uzaklıktaki mesafe.


Meskun Mahal Nedir, Ne demektir  Üst ölçek planlarına uygun olarak imar planıile belirlenmiş ve iskan edilmiş alan.


Metris (güme) Nedir, Ne demektir  Doğal malzemelerle ve basitçe örülerek yapılmış gizlenme yeri.


Mevcut en iyi teknikler (MET) Nedir, Ne demektir  Kirliliğin ve bütün olarak çevre üzerindeki etkilerin önlenmesi, bunun mümkün olmadığı yerlerde de en aza indirilmesi amacıyla tasarlanmış emisyon/deşarj sınır değerlerine prensipte temel sağlamak üzere belirli tekniklerin uygulanabilirliğini gösteren, faaliyetlerin ve işletim yöntemlerinin geliştirilmesi sırasındaki en etkin ve ileri aşama.


Mevcut Tesis Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmeliğin yayımlanmasından önce kurulmuş veya Çevresel Etki Değerlendirmesi mevzuatına göre kurulması uygun bulunan tesisler.


Mevcut Tesis Nedir, Ne demektir  Ek-5.A.1 kapsamındaki tesisler için; 8.6.2010 tarihinden önce, diğer tesisler için ise 3/7/2009tarihinden önce kurulmuş veya Çevresel Etki Değerlendirmesi mevzuatına göre kurulması uygun bulunan tesisler.


Mevcut yapı Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarih itibariyle mevzuata uygun olarak gerekli izinleri almış yapılar.


Mevcut yapı Nedir, Ne demektir  Kullanım maksadı ayrılmaksızın, Özel Hükümlerin yürürlüğe girdiği tarih itibariyle mevcut olan ve ilgili mevzuata uygun olarak inşaat ruhsatı veya yapı kullanma izni almış yapılar ile 3194 sayılı İmar Kanununun Geçici 11. Madde ve 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi Ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un Geçici 1. maddesi 14. bendi kapsamına giren yapılar.


Mevsimsel akarsu Nedir, Ne demektir  Kış dönemlerinde akışa geçen ve yıl boyunca daimi akıma haiz olmayan akarsu.


Mikrobiyal Gübre Nedir, Ne demektir  Bitki için gerekli olan bitki besin elementlerinin topraktan alınmasında rol oynayan canlı mikroorganizmaların tarımsal üretimde kullanılmak üzere hazırlanan ticari ürünler.


Mikrodalga frekans bandı Nedir, Ne demektir  Radyofrekans bandı içinde yer alıp, 1GHz’ten 300 GHz’e kadar olan frekans bölgesi.


Mikrofiltrasyon (MF) Nedir, Ne demektir  Boyutu 20 nm’den büyük tanecikleri sıvılardan ayıran membran ayırma yöntemi.


Milli Park Nedir, Ne demektir  Bilimsel ve estetik bakımından, milli ve milletlerarası ender bulunan tabii ve ekinsel kaynak değerleri ile koruma, dinlenme ve turizm alanlarına sahip doğa parçalarıdır.


Milli park Nedir, Ne demektir  bilimsel ve estetik bakımından, milli ve milletlerarası ender bulunan tabii ve kültürel kaynak değerleri ile koruma, dinlenme ve turizm alanlarına sahip tabiat parçalarını.


Milli Parklar, Tabiat Parkı, Tabiat Anıtı ve Tabiatı Koruma Alanı Nedir, Ne demektir  Kanunun 2 nci maddesinde tarif edilen tabiat parçaları.


Milli Yük Tevzi Merkezi (MYTM) Nedir, Ne demektir  TEİAŞ bünyesinde yer alan ve elektrik enerjisi arz ve talebinin gerçek zamanlı olarak dengelenmesinden ve sistem işletiminden sorumlu merkez.


Mimari akustik raporu Nedir, Ne demektir  Yapı elemanlarının ses yalıtım özellikleri, detayları, ilgili hesap ve uygulama ilkelerini içeren rapor.


Minör ürün Nedir, Ne demektir  Üretim alanı çok küçük olan ve ekonomik olarak düşük öneme sahip ürünler.


M-katsayısı Nedir, Ne demektir  Sucul ortam için akut kategori 1 veya kronik kategori 1 zararlı olarak sınıflandırılan bir maddenin konsantrasyonuna uygulanan ve toplama yöntemi ile maddenin içinde bulunduğu bir karışımın sınıflandırılması için kullanılan çarpım faktörü.


MLSS Nedir, Ne demektir  Aktif çamur tesisleri havalandırma tankında süspansiyon halinde katı madde konsantrasyonu.


Modern biyoteknoloji Nedir, Ne demektir  Geleneksel ıslah ve seleksiyonda kullanılan teknikler dışında, doğal fizyolojik üreme engelini aşarak, rekombinant deoksiribonükleik asidin (rDNA) ve nükleik asidin hücrelere ya da organallere doğrudan aktarılmasını sağlayan in vitro nükleik asit tekniklerinin ya da taksonomik olarak sınıflandırılmış familyanın dışında, farklı tür ve sınıflar arasında hücre füzyonu tekniklerinin uygulanması.


Monomer Nedir, Ne demektir  Polimer oluşturma tepkimesinde kullanılan özel işlem koşullarında kendine benzeyen veya benzemeyen moleküllere ardışık olarak eklenen kovalent bağlar oluşturma kapasitesine sahip madde.


Muafiyetli üretim miktarı Nedir, Ne demektir  Her bir görevli tedarik şirketinin kendi bölgesinde, lisanssız üretim kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı olarak üretilip sisteme verilen ihtiyaç fazlası elektrik enerjisi miktarı.


Muamele Nedir, Ne demektir  İnsan, hayvan ve bitki sağlığı ile çevre ve biyolojik çeşitliliğin korunması için alınacak tedbirler göz önünde bulundurularak ambalajlama, paketleme, etiketleme, nakil ve depolama gibi GDO üzerinde gerçekleştirilen herhangi bir işlem.


Muhafaza ormanı Nedir, Ne demektir  6831 sayılı Kanunu 23 ve 24 üncü maddeleri kapsamına alınan yerler.


Muhafaza Ormanı Nedir, Ne demektir  Arazi kayması ve yağmurlarla yıkanması tehlikesine maruz olan yerlerdeki ormanlar ile meskun mahallerin havasını, şose ve demiryollarını, toz ve kum fırtınalarına karşı muhafaza eden ve nehir yataklarının dolmasının önüne geçen veya memleket müdafaası için muhafazası zaruri görülen ve bu gerekçelerle ayrılan devlet ormanları, maki veya fundalarla örtülü yerlerdir.


Muhafaza ormanı Nedir, Ne demektir  Orman Kanununun 23 ve 24 üncü maddeleri kapsamına alınan yerler.


Mutlak Koruma Alanı Nedir, Ne demektir  Baraj Gölünün azami su kotu olan 169, 30 metre kotundan itibaren yatayda 300 metre genişliğindeki alan.


Mutlak Koruma Alanı Nedir, Ne demektir  İçme ve kullanma suyu temin edilen yapay veya doğal göllerde maksimum işletme seviyesinin kara ile oluşturduğu çizgiden itibaren yatay 300m genişliğindeki karasal alandır.


Mutlak koruma bölgesi Nedir, Ne demektir  Koruma bölgeleri içerisinde yer alan, su kuşlarının yoğun ve toplu olarak kuluçka yaptığı, konakladığı veya kışladığı alanlar; nadir ve nesli tehlikedeki kuş türlerinin önemli üreme bölgeleri, uluslararası ölçütlere göre tehlike sınırı en az hassas düzeyinde olan türlerin bağımlı oldukları habitatlar ile nesli tehlikede ve dar yayılışlı olup, korunması gerekli doğal bitki türlerinin bulunduğu, insan faaliyetlerinin mevcut olmadığı bölgeler.


Mücavir alan Nedir, Ne demektir  İmar mevzuatı bakımından belediyelerin kontrol ve mesuliyeti altına verilmiş olan alanlar.


Mücbir sebep Nedir, Ne demektir  Yangın, deprem, savaş ve sel gibi önceden tahmin edilemeyen durumlar.


Müdahale Nedir, Ne demektir  Bir olayın meydana gelmesinden sonra ortaya çıkan kirliliğin neden olacağı zararı azaltmak, gidermek, sınırlandırmak amacıyla icra edilen faaliyetleri veya koruyucu önlemlerin uygulanması.


Müdürlük Nedir, Ne demektir  Bakanlığa bağlı Zirai Karantina Müdürlüğü.


Müdürlük Nedir, Ne demektir  Zirai Karantina Müdürlüğü.


Müdürlük Nedir, Ne demektir  Zirai Karantina Müdürlüğünü, bu Müdürlüğün olmadığı yerlerde Bakanlık il veya ilçe Müdürlüğü.


Müellif Nedir, Ne demektir  7/1/2006 tarihli ve 26046 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan plan Yapımını Yükümlenecek Müelliflerin Yeterliliği Hakkında Yönetmelikte belirtilen niteliklere sahip plan yapımını üstlenen gerçek veya tüzel kişi.


Müstahzar Nedir, Ne demektir  En az iki veya daha çok maddeden oluşan karışım veya çözeltiler.


Müsteşarlık Nedir, Ne demektir  Denizcilik Müsteşarlığı.


Müşteri Nedir, Ne demektir  Kendisine ihale yapılan istekli veya istekliler.


Müteşebbis Nedir, Ne demektir  Organik tarım faaliyeti yapan gerçek veya tüzel kişi.


Nakliye ambalajı (üçüncül ambalaj) Nedir, Ne demektir  Belirli sayıda satış ambalajlarının veya grup ambalajların taşıma ve depolama işlemlerini kolaylaştırmak ve bu işlemler sırasında zarar görmesini önlemek amacıyla, karayolu, demiryolu, deniz yolu ve hava yolu taşımasında kullanılan konteynerler hariç kullanılan ambalaj.


Nakliye ambalajı Nedir, Ne demektir  Belirli sayıda satış ambalajlarının veya ikincil ambalajların taşıma ve depolama işlemleri sırasında zarar görmesini önlemek, ürünün üreticiden satıcıya nakliyesi sırasında taşınmasını kolaylaştırmak ve depolama işlemlerini sağlamak amacıyla karayolu, demiryolu, deniz yolu ve hava yolu taşımasında kullanılan konteynırlar hariç kullanılan ambalaj.


Nanofiltrasyon (NF) Nedir, Ne demektir  Moleküler ağırlık sınırı ultrafiltrasyon ile ters osmoz arasında (<1000 Dalton) olan membran ayırma yöntemi.


Nazım imar planı Nedir, Ne demektir  Mevcut ise çevre düzeni planının genel ilke, hedef ve kararlarına uygun olarak, arazi parçalarının genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, çeşitli kentsel ve kırsal yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, kentsel, sosyal ve teknik altyapı alanlarını, ulaşım sistemlerini göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere, varsa kadastral durumu işlenmiş olarak 1/5.000 ölçekte, büyükşehir belediyelerinde 1/5000 ile 1/25.000 arasındaki her ölçekte, onaylı halihazır haritalar üzerine, plan notları ve ayrıntılı raporuyla bir bütün olarak hazırlanan plan.


Nehir havzası Nedir, Ne demektir  17/10/2012 tarihli ve 28444 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Su Havzalarının Korunması ve Yönetim Planlarının Hazırlanması Hakkında Yönetmelikte tanımlanan doğal alan.


Nihai Bertaraf Nedir, Ne demektir  Tıbbi atıkların çevreye ve insan sağlığına zarar vermeyecek şekilde ilgili mevzuatlarda öngörülen her türlü önlemin alındığı tesislerde yakılması veya düzenli depolanması suretiyle yok edilmesini veya zararsız hale getirilmesi.


Nikel Kadmiyum Pil Nedir, Ne demektir  Şarj edilebilir sekonder hücrelerde kadmiyumla nikel hidroksit arasındaki kimyasal reaksiyon sonucu kimyasal enerjinin doğrudan dönüşümü ile üretilen elektrik enerjisi kaynağı.


Noktasal kaynaklı toprak kirliliği Nedir, Ne demektir  Tehlikeli atıkların toplanması, taşınması, geçici ve ara depolanması, geri kazanımı, yeniden kullanılması ve bertarafı sırasında meydana gelebilecek kazalar sonucunda veya tehlikeli atıkların mevzuata aykırı şekilde yukarıdaki faaliyetlere konu olması sonucunda ya da sanayi tesislerindeki çeşitli tehlikeli kimyasal maddelerin depolanmaları ve nakledilmeleri sırasında meydana gelebilecek kazalar veya afetler sonucunda oluşan döküntü veya sızıntı ve benzeri gibi noktasal kaynaklardan dolayı oluşan toprak kirliliği.


NPPO Nedir, Ne demektir  Ulusal Bitki Koruma Örgütü.


Numune Nedir, Ne demektir  Resmî kontrole tabi tutulacak Genel Müdürlükçe belirlenmiş büyüklükteki bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelerden alınan örnek.


Numune alma Nedir, Ne demektir  Ürünün, ortamdan alınanlar da dâhil üretim, işleme ve dağıtım aşamalarına ve hayvan ve bitki sağlığına ilişkin her tür maddenin mevzuata uygunluğunun doğrulanması amacıyla alınması.


Numune alma noktası Nedir, Ne demektir  Atıksu numune alma noktası, atıksuların toplanıp şehir atıksu sistemine veya alıcı ortamlara boşaltım noktasını; alıcı ortam numune alma noktası ise, atıksuyun alıcı ortama deşarj edilerek alıcı ortamla tam olarak karıştıktan sonra numunenin alındığı nokta.


Ocak Nedir, Ne demektir  Belirli bir projeye göre yer üstü veya yeraltı maden üretiminin yapıldığı yer.


Odun Nedir, Ne demektir  Endüstriyel, lif, yonga, kâğıtlık ve yakacak odun dâhil biçilmiş olsun olmasın, kabuklu veya kabuksuz tüm odunlar.


Odun Koruyucu Madde Nedir, Ne demektir  Odunun tutuşma ısısını korumak amacıyla odunun işlenmesi ve terbiye edilmesinde kullanılan maddeler, odunu tahrip eden böcek ve mantarlar ile odunun rengini değiştiren mantarlara karşı biyosit (haşere öldürücü) etkiye sahip olan maddeler.


Oktav bant Nedir, Ne demektir  Gürültü enerjisinin frekansa göre değişimini ortaya çıkarmakta yararlanılan alt ve üst frekans sınırlarının birbirinin iki katı olan frekans bandı ve bant genişliğinin merkez frekansının % 70’ine eşit olduğu bant.


Oktav bant Nedir, Ne demektir  Gürültü enerjisinin frekansa göre değişimini ortaya çıkarmakta yararlanılan ve alt ve üst frekans sınırlarının birbirinin iki katı olan frekans bandı ve bant genişliğinin merkez frekansının % 70’ ine eşit olduğu bant.


Oktav bant Nedir, Ne demektir  Ses basınç düzeyinin frekansa göre değişimini ortaya çıkarmakta yararlanılan, alt ve üst frekans sınırları birbirinin iki katı olan ve bant genişliği merkez frekansın % 70’ine eşit olan frekans bandı.


Olay Nedir, Ne demektir  Acil müdahale planlarının uygulanmasını veya acil müdahaleyi gerektiren çarpışma, kırılma, yangın, patlama veya diğer nedenlerle gemilerden veya kıyı tesislerinden kaynaklanan kirlenme veya zarar ortaya çıkaran veya ortaya çıkma tehlikesi yaratan bir durum.


Oldukça düşük frekans bandı Nedir, Ne demektir  0 Hz-300 Hz arasındaki frekans bölgesi.


Olumsuz sağlık etkileri Nedir, Ne demektir  Elektromanyetik alana maruz kalan kişilerde kısa veya uzun vadede mental, fiziksel ve/veya genel iyilik hâlini bozacak biyolojik etkiler.


Oluşan atıksu miktarı Nedir, Ne demektir  Belirli bir oluşum periyodu için ölçümlerle veya su tüketiminden hareketle yapılan hesaplamalarla belirlenen atıksu miktarı.


Onarım Nedir, Ne demektir  Ahşap ambalaj malzemelerinde, en fazla üçte biri oranında parça yenilemesi.


Onay Nedir, Ne demektir  Bu Kanun kapsamında onayı zorunlu olan faaliyetler ve ürünler için Bakanlıkça verilen izin veya ruhsat.


Onaylı fümigasyon Nedir, Ne demektir  Bakanlıkça kabul edilmiş yönteme uygun olarak yapılan fümigasyon işlemi.


Organik atık Nedir, Ne demektir  Karıştıkları su ortamında biyokimsayal olarak parçalanarak oksijen tüketimine yolaçan organik maddeler.


Organik bitkisel üretim Nedir, Ne demektir  İnsan gıdası, hayvan yemi, bitki besleme, çoğaltım materyali elde edilmesi, hammaddesini tarımdan alan sanayilere organik hammadde temini, tıbbi ve bilimsel amaçlarla her aşaması bu Yönetmeliğe göre üretilen, yetkilendirilmiş kuruluş tarafından kontrol edilen ve sertifikalandırılan üretim faaliyeti.


Organik Geri Dönüşüm Nedir, Ne demektir  Ambalaj atıklarının biyolojik olarak parçalanabilen kısımlarının kontrollü koşullar altında mikroorganizmalar aracılığıyla aerobik (kompostlama) veya anaerobik ortamda ayrıştırılarak (biyolojik metanlaştırma) stabilize organik atıklar veya metan gazının elde edilmesi. (Düzenli depolama organik geri dönüşüm kapsamına girmez.)


Organik geri dönüşüm Nedir, Ne demektir  Atık depolama alanlarında yapılan depolama işlemi hariç, ambalaj atıklarının biyolojik olarak parçalanabilen kısımlarının kontrollü bir şekilde mikroorganizmalar aracılığıyla kompost veya metan gazı elde edilecek şekilde oksijenli veya oksijensiz ortamda ayrıştırılması.


Organik girdi Nedir, Ne demektir  Organik tarım faaliyetlerinde kullanılan materyal.


Organik hayvansal üretim Nedir, Ne demektir  Damızlık hayvan veya sperma kullanılarak hayvan üretilmesi, hayvansal ürünlerden insan gıdası ile hayvan ve bitki besleme ürünleri üretilmesi, hammaddesini tarımdan alan sanayilere ve bilimsel çalışmalara organik hammadde temini, her aşaması bu Yönetmeliğe göre yetkilendirilmiş kuruluş tarafından kontrol edilen ve sertifikalandırılan üretim faaliyeti.


Organik madde veya yanma kaybı Nedir, Ne demektir  Katı atık veya kompostun kurutulduktan sonra kül fırınında 775 0C’de 3 saat süre ile yakılması sonucu yanan veya kaybolan madde miktarı.


Organik su ürünleri üretimi Nedir, Ne demektir  Denizler, içsular ve çiftliklerde organik tarım metotları kullanılarak balık, deniz yosunu, sünger, yumuşakça, kabuklu ve su memelileri ile bunlardan imal edilen ürünlerden insan gıdası, stok takviyesi ve tarıma dayalı sanayide kullanılacak hammadde temini, sportif, tıbbi ve bilimsel amaçlarla her aşaması bu Yönetmeliğe göre yetkilendirilmiş kuruluşun denetiminde kontrol edilen ve sertifikalandırılan üretim faaliyetleri.


Organik Tarım Bilgi Sistemi (OTBİS) Nedir, Ne demektir  Organik tarım yapan müteşebbis, arazi, ürün, hayvansal üretim, su ürünleri üretimi ve sertifika bilgilerinin bulunduğu Bakanlıkça oluşturulan veri tabanı.


Organik tarım faaliyetleri Nedir, Ne demektir  18/8/2010 tarihli ve 27676 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Organik Tarımın Esasları ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik kapsamında tanımlanan işlemler.


Organik tarım faaliyetleri Nedir, Ne demektir  Toprak, su, bitki, hayvan ve doğal kaynaklar kullanılarak organik ürün veya girdi üretilmesi ya da yetiştirilmesi, doğal alan ve kaynaklardan ürün toplanması, hasat, kesim, işleme, tasnif, ambalajlama, etiketleme, muhafaza, depolama, taşıma, pazarlama, ithalat, ihracat ile ürün veya girdinin tüketiciye ulaşıncaya kadar olan diğer işlemleri.


Organik tarım metodu Nedir, Ne demektir  Organik tarım uygulamaları esnasında yapılması gereken bilimsel ve teknik uygulamaların tamamını veya bölümlerin her biri.


Organik ürün Nedir, Ne demektir  Organik tarım faaliyetleri esaslarına uygun olarak üretilmiş ham, yarı mamul veya mamul haldeki sertifikalı ürün.


Organik ürün etiketi Nedir, Ne demektir  Organik ürün veya ambalajı üzerinde yer alan, ürünü tanıtan veya içindekini belirten herhangi bir kelime, detay, ticari marka, tescilli marka, paket üzerinde yer alan resim, sembol, doküman, ilan, tabela veya tasma gibi her türlü yazılı ve basılı bilgi ve materyal.


Organik ürün logosu Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmeliğin Ek-10 bölümünde yer alan basılı işaretler.


Orman Alanı Nedir, Ne demektir  Üzerinde orman ağacı bulunan alanın hektar ölçü birimine göre büyüklüğü.


Orman İçi Dinlenme Yeri (Orman Mesire Yeri) Nedir, Ne demektir  Rekreasyonel ve estetik kaynak değerlerine sahip ormanlık alan.


Orman içi dinlenme yeri Nedir, Ne demektir  6831 sayılı Kanunun 25 inci maddesine göre ayrılan ve yönetilen koordinatları belirli alanlar.


Orman içi dinlenme yeri Nedir, Ne demektir  Ormanların sosyal ve kültürel fonksiyonlarını halkın hizmetine sunmak amacıyla, orman sayılan alanda rekreasyonel ve estetik kaynak değerlere sahip, Orman Kanununun 25 inci maddesine göre orman mesire yerleri olarak ayrılan ve yönetilen koordinatları belirli alanlar.


Orman idaresi Nedir, Ne demektir  Orman Genel Müdürlüğü merkez ve taşra teşkilatı.


Ormancılık bürosu Nedir, Ne demektir  29/06/2006 tarihli ve 5531 sayılı Orman Mühendisliği, Orman Endüstri Mühendisliği ve Ağaç İşleri Endüstri Mühendisliği Hakkında Kanuna göre kurulan büro ve şirket.


Ormancılık bürosu Nedir, Ne demektir  Orman mühendisi veya orman yüksek mühendisi unvanına sahip, ruhsatlı serbest meslek mensubu veya ruhsatlı serbest yeminli meslek mensuplarının, 29/6/2006 tarihli ve 5531 sayılı Orman Mühendisliği, Orman Endüstri Mühendisliği ve Ağaç İşleri Endüstri Mühendisliği Hakkında Kanuna dayanılarak 8/4/2009 tarihli ve 27194 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ormancılık ve Orman Ürünleri Bürolarının Kuruluş ve Çalışma Esasları Yönetmeliği hükümlerine göre kurdukları serbest ormancılık veya serbest yeminli ormancılık büroları.


Ormansız Alan Nedir, Ne demektir  Muhafazaya ayrılan orman alanı içinde kalan orman toprağı alanlarının miktarını ifade eder.


Orta derecede duyarlı kullanımlar Nedir, Ne demektir  İdari ve ticaret binaları, çocuk bahçeleri, oyun alanları ve spor tesisleri gibi kullanımlar.


Orta derecede hassas kullanımlar Nedir, Ne demektir  İdari ve ticaret binaları, çocuk bahçeleri, oyun alanları ve spor tesisleri gibi kullanımlar.


Orta Mesafeli Koruma Alanı Nedir, Ne demektir  Jeolojik Tabanlı Mutlak Koruma Alanları ile Kaynak Koruma Alanı dışında, Kısa Mesafeli Koruma Alanı sınırından itibaren yatayda 1000 metre genişliğindeki alan.


Orta Mesafeli Koruma Alanı Nedir, Ne demektir  Kısa mesafeli koruma alanı üst sınırından itibaren yatay 1000m genişliğindeki karasal alandır.


Ortam bazlı denetim Nedir, Ne demektir  Tesis veya faaliyetlerin Çevre Kanunu ve bu Kanuna dayanılarak yürürlüğe giren hava, su, toprak ortamları ile atıklara, kimyasallara ve gürültüye ilişkin mevzuattan birinin uygunluğunun ele alındığı denetimler.


Otogar Nedir, Ne demektir  İnsan veya eşya taşımalarında, araçların indirme, bindirme, yükleme, boşaltma, aktarma yaptıkları ve ayrıca bilet satışı ile bekleme, haberleşme, şehir ulaşımının sağlandığı, ilgili firmaların büroları, yolcuların günlük ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik ticari üniteler, araç parkı, bakım, servis ile uygulama imar planında gösterilmek kaydıyla konaklama ve yakıt ikmaline ilişkin fonksiyonların yer aldığı, kat irtifakı ve kat mülkiyeti ile birden fazla bağımsız bölüm oluşturulamayan alanlardır.


Otoklav Torbası Nedir, Ne demektir  Tıbbi atıkların basınçlı buhar ile sterilizasyon işlemine tabi tutulması durumunda, tıbbi atıkların toplanması ve biriktirilmesi amacıyla kullanılan ve teknik özellikleri 13 üncü maddede belirtilen, kırmızı renkli, güvenli kapatılabilir, plastik biriktirme kabı.


Otomatik çakım ve işaretleme hattı sistemi Nedir, Ne demektir  Ahşap ambalaj malzemesi üretimi yapan, imalat safhaları arasında gerekecek seçme, dizme, döndürme, yerleştirme, birleştirme, çakma, ISPM 15 işaretlemesi ve benzeri işlemlerin yapılabildiği fabrika içi yürür bant veya otomatik sistemler.


Ödeme yükümlülüğü oranı (ÖYO) Nedir, Ne demektir  Tüketicilere elektrik enerjisi satışı yapan tedarikçilerin ödemekle yükümlü olacağı tutarın hesaplanmasında kullanılacak olan, her bir tedarikçinin tüketicilerine sattığı elektrik enerjisi miktarının, bu tedarikçilerin tamamının tüketicilere sattığı toplam elektrik enerjisi miktarına bölünmesi suretiyle hesaplanan oran.


Ödeme yükümlülüğü tutarı (ÖYT) Nedir, Ne demektir  Her bir tedarikçi için ödeme yükümlülüğü oranı (ÖYO) dikkate alınarak Piyasa İşletmecisi tarafından tahsil edilecek tutar.


Ölçüm değeri (ÖD) Nedir, Ne demektir  Şüpheli sahada herhangi bir noktasal kaynak veya insan etkinlikleri nedeniyle kirlenmiş olduğu düşünülen veya varsayılan alandan alınan toprak veya yüzey-yeraltı suyu örneklerinde, şüpheli sahaya ait ilgili kirlilik gösterge parametreleri veya hedef kirletici referans değeri ile kıyaslanmak amacıyla, ölçülen kirlilik gösterge parametresi veya hedef kirletici konsantrasyonu ölçüm değeri.


Ölçüm Noktası Nedir, Ne demektir  Ölçüm yapmak amacıyla yakma tesisi ile baca arasındaki bağlantıyı sağlayan boru üzerinde açılan delik.


Ön arıtma tesisi Nedir, Ne demektir  Atıksularının özellikleri nedeni ile; a) Kanalizasyon sistemi yardımıyla toplanan atıksular için bu sisteme kabul edilebilme sınırlarını sağlamak, b) Atıksuların herhangi bir diğer taşıma aracı ile tekil, ortak, organize sanayi bölgesine veya kamuya ait atıksu arıtma ve bertaraf tesisine kabulü için, bu işletmelerin giriş suları için öngörülen sınır değerlere uymak, c) Derin deniz deşarjı ile alıcı ortamlara doğrudan yapılan atıksuların boşaltımından önce, bu konu ile ilgili öngörülen sınır değerlere kadar arıtmayı sağlamak, amacıyla yapılması istenen arıtma tesisi.


Ön bildirim Nedir, Ne demektir  Bitki koruma ürünleri veya bitki koruma ürünü imalatında kullanılan hammaddelerin ithalatı öncesinde, ruhsat sahibi firma tarafından Genel Müdürlüğe yapılan ithalat ile ilgili bildirim başvurusu.


Ön işlem Nedir, Ne demektir  Ayırma işlemi dâhil olmak üzere atıkların hacmini veya tehlikelilik özelliklerini azaltmak, yönetimini kolaylaştırmak veya geri kazanımını artırmak amacıyla atığa uygulanan fiziksel, ısıl, kimyasal veya biyolojik işlemlerden bir veya birkaçı.


Ön izin Nedir, Ne demektir  Kesin izinde istenen belgelerin hazırlanması için, sahada herhangi bir çalışma yapılmaması şartıyla verilen izin.


Ön izin Nedir, Ne demektir  Kullanma izni verilmeden önce; ÇED belgesini, izin talep edilen alanın diğer kanunlar uyarınca izin alınması zorunlu yerlerden olması halinde tabi olduğu kanuna göre alınması gereken görüş, belge ve muvafakatlarınalınması, proje ve haritaların düzenlenmesi, 18/3/2004 tarihli ve 25406 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine göre gereken izinlerin alınması için Bakanlıkça verilen izin.


Ön izin Nedir, Ne demektir  Talebin, planlarda yer alması koşuluyla, kiralama yapılmadan, kullanma izni veya işletme hakkı verilmeden önce; uygulama projelerinin hazırlanması, onaylatılması, ilgili kurum kuruluş izin veya görüşlerinin alınması gibi işlemlerin yerine getirilebilmesi için müşteriye İdarece verilen izin.


Ön Lisans Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmeliğin kapsadığı ambalaj atıklarının toplanması-ayrılması ve geri dönüşümü amacıyla faaliyet göstermek isteyen gerçek ve tüzel kişilerin kuracakları tesislerin projelerinin, çevre ve insan sağlığına uygunluğunu gösteren belge.


Ön Lisans Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmelik gereğince, tıbbi atık bertaraf tesisi ile sterilizasyon tesisi kurmak isteyen gerçek ve tüzel kişilerin Bakanlıktan almaları gereken, kuracakları tesisle ilgili her türlü plan, proje, rapor, teknik veri, açıklamalar ve diğer dokümanlara ilişkin tesisin projelendirilmesine ilişkin izin.


Ön Lisans Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmelik kapsamındaki atık yağların geri kazanımı amacıyla tesis kurmak ve işletmek isteyenlerin, kuracakları tesislerin projelerinin çevre ve insan sağlığına uygunluğunu gösteren belge.


Önlem ifadesi Nedir, Ne demektir  Kullanımı veya bertarafı nedeniyle zararlı bir madde veya karışıma maruz kalınması sonucunda meydana gelen olumsuz etkileri en aza indirmek veya önlemek için önerilen önlemleri tarif eden ifade.


Önleme Nedir, Ne demektir  Ambalajın, ambalaj atığının ve içerdiği maddelerin miktarının ve çevreye verdiği zararın, ambalajın tasarımından başlayarak, üretimi, pazarlanması, dağıtımı, kullanılması, atık haline gelmesi ve bertaraf edilmesine kadar, temiz ürün ve teknolojiler geliştirilerek azaltılması.


Önleme Nedir, Ne demektir  Atık Yönetimi Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (ğğ) bendinde tanımlanan faaliyetler.


Önleme Nedir, Ne demektir  Ürünlerin yeniden kullanılması veya kullanım ömürlerinin uzatılması ile atık miktarının azaltılması, ürün üretiminde zararlı maddelerin azaltımı ve üretilen atığın çevre ve insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerinin en aza indirilmesine ilişkin herhangi bir madde ya da malzeme atık haline gelmeden önce alınacak tedbirler.


Örnek alma istasyonu Nedir, Ne demektir  Koordinatları belli alıcı ortamlarda numune alma noktaları.


Örnek avlak Nedir, Ne demektir  Devlet avlakları ve genel avlaklar içinde Bakanlıkça belirlenecek esaslara göre ayrılan ve işletilen veya işlettirilen avlaklar.


Örnek Avlak Nedir, Ne demektir  Devlet avlakları ve genel avlaklar içinde Bakanlıkça belirlenecek esaslara göre ayrılan ve işletilen veya işlettirilen avlaklar.


Örnek etiket Nedir, Ne demektir  Firma tarafından hazırlanan ve Genel Müdürlükçe uygun görülerek onaylanan etiket.


Ötrofikasyon Nedir, Ne demektir  Suların besi maddelerince özellikle azot ve/veya fosfor bileşiklerince; alg ve daha yüksek yapılı bitkilerin üremesini hızlandıracak, böylece sudaki canlıların dengesini bozacak ve su kalitesinde istenmeyen bozulmalara yol açacak şekilde zenginleşmesi.


Ötrofikasyon Nedir, Ne demektir  Suyun içindeki azot bileşiklerinin, suyun kalitesine ve su içindeki mevcut organizmaların dengesine zarar verebilecek düzeyde yosun büyümesinin hızlanmasına veya daha yüksek bitki formlarının oluşmasına neden olacak şekilde artması.


Özel avlak Nedir, Ne demektir  Bir bütün teşkil eden özel mülkiyetteki tapulu arazilerden, Bakanlığın avlaklar için tespit ettiği ve tanımladığı şartlara uygun olan avlaklar.


Özel Avlak Nedir, Ne demektir  Bir bütün teşkil eden özel mülkiyetteki tapulu arazilerden, Bakanlığın avlaklar için tespit ettiği ve tanımladığı şartlara uygun olan avlaklar.


Özel çevre koruma bölgesi Nedir, Ne demektir  Ülke ve dünya ölçeğinde ekolojik önemi haiz, çevre kirlenmeleri ve bozulmalarına duyarlı, biyolojik çeşitliliğin, doğal kaynakların ve bunlarla ilgili kültürel kaynak değerlerinin korunması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması gerekli olan ve Bakanlar Kurulu Kararı ile ilan edilen kara, su ve deniz alanları.


Özel çevre koruma bölgesi Nedir, Ne demektir  Ülkenin doğal zenginlikleriyle tanınan özel bazı yörelerinde mevcut ekolojik dengenin korunması ve gelecek nesillere bozulmadan intikal ettirilebilmesi için ayrılmış ve 2872 sayılı Çevre Kanununun 3/3/1988 tarihli ve 3416 sayılı Kanunla değişik 9 uncu maddesi gereğince belirlenmiş özel alanlar.


Özel Hükümler Nedir, Ne demektir  Yuvacık Baraj Gölü Havzası Özel Hükümleri.


Özel tıbbî amaçlı diyet gıdalar Nedir, Ne demektir  Belli beslenme uygulamaları için hastaların diyetlerini düzenlemek amacıyla, özel olarak üretilmiş veya formüle edilmiş ve tıbbî gözetim altında kullanılacak olan alışılmış gıda maddelerini veya bu gıda maddelerinin içinde bulunan belirli besin öğelerini veya metabolitlerini vücuda alma, sindirme, absorbe etme, metabolize etme veya vücuttan atma kapasitesi sınırlı, zayıflamış veya bozulmuş olan hastalar ya da diyet yönetimleri, yalnızca normal diyetin modifikasyonu ile veya diğer gıdalarla ya da her ikisinin de birlikte kullanımı ile sağlanmayan kişiler için hazırlanmış gıda maddeleri.


Özütleme Nedir, Ne demektir  Toprak, kirlenmiş toprak, çamur, çökelti, kompost, atık veya inşaat malzemeleri gibi katı maddeler içindeki bileşenlerin fiziksel, kimyasal veya biyolojik işlemlerle su fazına geçirilmesi.


Paçal Nedir, Ne demektir  Muayene edilecek ürünün tamamını temsil etmek üzere tesadüfî örnekleme metoduna göre seçilen ürün örneklerinin belli bir oranda karıştırılması.


Parsel atıksu drenaj tesisi Nedir, Ne demektir  Atıksuların parsel içinde toplanması, ön işlemi, kontrolu ve şehir kanalizasyonuna bağlantısını sağlayan sistem.


Parsel bacası Nedir, Ne demektir  Parsel bağlantı kanalının başında numune almak, ölçüm yapmak, atıksu akımını izlemek için, içine girilebilen ve özel tipleri İller Bankasınca belirlenmiş bacalar.


Parti Nedir, Ne demektir  Bir seferde ısıl işlem uygulaması yapılan, ahşap ambalaj malzemesinin tamamı.


Parti Nedir, Ne demektir  Bir ülkeden diğerine nakledilen ve zorunlu durumda, tek bir bitki sağlığı sertifikası kapsamında bir parti içinde bir veya birkaç çeşit mal ya da alt parti bulunabilen bitki, bitki ürünü ve diğer eşyaların miktarı.


Patolojik Atık Nedir, Ne demektir  Cerrahi girişim, otopsi veya anatomi çalışması sonucu ortaya çıkan dokuları, organları, vücut parçalarını, insan fetusunu ve hayvan cesetleri.


Patolojik atık Nedir, Ne demektir  Cerrahi girişim, otopsi, anatomi veya patoloji çalışması sonucu ortaya çıkan dokuları, organları, vücut parçalarını, vücut sıvıları ve fetus.


Pedigri Nedir, Ne demektir  Soy kütüğüne kayıt edilen damızlıklarla safkan atların numara, isim, orijin, ırk, renk, eşkâl, cinsiyet, doğum tarihi, verim kayıtları, yetiştirici ve sahibi ile hayvanın cetlerine ait bilgileri ve verimlerini belirten belge.


Perakende Nedir, Ne demektir  Ana dağıtım merkezleri, hazır yemek hizmeti, işyeri ve kurum yemekhaneleri, restoranlar ve diğer benzeri gıda hizmetlerinin sunulduğu yerler, dükkânlar, toptan satış yerleri, süpermarket dağıtım merkezleri dâhil olmak üzere son tüketiciye satış ya da dağıtım noktasında gıdanın işlenmesi veya muameleye tâbi tutulması veya depolanması.


Perakende satış Nedir, Ne demektir  Bitki koruma ürünlerinin, tüketicinin ihtiyaçları oranında yapılan satış şekli.


Pestisit Nedir, Ne demektir  Zirai mücadele araştırma ve uygulamalarında kullanılan her türlü kimyasal madde ve preparatlar.


Petrol Nedir, Ne demektir  Denizlerin Gemiler Tarafından Kirletilmesinin Önlenmesine Ait Uluslararası Sözleşmenin (MARPOL 73/78) I inci ekinin I inci eklentisinde listelenen maddeler ile bu liste ile sınırlı olmaksızın ham petrol, akaryakıt, slaç, rafine ürünler ve toprak altında doğal olarak meydana gelen her türlü sıvı hidrokarbon karışımı.


Pil Nedir, Ne demektir  Hücrelerde kimyasal reaksiyon sonucu oluşan kimyasal enerjinin doğrudan dönüşümü ile üretilen elektrik enerjisi kaynağı.


Pil Nedir, Ne demektir  Şarj edilmeyen primer hücrelerde kimyasal reaksiyon sonucu oluşan kimyasal enerjinin doğrudan dönüşümü ile üretilen elektrik enerjisi kaynağı.


Pil ve Akümülatör Ürünlerinin Dağıtımını ve Satışını Yapan İşletmeler Nedir, Ne demektir  Toptancıları, perakendecileri, marketleri, büyük ve küçük ölçekli alışveriş merkezlerini, garajları, tamir-bakım atölyelerini ve inşaat şirketleri.


Piyasa gözetimi ve denetimi Nedir, Ne demektir  Bakanlık tarafından, bu Yönetmelik kapsamında yer alan ürünlerin piyasaya arzı veya dağıtımı aşamasında veya ürün piyasada iken ilgili teknik ve hukuki düzenlemeye uygun olarak üretilip üretilmediğinin, güvenli olup olmadığının denetlenmesi veya denetlettirilmesi.


Piyasa gözetimi ve denetimi Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmelik kapsamında yer alan ilk defa piyasaya arz edilecek pil ve akümülatörlerin piyasaya arzı veya dağıtımı aşamasında veya ürün piyasada iken ilgili teknik düzenlemeye uygun olarak üretilip üretilmediğinin, güvenli olup olmadığının denetlenmesi.


Piyasa İşletmecisi Nedir, Ne demektir  Görev ve sorumlulukları Kanun’da ve ilgili mevzuatta belirlenen ve gün öncesi planlama/gün öncesi piyasası ve uzlaştırma iş ve işlemlerini yapmakla görevli ve yetkili birim.


Piyasa kontrolü Nedir, Ne demektir  Satışa arz edilen veya satışa hazır bitki koruma ürünlerinden Bakanlığın doğrudan yapacağı denetimler çerçevesinde aldığı numunelerin ve etiketlerinin onaya esas özelliklerini haiz olup olmadıkları hususunda yapılan kontrol.


Piyasa takas fiyatı (PTF) Nedir, Ne demektir  Gün öncesi piyasası kapsamında belli bir saat ve belli bir teklif bölgesi için, teklif bölgeleri arasındaki iletim kısıtları dikkate alınarak belirlenen saatlik elektrik enerjisi alış-satış fiyatı.


Piyasa yönetim sistemi (PYS) Nedir, Ne demektir  Dengeleme mekanizması ve uzlaştırmaya ilişkin işlemlerin yürütülmesi amacıyla, piyasa işletmecisi, sistem işletmecisi, piyasa katılımcıları ve sayaçların okunmasından sorumlu iletim lisansı sahibi tüzel kişi, dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi ve OSB dağıtım lisansı sahibi tüzel kişilerin kullanımına sunulan ve küçük istemci yapısında çalışan uygulamalar.


Piyasaya arz Nedir, Ne demektir  Ambalajlanmış ürünün, tedarik veya kullanım amacıyla bedelli veya bedelsiz olarak piyasada yer alması için yapılan faaliyet.


Piyasaya arz Nedir, Ne demektir  Bedelli veya bedelsiz olarak, üçüncü tarafa tedarik etmeyi ve sağlamayı veya ithalat.


Piyasaya arz Nedir, Ne demektir  Bitki koruma ürünlerinin tedarik veya kullanım amacıyla bedelli veya bedelsiz olarak piyasada yer alması için yapılan faaliyet.


Piyasaya arz Nedir, Ne demektir  Bu Kanun kapsamındaki her türlü ürünün, bedelli veya bedelsiz, piyasaya sunulması.


Piyasaya arz Nedir, Ne demektir  Sevkiyatı müteakip depolama veya imha dışında kalan, ücret karşılığı veya ücretsiz yapılan her türlü işlem.


Piyasaya arz Nedir, Ne demektir  Sevkiyatı takiben depolama veya imha dışında kalan, ücret karşılığı veya ücretsiz yapılan her türlü işlem.


Piyasaya arz Nedir, Ne demektir  Tehlikeli madde veya müstahzarların üretimi sonrası veya ithalatında gümrük idarelerince ilgilisine teslimi sonrası kullanımı veya satışı amacıyla bedelli veya bedelsiz olarak piyasada yer alması için yapılan ilk faaliyet.


Piyasaya arz edilen sıvı yakıtlar Nedir, Ne demektir  Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından düzenlenen/düzenlenecek mevzuatla üretimi, yurtdışı ve yurtiçi kaynaklardan temini ve piyasaya arzına izin verilen sıvı yakıtlar ile kalorifer yakıtı.


Piyasaya Arz Edilen Sıvı Yakıtlar Nedir, Ne demektir  Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından düzenlenen/düzenlenecek mevzuatla üretimi, yurtdışı ve yurtiçi kaynaklardan temini ve piyasaya arzına izin verilen sıvı yakıtlar ile kalorifer yakıtı.


Piyasaya arz öncesi kontrol Nedir, Ne demektir  Bitki koruma ürünü üretim tesislerinde üretilmekte olan veya depolanmış bulunan bitki koruma ürünleri ile ithal edilen bitki koruma ürünlerinin gümrüklerden geçişindeki kontrolü.


Piyasaya süren Nedir, Ne demektir  27/11/2014 tarihli ve 29188 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği kapsamındaki mesafeli sözleşmeler ile yapılan satışlar da dâhil olmak üzere, satış yöntemine bağlı olmaksızın, bir ürünü bu Yönetmelik kapsamındaki ambalajlar ile paketleyen gerçek veya tüzel kişiyi, üretici tarafından doğrudan piyasaya arz edilmemesi durumunda ise ambalajın üzerinde adını ve/veya ticari markasını kullanan gerçek veya tüzel kişiyi, üreticinin Türkiye dışında olması halinde, üretici tarafından yetkilendirilen temsilciyi ve/veya ithalatçı.


Piyasaya süren Nedir, Ne demektir  Bir ürünü bu Yönetmelik kapsamındaki ambalajlar ile paketleyen gerçek veya tüzel kişiyi, üretici tarafından direkt olarak piyasaya sürülmemesi durumunda ise ambalajın üzerinde adını ve/veya ticari markasını kullanan gerçek veya tüzel kişiyi, üreticinin Türkiye dışında olması halinde, üretici tarafından yetkilendirilen temsilciyi ve/veya ithalatçı.


Piyasaya sürme Nedir, Ne demektir  Bu Kanun kapsamındaki her türlü ürünün bedelli veya bedelsiz olarak piyasaya arzı.


Plan değişikliği Nedir, Ne demektir  Çevre düzeni planı ana kararlarını, sürekliliğini, bütünlüğünü bozmayacak nitelikte, 9 uncu maddede belirtilen gerekçelere dayanarak yapılan kısmi değişiklik.


Plan revizyonu Nedir, Ne demektir  Çevre düzeni planının ihtiyaca cevap vermediği veya 9 uncu maddede belirtilen gerekçelerin planın vizyonu, amacı, hedefleri, stratejileri, ilke ve politikaları açısından plan ana kararlarını, sürekliliğini, bütünlüğünü etkilemesi halinde çevre düzeni planı bütününde yapılan değişiklik.


Plan ve Program Nedir, Ne demektir  Ülke, bölge, il veya yerel düzeyde bir kamu kurum veya kuruluşu tarafından kanun, tüzük, yönetmelik ve yasal mevzuat hükümleri gereğince hazırlanan ve onaya tabi plan ve programlar.


Planlama alanı Nedir, Ne demektir  Havza ve/veya bölge sınırlarını kapsayan alanı veya mekânsal, yönetsel ve kentsel fonksiyonlar açısından bütünlük gösteren alanlar dikkate alınarak belirlenen alan.


Planlanan faaliyetler için akustik rapor Nedir, Ne demektir  17/7/2008 tarihli ve 26939 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğinin Ek-I listesinde bulunan ve Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin Ek-1 ve Ek-2’sinde yer alan “ * ” işareti bulunmayan kurulması planlanan işletmelerin, tesislerin ve ulaşım kaynaklarının değerlendirme yöntemleri kullanılarak oluşması muhtemel çevresel gürültü düzeylerinin belirlendiği ve sınır değerlerin aşılması halinde alınacak tedbirlerin bütününü içeren rapor.


Plastik Nedir, Ne demektir  Petrol türevlerinden elde edilen ısı veya polimerizasyon yoluyla şekillendirilebilen, yeniden ısı tatbik edildiğinde şekil değiştirebilen polimerler, (Örneğin Nedir, Ne demektir  PVC, PET, PS, PE, PP, PA, PC ve benzeri)


Plastik torba Nedir, Ne demektir  Plastikten yapılmış, mal veya ürünlerin satış noktalarında tüketicilere taşıma amacıyla temin edilen saplı veya sapsız torbalar.


Poliklorlubifenil (PCB) Nedir, Ne demektir  Poliklorluterfenil (PCT), Monometil-tetra-kloro-difenil metanı, monometil-dikloro-difenil metanı veya monometil-dibromo-difenilmetanı, ve 50 ppm’den daha fazla miktarda; poliklorlubifenil (PCB), poliklorluterfenil (PCT), monometil-tetra-kloro-difenil metanı, monometil-dikloro-difenil metanı veya monometil-dibromo-difenil metanı içeren karışımı.


Polikültür Nedir, Ne demektir  Su ürünleri üretimi çerçevesinde, genellikle farklı besin zinciri basamağından gelen iki veya daha fazla türün aynı kültür biriminde yetiştirilmesi.


Polimer Nedir, Ne demektir  Ardışık bir ya da daha fazla tipteki monomer birimlerinin oluşturduğu, molekül ağırlıklarına göre dağılan ve molekül ağırlığındaki farklılığın birincil olarak monomer sayısındaki farklılığa dayandırıldığı molekül dizileri ile belirlenmiş, en az bir farklı monomer birime veya diğer bir tepkene kovalent olarak bağlı en az üç monomerbiriminden oluşan ve basit ağırlıklı çoğunluğunda moleküller ile aynı molekül ağırlığına sahip ve basit ağırlıklı çoğunluğundan az olan molekülleri içeren madde.


Pompalı tüfek Nedir, Ne demektir  El kundağına bağlı mekanizma ile mekanik olarak namluya fişek sürülen tüfekler.


Populasyon Nedir, Ne demektir  Bir alandaki aynı türe ait hayvan varlığı. (bir yaban hayvanı türünün belirli bir alanda birbirleri ile birlikte yaşama, üreme, besin paylaşımı ve diğer ilişkilere sahip fertlerini)


Popülasyon Nedir, Ne demektir  Belirli bir bölgede yaşayan aynı türe ait bireylerin oluşturduğu topluluk.


Poşet Nedir, Ne demektir  Ürünlerin taşınması amacıyla kullanılan farklı hammaddelerden üretilebilen her türlü malzeme.


Potansiyel kirlenmiş saha veya tesis Nedir, Ne demektir  Herhangi bir potansiyel toprak kirletici faaliyetin var olduğu veya yürütüldüğü sahayı veya tesis.


Potansiyel toprak kirletici faaliyetler Nedir, Ne demektir  Ek-2, Tablo 2’de verilen herhangi bir faaliyet.


Profesyonel kullanıcı Nedir, Ne demektir  Bakanlıktan bitki koruma ürünü uygulama yetkisi almış ziraat mühendisleri, ziraat teknikerleri ve ziraat teknisyenleri.


Profesyonel kullanıcı Nedir, Ne demektir  Üreticiyi, tehlikeli maddeleri ve müstahzarları kullanan sanayiciyi, bilimsel araştırma ve geliştirme yapan ve üretim sürecinde araştırma ve geliştirme yapan gerçek veya tüzel kişiler.


Proje Nedir, Ne demektir  Gerçekleştirilmesi planlanan yatırım.


Proje Nedir, Ne demektir  Gerçekleştirilmesi planlanan yatırıma ait inşaat çalışmaları, diğer tesisat ya da planların uygulanması veya yer altı kaynaklarının değerlendirilmesi işlemi.


Proje İlerleme Raporu Nedir, Ne demektir  ÇED Olumlu Kararı alındıktan sonra, komisyonca belirlenen periyotlarda yatırımın başlangıç, inşaat ve işletme sonrasına ilişkin kaydedilen gelişmeleri içeren rapor.


Proje sahibi Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmeliğe tabi bir projenin her aşamada yürütülmesini üstlenen gerçek ya da tüzel kişi.


Proje Sahibi Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmeliğe tabi bir projenin her aşamada yürütülmesini üstlenen gerçek ya da tüzel kişi.


Proje sahibi Nedir, Ne demektir  Projeyi gerçekleştirecek gerçek veya tüzel kişi.


Proje Tanıtım Dosyası Nedir, Ne demektir  Ek-II listesinde yer alan projelere Çevresel Etki Değerlendirmesi uygulanmasının gerekli olup olmadığının belirlenmesi amacıyla hazırlanan dosya.


Proje tanıtım dosyası Nedir, Ne demektir  Gerçekleşmesi planlanan projenin yerini, özelliklerini, olası olumsuz etkilerini ve öngörülen önlemleri içeren, projeyi genel boyutları ile tanıtan bilgi ve belgeleri içeren dosya.


Proje tanıtım dosyası Nedir, Ne demektir  Seçme Eleme Kriterlerine tabi projelere Çevresel Etki Değerlendirmesi uygulanmasının gerekli olup olmadığının belirlenmesi amacıyla hazırlanan dosya.


Proje tanıtım dosyası Nedir, Ne demektir  Seçme Eleme Kriterlerine Tabi Projelere, ÇED uygulanmasının gerekli olup olmadığının belirlenmesi amacıyla hazırlanan dosya.


Proje Tanıtım Genel Formatı Nedir, Ne demektir  Gerçekleştirilmesi planlanan, EK-I listesinde yer alan projelerin özelliklerini, yerini, olası etkilerini ve öngörülen önlemleri içeren, projeyi genel boyutları ile tanıtan raporun hazırlanması sırasında esas alınacak EK-III deki genel format.


Prospeksiyon Nedir, Ne demektir  Maden arama faaliyetlerine mesnet teşkil edecek ön bilgilerin toplanması işi.


Prospeksiyon Nedir, Ne demektir  Madencilik arama faaliyetlerine mesnet teşkil edecek ön bilgilerin toplanması işi.


Prospektüs Nedir, Ne demektir  Etikete konulması zorunlu bilgilerin tamamını bulunduran, beyaz renkli zemin üzerine basılmış 6 puntodan küçük olmayan yazı karakteri taşıyan bilgi ve kullanma formu.


Protokol Nedir, Ne demektir  17/6/2003 tarihli ve 4898 sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan ve 17/7/2003 tarihli ve 2003/5937 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla onaylanan Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi’nin Biyogüvenlik Kartagena Protokolü.


Radyofrekans bandı Nedir, Ne demektir  3 kHz -300 GHz arasındaki frekans bölgesi.


Rafinasyon Nedir, Ne demektir  Atık yağların rafine edilerek, ulusal veya uluslararası standartlar ile şartnamelere uygun baz yağ veya petrol ürünlerine dönüştürülmesi işlemleri.


Rafinasyon Nedir, Ne demektir  Ham yağların rafine edilerek, ulusal veya uluslararası standartlar ile şartnamelere uygun yemeklik bitkisel yağ elde edilmesi işlemleri.


Rahatsızlık Nedir, Ne demektir  Alan araştırmaları vasıtasıyla belirlenen toplumsal gürültü veya titreşim rahatsızlığının derecesi.


Ramsar Alanı Nedir, Ne demektir  Ramsar Sözleşmesinin 2 inci maddesi gereğince ilan edilerek Ramsar listesine dâhil edilen sulak alanlardır.


Ramsar alanı Nedir, Ne demektir  Sözleşmenin 2 nci maddesi gereğince ilan edilerek Ramsar listesine dâhil edilen sulak alanlar.


Ramsar listesi Nedir, Ne demektir  Sözleşmenin 2 nci maddesi çerçevesinde ilan edilen alan listesi.


Referans değeri (RD) Nedir, Ne demektir  Şüpheli saha yakın çevresinde bulunan, herhangi bir noktasal kaynak veya insan faaliyeti nedeniyle kirlenmemiş olduğu düşünülen veya varsayılan alandan alınan toprak, yüzey suyu, yeraltı suyu örneklerinde, birinci aşama değerlendirmede şüpheli sahaya ait ilgili kirlilik gösterge parametreleri (KGP) veya ikinci aşama değerlendirmede hedef kirletici konsantrasyonu ölçüm değerleri ile kıyaslanmak amacıyla, ölçülen kirlilik gösterge parametresi veya hedef kirletici konsantrasyonu ölçüm değeri.


Rehabilitasyon projesi Nedir, Ne demektir  Madencilik faaliyetleri yapılan sahanın bozulacak doğal yapısının yeniden düzenlenmesi, doğal dengesinin kurulması, alanın yeniden insanların ya da diğer canlıların güvenle yararlanabileceği hâle getirilmesini sağlayacak biçimde rehabilite amacıyla hazırlanacak proje.


Rehabilitasyon projesi Nedir, Ne demektir  Madencilik faaliyetleri yapılan sahanın rehabilitesi amacı ile hazırlanacak proje.


Rehabilite Nedir, Ne demektir  İzinli sahada, izin süresi başlangıcından sona ermesine kadar geçen sürede; çevre emniyetinin sağlanarak, rehabilitasyon projesine uygun olarak ıslah edilmesi, doğaya kazandırılması ve orman ekosisteminin tesisi amacıyla ağaçlandırma ve silvikültür teknikleri kullanılarak çevreye uyumlu hale getirilmesi işlemi.


Rehabilite Nedir, Ne demektir  İznin başlangıcından sona ermesine kadar geçen sürede, izin alanının; çevre emniyetinin sağlanarak, rehabilitasyon projesine uygun olarak ıslah edilmesini, orman ekosisteminin tesisi amacıyla ağaçlandırma ve silvikültür teknikleri kullanılarak çevreye uyumlu hale getirilmesi işlemi.


Rejenerasyon Nedir, Ne demektir  Atık yağlardan her türlü kirleticinin, oksidasyon ürünlerinin, partiküllerin giderilerek ulusal veya uluslararası standartlar, şartnameler ile kullanım amacına uygun orijinal yağ elde edilmesi.


Rekreaktif Alanlar Nedir, Ne demektir  Halkın eğlence ve dinlenme gereksinimlerini karşılamaya dönük, açık olarak düzenlenen oturma ve yemek yerleri, yemek pişirme yerleri, çeşmeler, açık havuzlar, oyun ve açık spor alanları, açık gösteri alanları, yeşil bitki örtüsü ve kıyı yapısının elverdiği yerlerde denize iniş rampaları bulunan kamu ya da özel alanlardır.


Rekreasyon Nedir, Ne demektir  İnsanın eğlenme, dinlenme, kendini yenileme fonksiyonu.


Rekreasyon alanı Nedir, Ne demektir  Kişinin fiziksel ve psikolojik olarak kendisini tekrar kazanabilmesini sağlayan dinlenme, eğlenme, gezi, serbest zamanları değerlendirme gibi çeşitli aktiviteleri kapsayan geniş eylem alanları.


Rekreasyon alanı Nedir, Ne demektir  Kişinin fiziksel ve psikolojik olarak kendisini tekrar kazanabilmesini sağlayan dinlenme, eğlenme, gezi, serbest zamanları değerlendirme gibi çeşitli faaliyetleri kapsayan geniş eylem alanları.


Rekreasyon alanları Nedir, Ne demektir  Plaj olarak kullanılan kıyı suları ile temas gerektirmesine bakılmaksızın sportif amaçla kullanılan akarsu, göl, baraj gölü ve deniz suları.


Rekreasyon alanları Nedir, Ne demektir  Yerleşim yerlerinin açık ve yeşil alan ihtiyacı başta olmak üzere, yerleşim alanı içinde veya çevresinde günübirlik kullanıma yönelik ve imar planı kararı ile belirlenmiş; eğlence, dinlenme, piknik ihtiyaçlarını karşılayan günübirlik tesislerin yer aldığı alanlar.


Rekreasyonel Kaynak Nedir, Ne demektir  tabii ve kültürel çevrenin, özellikle açık hava rekreasyonu yönünden potansiyeli, taşıma kapasitesi ve hitap ettiği demografik çevre.


Resmi Nedir, Ne demektir  Bir ulusal bitki koruma örgütü tarafından tespit edilmiş, kurulmuş, yetkilendirilmiş kuruluş.


Resmî kontrol Nedir, Ne demektir  Bu Kanun kapsamındaki faaliyetlerin bu Kanun hükümlerine uygunluğunun doğrulanması için, kontrol görevlilerinin, verilen yetki çerçevesinde gerçekleştirdikleri izleme, gözetim, denetim, muayene, karantina, numune alma, analiz ve benzeri kontroller.


Resmî kontrol Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetlerin bu Yönetmelik hükümlerine uygunluğunun doğrulanması için, inspektörlerin verilen yetki çerçevesinde gerçekleştirdikleri izleme, gözetim, denetim, muayene, karantina, numune alma, analiz ve benzeri işlemler.


Resmi kurum alanı Nedir, Ne demektir  Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile özel bütçeli idarelerle, il özel idaresi ve belediyeye veya bu kurumlarca sermayesinin yarısından fazlası karşılanan kuruluşlara, kanunla veya kanunun verdiği yetki ile kurulmuş kamu tüzel kişilerine ait bina ve tesislerin yapıldığı alanlardır.


Resmî veteriner hekim Nedir, Ne demektir  Bu Kanun kapsamında verilen görevleri Bakanlık adına yapan Bakanlık personeli veteriner hekim.


Reverberasyon veya çınlama süresi (T) Nedir, Ne demektir  Hacim içinde faaliyette olan bir ses kaynağının susmasından itibaren ses basınç seviyesinin 60 dB azalması için geçen süre olup, bir hacmin akustik özelliğini frekansa bağlı olarak belirleyen ve ses yalıtımının değerlendirilmesinde de kullanılan parametre.


Revizyon Nedir, Ne demektir  Planın tamamının veya plan ana kararlarını etkileyecek bir kısmının yenilenmesi.


Rezervuar Nedir, Ne demektir  Doğal gölleri veya suyun bir sedde yapısı arkasında biriktirilmesi ile oluşturulan su hacmi.


Rezervuar Nedir, Ne demektir  Suyun bir sedde yapısı arkasında biriktirilmesi ile oluşturulan su hacmi.


RID Nedir, Ne demektir  Tehlikeli Malların Demiryoluyla Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Kurallar.


Risk Nedir, Ne demektir  Sağlık üzerinde olumsuz etki yaratma ihtimali bulunan tehlike ile şiddeti arasındaki fonksiyonel ilişki.


Risk Nedir, Ne demektir  Tehlikeli maddelerin ve müstahzarların kullanım şartlarında ve/veya tehlikeli maddelere ve müstahzarlara maruz kalınması durumunda, maddelerin ve müstahzarların çevre ve insan sağlığına zarar verme olasılığını ve zararın ciddiyet derecesi.


Risk analizi Nedir, Ne demektir  Risk değerlendirmesi, risk yönetimi ve risk iletişimi olarak birbirleriyle bağlantılı üç bileşenden oluşan süreç.


Risk değerlendirme Nedir, Ne demektir  GDO ve ürünlerinin, genetik değişiklikten dolayı, insan, hayvan ve bitki sağlığı, biyolojik çeşitlilik ve çevre üzerinde sebep olabileceği risklerin ve risk kaynağının test, analiz, deneme gibi bilimsel yöntemlerle tanımlanması, niteliklerinin belirlenmesi, değerlendirilmesi ve risk unsurlarının belirlenmesini kapsayan dört aşamalı süreç.


Risk değerlendirme Nedir, Ne demektir  İnsanların ve çevrenin kirletici maddelere maruz kalmaları halinde meydana gelecek olan olumsuz etkilerin niteliğinin tanımlanmasını, incelenmesini ve derecesinin tahmin edilmesini amaçlayan çalışma.


Risk değerlendirmesi Nedir, Ne demektir  Belirli kimyasal madde ya da maddelerin potansiyel tehlikelerinin belirlenmesi ve sonuçlarının hesaplanması yönünde kullanılan yöntemler bütünü.


Risk değerlendirmesi Nedir, Ne demektir  Bilimsel olarak tehlikenin tanımlanması, tehlikenin niteliklerinin belirlenmesi, tehlikeye maruz kalmanın değerlendirilmesi ve risk unsurlarının belirlenmesini kapsayan süreç.


Risk iletişimi Nedir, Ne demektir  Risk analizi sürecinde risk değerlendiricileri, risk yöneticileri ve diğer ilgili tarafların, tehlike, risk, riskle ilgili faktörler ve riskin algılanmasına ilişkin bilgi ve görüşler ile risk değerlendirmesi bulguları ve risk yönetimi kararlarının açıklamalarını da kapsayan bilgi ve düşüncelerin paylaşımı.


Risk yönetimi Nedir, Ne demektir  GDO ve ürünlerinin, risk değerlendirmesi ve yasal faktörler göz önünde tutularak ilgili taraflarla istişare ile izin verilen amaç ve kurallar dâhilinde kullanılmasını ve muamelesini sağlamak amacıyla alınan önlemleri, uygun olabilecek kontrol önlemlerine ilişkin alternatiflerin değerlendirilmesi, tercih edilmesi ve uygulanması süreci.


Risk yönetimi Nedir, Ne demektir  Risk değerlendirme yoluyla tahmin edilen risk düzeyinin kontrol edilmesi veya azaltılması amacıyla uygulanan strateji veya alınan önlemler.


Risk yönetimi Nedir, Ne demektir  Risk değerlendirmesi ve yasal faktörler göz önünde tutularak ilgili taraflarla istişare ile uygun olabilecek kontrol önlemlerine ilişkin alternatiflerin değerlendirilmesi, tercih edilmesi ve uygulanması süreci.


Riskli yapı Nedir, Ne demektir  16/5/2012 tarihli ve 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunda tanımlanan yapılar.


Riskli yapı Nedir, Ne demektir  Riskli alan içinde veya dışında olup ekonomik ömrünü tamamlamış olan ya da yıkılma veya ağır hasar görme riski taşıdığı ilmî ve teknik verilere dayanılarak tespit edilen yapı.


Rödövans sözleşmesi Nedir, Ne demektir  Ruhsat sahalarındaki madenlerin işletilerek değerlendirilmesi amacıyla üçüncü kişilere veya kuruluşlara tasarruf hakkı sağlamak üzere ruhsat sahasının tamamı ya da bir kısmı için ruhsat sahiplerinin, bu kişilerle yapmış oldukları sözleşmeler.


Rödövansçı Nedir, Ne demektir  Ruhsat sahalarındaki madenlerin üretilerek değerlendirilmesi amacıyla ruhsat sahiplerinin rödövans sözleşmesi imzaladığı gerçek ve tüzel kişiler, kamu kurum ve kuruluşları ile bunların iştirakleri.


Ruhsat Nedir, Ne demektir  Arama ruhsatı, işletme ruhsatı veya sertifika.


Ruhsat Nedir, Ne demektir  Bitki koruma ürününün imalat, ithalat ve kullanım izni ile ilgili Bakanlık tarafından düzenlenen belge.


Ruhsat sahibi firma Nedir, Ne demektir  Bitki koruma ürünü ruhsatına sahip gerçek veya tüzel kişi.


Ruhsatname Nedir, Ne demektir  Bitki koruma ürünlerinin ithaline, Türkiye’de imaline ve kullanılmasına 6968 sayılı Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Kanununa göre Bakanlıkça izin verilen belge.


Sabit telekomünikasyon cihazı Nedir, Ne demektir  Hücresel hareketli haberleşme sistemlerinin verici, verici/alıcı cihazları ile Radyo-TV vericileri dâhil olmak üzere, 10 kHz - 60 GHz frekans bandında sabit olarak kurulup çalıştırılan verici, verici/alıcı cihazları ile bir bölgede telekomünikasyon hizmetini geçici veya kalıcı bir süre sunmak için kullanılan mobil verici, verici/alıcı cihazları.


Sabun Nedir, Ne demektir  Yağ asitlerinin alkali hidroksitler ile reaksiyonu sonucunda elde edilen genellikle temizleyici olarak kullanılan ürünler.


Safsızlık Nedir, Ne demektir  Saf etken madde ve/veya saf varyantı haricinde teknik materyalde bulunan, imalat prosesinde veya depolama esnasında ayrışma yoluyla oluşan bileşenler de dâhil her türlü bileşen.


Safsızlık Nedir, Ne demektir  Saf etken madde veya saf varyantı haricinde teknik materyalde bulunan, imalat prosesinde veya depolama esnasında ayrışma yoluyla oluşan bileşenler de dahil her türlü bileşen.


Sağlık işareti Nedir, Ne demektir  Sağlık işareti aranan ürünlerde resmî kontrollerin yapıldığını belirten işaret.


Sağlık koruma bandı Nedir, Ne demektir  Dış ortama verilebilecek veya dış ortamdan gelebilecek olumsuz etkileri önlemek amacıyla ayrılan bölgeyi veya mesafe.


Sağlık kuruluşu Nedir, Ne demektir  Ek-1’de yer alan ve faaliyetleri sonucu tıbbi atık üreten kişi, kurum ve kuruluşlar.


Saha bekçisi Nedir, Ne demektir  Yaban hayatı koruma ve geliştirme sahaları ile avlaklarda koruma görevi verilen memur ve işçi statüsünde çalışan personel.


Saha Bekçisi Nedir, Ne demektir  Yaban hayatı koruma ve geliştirme sahaları ile avlaklarda koruma görevi verilen memur ve işçi statüsünde çalışan personel.


Saha durum ve risk değerlendirme nihai raporu Nedir, Ne demektir  Takip gerektiren sahalar için ikinci aşama değerlendirme sırasında yürütülen saha ve kirlilik karakterizasyonu çalışmaları ile risk değerlendirme çalışmalarından elde edilen bilgiler doğrultusunda, Ek-11’de verilen format kapsamında Komisyona sunulmak üzere hazırlanan ve saha sahibinin, yapılan risk değerlendirme çalışmalarına dayanarak sahanın takip gerektirmeyen saha veya temizlenmesi gereken kirlenmiş saha olduğu konusundaki değerlendirmesini içeren rapor.


Saha durum ve risk değerlendirme ön raporu Nedir, Ne demektir  Takip gerektiren sahalar için ikinci aşama değerlendirmenin başlangıcında yürütülen saha ve kirlilik karakterizasyonu çalışmalarından elde edilen bilgiler doğrultusunda, Ek-10’da verilen format kapsamında Komisyona sunulmak üzere hazırlanan ve saha sahibinin jenerik veya sahaya özgü risk analizi yapma konusundaki değerlendirmesini içeren rapor.


Saha örnekleme ve analiz planı (SÖAP) Nedir, Ne demektir  Kapsamı Bakanlıkça belirlenen, kirlendiğinden şüphe edilen sahaların bu Yönetmelik kapsamında değerlendirilmesi amacıyla yapılacak tüm örnekleme ve analiz çalışmalarının nasıl yürütülmesi gerektiğini tanımlayan ve Komisyona sunulmak üzere saha sahibi tarafından hazırlanan plan.


Saha temizleme hedefi Nedir, Ne demektir  Sahada yapılan risk değerlendirmesi sonucunda, mevcut risklerin giderilmesini sağlayacak ve temizleme yoluyla düşürülmesi gereken konsantrasyon.


Sahil Şeridi Nedir, Ne demektir  Deniz ve tabii göllerin kıyı kenar çizgisinden itibaren kara yönünde yatay olarak en az 100 metre genişliğindeki alandır. İki bölümden oluşan sahil şeridi kullanım amacı, topoğrafya ve doğal eşiklere göre uygulama imar planı kararı ile belirlenir. Sahil şeridinde yapılacak yapılar kıyı kenar çizgisine en fazla 50 metre yaklaşabilir. Yapı yaklaşma mesafesi içerisinde kalan alanlar uygulama imar planı ile gezinti alanları, dinlenme ve bu Yönetmelikte tanımlanan rekreaktif alanlar ve yaya yolları olarak düzenlenebilir. Sun’î ve baraj göllerinde, Yönetmeliğin sahil şeridi ile ilgili hükümleri uygulanmaz.


Sahip Nedir, Ne demektir  Atığın üreticisini veya atığı fiilen elinde bulunduran gerçek veya tüzel kişi.


Sahipsiz hayvan Nedir, Ne demektir  Barınacak yeri olmayan veya sahibinin ya da koruyucusunun ev ve arazisinin sınırları dışında bulunan ve herhangi bir sahip veya koruyucunun kontrolü ya da doğrudan denetimi altında bulunmayan evcil hayvanlar.


Sahipsiz saha Nedir, Ne demektir  Mevzuata aykırı şekilde atıkların bertarafı ve benzeri herhangi bir faaliyet sonucu oluşan ve sorumlusu bilinmeyen bir kirlenmenin söz konusu olduğu saha.


Sanayi alanı Nedir, Ne demektir  İçerisinde sanayi tesisleri ile sanayiye hizmet vermek üzere diğer yapı ve tesislerin de yapılabileceği alanlardır.


Sanayi bölgesi Nedir, Ne demektir  Belirli üretim alanlarında çalışan organize sanayi bölgelerini; esnaf ve sanatkar siteleri, küçük sanayi bölgeleri ve kooperatif şeklinde üretim yapan benzeri tüzel kişiliğe sahip kuruluşları kapsayan çeşitli küçük ve büyük sanayi kuruluşlarının toplu halde bulundukları ve atıksularını ortak bir sistem ile toplayarak bertaraf ettikleri bölgeler.


Sanayi işletmesi Nedir, Ne demektir  17/4/1957 tarihli ve 6948 sayılı Sanayi Sicili Kanununda tanımlanan sanayi işletmeleri.


Santral Nedir, Ne demektir  Elektrik enerjisinin üretildiği tesisler.


Satış ambalajı (birincil ambalaj) Nedir, Ne demektir  Nihai kullanıcı veya tüketici için bir satış birimi oluşturmaya uygun olarak yapılan ambalaj.


Satış ambalajı Nedir, Ne demektir  Satın alma noktasında, nihai kullanıcı veya tüketici için bir satış birimi oluşturmaya uygun olarak yapılan ambalaj.


Satış bilgi formu Nedir, Ne demektir  Maden ruhsat sahibince Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına verilen yıllık üretim miktarı, satış tutarı, toplam gelir ve tahakkuk eden ek Devlet hakkı gibi mali durumu gösteren belge.


Satış noktası Nedir, Ne demektir  24/8/2011 tarihli ve 28035 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’nin 4 üncü maddesinin (ee) bendinde belirtilen yerler.


Satış noktası Nedir, Ne demektir  Toptan ve/veya perakende olarak ambalajlı ürünlerin satışını yapan iki yüz metrekareden büyük kapalı alana sahip mağaza, market, süpermarket, hipermarket ve benzeri satış yerleri.


Satış noktası Nedir, Ne demektir  Toptan ve/veya perakende olarak mal veya ürünlerin satışını yapan mağaza, market ve benzeri satış yerleri.


Sazlık alan Nedir, Ne demektir  Saz (Typha sp.), kamış (Phragmites sp.), hasırotu (Schoenoplectus sp.), kofa (Juncus sp.) gibi bitki türlerinin geliştiği alanlar.


SÇD Raporu Nedir, Ne demektir  Yetkili Kurumun, kapsam belirleme aşamasında belirlenen format doğrultusunda hazırladığı/hazırlattığı, Ek-4’teki bilgileri ve stratejik çevresel değerlendirmeden elde edilen bütün bulguları ve sonuçları içeren rapor.


Seçici Yıkım Nedir, Ne demektir  Konut, bina, köprü, yol ve benzeri alt ve üst yapıların yıkımı öncesinde ve sırasında içindeki yabancı ve geri kazanımı mümkün olmayan maddelerden ayıklanması ve yıkımın belirli ölçülerde ve kontrollü olarak yapılması.


Seçme eleme kriterleri Nedir, Ne demektir  Proje Tanıtım Dosyasının hazırlanmasında esas alınacak ek-4’teki format.


Seçme, eleme kriterleri Nedir, Ne demektir  Proje Tanıtım Dosyasının hazırlanmasında esas alınacak bu Yönetmeliğin EK-IV’ündekikriterler.


Seçme, Eleme Kriterleri Nedir, Ne demektir  Proje Tanıtım Dosyasının hazırlanmasında esas alınacak EK-IV’deki kriterler.


Sediman Nedir, Ne demektir  Akarsu içerisinde veya taşkın suda taşınan materyal.


Seri numarası Nedir, Ne demektir  GTIN ile tanımlanan ürünün her bir birimini tanımlamak için kullanılan numara.


Sertifika Nedir, Ne demektir  Bitki sağlığı mevzuatı kapsamına giren herhangi bir sevke ilişkin bitki sağlığı durumunu doğrulayan resmi belge.


Sertifika Nedir, Ne demektir  Bütün kontrol yöntemlerinin uygulanması sonucu işletmenin, organik ürünün ve organik girdinin mevzuata uygun olduğunu gösteren belge.


Sertifika Nedir, Ne demektir  Çevre görevlisi eğitimi sonrasındaki sınavda başarılı olanlara verilecek belge.


Sertifika Nedir, Ne demektir  Maden Kanununun 2 nci maddesinde yer alan V. Grup madenlerin aranması ve işletilmesi için Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca verilen belge.


Sertifika Nedir, Ne demektir  V. Grup madenlerin aranması ve işletilmesi için belirli bir alanda, belirli bir süreyle Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca verilen belge.


Sertifikasyon Nedir, Ne demektir  Bütün kontrol yöntemlerinin uygulanması sonucu işletmenin, organik ürünün ve girdinin mevzuata uygun olarak belgelendirilmesi.


Sertifikasyon kuruluşu Nedir, Ne demektir  Tüm kontrolleri tamamlanmış organik ürün veya girdiyi, kontrol kuruluşunun yaptığı kontrol ve bu kontrole ilişkin bilgi ve belgeler ile gerek duyulan hallerde yaptıracağı analizlere dayanarak sertifikalandırmak üzere Bakanlık tarafından yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişiler.


Sertifiker Nedir, Ne demektir  Kontrol ve sertifikasyon kuruluşu veya sertifikasyon kuruluşu adına, kontrolü tamamlanmış ürünün veya girdinin organik olduğunu onaylamak üzere, Bakanlık tarafından yetki verilmiş gerçek kişi.


Servis ekipmanı Nedir, Ne demektir  Binanın işletimi için gerek duyulan, ısıtma, iklimlendirme, sıhhi tesisat sistemleri, pompalar, jeneratörler, asansörler, garaj kapıları gibi iç ve dış teknik donatılar.


Servis istasyonu Nedir, Ne demektir  Karayolunda seyreden araçların bakım - onarım, yağlama ve yıkama gibi işlerin yapıldığı tesisler.


Ses Nedir, Ne demektir  Titreşim yapan bir kaynağın hava basıncında yaptığı dalgalanmalar ile oluşan ve insanda işitme duygusunu uyaran fiziksel bir hadisedir.


Ses azaltım iyileştirme indeksi veya yalıtım iyileştirme indeksi (ΔR) Nedir, Ne demektir  Laboratuvarda yapılan ölçümlerde bir yapı elemanının hava doğuşlu seslere karşı yalıtım değerini arttırmakta kullanılan bir ek katmanın performansını belirtmekte kullanılan ve bir altlık temel elemana uygulandıktan sonra 1/3 oktav bantlarda ölçülen katmanlı ve katmansız durumlardaki ses azaltım indeksleri arasındaki farkı gösteren birim.


Ses azaltma indeksi (R) Nedir, Ne demektir  Bir yapı elemanının üzerine gelen ses gücü W1’in, elemandan iletilen ses gücü W2’ye oranının on tabanına göre logaritmasının on katı büyüklüğü olup, elemanının ses azaltma performansını belirtmekte kullanılan birim.


Ses basıncı düzeyi (Lp) Nedir, Ne demektir  Ortamda belli bir noktada ölçülen ses basıncının referans (20x 10-6 Pa veya 20 µPa) ses basıncına oranının 10 tabanına göre logaritmasının 20 ile çarpılmasıyla bulunan değer (dBA cinsinden ifade edilir)


Ses basıncı seviyesi (Lp) Nedir, Ne demektir  Ortamda belli bir noktada ölçülen ses basıncının, 20x10-6 Pa veya 20 µPa referans ses basıncına oranının 10 tabanına göre logaritmasının 20 ile çarpılmasıyla bulunan ve dB cinsinden ifade edilen değer.


Ses basınç düzeyi (Lp) Nedir, Ne demektir  Ortamda belli bir noktada ölçülen ses basıncının, 20x10-6 Pa veya 20 µPa referans ses basıncına oranının 10 tabanına göre logaritmasının 20 ile çarpılmasıyla bulunan ve dB cinsinden belirtilen değer.


Ses Basınç Seviyesi veya Gürültü Seviyesi Nedir, Ne demektir  Ses yayılması sırasında değişen atmosferik basıncın denge basıncına göre farkıdır. 0.0002 newton/m2lik standart referans ses basınç seviyesine oranlanan ses basınç düzeyinin birimi desibel (dB) dir.


Ses emisyon değeri Nedir, Ne demektir  Laboratuvarda veya alanda ilgili standartlara göre ölçülen ses gücü düzeyleri.


Ses gücü düzeyi (Lw) Nedir, Ne demektir  Bir ses kaynağının yaydığı ses gücünün uluslararası standartlarda tanımlanan referans (10 -12Watt) ses gücüne oranının 10 tabanına göre logaritmasının 10 ile çarpımı ile elde edilen değer (dB cinsinden elde edilir)


Ses gücü düzeyi (Lw) Nedir, Ne demektir  Ses kaynağının yaydığı ses gücünün işitilebilir en hafif ses gücü olan 10-12 Watt referans ses gücüne oranının 10 tabanına göre logaritmasının 10 ile çarpılmasıyla bulunan ve dB cinsinden belirtilen değer.


Ses gücü seviyesi (Lw) Nedir, Ne demektir  Bir ses kaynağının yaydığı ses gücünün milletlerarası standartlarda tanımlanan referans ses gücüne oranının 10 tabanına göre logaritmasının 10 ile çarpılmasıyla bulunan ve dB cinsinden ifade edilen değer.


Seviye ayarlaması Nedir, Ne demektir  Gürültünün türüne ya da belirgin olarak duyulan bir frekansın varlığına bağlı olarak, ölçülen ya da hesaplamayla bulunan eşdeğer gürültü seviyesine eklenecek değer.


Sevkiyat Nedir, Ne demektir  Bir ülkeden başka bir ülkeye taşınan bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelerin gerektiğinde tek bir Bitki Sağlık Sertifikası kapsamına alınabilen (bir sevkiyat bir ya da birden fazla ticari mal ya da lottan meydana gelebilir) miktarı.


Sevkiyatı engelleme Nedir, Ne demektir  Girişi yapılmak istenen bir sevkiyatın bitki sağlığı mevzuatına uygunsuzluğu nedeniyle reddedilmesi veya girişin kontrollü bir şekilde sağlanması.


Seyrelme Nedir, Ne demektir  Bir alıcı ortama deşarj edilen atıksuyun içerdiği bir kirletici parametrenin atıksudaki konsantrasyonunun deşarj sonucunda alıcı ortamda oluşan fiziksel, hidrodinamik olaylar veya çeşitli fiziksel, kimyasal ve biyokimsayal reaksiyonlar sonucunda azalmasını ve atıksuyun alıcı ortama deşarj şekli ve alıcı ortamın taşıdığı özelliklere bağlı olarak hesaplanabilen bir büyüklük.


Seyyar (mobil) getirme merkezi Nedir, Ne demektir  Belirli süreler içerisinde farklı noktalara hizmet vermek amacıyla 1. sınıf atık getirme merkezine bağlı olarak kullanılan seyyar atık toplama araçları.


Sıfır atık Nedir, Ne demektir  Üretim, tüketim ve hizmet süreçlerinde atık oluşumunun önlenmesi/azaltılması, yeniden kullanıma öncelik verilmesi, oluşan atıkların ise kaynağında ayrı biriktirilerek toplanması ve geri dönüşüm ve/veya geri kazanımının sağlanarak bertarafa gönderilecek atık miktarının azaltılması suretiyle çevre ve insan sağlığının ve tüm kaynakların korunmasını hedefleyen yaklaşım.


Sıfır atık belgesi Nedir, Ne demektir  Sıfır atık yönetim sistemlerini kuran mahalli idareler ile EK-1 listede tanımlı diğer yerlere ve gönüllülük esasına dayalı olarak sıfır atık yönetim sistemini kuranlara verilecek, nitelikleri Bakanlıkça belirlenen belge.


Sıfır atık belgesi sahibi Nedir, Ne demektir  Sıfır atık belgesi verilen yerler.


Sıfır Atık Bilgi Sistemi Nedir, Ne demektir  Sıfır atık yönetim sistemini uygulayacak yerleri kayıt altına almak, belgelemek, izlemek ve sistem kapsamında yönetilen atıkların izlenebilirliğini sağlamak amacıyla Bakanlıkça oluşturulan çevrimiçi sistem.


Sıfır Atık Koordinasyon Kurulu Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmelik doğrultusunda yürütülen çalışmaları ve uygulamaları değerlendirmek, yönlendirmek, yaygınlaştırılmasını ve geliştirilmesini sağlamak amacıyla Bakanlık temsilcisinin başkanlığında toplanan kurul.


Sıfır atık yönetim sistemi Nedir, Ne demektir  Atık oluşumunun önlenmesinden başlayarak, atıkların azaltılması, kaynağında ayrı biriktirilmesi, geçici depolanması, ayrı toplanması, taşınması ve işlenmesi süreçlerinin hepsini içine alan, fayda ve maliyet unsurları göz önünde bulundurularak oluşturulan yönetim sistemi.


Sınır değer Nedir, Ne demektir  Aşılması halinde yetkililerce dikkate alınan veya azaltıcı önlemlerin uygulamaya sokulmasına yol açan Lgag ve Lgece, ve uygun olan hallerde Lgündüz ve Lakşam ve Leq değerlerini (Farklı gürültü türleri (kara yolu, demir yolu, hava yolu trafiği gürültüleri, endüstriyel gürültüler ve benzeri), farklı fiziksel, sosyal, kültürel ve ekonomik çevreler ile nüfusların farklı gürültü duyarlılıkları için, bu Yönetmelikte verilen sınır değerlerin aşılmaması kaydıyla, yeni durumlar (gürültü kaynağı veya muhitin kullanım amacı açısından bir değişiklik olması halinde), tasarım veya planlama amacıyla farklı sınır değerler kullanılabilir.)


Sınır değer Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmelikte, bir yalıtım veya gürültü göstergesi cinsinden izin verilen en yüksek ya da en düşük düzey.


Sınır değer Nedir, Ne demektir  Yetkili idarece belirlenen, aşılması halinde yetkili idarece dikkate alınan ve azaltıcı tedbirlerin uygulamaya konulmasına yol açan Lgag veya Lgece, ve uygun olan hallerde Lgündüz, Lakşam, Lgece ve Leq değeri.


Sınır kontrol noktası Nedir, Ne demektir  Sınır gümrük kapılarında yer alan gümrüklü yer ve sahalarda canlı hayvan ve hayvansal ürünler ile bitki ve bitkisel ürünlerin ülkeye girişinde kontrollerinin yapıldığı yer.


Sıvı atık Nedir, Ne demektir  Atıksular dâhil ancak arıtma çamuru hariç olmak üzere, akışkan özellik gösteren atıklar.


Sıvılaştırılmış petrol gazları (LPG) ikmal istasyonları Nedir, Ne demektir  Sıvılaştırılmış petrol gazlarının sabit tanklarda depolandığı, yakıt olarak sıvılaştırılmış petrol gazlarını kullanan sabit depolu karayolu taşıtlarına ikmal hizmetlerinin verildiği istasyonlar.


Sıvılaştırılmış petrol gazları (LPG) ve sıkıştırılmış doğalgaz (CNG) dolum istasyonları Nedir, Ne demektir  Propan, bütan ve izomerleri gibi hidrokarbonlar veya bunların karışımının üretildiği ve basınç altında depolandığı, depolama tanklarının bulunduğu mahaller.


Sızdırmasız Fosseptik (Atıksu Depolama Tankı) Nedir, Ne demektir  Evsel ya da endüstriyel atıksuların biriktirildiği lağım mecrası inşası mümkün olmayan yerlerde yapılacak çukurlara ait yönetmelik esaslarına göre projelendirilmiş fenni çukurlardır.


Sızıntı suyu Nedir, Ne demektir  Depolanan atıklardan süzülen ve depolama sahasından kaynaklanan sıvı.


Silvikültür Nedir, Ne demektir  Planlı olarak yeni ormanların kurulması, bu ormanlarla birlikte tabi olarak yetişmiş ormanların bakımı, gençleştirilmesi ve bu ormanların kendisinden beklenen fonksiyonları yerine getirmesi ve sürdürülebilir şekilde devam ettirmesine ilişkin uygulamalar.


Sintine Nedir, Ne demektir  Gemilerin makine ve yardımcı makine alt tankları, koferdamlar, ambarlar veya benzer bölümlerinde oluşan sızıntı su ve yağlı atık suların biriktiği bölümler.


Sintine suyu Nedir, Ne demektir  Sintinede biriken sıvılar.


Sirk Nedir, Ne demektir  Eğitilmiş hayvanların ve akrobatların gösteri yaptıkları yerler.


Sistem Nedir, Ne demektir  Atıksu altyapı yönetimleri ve/veya evsel katı atık idarelerinin sorumluluk alanı içinde bulunan atıksuve evsel katı atık hizmetlerinin sağlanması amacıyla kullanılması ve/veya faydalanılması gereken birbirinden bağımsız da olabilen 14 üncü ve 15 inci maddelerinde belirtilen süreçlerin herbiri veya birkaçı.


Sistem marjinal fiyatı (SMF) Nedir, Ne demektir  Dengeleme güç piyasası kapsamında, dengeleme amacıyla iletim sistemi kısıtları dikkate alınmaksızın; sistemin enerji açığını gidermek için yük aldırılan dengeleme birimlerine uygulanan, kabul edilen en yüksek saatlik yük alma teklif fiyatını veya sistemin enerji fazlasını gidermek için yük attırılan dengeleme birimlerine uygulanan, kabul edilen en düşük saatlik yük atma teklif fiyatı.


Slaç Nedir, Ne demektir  Gemilerin makine dairelerinde, yakıt tanklarında veya petrol tankerlerinin kargo tanklarında tortu ve/veya yağ çökeltilerinden oluşan çamur.


Slop Nedir, Ne demektir  Gemilerde kargo tanklarının yıkanması sonucu oluşan tank yıkama suları dâhil, slop tanklarında biriken yağlı su artıkları.


SMILES Nedir, Ne demektir  Maddenin yapısını doğrusal gösterim formunda tanımlamak için oluşturulan Basitleştirilmiş Moleküler Girdi Doğrusal Kayıt Belirtımı.


Soap-Stock Nedir, Ne demektir  Bitkisel ham yağların rafinasyonunda serbest yağ asitlerinin kostik ile nötralizasyonu ve yıkama sonrasında ayrıştırılan yan ürün.


Son kullanma tarihi Nedir, Ne demektir  Ürünün güvenli olarak kullanılabilecek son tarihi.


Sorumlu taraf Nedir, Ne demektir  Zararın tazmini ve koruyucu önlemlerin karşılanması konusunda yükümlülük atfedilebilecek, beşyüzgroston ve daha büyük petrol ve diğer zararlı maddeleri taşıyan gemiler ile kıyı tesislerinin sahipleri, işletenleri, kaptanları, idare edenleri, kiracıları, zilyetleri ve garantörler.


Sorumlu Veteriner Hekim Nedir, Ne demektir  Av ve yaban hayvanı üretim tesisleri ile ticari olarak av ve yaban hayvanı satışı yapan işletmelerde, hayvanların her türlü bakım ve sağlık sorunları ile koruyucu önlem ve aşılamalarından sorumlu veteriner hekimler odasına kayıtlı veteriner hekim.


Sorumlu yönetici Nedir, Ne demektir  Bitki koruma ürünlerinin, toptan veya perakende satışının yapıldığı yerlerde bu Yönetmelik hükümlerine uygun satış yapılmasından işveren ile birlikte sorumlu olan ve bu Yönetmeliğin 12 nci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen unvanlara sahip olan, Bakanlıkça yapılan sınavda başarılı olmuş kişi.


Sosyal altyapı alanları Nedir, Ne demektir  Birey ve toplumun kültürel, sosyal ve rekreatif ihtiyaçlarının karşılanması ve sağlıklı bir çevre ile yaşam kalitelerinin artırılmasına yönelik kamu veya özel sektör tarafından yapılan eğitim, sağlık, dini, kültürel ve idari tesisler, açık ve kapalı spor tesisleri ile park, çocuk bahçesi, oyun alanı, meydan, rekreasyon alanı gibi açık ve yeşil alanlara verilen genel isimdir.


Sosyal tesis alanı Nedir, Ne demektir  Sosyal yaşamın niteliğini ve düzeyini artırmak amacı ile toplumun faydalanacağı kreş, kurs, yurt, çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, yaşlı ve engelli bakımevi, rehabilitasyon merkezi, toplum merkezi, şefkat evleri gibi fonksiyonlarda hizmet vermek üzere ayrılan kamu veya özel mülkiyetteki alanlardır.


Sosyal ve Teknik Altyapı Tesisleri Nedir, Ne demektir  Kıyıda yapılması zorunlu olan yapı ve tesislere hizmet veren ve kıyının kamu yararına kullanılmasını sağlayan, dalgakıran, kontrol kulesi, deniz feneri, trafo, su deposu, çekek rampası, biyolojik ve kimyevî arıtma sistemi, pis su ve sintine boşaltma istasyonu, elektrik, su, sağlık ünitesi, PTT, Fax, TV teçhizatı, yağ ve çöp toplama konteynerleri, yangın şebekesi veya itfaiye tesisi, lift sistemi, saniter üniteleri, otopark, yaya yolları, meydan, ibadet yeri, yeşil alan, çocuk bahçesi ve park ve benzeri altyapı tesisleridir.


Sosyo-ekonomik değerlendirme Nedir, Ne demektir  Başvuru hakkında karar verilmeden önce değerlendirilmek üzere, GDO ve ürünlerinin çevreye serbest bırakılması ve kullanılması sürecinde biyolojik çeşitlilik ve kullanıcıları ile çiftçiler üzerindeki etkilerinden kaynaklanacak sosyo-ekonomik bedelleri belirlemek üzere bilimsel esaslara dayanarak yapılan tüm çalışmalar.


Soy kütüğü Nedir, Ne demektir  Pedigri düzenlemeye esas olacak bilgilerin düzenli olarak toplandığı veri tabanı.


Sökülebilir Takılabilir Nitelikte Yapı Nedir, Ne demektir  Ahşap, kompozit ve profil malzemeden imal edilmiş, kolaylıkla kurulup, kaldırılabilen, metal veya ahşap direkler üzerine oturtulmuş, sadece bu metal ve ahşap direklerin sabitlenmesi için en fazla 50 cm x 50 cm ebatlarında betonarme kullanılan, zemine temas eden kısmında kalıcı beton temel kullanılmayan yapılar.


Sözleşme Nedir, Ne demektir  3958 sayılı Kanunla uygun bulunup 17/5/1994 tarihli ve 21937 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Özellikle Su Kuşları Yaşama Ortamı Olarak Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanlar Hakkında Sözleşme. (Ramsar Sözleşmesi)


Sözleşme Nedir, Ne demektir  Çevre etiketi kullanmaya hak kazanan çevre etiketi kullanıcısı ile Bakanlık arasında yapılan yazılı anlaşma.


Sözleşme Nedir, Ne demektir  İdare ile müşteri arasında yapılan yazılı anlaşma.


Sözleşme Nedir, Ne demektir  Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin "CITES" Sözleşmesi.


Spektral düzey Nedir, Ne demektir  Bir sesin oktav veya 1/3 oktav bantlarının her birinde diğer bir deyişle, bir gürültünün farklı frekans bileşenlerine ait ağırlıksız ses basınç düzeyleri.


Spektrum uyarlama terimleri (Ctr, C, CI, Ctr, 50-3150, C50-3150, CI, 50-2500) Nedir, Ne demektir  Tek sayılı yalıtım göstergelerinin elde edilmesi için belirli bir standart frekans spektrum eğrisi kullanılarak oktav veya 1/3 oktav bantlar için TS EN ISO 717-1 ve TS EN ISO 717-2 standartlarına göre hesaplanan terimler.


Spesifikasyon Nedir, Ne demektir  Bitki koruma ürünü hammaddesinin üretici firma tarafından, FAO ve WHO standartlarına uygun olarak düzenlenen, bitki koruma ürünü hammaddesinin fiziksel ve kimyasal özellikleri, depolama şartları, antidot, safsızlık gibi hammaddeyi tanımlayıcı bilgileri bulunan belge.


Stabilite Nedir, Ne demektir  Bir malzeme kütlesinin veya yapının önemli bir deformasyona, harekete, erozyona, heyelana dayanabilmesi şartlarını, bulunduğu durumu koruyabilme yeteneği.


Stabilize Arıtma Çamuru Nedir, Ne demektir  Fermente edilebilirliğini ve kullanımından kaynaklanan sağlık tehlikelerini önemli ölçüde azaltılmak üzere, biyolojik, kimyasal ya da ısıl işlemden, uzun süreli depolama ya da diğer uygun işlemlerden geçirilmiş arıtma çamurları.


Standardize edilmiş cephe düzeyi farkı (D2m, nT) Nedir, Ne demektir  Cephenin 2 metre önünde mevcut trafik gürültüsü veya özel bir ses verici kaynak yardımıyla ölçülen ses basınç düzeyi ile alıcı odadaki ses basınç düzeyi arasındaki farkın alıcı odasındaki reverberasyon süresine göre düzeltilmiş değeri.


Standardize edilmiş darbe ses basınç düzeyi (L'nT) Nedir, Ne demektir  Alan ölçümlerinde alıcı odasında ölçülmüş ve hesaplanmış darbe sesi basınç düzeyinin, alıcı odasının reverberasyon süresine bağlı bir düzeltme terimi kullanılarak azaltılmış spektral değeri.


Standardize edilmiş düzey farkı (DnT) Nedir, Ne demektir  Bitişik iki odadan birisinde bir veya daha fazla ses kaynağı tarafından üretilen hava doğuşlu sesin her iki odada oluşturduğu ses basınç düzeylerinin yer ve zaman ortalamaları arasındaki farkın, alıcı odanın reverberasyon süresine göre düzeltilerek elde edilen spektral değeri.


Standardize edilmiş en yüksek ses basınç düzeyi (LF, max, nT) Nedir, Ne demektir  Hızlı tepki zaman ağırlığı kullanılarak oktav bantlarda ölçülen en yüksek ses basınç düzeyinin ölçüm yapılan odanın reverberasyon süresine göre ve referans reverberasyon süresi 0.5 s alınarak standardize edilmiş değer (A Ağırlıklı ses düzeyi olarak ölçüldüğü zaman LAF, max, nT olarak adlandırılır)


Standardize edilmiş eşdeğer sürekli ses basınç düzeyi (Leq, nT) Nedir, Ne demektir  Oktav veya 1/3 oktav bantlarda referans reverberasyon süresi 0.5 s alınarak standardize edilmiş eşdeğer sürekli ses basınç düzeyi (A Ağırlıklı ses düzeyi olarak ölçüldüğü zaman LA, eq, nT olarak adlandırılır)


Statik alan Nedir, Ne demektir  Durgun yükler tarafından oluşturulan elektrik alanı.


Sterilizasyon Nedir, Ne demektir  Bakteri sporları dahil her türlü mikrobiyal yaşamın fiziksel, kimyasal, mekanik metotlar veya radyasyon (irradiation) yoluyla tamamen yok edilmesini veya bu mikroorganizmaların seviyesinin % 99, 9999 oranında azaltılması.


Sterilizasyon Nedir, Ne demektir  Bakteri sporları dâhil her türlü mikrobiyal yaşamın fiziksel, kimyasal, mekanik metotlar veya radyasyon yoluyla tamamen yok edilmesini veya bu mikroorganizmaların seviyesinin en az % 99, 9999 oranında azaltılması.


Sterilizasyon Yükü Nedir, Ne demektir  Sterilizatörde eş zamanlı olarak sterilize edilecek veya edilmiş atık


Stoklama yoğunluğu Nedir, Ne demektir  Su ürünleri yetiştiriciliğinde, suyun metrekare veya metreküpü başına stoklanan canlı ağırlığı veya adedi.


Stratejik Çevresel Değerlendirme Nedir, Ne demektir  Onaya tabi plan ya da programın onayından önce planlama veya programlama sürecinin başlangıcından itibaren, çevresel değerlerin plan veya programa entegre edilmesini sağlamak, plan ya da programın olası olumsuz çevresel etkilerini en aza indirmek, olumlu etkilerini de en üst düzeye çıkarmak ve karar vericilere yardımcı olmak üzere katılımcı bir yaklaşımla sürdürülen ve yazılı bir raporu da içeren çevresel değerlendirme çalışmaları.


Stratejik çevresel değerlendirme Nedir, Ne demektir  Onaya tâbi plan ya da programın onayından önce planlama veya programlama sürecinin başlangıcından itibaren, çevresel değerlerin plan ve programa entegre edilmesini sağlamak, plan ya da programın olası çevresel etkilerini en aza indirmek ve karar vericilere yardımcı olmak üzere katılımcı bir yaklaşımla sürdürülen ve yazılı bir raporu da içeren çevresel değerlendirme çalışmaları.


Stratejik gürültü haritası Nedir, Ne demektir  Belirli bir alan dahilinde farklı kaynaklardan yayılan gürültü etkilerini bir bütün olarak değerlendirmek veya bu tür bir alanın tüm kaynaklar ve fiziksel çevre faktörleri hesaba katılarak değerlendirilmesi için hazırlanan/tasarımlanan bir harita.


Stratejik gürültü haritası Nedir, Ne demektir  Farklı kaynaklar bazında mevcut gürültü durumunun veriler sayesinde sergilenmesi.


Stratejik plan Nedir, Ne demektir  Mahalli idarelerce hazırlanması gereken, 24/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununda tanımlanmış plan.


Su kalitesi karakteristik değeri Nedir, Ne demektir  Ortam kalitesini belirlemek üzere alınan su numunelerinde herhangi bir parametre için yapılan ölçümlere ait % 90 yüzdelik değeri.


Su kalitesi kriterleri Nedir, Ne demektir  Kullanım amaçlarının belirlenmiş olup olmadığına bakılmaksızın bütün su kaynaklarının dengeli ve sağlıklı ortamlar olarak muhafazası esasına göre, su kaynaklarının korunmasına ve kullanım planlanmasına temel teşkil etmek üzere, yapılmış veya yapılacak kullanım sınıflarına uygunluk açısından su kaynaklarından beklenen fiziksel, kimyasal ve biyolojik özellikler.


Su Kirliliği Nedir, Ne demektir  Su kaynağının fiziksel, kimyasal, bakteriyolojik, radyolojik ve ekolojik özelliklerinin olumsuz yönde değişmesi şeklinde gözlenen ve doğrudan veya dolaylı yoldan doğal kaynaklarda, insan sağlığında, balıkçılıkta, su kalitesinde ve suyun diğer amaçlarla kullanılmasında engelleyici bozulmalar yaratacak madde veya enerji atıklarının boşaltılmasıdır.


Su kirliliği Nedir, Ne demektir  Su kaynağının kimyasal, fiziksel, bakteriyolojik, radyoaktif ve ekolojik özelliklerinin olumsuz yönde değişmesi şeklinde gözlenen ve doğrudan veya dolaylı yoldan biyolojik kaynaklarda, insan sağlığında, balıkçılıkta, su kalitesinde ve suyun diğer amaçlarla kullanılmasında engelleyici bozulmalar yaratacak madde veya enerji atıklarının boşaltılması.


Su kirliliği kontrol standartları Nedir, Ne demektir  Belirli bir amaçla kullanımı planlanan su kütlelerinin mevcut su kalite kriterleri uyarınca kalite denetimine tabi tutulabilmesi ve daha fazla kalite kaybının önlenmesi için konulmuş sınır değerlerini ve bu sınır değerlerinden; a) Atıksu boşaltımı dolayısı ile alıcı ortam sayılan su kütlelerinin kalite özelliklerini bozmasını engellemek üzere konulmuş olanları, alıcı ortam standartları, b) Aynı amaçla, boşaltılan atıksuların kalite özelliklerini kısıtlayanları ise deşarj standartlar.


Su Toplama Havzası Nedir, Ne demektir  Göllerde ve rezervuarlarda bu su kaynağını besleyen yer altı ve yüzeysel suların toplandığı bölgenin tamamını; bir akarsu parçasında ise belirli bir kesiti besleyen bölgenin memba kesimini ifade eder.


Su toplama havzası Nedir, Ne demektir  Göllerde ve rezervuarlarda bu su kaynağını besleyen yeraltı ve yüzeysel suların toplandığı bölgenin tamamını; bir akarsu parçasında ise belirli bir kesiti besleyen bölgenin memba kesimi.


Su Ürünlerini Üretim ve Yetiştirme Tesisi Nedir, Ne demektir  Su ürünleri kaynaklarının ekonomik olarak kullanımı ve üretiminin artırılması amacıyla deniz ve iç sularda, deniz, göl yüzeyi ile karada, kuluçkahaneli ve kuluçkahanesiz oluşuna göre alan büyüklüğü değişen üretim ve yetiştirme faaliyeti gösteren ve soğuk hava deposu, paketleme ünitesi, yem ve malzeme deposu gibi karada ihtiyaç duydukları alt ve üst yapılara sahip kıyı yapılarıdır.


Su yapısı Nedir, Ne demektir  Taşkın koruma ile erozyon ve rüsubat kontrol yapıları gibi dere ıslah yapıları hariç olmak üzere akarsu yatağı üzerinde suyu biriktirmek ve yönlendirmek için yapılan yapılar.


Sulak alan Nedir, Ne demektir  Doğal veya yapay, devamlı veya geçici, suları durgun veya akıntılı, tatlı, acı veya tuzlu, denizlerin gel-git hareketlerinin çekilme devresinde altı metreyi geçmeyen derinlikleri kapsayan bütün suları, bataklık, sazlık ve turbalıklar.


Sulak alan Nedir, Ne demektir  Doğal veya yapay, devamlı veya geçici, suları durgun veya akıntılı, tatlı, acı veya tuzlu, denizlerin gelgit hareketlerinin çekilme devresinde altı metreyi geçmeyen derinlikleri kapsayan, başta su kuşları olmak üzere canlıların yaşama ortamı olarak önem taşıyan bütün sular, bataklık, sazlık ve turbiyeler ile bu alanların kıyı kenar çizgisinden itibaren kara tarafına doğru ekolojik açıdan sulak alan kalan yerler.


Sulak alan Nedir, Ne demektir  Tabii veya suni, devamlı veya geçici, suları durgun veya akıntılı, tatlı, acı veya tuzlu, denizlerin gelgit hareketlerinin çekilme devresinde altı metreyi geçmeyen derinlikleri kapsayan, başta su kuşları olmak üzere canlıların yaşama ortamı olarak önem taşıyan bütün sular, bataklık, sazlık ve turbiyeler ile bu alanların kıyı kenar çizgisinden itibaren kara tarafına doğru ekolojik açıdan sulak alan kalan yerler.


Sulak Alan Nedir, Ne demektir  Tabii veya suni, devamlı veya geçici, suları durgun veya akıntılı, tatlı, acı veya tuzlu, denizlerin gelgit hareketlerinin çekilme devresinde altı metreyi geçmeyen derinlikleri kapsayan, başta su kuşları olmak üzere canlıların yaşama ortamı olarak önem taşıyan bütün sular, bataklık, sazlık ve turbiyeler ile bu alanların kıyı kenar çizgisinden itibaren kara tarafına doğru ekolojik açıdan sulak alan kalan yerlerdir.


Sulak Alan Koruma Bölgesi Nedir, Ne demektir  Sulak Alan Koruma Yönetmeliği kapsamında belirlenen koruma bölgeleridir.


Sulak alan sınırı Nedir, Ne demektir  Ulusal öneme haiz sulak alanlarda tampon bölge sınırından geçen hattı, mahalli öneme haiz veya suni sulak alanlar için ise mevsimsel değişiklikler dikkate alınarak su yüzeyinin maksimum noktasından geçen hatt.


Sulak alan yönetim planı Nedir, Ne demektir  Sulak alanların akılcı kullanımını sağlamak üzere koruma, kullanma, araştırma, izleme ve denetim gibi etkinliklerin ve tedbirlerin tümünü bütüncül bir yaklaşımla tanımlayan planlar.


Suni sulak alan Nedir, Ne demektir  İçme, kullanma ve sulama suyu temini ile elektrik üretimi maksadıyla yapılan baraj ve göletlerden uluslararası öneme sahip sulak alan kriterlerinden en az birine sahip insan eliyle yapılmış su yapıları ve çevresinde oluşan sulak alan ekosistemi.


Sürdürülebilir çevre Nedir, Ne demektir  Gelecek kuşakların ihtiyaç duyacağı kaynakların varlığını ve kalitesini tehlikeye atmadan, hem bugünün hem de gelecek kuşakların çevresini oluşturan tüm çevresel değerlerin her alanda (sosyal, ekonomik, fizikî vb.) ıslahı, korunması ve geliştirilmesi süreci.


Sürdürülebilir çevre Nedir, Ne demektir  Gelecek kuşakların ihtiyaç duyacağı kaynakların varlığını ve kalitesini tehlikeye atmadan, hem bugünün hem de gelecek kuşakların çevresini oluşturan tüm çevresel değerlerin her alanda (sosyal, ekonomik, fiziksel vb.) ıslahı, korunması ve geliştirilmesi süreci.


Sürdürülebilir kalkınma Nedir, Ne demektir  Bugünkü ve gelecek kuşakların, sağlıklı bir çevrede yaşamasını güvence altına alan çevresel, ekonomik ve sosyal hedefler arasında denge kurulması esasına dayalı kalkınma ve gelişme.


Sürdürülebilir kullanım bölgesi Nedir, Ne demektir  Doğal veya yarı doğal olmak üzere, açık su yüzeyleri, lagünler, nehir ağızları, tuzlalar, geçici ve sürekli tatlı ve tuzlu su bataklıkları, sulak çayırlar, sazlıklar ve turbalıklar ile bu ekosistemleriekolojik olarak destekleyen kumul, kumsal, çalılık, ağaçlık, subasar orman gibi habitatlarda insanların balıkçılık, sazcılık, turba çıkarımı, ormancılık, toplayıcılık, tarım ve hayvancılık gibi ekonomik faaliyetlerinin geleneksel olarak sürdürülmesine izin verilen bölge.


Sürek avı Nedir, Ne demektir  Av hayvanlarının belirlenen bir sahada av köpeği ve sürenciler tarafından belirli bir yöne doğru sürülerek, belirli noktalarda konuşlanan avcı veya avcılar tarafından yapılan avlanma usulü.


Sürekli ses Nedir, Ne demektir  Belirli bir zaman süresi içinde ses basınç düzeyi sabit, dalgalı veya az değişken olan sesler.


Sürekli titreşim Nedir, Ne demektir  Gündüz veya akşam veya gece vakti gibi belirlenen bir zaman dilimi boyunca engellenmeden devam eden titreşim.


Şahit numune Nedir, Ne demektir  Analiz sonuçlarına yapılabilecek itirazların çözümünde kullanılacak, esas numune ile aynı koruma koşulları altına alınarak ve eş zamanlı olarak Bakanlıkça yetki verilen laboratuvarlara tesis sahibi tarafından gönderilen ve yetkili laboratuvarda analizleri yapılan numune.


Şarj Nedir, Ne demektir  Bitki koruma ürünü üretim tesisinde, ekipmanların kapasitesine göre, bitki koruma ürününün, spesifikasyonuna veya gizli reçetesine uygun olarak bir defada hazırlanan miktar.


Şarj Nedir, Ne demektir  Üretim tesisinde ekipmanların kapasitesine göre, bitki koruma ürününün spesifikasyonunda belirtilen reçeteye uygun olarak bir defada hazırlanan bitki koruma ürünü miktarı.


Şarj Edilebilir Pil Nedir, Ne demektir  Şarj edilebilen ve birkaç defa kullanılabilen pil.


Şarj numarası Nedir, Ne demektir  Üretimde, bir partinin diğer partilerden ayırt edilmesi için kullanılan numara.


Şartname Nedir, Ne demektir  Yapılacak işlerin genel, özel, teknik ve idarî usul ve esaslarını gösteren belge veya belgeler.


Şehir (Kent) Ormanı Nedir, Ne demektir  Ormanların öncelikle sağlık, spor, estetik, ekinsel ve sosyal fonksiyonlarını halkın hizmetine sunmak, aynı zamanda yurdun güzelliğine katkı sağlamak, toplumun çeşitli spor ve dinlenme ihtiyaçlarını karşılamak, turistik hareketlere olanak vermek ve teknik ormancılık faaliyetleri ile flora ve faunanın da tanıtılarak, özellikle çocuklar ve gençlere orman sevgisi ve bilincinin aşılanması maksadıyla izcilik, doğa yürüyüşü, bisiklet, binicilik ve benzeri etkinlikler ile kır lokantası, kır kahvesi, kültür evleri, yöresel ürün sergi ve satış yeri, amfi tiyatro, çeşitli mini spor alanları ve diğer rekreasyonel yapı ve tesisleri ihtiva eden, il ve ilçelerde ayrılan yerler.


Şikayet kontrolü Nedir, Ne demektir  Bitki koruma ürünü kullanan gerçek ve tüzel kişilerin bitki koruma ürününün etkisizliği veya zararı hakkında beyan ettikleri şikayet üzerine yapılan kontrol.


Şişme İndeksi Nedir, Ne demektir  Kömürün koklaşma özelliğini ve bütimli kömür olup olmadığını belirten birim.


Şube müdürlüğü Nedir, Ne demektir  Bakanlık Bölge Müdürlüğüne bağlı İl Şube Müdürlüğü.


Şube müdürü Nedir, Ne demektir  Bakanlık Bölge Müdürlüğüne bağlı İl Şube Müdürün.


Şüpheli saha veya tesis Nedir, Ne demektir  Potansiyel kirlenmiş veya sahipsiz sahalar arasında yer alan; afet, kaza, denetim veya bildirimler sonucunda çevre kirliliğinin var olduğu şüphesini taşıyan sahayı veya sınırları içerisinde bu tanım kapsamına giren sahaya sahip tesis.


T90 - değeri Nedir, Ne demektir  Fekal kaynaklı indikatör mikroorganizmaların, deniz ve kıyı sularındaki ortam şartlarında, hidrodinamik ve dispersiv seyrelme şartları sabit tutulmak kaydıyla, ilk konsantrasyonlarının % 10 una düşünceye kadar geçecek süre.


Taahhüt senedi Nedir, Ne demektir  İzin sahibinin, Bakanlığa karşı yükümlülüklerini yerine getirmeyi, iznin devamı ve sonucunda yapması gerekli işlerin üstlenildiğini gösterir belge.


Tabakalaşma Nedir, Ne demektir  Haliçler, koy ve körfezler başta olmak üzere, kıyı ve açık deniz bölümlerinde ve göllerde derinlik boyunca sıcaklık, tuzluluk ve bunlara bağlı yoğunluk farklılaşmasının aniden büyük değerler göstermesi sebebiyle, farklı özelliklerde birden fazla su kütlesinin bulunabilmesi.


Tabiat Anıtı Nedir, Ne demektir  doğa ve doğa olaylarının meydana getirdiği özelliklere ve bilimsel değere sahip ve milli park esasları dâhilinde korunan doğa parçalarıdır.


Tabiat anıtı Nedir, Ne demektir  tabiat ve tabiat olaylarının meydana getirdiği özelliklere ve bilimsel değere sahip ve milli park esasları dahilinde korunan tabiat parçaları.


Tabiat Parkı Nedir, Ne demektir  Bitki örtüsü ve yaban hayatı özelliğine sahip, manzara bütünlüğü içinde halkın dinlenme ve eğlenmesine uygun doğa parçalarıdır.


Tabiat parkları Nedir, Ne demektir  bitki örtüsü ve yaban hayatı özelliğine sahip, manzara bütünlüğü içinde halkın dinlenme ve eğlenmesine uygun tabiat parçaları.


Tabiat varlıkları Nedir, Ne demektir  Jeolojik devirlerle, tarih öncesi ve tarihi devirlere ait olup ender bulunmaları veya özellikleri ve güzellikleri bakımından korunması gerekli, yer üstünde, yeraltında veya su altında bulunan değerler.


Tabiatı Koruma Alanı Nedir, Ne demektir  Bilim ve eğitim bakımından önem taşıyan nadir, tehlikeye maruz veya kaybolmaya yüz tutmuş ekosistemler, türler ve tabii olayların meydana getirdiği seçkin örnekleri ihtiva eden ve mutlak korunması gerekli olup sadece bilim ve eğitim amaçlarıyla kullanılmak üzere ayrılmış doğa parçalarıdır.


Tabiatı koruma alanı Nedir, Ne demektir  bilim ve eğitim bakımından önem taşıyan nadir, tehlikeye maruz veya kaybolmaya yüz tutmuş ekosistemler, türler ve tabii olayların meydana getirdiği seçkin örnekleri ihtiva eden ve mutlak korunması gerekli olup sadece bilim ve eğitim amaçlarıyla kullanılmak üzere ayrılmış tabiat parçaları.


Tabii Kaynak Nedir, Ne demektir  biyolojik tabii değerler; flora, fauna, habitatlar, ekosistemler, tabiat tarihinin ve tabii mirasın müstesna özellikleri ve bunlara dair ilmi değerler ile fiziki tabii değerler; coğrafi konum, jeolojik ve jeomorfolojik teşekküller, hidrolojik ve limnolojik özellikler, klimatik özellikler ve bunlara dair ilmi değerler.


Tağşiş Nedir, Ne demektir  Bu Kanun kapsamındaki ürünlere temel özelliğini veren öğelerin ve besin değerlerinin tamamının veya bir bölümünün mevzuata aykırı olarak çıkarılmasını veya miktarının değiştirilmesini veya aynı değeri taşımayan başka bir maddenin, o madde yerine aynı maddeymiş gibi katılması.


Tahmin edilen bedel Nedir, Ne demektir  İhale konusu olan işlerin tahmin edilen bedeli.


Tahnit Nedir, Ne demektir  Av ve yaban hayvanlarının çeşitli usuller ile post ve derilerinin içinin doldurulmuş hali.


Tahnit Nedir, Ne demektir  Yaban hayvanlarının çeşitli usullerle post ve derilerinin içinin doldurulmuş hali.


Tahsis Nedir, Ne demektir  Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerin, kanunlarında belirtilen kamu hizmetlerinin yerine getirilebilmesi amacıyla kamu idarelerinin bedelsiz olarak kullanımına bırakılması.


Takip gerektiren saha Nedir, Ne demektir  Sahaya yönelik kirlilik şüphelerinin gerçekçi olduğu saptanan ve bu Yönetmelikte öngörülen ikinci aşama değerlendirmeye tabi tutulması gerekli olan saha.


Takip gerektirmeyen saha Nedir, Ne demektir  Şüpheli sahalar arasında yer alan, sahaya yönelik kirlilik şüphelerinin geçerli olmadığı veya bu Yönetmelikte öngörülen sürece tabi tutulması gerekmeyen saha.


Taklit Nedir, Ne demektir  Bu Kanun kapsamındaki ürünlerin, şekil, bileşim ve nitelikleri itibarıyla yapısında bulunmayan özelliklere sahip gibi veya başka bir ürünün aynısıymış gibi gösterme.


Takoz Nedir, Ne demektir  Yarı otomatik ve pompalı av tüfeklerinin fişek kapasitelerini istenilen miktara düşüren plastik, ağaç veya bu görevi yerine getirebilen, boyu silahtan silaha değişebilen sadece hazneye yerleştirilebilen cisim.


Takviye edici gıdalar Nedir, Ne demektir  Normal beslenmeyi takviye etmek amacıyla, vitamin, mineral, protein, karbonhidrat, lif, yağ asidi, amino asit gibi besin öğelerinin veya bunların dışında besleyici veya fizyolojik etkileri bulunan bitki, bitkisel ve hayvansal kaynaklı maddeler, biyoaktif maddeler ve benzeri maddelerin konsantre veya ekstraktlarının tek başına veya karışımlarının, kapsül, tablet, pastil, tek kullanımlık toz paket, sıvı ampul, damlalıklı şişe ve diğer benzeri sıvı veya toz formlarda hazırlanarak günlük alım dozu belirlenmiş ürünler.


Talep sahibi Nedir, Ne demektir  Bu Kanun hükümlerine göre bir zararın tazmini için talepte bulunan gerçek ve tüzel kişiler.


Tam karışım noktası Nedir, Ne demektir  Atıksuyun alıcı ortamda dağılıp yeknesak bir konsantrasyona ulaştığı deşarj noktasına en yakın nokta.


Tam maliyet esaslı tarife Nedir, Ne demektir  Atıksu ve evsel katı atık ile ilgili verilen tüm hizmetler karşılığında ortaya çıkan toplam sistem maliyetinin bu hizmetlerden yararlananlara yansıtılmasına yönelik yöntemi ve bu yöntemle hesaplanmış ücretler listesi.


Tam maliyet muhasebesi Nedir, Ne demektir  Atıksu ve evsel katı atık sistemlerinin devamı için gerekli tüm maliyetin belirlendiği, toplandığı ve raporlandığı hesaplama sistemi.


Tampon bölge Nedir, Ne demektir  Sulak alan havzasının coğrafi durumu, topoğrafik özellikleri ve arazinin mevcut kullanım durumuna göre; sulak alan ekosistemini korumak maksadı ile tanımlanan ve sulak alanın su toplama sınırını geçmeyen veya topoğrafik, coğrafik olarak bir sınır değeri bulunmayan düz alanlarda ise varsa sürdürülebilir kullanım bölgesi, yoksa hassas koruma bölgesi sınırından itibaren bilimsel esaslara dayanarak alanın ekosistem özellikleri dikkate alınarak komisyon tarafından belirlenen bölge.


Tank Dibi Tortu Nedir, Ne demektir  Yağ üreten tesislerin ham bitkisel yağ depolarında dibe çöken ve yağ ihtiva eden tortular.


Tarım Nedir, Ne demektir  Hayvancılık dahil, bütün ticari gıda ürünlerinin yetiştirilmesi.


Tarımsal amaçlı ilaç hazırlama istasyonları Nedir, Ne demektir  Zirai ilaçların kontrollü olarak hazırlanması ve hazırlanması esnasında ortaya çıkan sıvı ve katı atıkların ilgili yönetmelikler kapsamında bertarafını sağlamayı amaçlayan ve elektrik, su ve atık konteyneri gibi altyapısı oluşturularak yerleşim biriminin ortak kullanımına sunulan tesisler.


Tarımsal faaliyet Nedir, Ne demektir  Orman ağaçları dışında her türlü bitkisel ve hayvansal üretim.


Tarımsal veya hayvansal entegre tesis Nedir, Ne demektir  Tarımsal ve hayvansal ürünlerin üretiminden sonra işlenerek fiziksel veya kimyasal özellikleri değiştirilip bir veya birden fazla yeni ürüne dönüştürülmesi işleminin yapıldığı tesisler.


Tasman Nedir, Ne demektir  Madencilik faaliyetleri sebebiyle yeraltında oluşan boşluklardan dolayı, üst formasyonların oturması sonucu yeryüzünde meydana gelen çöküntüler.


Taşıma Nedir, Ne demektir  Atıkların geçici depolama birimlerinden uygun taşıma araçları ile alınarak bertaraf alanına götürülmesi işlemi.


Taşıma Lisansı Nedir, Ne demektir  Bitkisel atık yağ taşımacılığı yapmak isteyen araç sahibi firmaların il çevre ve orman müdürlüğünden alacakları belge.


Taşıma ve Kabul Belgesi Nedir, Ne demektir  Ek-2’de yer alan belge.


Taşıma veya yükleme veya gümrük belgesi Nedir, Ne demektir  Bitki koruma ürününün ve bitki koruma ürünü imalatında kullanılan hammaddenin ithalatına esas taşıma, yükleme bilgilerinin bulunduğu belgeleri veya gümrük işlemlerinde kullanılan Antrepo Beyannamesi veya Özet Beyan gibi belgeler.


Taşıt Yolu Nedir, Ne demektir  Motorlu taşıt trafiğine açık olan yollardır.


Taşıyıcı Nedir, Ne demektir  Yurtiçi ve yurt dışında atıkların taşınması işleminin tümünü veya bir bölümünü gerçekleştiren gerçek ve tüzel kişiler.


Taşıyıcı Sistem Nedir, Ne demektir  Binanın taşıyıcı sistemi ve taşıyıcı sisteme ilişkin her türlü eleman ve bileşen.


Taşkın Alanları Nedir, Ne demektir  Normal zamanlarda su altında bulunmayan, akarsu yatağı dışında bulunan, yağıştan meydana gelen aşırı akış neticesinde taşkınlara maruz kalmış ve tekrar maruz kalması muhtemel olan alanlar.


Taşra teşkilatı Nedir, Ne demektir  Teşekkül merkezi dışındaki Fabrika/İşletme Müdürlükleri.


Tatlı su Nedir, Ne demektir  Doğal olarak ortaya çıkan, tuz konsantrasyonu düşük, genellikle içme suyu üretmek amacıyla kullanılmaya ve arıtılmaya uygun kabul edilen sular.


Tatlı su sınır noktası Nedir, Ne demektir  Denizle bağlantısı olan kıtaiçi su kaynaklarında tuzluluk derecesinin hissedilir derecede arttığı ve tespitinde klorür iyonları konsantrasyonunun 250 mg/L olarak kabul edildiği nokta.


Tavsiye Nedir, Ne demektir  Ruhsatlı bitki koruma ürününün, farklı bitki ve bitkisel ürün veya zararlı organizmaya karşı yapılan biyolojik etkinlik denemeleri neticesinde uygun bulunan dozun Bakanlıkça uygulamaya sunulması.


Tazminat Nedir, Ne demektir  Tazminatlı hastalıklar ve zararlı organizmalar listesinde yer alan hastalık ve zararlı organizmalar nedeniyle tazminat ödenmesine karar verilen bitki ve hayvanlar ile zararlı organizma ve hastalığa bağlı olarak imhasına karar verilen ürün ve ekipmanların imha ve dezenfeksiyonu için ödenecek bedel.


Tedarikçi Nedir, Ne demektir  Bir ürün veya hizmetin sunulabilmesi için firmaya girdi, hammadde, ürün sağlayan üretici.


Tedarikçi Nedir, Ne demektir  Elektrik enerjisi ve/veya kapasite sağlayan üretim şirketleri ile tedarik lisansına sahip şirket.


Tedarikçi Nedir, Ne demektir  İhracatta kullanılmak üzere, bu Yönetmelik hükümlerine uygun, ısıl işlem uygulaması ISPM 15 ve izlenebilirlik işaretlemesi yapılmış ahşap ambalaj malzemesi alıp satan işletmeler.


Tedarikçi Nedir, Ne demektir  Kendi halinde veya bir karışım içinde bir maddeyi veya bir karışımı piyasaya arz eden imalatçı, ithalatçı, alt kullanıcı veya dağıtıcı.


Tedarikçi Nedir, Ne demektir  Kendisi ambalaj üreticisi olmayıp piyasaya sürenlere ambalaj tedarik edenler ile piyasaya sürenler adına fason üretim yapanlar.


Tehlike Nedir, Ne demektir  Daha ciddi zararlılık kategorisi.


Tehlike Nedir, Ne demektir  Sağlık bakımından olumsuz etki yaratma potansiyeli bulunan, gıda ve yemdeki biyolojik, kimyasal veya fiziksel etmenler ile gıda ve yemin durum.


Tehlike özelliklerinin saptanması Nedir, Ne demektir  Bir maddenin yapısal özelliklerinden kaynaklanan kapasitesi ile oluşturabileceği olumsuz etkilerin belirlenmesi.


Tehlikeli atık Nedir, Ne demektir  02/04/2015 tarihli ve 29314 Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Yönetimi Yönetmeliği Ek-3/A’da yer alan tehlikeli özelliklerden birini ya da birden fazlasını taşıyan, ve aynı yönetmeliğin Ek-4’ünde altı haneli atık kodunun yanında yıldız (*) işareti bulunan atıklar.


Tehlikeli atık Nedir, Ne demektir  14/3/2005 tarihli ve 25755 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinde tanımlanan atıklar.


Tehlikeli atık Nedir, Ne demektir  2/4/2015 tarihli ve 29314 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Yönetimi Yönetmeliğinde tanımlanan atıklar.


Tehlikeli atık Nedir, Ne demektir  Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik, Ek IV Atık Listesinde (A) ile işaretlenmiş atıklar ile (M) ile işaretlenmiş atıklardan Ek-III/B’de yer alan eşik konsantrasyonu üzerinde bir değere sahip olan atıklar.


Tehlikeli atık Nedir, Ne demektir  Atık Yönetimi Yönetmeliğinde tanımlanan atıklar.


Tehlikeli Atık Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmelikte tehlikeli atık, atık olarak ifade edilecektir. Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin ekinde yer alan EK-IV’te (A) işareti ile gösterilmiş atıkların herhangi tehlikeli atık konsantrasyonuna bakılmaksızın tehlikeli atık sınıfına girerken, aynı listede (M) işareti ile gösterilmiş atıklar EK-III B’de verilen tehlikeliatıkların eşik konsantrasyonu üzerinde bir değere sahipse tehlikeli atıktır. Ayrıca doğal karakterleri ya da oluşmalarına neden olan aktiviteye bağlı olarak bu Yönetmeliğin ekinde yer alan EK-3 A’da veya EK-3-B’de bulunup E- 4’te verilen maddeleri içeren atıkların, Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin ekinde yer alan EK-III A’daki özelliklerden bir veya birkaçına sahip olmaları ve aynı Yönetmeliğin ekinde yer alan EK-III B’de verilen tehlikeli özellikleri göstermeleri durumunda tehlikeli atık olarak sınıflandırılan atıklar.


Tehlikeli atık Nedir, Ne demektir  Ek-3/A’da yer alan tehlikeli özelliklerden birini ya da birden fazlasını taşıyan, ek-4’te altı haneli atık kodunun yanında yıldız (*) işareti bulunan atıklar.


Tehlikeli atık Nedir, Ne demektir  Fiziksel, kimyasal ve/veya biyolojik yönden olumsuz etki yaparak ekolojik denge ile insan ve diğer canlıların doğal yapılarının bozulmasına neden olan atıklar ve bu atıklarla kirlenmiş maddeler.


Tehlikeli Atık Nedir, Ne demektir  Ünitelerden kaynaklanan, EK-2’de F grubu altında yer alan genotoksik, farmasötik ve kimyasal atıklar ile ağır metal içeren atıkları ve basınçlı kaplar.


Tehlikeli Atık Yönetim Planı Nedir, Ne demektir  Atıkların çevreyle uyumlu bir şekilde yönetimini sağlamak üzere hazırlanan kısa ve uzun vadeli program ve politikalar.


Tehlikeli Atık Yönetim Planı Nedir, Ne demektir  Atıkların çevreyle uyumlu birşekilde yönetimini sağlamak üzere hazırlanan kısa ve uzun vadeli program ve politikalar.


Tehlikeli atıklar Nedir, Ne demektir  Kimyasal atıklar ve zehirli maddeleri içeren atıklardır. Bu atıkların toplama işlemi diğer atıklardan ayrı olarak yapılmalı ve atıklar tehlikesiz hale getirilmelidir.


Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Nedir, Ne demektir  14/3/2005 tarihli ve 25755 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik.


Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Nedir, Ne demektir  27/08/1995 tarihli ve 22387 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yönetmelik.


Tehlikeli İnşaat ve Yıkıntı Atıkları Nedir, Ne demektir  İnşaat ve yıkıntı atıkları içerisinde bulunan asbest, boya, florasan ve benzeri zararlı ve tehlikeli atıklar.


Tehlikeli kimyasallar Nedir, Ne demektir  Fiziksel, kimyasal ve/veya biyolojik yönden olumsuz etki yaparak ekolojik denge ile insan ve diğer canlıların doğal yapılarının bozulmasına neden olan her türlü kimyasal madde ve ürünler.


Tehlikeli madde Nedir, Ne demektir  26/12/2008 tarihli ve 27092 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tehlikeli Maddelerin ve Müstahzarların Sınıflandırılması, Ambalajlanması ve Etiketlenmesi Hakkında Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (l) bendinde tanımlanan tehlikeli maddeler ve müstahzarlar ve 31/12/2004 tarihli ve 25687 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği 3 üncü maddesinde yer alan tehlikeli maddeler tanımına giren tüm maddeler.


Tehlikeli Madde Nedir, Ne demektir  2872 sayılı Çevre Kanununa dayanılarak hazırlanan 11/7/1993 tarih ve 21634 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tehlikeli Kimyasallar Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinde yer alan Zararlı Madde ve 31/12/2004 tarihli ve 25687 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinin 3 üncü maddesinde yer alan Tehlikeli ve Zararlı Maddeler tanımına giren tüm maddeler.


Tehlikeli madde Nedir, Ne demektir  Su çevresi için önemli risk teşkil eden zehirlilik (toksik), kalıcılık ve biyolojik birikme özelliğinde olan madde ve madde grupları.


Tehlikeli madde depoları Nedir, Ne demektir  Dolum istasyonları dışında patlayıcı, yakıcı, zehirli, radyoaktif, kendi kendine tutuşan maddelerle yanıcı sıvılar ve kolay ateş alabilen katı maddeler, fiziksel veya kimyasal niteliği bakımından yukarıdakilere benzeyen maddelerin depo edildiği, yükleme ve boşaltmaların yapıldığı tesisler.


Tehlikeli maddeler Nedir, Ne demektir  Su çevresi için önemli risk teşkil eden zehirlilik, kalıcılık ve biyolojik birikme özelliğinde olan madde ve madde grupları.


Tehlikeli maddeler Nedir, Ne demektir  Su ve çevresi için önemli risk teşkil eden ve zehirlilik, kalıcılık ve biyolojik birikme özelliğinde olan madde veya madde grupları.


Tehlikeli Maddeler Nedir, Ne demektir  Su ve çevresi için önemli risk teşkil eden, zehirlilik, kalıcılık ve biyolojik birikme özelliğinde olan madde ve madde grupları.


Tehlikeli maddeler ve müstahzarlar Nedir, Ne demektir  Patlayıcı, oksitleyici, çok kolay alevlenir, kolay alevlenir, alevlenir, çok toksik, toksik, zararlı, aşındırıcı, tahriş edici, hassaslaştırıcı, kanserojen, mutajen, üreme sistemine toksik ve çevre için tehlikeli özelliklerden en az birine sahip maddeler ve müstahzarlar.


Tehlikeli maddeler ve müstahzarlar Nedir, Ne demektir  Patlayıcı, oksitleyici, çok kolay alevlenir, kolay alevlenir, alevlenir, çok toksik, toksik, zararlı, tahriş edici, hassaslaştırıcı, kanserojen, mutajen, üreme için toksik ve çevre için tehlikeli özelliklerden en az birine sahip maddeler ve müstahzarlar.


Tehlikeli ve Zararlı Maddeler Nedir, Ne demektir  Solunum, sindirim veya deri absorpsiyonu ile akut toksisite ve uzun sürede kronik toksisite, kanserojen etki yapan biyolojik arıtmaya karsı direnç gösteren yer altı ve yüzey suları kirletmemeleri için ‘’Su kirliliği kontrol yönetmeliği’’gereği çıkartılan tebliğ uyarınca özel muamele ve bertaraf işlemleri gerektiren maddeleri ifade eder.


Tehlikesiz atık Nedir, Ne demektir  Tehlikeli atık tanımına girmeyen atıklar.


Tek kullanımlık ambalaj Nedir, Ne demektir  Kullanım sonrasında yeniden kullanıma uygun olmayan ambalajlar.


Tek Pencere Sistemi Nedir, Ne demektir  Ticaret Bakanlığı tarafından gümrüklerde, gümrük işlemlerinde ortaya çıkan zaman kaybını ve maliyetleri azaltmak için ilgili kurum ve kuruluşlar arasında entegre bir yönetim tesis eden sistem.


Tek yönlü ambalaj Nedir, Ne demektir  Kullanım sonrasında tekrar kullanıma uygun olmayan ambalajlar.


Tekne İmal ve Bakım Yeri Nedir, Ne demektir  Boy sınırlaması olmaksızın ahşap yat imalatı ile tam boyu yetmiş beş metreye kadar veya Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığınca yapılan inceleme sonucuna göre kara ve denizdeki fiziksel şartların uygun bulunması halinde yüz yirmi beş metreye kadar her türlü gemi ve su araçlarının inşa, tadilat ve bakım-onarım hizmetlerinden biri veya birkaçının yapılmasına olanak sağlayan teknik ve sosyal altyapılara sahip tesistir.


Teknik altyapı alanları Nedir, Ne demektir  Kamu veya özel sektör tarafından yapılacak elektrik, petrol ve doğalgaz iletim hatları, içme ve kullanma suyu ile yer altı ve yer üstü her türlü arıtma, kanalizasyon, atık işleme tesisleri, trafo, her türlü enerji, ulaştırma, haberleşme gibi servislerin temini için yapılan tesisler ile açık veya kapalı otopark kullanışlarına verilen genel isimdir.


Teknik inceleme komisyonu Nedir, Ne demektir  Ürün veya hizmet gruplarına ait çevre etiketi kriterlerini belirleyen, geliştiren ve ilgili kriterlere göre uygunluğunu teknik açıdan inceleyen komisyon.


Teknik İzahname Nedir, Ne demektir  bu yönetmeliğin uygulanmasına açıklık getiren, Yönetmelikte yer almayan hususları ihtiva eden Bakanlık emri.


Teknik madde Nedir, Ne demektir  Bitki koruma ürünlerinin içinde belirli oranda aktif madde olarak bulunan safiyeti yüksek madde.


Teknik rapor Nedir, Ne demektir  Madencilik faaliyetlerinde ve toprak dolgu izinlerinde izin veriliş amacına ve rehabilitasyon projesine/toprak dolgu projesine uygun çalışıldığını, cari yıl bedellerinin ödendiğini kontrol etmek amacıyla her yıl düzenlenecek rapor.


Teknolojik Seviye Nedir, Ne demektir  Sürekli işletilmesinde başarısı tecrübeyle sabit, kıyaslanabilir metotlar, düzenekler ve işletme şekilleriyle kontrolleri yapılabilen; emisyon sınırlama tedbirlerini pratikleştiren ve kullanışlı hale getiren, ileri ve ülke şartlarında uygulanabilir teknolojik metotlar, düzenekler, işletme biçimleri ve temizleme metotlarının geldiği seviye.


Tekrar kullanım Nedir, Ne demektir  Atıkların toplama ve temizleme dışında hiçbir işleme tabi tutulmadan aynı şekli ile ekonomik ömrü doluncaya kadar defalarca kullanılması.


Tekrar kullanım Nedir, Ne demektir  Yaşam döngüsü boyunca minimum sayıda rotasyon yapacak şekilde tasarlanmış ambalajın, tekrar dolum için piyasada bulunan yardımcı ürünler kullanılarak ya da kullanılmadan kendi amacı doğrultusunda tekrar doldurulduğu ya da tekrar kullanıldığı işlem.


Tekrarlanabilirlik Nedir, Ne demektir  Aynı ölçüm yöntemi, aynı gözlemci, aynı ölçme cihazı, aynı konum, aynı kullanım koşulları, aynı ölçülen büyüklüğe ait kısa zaman aralığında tekrarlanan ölçüm sonuçları arasındaki uyuşma yakınlığı.


Tekstil üreticisi Nedir, Ne demektir  Kurulu kapasitesi 10 ton kumaş/gün’ün üstünde olan ön işleme (yıkama, ağartma, pamuk parlatma işlemleri) ve iplik veya kumaş boyama yapan tesisler.


Teminat Nedir, Ne demektir  Taahhüt senedi hükümlerine uygun çalışmayı temin amacıyla alınan değer.


Teminat Nedir, Ne demektir  Tedavüldeki Türk parasını, bankalar veya katılım bankaları tarafından verilen süresiz teminat mektuplarını, Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen Devlet İç Borçlanma Senetleri ve bu senetler yerine düzenlenen belgeler.


Temiz üretim Nedir, Ne demektir  Bütünsel önleyici bir çevre stratejisinin ürün, hizmet ve üretim süreçlerine sürekli olarak uygulanması ile insanlar ve çevre üzerindeki risklerin azaltılması.


Temiz üretim planı Nedir, Ne demektir  Tesislerin her beş yılda bir hazırlayacakları; uygulamak zorunda oldukları MET uygulamalarını ve uygulamaya karar verdikleri MET’leri, temiz üretim hedeflerini ve ayrıca ana performans göstergeleri cinsinden hedeflerini uygulama takvimi ve benzeri araçlar ile birlikte beyan ettikleri, EK-4’te verilen format çerçevesinde hazırlanması gereken plan dokümanı.


Temizleme Nedir, Ne demektir  Yedinci bölümde öngörülen faaliyetler yürütülerek, risk değerlendirme yoluyla tahmin edilen insan sağlığı ve çevresel risk düzeyinin kontrol edilmesi veya azaltılması, meydana gelecek olan olumsuz etkilerin giderilmesi amacıyla bu Yönetmelik kapsamında temizlenmesi gereken kirlenmiş saha olarak tanımlanan sahalarda gerçekleştirilen iyileştirme.


Temizleme faaliyet planlama ve değerlendirme raporu Nedir, Ne demektir  Temizleme gerektiren kirlenmiş sahalar için temizleme sisteminin birinci aşaması olan temizleme faaliyet planlama ve değerlendirme aşamasında yürütülen saha temizleme düzeyi konsantrasyonu ve temizleme yöntemi belirleme çalışmalarından elde edilen bilgiler doğrultusunda, Ek-12’de verilen format kapsamında Komisyona sunulmak üzere hazırlanan ve saha sahibinin saha temizleme düzeyi konsantrasyonu ve temizleme yöntemi seçimi konusundaki değerlendirmesini içeren rapor.


Temizleme faaliyeti uygulama, izleme ve sonlandırma raporu Nedir, Ne demektir  Temizleme gerektiren kirlenmiş sahalar için temizleme sisteminin ikinci aşaması olan temizleme uygulama ve izleme aşamasında yürütülen temizleme sistemi tasarımı, inşaası, işletimi ve etkinlik izleme çalışmalarından elde edilen bilgiler doğrultusunda, Ek-13’de verilen format kapsamında Komisyona sunulmak üzere hazırlanan ve saha sahibinin uzun dönem periyodik izleme ve saha verilerine dayanarak sahadaki kirlilik düzeyinin temizleme faaliyeti sonucunda hedeflenen saha temizleme konsantrasyonuna düşürerek temizleme faaliyetinin sonlandırılması konusundaki değerlendirmesini içeren rapor.


Temizleme gerektiren kirlenmiş saha Nedir, Ne demektir  Birinci veya ikinci aşama değerlendirme sonucunda bu Yönetmelikte öngörüldüğü şekilde temizlenmesi gerektiği saptanan saha.


Temizlenmiş saha Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmelikte öngörülen süreç çerçevesinde temizleme işlemine tabi tutulmuş saha.


Temsiliyet payı Nedir, Ne demektir  Yetkilendirilecek kuruluşun temsil ettiği ambalaj miktarının, yurt içinde piyasaya sürülen toplam ambalaj miktarına oranı.


Tepe değer Nedir, Ne demektir  Verilen bir zaman aralığındaki en yüksek titreşim değeri.


Ters ozmoz (TO) Nedir, Ne demektir  Çeşitli molekül ve iyonları, basınç uygulaması ile sıvı fazdan ayırabilen membran ayırma yöntemi.


Tersane Nedir, Ne demektir  Her cins ve boyutlarda gemi ve su araçlarının inşası, bakım-onarım ve tadilatlarından biri veya birkaçının yapılmasına olanak sağlayan en az elli metre deniz cephesine sahip ve gemi inşa kapasitesi belirlenmiş, teknik ve sosyal alt yapısı, yönetim, destek, bakım, onarım ve depolama birimleri de bulunan kıyı yapılarıdır.


Tesis Nedir, Ne demektir  4 üncü maddenin birinci fıkrasının (i) bendi kapsamında üretim yapan tekstil kuruluşları.


Tesis Nedir, Ne demektir  Atmosfere emisyon veren her bir ünite veya üniteler bütününü, makineler, aletler ve diğer sabit düzenekleri, üzerinde madde depolanan, boşaltılan ve iş yapılan mülkler.


Tesis Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmelikte tanımlanan işyeri, atölye, imalathane, eğlence yeri kapsamı dışında kalan ve Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin Ek-1 ve Ek-2’sinde yer alan tesisler.


Tesis Nedir, Ne demektir  Havaya, suya veya toprağa emisyon veren her bir üniteyi; makineler, aletler veya diğer sabit düzenekleri; üzerinde madde depolanan, boşaltılan, iş yapılan mülkler.


Tesis Nedir, Ne demektir  Her türlü kırma, eleme, öğütme, kesme ve sayalama tesisleri ile işleme tesisleri kapsamında, sallantılı masa, jig, konsantratör, flotasyon, liç, kalsinasyon, bioksidasyon gibi cevher hazırlama ve zenginleştirme tesisleri, karıştırma, depolama, atık kazanma ve atık bertaraf tesisleri ile asfalt ve beton karıştırma üniteleri.


Tesis Nedir, Ne demektir  Madencilik faaliyetleri için zorunlu olan her türlü kırma, eleme, öğütme, kesme ve sayalama tesisleri ile işleme tesisleri kapsamında hazır beton ve asfalt üretimi yapılan tesisleri, sallantılı masa, jig, konsantratör, flotasyon, liç, kalsinasyon, bioksidasyon gibi cevher hazırlama ve zenginleştirme tesisleri, karıştırma, depolama, atık kazanma ve atık bertaraf tesisleri.


Tesis sahibi Nedir, Ne demektir  Aynı zamanda tesisin işletmecisi de olabilen, düzenli depolama tesisinin mülkiyetine sahip gerçek veya tüzel kişi.


Tesis sahibi Nedir, Ne demektir  Aynı zamanda tesisin işletmecisi de olabilen, tesisin mülkiyetine sahip gerçek veya tüzel kişi.


Tetkik Nedir, Ne demektir  Faaliyetlerin ve ilgili sonuçların, planlanan düzenlemelere ve bu düzenlemelerin amaçlara ulaşmak için uygun olup olmadıklarını ve bu düzenlemelerin etkin bir şekilde uygulamaya konulup konulmadıklarını belirlemek için yapılan sistematik ve tarafsız inceleme.


Tıbbi atık Nedir, Ne demektir  Enfeksiyon yapıcı atıkları, patolojik atıkları ve kesici-delici atıklar.


Tıbbi Atık Nedir, Ne demektir  Ünitelerden kaynaklanan, EK-2’de C, D ve E grupları altında yer alan enfeksiyöz, patolojik ve kesici-delici atıklar.


Tıbbi atık işleme tesisi Nedir, Ne demektir  Tıbbi atıkların bertaraf edildiği veya sterilizasyon işlemine tabi tutulduğu tesisler.


Tıbbi atık kabı, kovası veya konteyneri Nedir, Ne demektir  Tıbbi atık torbalarının veya kesici-delici atık kaplarının toplanması ve/veya taşınması için kullanılan teknik özellikleri 10 uncu ve 11 inci maddelerde belirtilen kap, kova veya konteyner.


Tıbbi atık sorumlusu Nedir, Ne demektir  Sağlık kuruluşu başhekimini, başhekimin bulunmadığı yerlerde mesul müdürünü veya yöneticisi.


Tıbbi atık torbası Nedir, Ne demektir  Tıbbi atıkların toplanması ve biriktirilmesi amacıyla kullanılan, teknik özellikleri 10 uncu maddede belirtilen torba.


Tıbbi Atık Torbası veya Kabı Nedir, Ne demektir  Tıbbi atıkların toplanması ve biriktirilmesi amacıyla kullanılan, teknik özellikleri 13 üncü maddede belirtilen, kırmızı renkli, güvenli kapatılabilir, plastik biriktirme kabı.


Tıbbi Atıklar Nedir, Ne demektir  Hastane ve benzeri sağlık kuruluşlarından kaynaklanan ve pek çok hastalığa sebep olabilen atıklardır.


Tıbbi Atıklar Sorumlusu Nedir, Ne demektir  EK-1’de belirtilen ünitelerin başhekimlerini, başhekimin bulunmadığı yerlerde mesul müdür.


Tıbbî olmayan veteriner sağlık ürünleri Nedir, Ne demektir  Hayvana uygulanmak ya da hayvan için kullanılmak amacıyla tüm üretim aşamalarından geçerek kullanıma hazır hâle getirilmiş ilaç niteliğinde olmayan ürünler.


Tip Emisyon Belgesi Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmelikte belirlenen emisyon standartlarını sağlayan yakma tesislerinin üretiminden ve satışından önce yetkili merci tarafından düzenlenen belge.


Titreşimden etkilenme sınırı Nedir, Ne demektir  Titreşimin; insan sağlığı, performansı ve konforu üzerinde oluşturduğu hareket hastalığı gibi fizyolojik ve psikolojik etkilerle yapılarda oluşturduğu hasarların başlama sınırlarındaki, titreşim ivmesi, hızı, genliği, frekansları ve etkilenme süresi gibi parametrelerle ortaya konulmuş kriterler.


Titreşimden etkilenme sınırı Nedir, Ne demektir  Titreşimin; insan sağlığı, performansı ve konforu üzerinde oluşturduğu hareket hastalığı gibi fizyolojik ve psikolojik etkilerle yapılarda, köprülerde ve diğerlerinde oluşturduğu hasarların başlama sınırlarındaki, titreşimivmesi, hızı, genliği, frekansları ve etkilenme süresi gibi parametrelerle ortaya konulmuş kriterler.


Titreşimin (yer değiştirme, hız, ivme cinsinden) rms Değeri Nedir, Ne demektir  Belirli bir zaman aralığında ölçülen titreşim değerlerinin karelerinin ortalamasının kare kökü.


Titreşimin yer değiştirme, hız, ivme cinsinden rms değeri Nedir, Ne demektir  Belirli bir zaman aralığında ölçülen titreşim değerlerinin karelerinin ortalamasının karekökü.


Tohum Bahçesi Nedir, Ne demektir  Yüksek kaliteli bol tohum üretmek üzere yetiştirilen bahçelerdir. Kuruluşlarına bağlı olarak iki tip tohum bahçeleri vardır.


Tohum meşceresi Nedir, Ne demektir  Orman ağacı ve ağaççığı türlerinde tohum üretmek amacıyla koordinatları Bakanlıkça belirlenen ve bu amaçla yönetilen alanlar.


Tohum Meşceresi Nedir, Ne demektir  Orman ağacı ve ağaççığı türlerinde tohum üretmek amacıyla koordinatları Bakanlıkça belirlenen ve bu amaçla yönetilen alanlardır.


Tohum meşceresi Nedir, Ne demektir  Orman ağacı ve ağaççığı türlerinde tohum, bitki üretim materyali üretmek amacıyla koordinatları Bakanlıkça ve Genel Müdürlükçe belirlenen ve bu amaçla yönetilen alanlar.


Tohum Plantasyonları Nedir, Ne demektir  Tohumdan elde edilen fidanlarla yetiştirilen bahçeleridir.


Toksikolog Nedir, Ne demektir  Toksikoloji konusunda yüksek lisans veya doktora yapmış kişiler.


Toplam sistem maliyeti Nedir, Ne demektir  Yatırımın finansal maliyetini, sistemin işletilmesi ve bakımını, sabit varlıklarınamortismanını, yönetim ve izleme giderlerini, vergileri, kamulaştırmayı ve sistemin finansal sürdürülebilirliğini sağlayacak özkaynak getirisini de içeren toplam değer.


Toplama Nedir, Ne demektir  Atık pil ve akümülatörlerin kota veya depozito kapsamında özelliklerine göre biriktirilmesini, ayrılmasını veya gruplandırılması.


Toplama Nedir, Ne demektir  Atıkların ayrı toplandığı yerlerden taşınması amacıyla alınması.


Toplama Nedir, Ne demektir  Atıkların biriktirildiği yerlerden alınarak atık işleme tesislerine götürülmesi amacıyla taşınması.


Toplama Nedir, Ne demektir  Taşıma amaçlı olarak atığın biriktirilmesi, ayrıştırılması ve/veya karıştırılması.


Toplama ayırma tesisi Nedir, Ne demektir  Ambalaj atıklarının toplandığı ve cinslerine göre sınıflandırılarak ayrıldığı ambalaj atığı işleme tesisi.


Toplama ayırma tesisi Nedir, Ne demektir  Fabrika, satış noktası ve benzeri üniteler içerisinde yapılan biriktirmeler hariç, ambalaj atıklarının toplandığı ve cinslerine göre sınıflandırılarak ayrıldığı tesis.


Toplama noktası Nedir, Ne demektir  Atıkların ayrı biriktirilmesi amacıyla biriktirme ekipmanlarının yerleştirildiği yerler.


Toplama-ayırma tesisi Nedir, Ne demektir  Atıkların toplandığı ve cinslerine göre sınıflandırılarak ayrıldığı atık işleme tesisi.


Toplama-Ayırma Tesisi Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmelik kapsamında yer alan değerlendirilebilir katı atıkların bir arada toplanıp cinslerine göre sınıflandırılarak geri dönüşüm tesislerine gönderilinceye kadar geçici bir süre bekletildiği tesisler.


Toplama-Ayırma Tesisi Lisansı Nedir, Ne demektir  Toplama-ayırma tesislerinin; konu ile ilgili yeterli imkanlara sahip olduğunu, çevre ve insan sağlığı açısından yeterli tedbirleri aldığını gösterir belge.


Toplayıcı Nedir, Ne demektir  Lokanta, restoran, yemek fabrikaları, otel, motel, yemekhaneler, turistik tesisler, tatil köyleri gibi yerlerden kullanılmış kızartmalık yağ toplayacak gerçek ve tüzel kişiler.


Toplu işyerleri Nedir, Ne demektir  Büyük alan kullanımı gerektiren ticari işletmeler, inşaat malzemesi, oto galeri, tarımsal üretim pazarlama, nakliyat ambarı, toptancı hali, toptan ticaret, pazarlama ve depolama alanları, tır ve kamyon parkı ve benzeri tesisler ile çevre sağlığı yönünden gerekli tedbirler alınmak kaydıyla mermer, hurda, teneke, kağıt, plastik gibi maddelerin organize bir şekilde depolanması ve işlenmesine yönelik faaliyetler ile bunlara ilişkin sosyal ve teknik altyapı tesislerinin de yer aldığı alanlardır.


Toplumun Yararlanmasına Açık Yapı Nedir, Ne demektir  Mevzuata göre tespit ya da tasdik edilmiş kural ve ücret tarifelerine uygun biçimde, getirdiği kullanımdan belirli kişi ya da topluluklara ayrıcalıklı kullanım hakkı tanımaksızın yararlanmak isteyen herkese eşit ver serbest olarak açık bulundurulan ve konut dokunulmazlığı olmayan yapıdır.


Toprak Nedir, Ne demektir  Kayaların ve organik artıkların parçalanarak ayrışması sonucu oluşan, yeryüzünü ince bir tabaka halinde kaplayan kolayca yok edilebilen yeniden üretilemeyen canlı, doğal kaynak.


Toprak Nedir, Ne demektir  Minerallerin ve organik artıkların parçalanarak ayrışması sonucu oluşan, yeryüzünü ince bir tabaka halinde kaplayan, canlı doğal bir kaynak.


Toprak dolgu bedeli Nedir, Ne demektir  Dolgu hacmi üzerinden hesaplanan bedel.


Toprak dolgu bedeli Nedir, Ne demektir  Madencilik faaliyetinin sona ermesi neticesinde idareye teslim edilen veya terk edilen doğal yapısı bozulmuş orman alanlarını rehabilite ederek ağaçlandırmaya hazır hale getirmek maksadıyla; inşaat, yıkıntı ve hafriyat atıklarının Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliğindeki şartlara uyularak dökülmesi için orman idaresince tespit edilen bedel.


Toprak dolgu projesi Nedir, Ne demektir  Madencilik faaliyetlerinin sona ermesi neticesinde idareye teslim edilen veya terk edilen doğal yapısı bozulmuş orman sayılan alanın rehabilite maksatlı orman yetiştirilmek üzere inşaat, yıkıntı ve hafriyat atıkları ile doldurularak ağaçlandırmaya hazır hale getirilmesi için dolgu öncesi ve dolgu sonrası nihai kodları gösterir çevresindeki topoğrafik yapı ile uyumlu dolgu sonrası rehabilite işlemini de içeren proje.


Toprak dolgu projesi Nedir, Ne demektir  Ormanlık alanda madencilik faaliyetlerinin sona ermesi neticesinde idareye teslim edilen veya terk edilen doğal yapısı bozulmuş maden sahalarının orman yetiştirilmek üzere doldurularak ağaçlandırmaya hazır hale getirilmesi için dolgu öncesi ve dolgu sonrası nihai kodları gösterir, çevresindeki topografik yapı ile uyumlu dolgu sonrası rehabilite işlemini de içeren proje.


Toprak Kirliliği Nedir, Ne demektir  Toprağın, insan etkinlikleri sonucu oluşan çeşitli bileşikler tarafından bulaştırılmasını takiben, toprakta yaşayan canlılar ile yetişen ve yetiştirilen bitkilere veya bu bitkilerle beslenen canlılara toksik etkide bulunacak ve zarar verecek düzeyde anormal fonksiyonda bulunmasını, toprağa eklenen kimyasal materyalin toprağın özümleme kapasitesinin üzerine çıkması, toprağın verim kapasitesinin düşmesi.


Topraksız tarım Nedir, Ne demektir  Bitki köklerinin mineral besinli bir solüsyon içinde olduğu ya da besin solüsyonu eklenmiş perlit, çakıl ya da mineral yün gibi etkisiz bir ortam içinde büyütülmesi yöntemi.


Toptancı Nedir, Ne demektir  Bitki koruma ürünlerinin, toplu olarak ve büyük miktarlarda satışını yapan izin belgesi sahibi gerçek ve tüzel kişiler ile kamu kurumları ve kamu kurumu niteliğindeki kuruluş ve birlikler.


Transformatör (trafo) Nedir, Ne demektir  Bir gerilim seviyesini başka bir gerilim seviyesine çeviren elektromekanik cihaz.


Transformatör/şalt merkezi Nedir, Ne demektir  Gerek enterkonnekte şebekeden alınan enerjiyi daha küçük seviyeli iletim şebekelerine, gerekse iletilerek dağıtım bölgesine taşınan enerjiyi seçilmiş dağıtım gerilimi seviyesine dönüştüren transformatör merkezleri.


Transit Nedir, Ne demektir  Serbest dolaşımda bulunmayan bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelerin Türkiye Gümrük Bölgesi üzerinden geçerek yabancı bir ülkeden yabancı bir ülkeye geçişi.


Transit Nedir, Ne demektir  Serbest dolaşımda bulunmayan bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelerin Türkiye Gümrük Bölgesi üzerinden geçerek yabancı bir ülkeden yabancı bir ülkeye, yabancı bir ülkeden Türkiye’ye, Türkiye’den yabancı bir ülkeye, bir iç gümrükten diğer bir iç gümrüğe sevki.


Transit Nedir, Ne demektir  Serbest dolaşımda bulunmayan canlı hayvan ve ürünlerin Türkiye Gümrük Bölgesi üzerinden geçerek yabancı bir ülkeden yabancı bir ülkeye, yabancı bir ülkeden Türkiye’ye, Türkiye’den yabancı bir ülkeye, bir iç gümrükten diğer bir iç gümrüğe sevki.


Transit Devlet Nedir, Ne demektir  Atıkların sınırlar ötesi hareketi sırasında transit geçtiği veya geçmesini planlandığı devlet.


Trofe Nedir, Ne demektir  Av ve yaban hayvanının boynuz, post, diş ve benzeri hatıra değeri taşıyan parçaları.


Trofe Nedir, Ne demektir  Yaban hayvanının boynuz, diş, post ve benzeri hatıra değeri taşıyan parçalar.


Trofe Nedir, Ne demektir  Yaban hayvanının boynuz, diş, post ve benzeri hatıra değeri taşıyan parçaları.


TSE Nedir, Ne demektir  Türk Standartları Enstitüsü.


Turba Nedir, Ne demektir  Oksijensiz ve suya doygun ortamlarda çökelerek birikmiş ve kısmen ayrışmış organik ve inorganik materyallerden oluşan karışım.


Tüketici Nedir, Ne demektir  Ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket eden gerçek veya tüzel kişi.


Tür Nedir, Ne demektir  Birbirleriyle çiftleşebilen ve üreme yeteneğine sahip verimli döller verebilen populasyonlar.


Tür Nedir, Ne demektir  Ortak özellikler taşıyan ve kendi aralarında döllenerek üreyebilen akraba canlıları içeren biyolojik grup.


TÜRKAK Nedir, Ne demektir  Türk Akreditasyon Kurumu.


Türkiye Gümrük Bölgesi Nedir, Ne demektir  Türkiye Cumhuriyetinin karasularını, iç suları ve hava sahasını da kapsayan Türkiye Cumhuriyeti toprakları.


Türkiye gümrük bölgesi Nedir, Ne demektir  Türkiye Cumhuriyetinin, karasularını, ülke içi deniz sularını ve hava sahasını da kapsayan Türkiye Cumhuriyeti toprakları.


Türkiye ortalama elektrik toptan satış fiyatı Nedir, Ne demektir  Yılı içerisinde ülkede uygulanan ve EPDK tarafından hesap edilen elektrik toptan satış fiyatlarının ortalaması.


Türün Kaynağı Nedir, Ne demektir  Bir türün elde edildiği ilk kaynak.


Ulaşım ana planı Nedir, Ne demektir  Şehrin mekânsal, sosyal ve ekonomik özelliklerine göre ulaşım ihtiyaç ve talepleri ile sürdürülebilir gelişmeyi dikkate alarak; şehir ve yakın çevresinin ulaşım sistemini, ulaşım ağını, standart ve kapasiteleri ile ulaşımın türlere dağılımını, kara, deniz ve hava ulaşımı ve bu ulaşım türlerinin birbirleriyle entegrasyonu, bu türlere ait transfer noktalarını, depolama ve aktarma merkezlerini, ticari yük koridorlarını ve toplu taşıma güzergâhları ile gerektiğinde otopark, bisiklet ve yaya yolları, erişilebilirlik ve trafik konularında gereken ayrıntıları belirleyen, toplu taşımaya ağırlık veren ve öncelikli kılan, kısa ve uzun dönemde ulaşım türlerine ait sorunlara çözüm önerilerini ortaya koyan, gerektiğinde şehrin üst ve alt kademe planları ile eşgüdümlü olarak hazırlanabilen, plan paftası ve raporuyla bir bütün olan plan.


Ultrafiltrasyon (UF) Nedir, Ne demektir  Moleküler ağırlıkları 1000-1000000 Da arasındaki maddeleri sıvıdan ayıran membran ayırma yöntemi.


Ulusal atık taşıma formu (UATF) Nedir, Ne demektir  Atığın bulunduğu yerden atık işleme tesisine kadar taşıma işlemlerinde kullanılan, kayıt ve beyanları içeren form.


Ulusal atık taşıma formu (UATF) Nedir, Ne demektir  Atık Yönetimi Yönetmeliğinde tanımlanan form.


Ulusal Atık Taşıma Formu Nedir, Ne demektir  Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinin Ek-9B’sinde bulunan formlar.


Ulusal Atık Taşıma Formu Nedir, Ne demektir  Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinin ekinde bulunan taşıma formları.


Ulusal komisyon Nedir, Ne demektir  31 inci madde ile teşkil edilen Ulusal Sulak Alan Komisyonu.


Ulusal öneme haiz sulak alan Nedir, Ne demektir  Sözleşmenin Taraflar Toplantısında kabul edilen "Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alan Kriterleri"nden en az birine sahip olan sulak alanlar.


Ulusal Öneme Haiz Sulak Alanlar Nedir, Ne demektir  Bir sulak alan flora ve faunanın özellikleri ile kalitesinde dolayı bir bölgenin ekolojik ve genetik çeşitliliğini sürdürebilmek için özel bir değere sahip olduğu alanlardır.


Uluslararası Biyotehlike Amblemi Nedir, Ne demektir  Tıbbi atık torbaları veya kapları ile kesici-delici atık kapları, bunların taşınmasında kullanılan konteyner ve araçlar ile geçici depolama birimlerinin üzerlerinde bulundurulması gereken ve bir örneği EK-3’de verilen amblem.


Uluslararası biyotehlike amblemi Nedir, Ne demektir  Tıbbi atık torbası, kabı, kovası veya konteyneri ile kesici-delici atık kapları, bunların taşınmasında kullanılan araçlar ile geçici depolama birimlerinin üzerlerinde bulunması gereken ve bir örneği Ek-2’de yer alan amblem.


Uluslararası öneme sahip sulak alan kriteri Nedir, Ne demektir  Ramsar Sözleşmesince belirlenen dokuz adet kriter.


UN RTDG Nedir, Ne demektir  Tehlikeli Malların Taşınmasına Dair Birleşmiş Milletler Tavsiyeleri.


Uyarı kelimesi Nedir, Ne demektir  Potansiyel bir zararlılığa karşı uyarmak üzere; 1) Dikkat: Daha az ciddiyetteki zararlılık kategorisini, 2) Tehlike: Daha ciddi zararlılık kategorisi.


Uygulama Nedir, Ne demektir  Zirai mücadelede kullanılan bitki koruma ürünleri ile tarla, bahçe veya bağda zararlı organizmalara karşı yapılan mücadele.


Uygulama alanları Nedir, Ne demektir  Bu Kanunun uygulanması bakımından, Türkiye'nin iç suları, karasuları, kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölgesinden oluşan deniz yetki alanlarını ve bu Kanunda öngörülen acil durumlarda, bu durumlara müdahale ve zararların tazmini amaçlarıyla sınırlı kalmak kaydıyla, Müsteşarlığın, Bakanlık, Dışişleri Bakanlığı ve ilgili diğer kamu kurum ve kuruluşlarının görüşlerini alarak vereceği karara bağlı olarak karasularının ötesindeki açık deniz alanları.


Uygulama imar planı Nedir, Ne demektir  Nazım imar planı ilke ve esaslarına uygun olarak yörenin koşulları ve planlama alanının genel özellikleri, yapının kullanım amacı ve ihtiyacı, erişilebilirlik, sürdürülebilirlik ve çevreye etkisi dikkate alınarak; yapılaşmaya ilişkin yapı adaları, kullanımları, yapı nizamı, bina yüksekliği, taban alanı katsayısı, kat alanı kat sayısı veya emsal, yapı yaklaşma mesafesi, ön cephe hattı, ifraz hattı, kademe hattı, ada ayrım çizgisi, taşıt, yaya ve bisiklet yolları, ulaşım ilişkileri, parkları, meydanları, kentsel, sosyal ve teknik altyapı alanlarını, gerektiğinde; parsel büyüklükleri, parsel cephesi ve derinliği, arka cephe hattı, yol kotu ve bu kotun altındaki kat adedi, bağımsız bölüm sayısı gibi yapılaşma ve uygulamaya ilişkin kararları, uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren ve varsa kadastral durumu işlenmiş olarak 1/1.000 ölçekte onaylı halihazır haritalar üzerinde, plan notları ve ayrıntılı raporuyla bir bütün olarak hazırlanan plan.


Uygun bedel Nedir, Ne demektir  Tahmin edilen bedelden aşağı olmamak üzere, teklif edilen bedellerin en yükseği.


Uygunluk belgesi Nedir, Ne demektir  Organik sertifikaya sahip olmayan ancak bu Yönetmeliğin Ek-1’inde yer alan Organik Tarımda Kullanılacak Gübreler, Toprak İyileştiriciler ve Besin Maddeleri (Deniz yosunu üretimi dâhil) ile Ek-2’sinde yer alan Bitki Koruma Maddelerinin müteşebbis tarafından kullanılmasının uygun olduğunu gösteren belge.


Uygunluk yazısı Nedir, Ne demektir  Genel Müdürlük tarafından bitki koruma ürünü veya bitki koruma ürünü imalatında kullanılan hammaddenin ithalatına izin verildiğini belirten yazı.


Uygunsuzluk Nedir, Ne demektir  Çevre mevzuatında belirtilen yükümlülüklerin yerine getirilmemesi.


Uygunsuzluk yazısı Nedir, Ne demektir  Genel Müdürlük tarafından bitki koruma ürünü veya bitki koruma ürünü imalatında kullanılan hammaddenin ithalatına izin verilmediğini belirten yazı.


Uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi (UEVÇB) Nedir, Ne demektir  Her bir piyasa katılımcısına ilişkin uzlaştırma hesaplamalarının yapılabilmesi amacıyla, piyasa katılımcıları tarafından tanımlanarak PYS aracılığıyla kaydı yapılan aktif elektrik enerjisi üreten ya da tüketen birimler.


Uzun Devreli Gelişme Planı Nedir, Ne demektir  Milli parklar, doğa parkları, doğayı koruma alanları, sulak alanlar gibi korunan alanın sahip olduğu özellik ve nitelikleri göz önünde tutarak kaynak değerlerinin korunması, geliştirilmesi ve uzun dönemde sürdürülebilirliğinin sağlanması için teknik, sosyal, ekonomik, eylem ve yönetim modellerinin belirlendiği, ilişkilerin kurulduğu, bölgelemeye dayalı ekosistem yaklaşımlı plan.


Uzun devreli gelişme planı Nedir, Ne demektir  Milli parklar, tabiat parkları, tabiatı koruma alanları, sulak alanlar gibi korunan alanın sahip olduğu özellik ve nitelikleri göz önünde tutarak kaynak değerlerinin korunması, geliştirilmesi ve uzun dönemde sürdürülebilirliğinin sağlanması için teknik, sosyal, ekonomik, eylem ve yönetim modellerinin belirlendiği, ilişkilerin kurulduğu, bölgelemeye dayalı ekosistem yaklaşımlı plan.


Uzun Mesafeli Koruma Alanı Nedir, Ne demektir  Jeolojik Tabanlı Mutlak Koruma Alanları ile Kaynak Koruma Alanı dışında Orta Mesafeli Koruma Alanı sınırından itibaren havza sınırına kadar olan alan.


Uzun Mesafeli Koruma Alanı Nedir, Ne demektir  Orta mesafeli koruma alanı üst sınırından başlamak üzere su toplama havzasının sonuna kadar uzanan yatay karasal alandır.


Uzun Vadeli Değer (UVD) Nedir, Ne demektir  Yapılan bütün ölçüm sonuçlarının aritmetik ortalaması olan değer.


Uzun Vadeli Sınır Değer (UVS) Nedir, Ne demektir  Yapılan bütün ölçüm sonuçlarının aritmetik ortalaması olan, Ek-2 Tablo 2.2 de verilen değeri aşmaması gereken değer.


Uzun Vadeli Sınır Değer (UVS) Nedir, Ne demektir  Yapılan bütün ölçüm sonuçlarının aritmetik ortalaması olan, Ek-2 Tablo 2.2de belirtilen aşılmaması gereken değer.


Ücret Nedir, Ne demektir  26/5/1981 tarihli ve 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun Mükerrer 44 üncü maddesi hükmü gereği çevre temizlik vergisi ile aynı Kanunun 87 nci maddesi uyarınca kanalizasyon harcamalarına katılma payı ve 2560 sayılı Kanunun 13 üncü maddesi uyarınca alınan kullanılmış suları uzaklaştırma bedelini de içerecek şekilde; atıksu ve evsel katı atık ile ilgili verilen tüm hizmetler karşılığında tam maliyet esaslı tarifeye göre belirlenen toplam sistem maliyetini karşılamak üzere evsel katı atık ve atıksu hizmetlerinden yararlananlar tarafından ödenmesi gereken parasal değer.


ÜFE Nedir, Ne demektir  Türkiye İstatistik Kurumu tarafından belirlenen üretici fiyat endeksi.


ÜFE Nedir, Ne demektir  Türkiye İstatistik Kurumu tarafından bir önceki yılın aynı ayına göre açıklanan yıllık üretici fiyat endeksi.


Ünite Nedir, Ne demektir  EK-1’de yer alan ve faaliyetleri sonucu EK-2’de belirtilen atıkları üreten kişi, kurum ve kuruluşlar.


Ünite İçi Taşıma Nedir, Ne demektir  Atıkların üretildiği yerlerden uygun taşıma araçları ile alınarak geçici depolama birimlerine götürülmesi işlemi.


Üreme ürünleri Nedir, Ne demektir  Hayvanların üremesinde kullanılan sperma, ovum, embriyo ve kuluçkalık yumurta.


Üretici Nedir, Ne demektir  6/3/2011 tarihli ve 27866 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Mesafeli Sözleşmelere Dair Yönetmelik kapsamındaki mesafeli sözleşmeler ile yapılan satışlar da dâhil olmak üzere, satış yöntemine bağlı olmaksızın; 1) Kendi markasıyla ürün üreten ve satan, 2) Kendi markasıyla başka tedarikçiler tarafından üretilen ürünleri satan, 3) Ticari amaçlarla ürün ithal eden gerçek ve/veya tüzel kişiler.


Üretici Nedir, Ne demektir  Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin ekinde yer alan EK-IV’te sıralanan faaliyetler sırasında tehlikeliatık üreten gerçek ve tüzel kişiler, atığı üretenin bilinmemesi durumunda ise bu atıkları zilyetliğinde veya mülkiyetinde bulunduran gerçek ve tüzel kişiler.


Üretici Nedir, Ne demektir  Bir aerosol kap veya kap grubunu üreten, imal eden, ıslah eden, veya aerosol kaba adını, ticari markasını veya ayırt edici işaretini koymak suretiyle kendini üretici olarak tanıtan gerçek veya tüzel kişiyi; üreticinin Türkiye dışında olması halinde, üretici tarafından yetkilendirilen temsilciyi ve/veya ithalatçıyı; ayrıca, aerosol kabın tedarik zincirinde yer alan ve faaliyetleri kabın güvenliğine ilişkin özelliklerini etkileyen gerçek veya tüzel kişi.


Üretici Nedir, Ne demektir  Bir ürünü üreten, imal eden, ıslah eden veya ürüne adını, ticari markasını veya ayırt edici işaretini koymak suretiyle kendini üretici olarak tanıtan, üreticinin ülke dışında olması halinde, üretici tarafından yetkilendirilen temsilciyi ve/veya ithalatçıyı; ayrıca, ürünün tedarik zincirinde yer alan ve faaliyetleri ürünün güvenliğine ilişkin özelliklerini etkileyen gerçek veya tüzel kişi.


Üretici Nedir, Ne demektir  Faaliyetleri sonucu atık oluşumuna neden olan kişi ve/veya atığın bileşiminde veya yapısında bir değişikliğe neden olacak ön işleme, karıştırma veya diğer işlemleri yapan herhangi bir gerçek veya tüzel kişi.


Üretici Nedir, Ne demektir  Faaliyetleri süresince atık oluşumuna sebep olan kişi veya kuruluşlar.


Üretici Nedir, Ne demektir  Kimyasal element ve/veya bileşiklerini veya bunların karışım ve/veya çözeltilerini kullanarak, herhangi bir yöntemle, herhangi bir formda tehlikeli madde ve müstahzar hazırlayan ve/veya hazırlatan, bunlara ticari adını veya markasını veren gerçek veya tüzel kişiler.


Üretici Nedir, Ne demektir  Pil veya akümülatör üreten, imal eden, ürüne adını, ticaret markası veya ayırt edici işaretini koymak suretiyle kendini üretici olarak tanıtan gerçek ve tüzel kişiyi, üreticinin Türkiye dışında olması halinde ithalatçıyı; ayrıca ürünün tedarik zincirinde yer alan, faaliyetleri ürünün güvenliğine ilişkin özelliklerini etkileyen gerçek ve tüzel kişi.


Üretici firma Nedir, Ne demektir  Bitki koruma ürününün veya bitki koruma ürünü imalatında kullanılan hammaddenin üretimini yapan firma.


Üretilen Hayvan Nedir, Ne demektir  Kontrollü bir çevrede yetiştirilen hayvanlardan elde edilen F1, F2, F3, F4 ve F… şeklinde bir birini takip eden diğer döller.


Üretim birimi Nedir, Ne demektir  Üretimde kullanılan, arazi parselleri, otlaklar, gezinti alanları, hayvan barınakları, su ürünleri üretim yerleri ve sistemleri, tarımsal ürünler ile hammaddeler ve girdilerin depolanması için kullanılacak tesisler.


Üretim döngüsü Nedir, Ne demektir  Su ürünleri yetiştiriciliğinde, yetiştirilen türün yaşam aşamasının en başından ürün alınmasına kadarki yaşam süresi.


Üretim Prosesi Nedir, Ne demektir  Yakıtın ham madde ile birlikte muamele gördüğü veya yakıttan elde edilen enerjinin hammaddeyi veya ürünü kurutma, kavurma ve benzeri işlemlerde kullanıldığı ve bacasından proses kaynaklı baca gazı emisyonlarının ve yanma gazlarının birlikte çıktığı veya sadece proses kaynaklı baca gazı emisyonlarının çıktığı tesisler.


Üretim tesisi Nedir, Ne demektir  Bitki koruma ürünü teknik maddesi veya formülasyon imalatı yapılan yer.


Üretim yeri Nedir, Ne demektir  Bir bitki koruma ürününün ve/veya teknik maddesinin gizli reçete, spesifikasyon ve üretim metoduna göre üretildiği yer.


Üretim, işleme ve dağıtımın aşamaları Nedir, Ne demektir  İthalat ve birincil üretim dahil, ürünün üretim, işleme, depolama, nakliye, nihai tüketiciye satışı veya arzını içeren herhangi bir aşama.


Üretkenlik (prodüktivite) Nedir, Ne demektir  Brüt (gros) birincil üretkenlik, deniz ve göl gibi su kütlelerinde anorganik karbonun birim zaman ve yüzey alanı başına organik ürünlere dönüştürülerek, organizma bünyesine alınan miktarını; net birincil üretkenlik ise iç solunum ve diğer enerji kayıpları düşüldükten sonra kalan birincil üretkenlik miktarı.


Üretme İstasyonu Nedir, Ne demektir  Av ve yaban hayvanlarının suni yöntemlerle üretildikleri yerler.


Üretme istasyonu Nedir, Ne demektir  Av ve yaban hayvanlarının üretildikleri tesisler.


Üretme yeri Nedir, Ne demektir  Av ve yaban hayvanlarının tabii olarak üretildikleri yerler.


Üretmek Nedir, Ne demektir  Ürün elde etmek, işlemek, üretim amacıyla tüketmek ve diğer kullanımları, ithalat ve diğer amaçlı nakliyatlar.


Ürün Nedir, Ne demektir  Atığın işlenmesi sonucunda elde edilen ve kullanım amacına uygun olarak belirli kriterleri sağlayan madde.


Ürün Nedir, Ne demektir  Atık yağların işlenmesi ve çeşitli katkılarla karıştırılması sonucu oluşan ve standardı olan nihai madde.


Ürün Nedir, Ne demektir  Bitki, bitkisel ürün, gıda, gıda ile temas eden madde ve malzemeler, yem, hayvansal ürün, veteriner sağlık ürünü, bitki koruma ürünü ile ziraî mücadele alet ve makineleri ile ahşap ambalaj malzemesi.


Ürün Nedir, Ne demektir  Piyasaya arz edilen veya arz edilmesi hedeflenen mallar.


Ürün Nedir, Ne demektir  Ülkemiz doğasında bulunan ve dışarıdan gelen cansız av ve yaban hayvanları, bunların et, tüy, kemik, trofe ve benzeri kolayca tanınabilir herhangi bir parçası yada türevi ile bu hayvanlardan elde edilen yumurta ve tahnitler.


Ürün biriktirme alanı Nedir, Ne demektir  Ürünün tesiste bekletildiği yer.


Ürün veya hizmet grubu Nedir, Ne demektir  Aynı amaca hizmet eden ve kullanım açısından aynı olan veya benzer fonksiyonel özellikleri olan ve tüketici tarafından benzer olarak algılanan ürün veya hizmetler grubu.


Ürün veya hizmet grubu kriteri Nedir, Ne demektir  Çevre etiket sistemine dahil olan ürün veya hizmet grupları için nihai olarak Bakanlık tarafından belirlenen çevre etiketi alma şartları.


Üst toprak Nedir, Ne demektir  Yüzeydeki veya yüzeye yakın olan verimli toprak tabakası.


Verimlilik Nedir, Ne demektir  h ile ifade edilen gaz türbininin ISO temel yük şartlarında yüzde olarak belirtilen verimliliği.


Verimlilik Nedir, Ne demektir  Yakma tesisinden elde edilen kullanılabilir ısı miktarının (ısıtma ısısı) yakma tesisine yüklenen yakıtın toplam ısı miktarına oranı.


Veteriner biyolojik ürünleri Nedir, Ne demektir  Hayvanlarda aktif veya pasif bağışıklık oluşturmak, bağışıklığın seviyesini ölçmek veya hastalık teşhisi için hazırlanmış aşı, serum gibi ürünler ile teşhis kitleri.


Veteriner ecza deposu Nedir, Ne demektir  Sadece veteriner sağlık ürünlerinin toptan satışının yapıldığı, eczacı veya veteriner hekim sorumluluğunda faaliyet gösteren ecza depoları.


Veteriner sağlık sertifikası Nedir, Ne demektir  Hayvan ve hayvansal ürünlerin bu Kanunda belirlenen sağlık şartlarına uygun olduğunu gösteren, resmi veteriner hekim tarafından düzenlenen belge.


Veteriner sağlık ürünleri Nedir, Ne demektir  Veteriner tıbbî ürünleri ve tıbbî olmayan veteriner ürünleri.


Veteriner tıbbi ürün Nedir, Ne demektir  Hayvana uygulanmak ya da hayvan için kullanılmak amacıyla tüm üretim aşamalarından geçerek kullanıma hazır hâle getirilmiş etkin madde ihtiva eden ürünleri ve veteriner biyolojik ürünleri.


Veteriner tıbbî ürünleri Nedir, Ne demektir  Hayvana uygulanmak ya da hayvan için kullanılmak amacıyla tüm üretim aşamalarından geçerek kullanıma hazır hâle getirilmiş etkin madde ihtiva eden ürünleri ve veteriner biyolojik ürünler.


Vibrasyon Nedir, Ne demektir  Genellikle katı ortamlarda yayılan ve dokunma duygusu ile hissedilen alçak frekanslı ve yüksek genlikli mekanik titreşimlerdir.


Vibrasyondan Etkilenme Sınırı Nedir, Ne demektir  Vibrasyonun insan sağlığı, performansı ve konforu üzerinde oluşturduğu hareket hastalığı gibi fizyolojik ve psikolojik etkilerle yapılarda hasarların başlama sınırlarıdır ki, vibrasyonun hızı, ivmesi, genliği, frekansları veya süresi ile ortaya konulmuş kriterlerdir.


WHO Nedir, Ne demektir  Birleşmiş Milletler Dünya Sağlık Örgütü.


WHO Nedir, Ne demektir  Dünya Sağlık Örgütü.


Yaban Hayatı Geliştirme Sahası Nedir, Ne demektir  4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu’na göre; av ve yaban hayvanlarının ve yaban hayatının korunduğu, geliştirildiği, av hayvanlarının yerleştirildiği, yaşama ortamını iyileştirici önlemlerin alındığı ve gerektiğinde özel avlanma planı çerçevesinde avlanmanın yapılabildiği sahalardır.


Yaban hayatı geliştirme sahası Nedir, Ne demektir  Av ve yaban hayvanlarının ve yaban hayatının korunduğu, geliştirildiği, av hayvanlarının yerleştirildiği, yaşama ortamını iyileştirici önlemlerin alındığı ve gerektiğinde özel avlanma planı çerçevesinde avlanmanın yapılabildiği sahalar.


Yaban hayatı geliştirme sahası Nedir, Ne demektir  Av ve yaban hayvanlarının ve yaban hayatının korunduğu, geliştirildiği, av hayvanlarının yerleştirildiği, yaşama ortamını iyileştirici tedbirlerin alındığı ve gerektiğinde özel avlanma planı çerçevesinde avlanmanın yapılabildiği sahalar.


Yaban Hayatı Geliştirme Sahası Nedir, Ne demektir  Av ve yaban hayvanlarının ve yaban hayatının korunduğu, geliştirildiği, av hayvanlarının yerleştirildiği, yaşama ortamını iyileştirici tedbirlerin alındığı ve gerektiğinde özel avlanma planı çerçevesinde avlanmanın yapılabildiği sahalar.


Yaban Hayatı Koruma Sahası Nedir, Ne demektir  4915 Sayılı Kara Avcılığı Kanunu’na göre; Yaban hayatı değerlerine sahip, korunması gerekli yaşam ortamlarının bitki ve hayvan türleri ile birlikte mutlak olarak korunduğu ve devamlılığının sağlandığı sahalardır.


Yaban hayatı koruma sahası Nedir, Ne demektir  Yaban hayatı değerlerine sahip, korunması gerekli yaşam ortamlarının bitki ve hayvan türleri ile birlikte mutlak olarak korunduğu ve devamlılığının sağlandığı sahalar.


Yaban Hayatı Koruma Sahası Nedir, Ne demektir  Yaban hayatı değerlerine sahip, korunması gerekli yaşam ortamlarının bitki ve hayvan türleri ile birlikte mutlak olarak korunduğu ve devamlılığının sağlandığı sahalar.


Yaban Hayatı Yönetim ve Gelişme Planı Nedir, Ne demektir  Av ve yaban hayvanları ile yaşama alanlarının tüm yaban hayatı ve ekosistem kaynak değerlerinin korunması, iyileştirilmesi, kullanımı ve yönetimi için bu sahaların strateji ve yönetim alt planlarını ve kurumlar arası koordinasyon esaslarını belirleyen 1/25000 ölçekli bir plan.


Yaban hayvanı Nedir, Ne demektir  Sadece suda yaşayan memeliler dışında kalan ve Bakanlıkça belirlenen bütün memeliler, kuşlar ve sürüngenler.


Yaban hayvanı Nedir, Ne demektir  Sadece suda yaşayan memeliler dışında kalan ve Bakanlıkça belirlenen bütün memelileri, kuşları ve sürüngenler.


Yaban Hayvanı Nedir, Ne demektir  Sadece suda yaşayan memeliler dışında kalan ve Bakanlıkça belirlenen bütün memelileri, kuşları ve sürüngenler.


Yabancı tür Nedir, Ne demektir  Bir sulak alan ekosistemine sonradan katılan tür.


Yabancı Tür Nedir, Ne demektir  Ülkemiz doğasında bulunmayıp, dışarıdan gelen veya getirilen türler.


Yabani hayvan Nedir, Ne demektir  Doğada serbest yaşayan evcilleştirilmemiş ve kültüre alınmamış omurgalı ve omurgasız hayvanlar.


Yağ Nedir, Ne demektir  Orijinal kullanım amacına uygun olarak piyasaya arz edilen, mineral/sentetik esaslı ve/veya gerekli ilaveleri içeren yağlama ürünleri.


Yağ Üreticisi Nedir, Ne demektir  Orijinal kullanım amacına uygun olarak yağ üreten (rafineri hariç) ve/veya ithal eden veya atık yağları işleyerek ulusal ve uluslararası standart ve şartnamelere uygun baz yağ veya petrol ürünlerine dönüştürebilen tesisleri işleten gerçek ve tüzel kişiler.


Yağlı Toprak Nedir, Ne demektir  Yemeklik bitkisel yağ rafinasyonu sonucu ortaya çıkan yağlı topraklar.


Yağmur suyu kanalı Nedir, Ne demektir  Ayrık sistem kanalizasyon yapılarında yağış suları, yüzeysel sular, drenaj sularını taşıyan kanallar.


Yakıt Nedir, Ne demektir  Sanayi ve enerji üretim tesislerinin yakma sistemlerini, ateşlemeye yarayan katı, sıvı veya gaz halindeki yanıcı maddeler.


Yaklaşma avı Nedir, Ne demektir  Görünen av hayvanına, gizlenerek atış mesafesine kadar yaklaşmakla yapılan av şekli.


Yakma Nedir, Ne demektir  Atık yağların lisanslı tehlikeli atık yakma tesislerinde Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda zararsız hale getirilmesi.


Yakma Isıl Gücü/Isıl Güç/Yakıt Isıl Gücü/Anma Isıl Gücü Nedir, Ne demektir  Bir yakma tesisinde birim zamanda yakılan yakıt miktarının yakıt alt ısıl değeriyle çarpılması sonucu bulunan KW, MW birimleri ile ifade edilen asıl güç değeri.


Yakma Tesisi Nedir, Ne demektir  Ortaya çıkan yanma ısısını yeniden kazanabilen veya kazanamayan ve atıkların termal arıtımına adanmış olan her türlü sabit veya seyyar teknik birim veya ekipman (atıkların oksitlenme yoluyla yakılmasının yanısıra piroliz, gaz haline getirme veya plazma işlemleri gibi diğer termal arıtma işlemleri dahil)


Yakma Tesisi Nedir, Ne demektir  Yakıtın yakılması sonucunda, yakıt içeriğinde bulunan kimyasal enerjinin ısı enerjisine dönüştürülerek yararlanıldığı, buhar kazanı ve kızgın yağ kazanı, termik santral kazanı, gaz türbini, gaz motoru gibi sıcak su, buhar ve benzeri üreterek enerji sağlayan tesisler.


Yakma Tesisi Nedir, Ne demektir  Yakıtları okside ederek oluşan ısının kullanıldığı teknik ekipman.


Yakma Tesisleri Nedir, Ne demektir  Yakıtların yakılmasıyla ısı elde edilen soba, kombi, kat kaloriferi, kazan ve brölür ünitesi gibi tesisleri (Yakıtın yandığı yer ile bu yere bağlı parçalar ve atık gaz tertibatları yakma tesisine dahildir)


Yalıtım göstergesi Nedir, Ne demektir  Yapı elemanlarının frekanslara göre değişen ses yalıtım performanslarını tek bir sayı ile ifade etmeye yarayan değerlendirme birimleri.


Yanıltıcı, korkutucu ve ürkütücü ses yayan elektronik alet ve cihazlar Nedir, Ne demektir  Elektromanyetik dalgalarla-avın duyabileceği dalga boyunda-çıkardığı sesle avı korkutan ve ürküten veya avın sinmesine, kaçamamasına neden olan aletler.


Yanma Kaybı Nedir, Ne demektir  Arıtma çamuru veya kompostun kurutulduktan sonra kül fırınında 775 °C’de üç saat süre ile yakılması sonucu yanan veya kaybolan madde miktarı.


Yapı bileşeni Nedir, Ne demektir  Yapı elemanları üzerinde yer alan, farklı malzeme ve yapıya sahip kapı, pencere, cam havalandırma ünitesi, kanal açılışları, panjurlar gibi tamamlayıcı elemanlar.


Yapı elemanı Nedir, Ne demektir  Bina kabuğunu oluşturan, üzerinde pencere ve kapı gibi yapı bileşenlerini de kapsayan dış duvarlar, giydirme cepheler, çatı ve bina içinde taşıyıcı olan veya olmayan yatay ve düşey bölme elemanlarının tümü.


Yarı otomatik tüfek Nedir, Ne demektir  Halk arasında otomatik tabir edilen, namludaki fişek veya merminin patlamasını takiben otomatik şarjlı, tek-tek mükerrer atışlı yivli veya yivsiz tüfekler.


Yasa dışı avlanma (usulsüz avlanma) Nedir, Ne demektir  4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu ve Merkez Av Komisyonunca korunan veya avına izin verilen yaban hayvanı türlerini; izin verilen yerler, belirlenen zamanlar, miktarlar dışında ve/veya zehirleyerek, tuzak ve kapan kurarak veya men edilen diğer usullerle canlı veya ölü ele geçirmeye çalışmayı veya ele geçirme.


Yasa dışı avlanma Nedir, Ne demektir  Bu Kanun kapsamında korunan veya avına izin verilen yaban hayvanı türlerini; izin verilen yerler, belirlenen zamanlar, miktarlar dışında ve/veya zehirleyerek, tuzak ve kapan kurarak veya men edilen diğer usullerle canlı veya ölü ele geçirmeye çalışmayı veya ele geçirme.


Yasadışı Trafik Nedir, Ne demektir  Atıkların 47 nci maddede belirtildiği şekilde sınırlar ötesi hareketi.


Yaşam döngüsü Nedir, Ne demektir  Ürünün ham madde aşamasından bertarafına kadar birbirini izleyen ve birbirine bağlı olan süreçleri.


Yaşama ortamı Nedir, Ne demektir  Bir hayvanın veya hayvan topluluğunun doğal olarak yaşadığı yer.


Yat Limanı Nedir, Ne demektir  Yatlara güvenli bir bağlama ve her yata doğrudan yürüyerek çıkılmasına olanak sağlayan, yeterli derinlikte su bulunan ve yatlara teknik ve sosyal altyapı, yönetim, destek, konaklama, bakım ve onarım hizmetlerini sunan, rüzgâr ve deniz tesirlerinden korunmuş, işletme izin belgesi almış, turizm işletmesi belgeli kıyı yapılarıdır. Yat limanlarında konaklama tesisi yapılması halinde, bu tesislerin yükseklikleri 6.50 metreyi (2 kat) ve emsali toplam emsalin %20’sini geçmeyecek şekilde yapılaşma koşulları imar planı kararı ile belirlenir. Yat limanlarında tüm üst yapılarda kot, her binanın köşe kotlarının aritmetik ortalaması alınarak bulunur.


YEK Destekleme Mekanizması (YEKDEM) Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmelik kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim faaliyeti gösteren üretim lisansı sahibi tüzel kişilerin bizzat ve LÜY kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarından üretim yapan kişilerin bölgelerinde bulundukları görevli tedarik şirketleri aracılığıyla faydalanabileceği fiyatlar, süreler ve bunlara yapılacak ödemelere ilişkin usul ve esasları içeren destekleme mekanizması.


YEK Kanunu Nedir, Ne demektir  5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun.


YEK toplam bedeli (YEKTOB) Nedir, Ne demektir  YEK Destekleme Mekanizmasına tabi olan tüzel kişilerin her biri tarafından iletim veya dağıtım sistemine verilen elektrik enerjisi miktarı ile nihai YEK listesindeki fiyatların çarpılması suretiyle, enerjinin sisteme verildiği tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden Türk Lirası olarak hesaplanan bedellerin toplamı.


YEKBED Nedir, Ne demektir  YEK Bedeli.


YEKDEM katılımcısı Nedir, Ne demektir  YEKDEM’e tabi olan her bir lisanslı üretim tesisi veya görevli tedarik şirketleri.


Yem Nedir, Ne demektir  Hayvanların ağız yoluyla beslenmesi amacıyla kullanılan işlenmiş, kısmen işlenmiş veya işlenmemiş, yem katkı maddeleri dâhil her tür madde veya ürün.


Yem işletmecisi Nedir, Ne demektir  Kendi işletmesindeki hayvanlar için yemlerin üretimi, işlenmesi ve depolanması dâhil, kâr amaçlı olsun veya olmasın kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek veya tüzel kişiler tarafından yemin üretimi, ithalatı, ihracatı, işlenmesi, depolanması, nakliyesi ve pazarlanması ile ilgili kontrolü altında yürütülen faaliyetlerin mevzuat hükümlerine uygunluğundan sorumlu olan gerçek veya tüzel kişi.


Yemeklik Bitkisel Yağ Üreticisi Nedir, Ne demektir  Gıda için kullanım amacına uygun olarak yağ üreten tesisleri işleten veya bu yağları ithal eden gerçek ve tüzel kişiler.


Yeni Tesis Nedir, Ne demektir  Bu Yönetmeliğin yayımlanmasından sonra kurulacak olan tesisler.


Yeni Tesis Nedir, Ne demektir  Mevcut tesisler dışında kalan tesis.


Yeniden İhracat (Re-Export) Nedir, Ne demektir  Ülkemize girişi yapılan ve Ülkemizden başka bir ülkeye ihraç edilecek bitki ve bitkisel ürünler için uygulanan ihracat işlemi.


Yeniden İhracat (Re-Export) Bitki Sağlık Sertifikası Nedir, Ne demektir  Yeniden ihraç edilen bitki, bitkisel ürün ve diğer maddeler için bir örneği Ek–8’de yer alan forma göre düzenlenmiş belge.


Yeniden kullanım Nedir, Ne demektir  Atık Yönetimi Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (öö) bendinde tanımlanan işlemler.


Yeniden kullanım Nedir, Ne demektir  Ürünlerin ya da atık olmayan bileşenlerin tasarlandığı şekilde aynı amaçla kullanıldığı herhangi bir işlem.


Yeniden kullanıma hazırlama Nedir, Ne demektir  Atık olan ürün veya ürün bileşenlerinin başka ön işleme tabi olmasına gerek kalmadan temizleme, onarım ya da kontrol işlemleri ile tasarlandığı şekle getirilmesi.


Yeniden kullanıma hazırlama Nedir, Ne demektir  Atık Yönetimi Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (pp) bendinde tanımlanan işlemler.


Yeniden üretim Nedir, Ne demektir  Ahşap ambalaj malzemelerinde, üçte birinden daha fazla oranda parça yenilemesi.


Yenilenebilir enerji kaynak belgesi (YEKBEL) Nedir, Ne demektir  Yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen elektrik enerjisinin ulusal piyasada ve uluslararası piyasalarda alım satımında kaynak türünün belirlenmesi ve takibi için üretim lisansı sahibi tüzel kişiye Kurum tarafından verilen belge.


Yenilenebilir enerji kaynakları (YEK) Nedir, Ne demektir  Hidrolik, rüzgâr, güneş, jeotermal, biyokütle, biyogaz, dalga, akıntı enerjisi ve gel-git gibi fosil olmayan enerji kaynakları.


Yenilenebilir enerji kaynakları (YEK) Nedir, Ne demektir  Hidrolik, rüzgâr, güneş, jeotermal, biyokütle, biyokütleden elde edilen gaz (çöp gazı dâhil), dalga, akıntı enerjisi ve gel-git gibi fosil olmayan enerji kaynakları.


yenilenebilir enerji kaynakları Nedir, Ne demektir  Rüzgâr, güneş, jeotermal, biyokütle, biyokütleden elde edilen gaz (çöp gazı dâhil), dalga, akıntı enerjisi ve gel-git ile kanal veya nehir tipi veya rezervuar alanı on beş kilometrekarenin altında olan veya pompaj depolamalı hidroelektrik üretim tesisi kurulmasına uygun elektrik enerjisi üretim kaynakları.


Yenilenebilir kaynaklardan gelen enerji Nedir, Ne demektir  Rüzgâr, güneş, jeotermal, dalga, gel-git, hidroenerji, atık depolama alanı gazı, kanalizasyon arıtma tesisi gazı ve biyogazları gibi yenilenebilir fosil dışı enerji kaynakları.


Yeraltı depolama Nedir, Ne demektir  Tuz veya potasyum madenleri gibi derin jeolojik boşluklarda atıkların kalıcı olarak depolanması.


Yeraltı suları (YAS) Nedir, Ne demektir  Toprak yüzeyinin altında, durgun veya hareket halinde olan bütün sular.


Yeraltı suyu Nedir, Ne demektir  Bir kuyuya ya da kaynağa önemli miktarda su sağlama kapasitesine sahip bir jeolojik formasyon veya formasyon grubunda bulunan durgun veya hareket halindeki sular.


Yeraltı suyu Nedir, Ne demektir  Yer altındaki durgun veya hareket halinde olan bütün sular.


Yeraltı suyu Nedir, Ne demektir  Yeraltında doygunluk kuşağında bulunan ve toprak ya da toprak altıyla doğrudan temas halinde olan bütün sular.


Yerel düzeydeki plan ve programlar Nedir, Ne demektir  Bir il sınırından daha küçük alanı kapsayan plan ve programlar.


Yerleşim alanı Nedir, Ne demektir  Nüfusu yüz bin ve daha fazla olan, şehirleşmiş alan olarak kabul edilen, yüksek nüfus yoğunluğuna sahip toprak parçası.


Yerleşim alanı içindeki sakin alan Nedir, Ne demektir  Bakanlıkça belirlenen belirli bir değerden daha büyük bir gürültü gösterge değerine maruz kalmayacak şekilde planlanmış/planlanması gerekli, her türlü gürültü kaynağından korunmuş eğitim, sağlık, dinlenme tesisleri, konutlar, doğal parklar gibi gürültüye duyarlı bir arazi kullanım alanı.


Yerleşim alanı içindeki sessiz alan Nedir, Ne demektir  Yetkili idare tarafından gürültü kaynakları için belirlenen sınır değerlerin üstüne veya yetkili idare tarafından konulmuş belli bir değerden daha büyük bir gürültü gösterge değerine maruz kalmayacak şekilde ayrılan bir alan.


Yerleşme Alanı Nedir, Ne demektir  İmar planı sınırı içindeki yerleşik ve iskân edilmiş alanların tümü.


Yerli Tür Nedir, Ne demektir  Ülkemiz doğasında bulunan, üreyen ve yetişen türler.


Yerüstü suyu Nedir, Ne demektir  Yeraltı suları haricindeki bütün iç sular, geçiş suları ve kıyı suları.


Yetiştirilen Hayvan Nedir, Ne demektir  Doğadan yavru veya yumurta halinde alınarak kontrollü bir çevrede bakılan ilk bireyler.


Yetki Belgesi Nedir, Ne demektir  Bitki koruma ürününün ithalatında, ruhsatında belirtilen üretici firma tarafından faturalandırma işleminin yapılmaması durumunda, Türkiye’ye satışı ile ilgili yetkiye ilişkin belge.


Yetki belgesi Nedir, Ne demektir  Tıbbi atık yönetiminde görevlendirilen veya görevlendirilmesi öngörülen personelin tıbbi atık eğitimi aldığını gösteren belge.


Yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firması Nedir, Ne demektir  21/11/2008 tarihli ve 27061 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çevre Denetimi Yönetmeliği kapsamında çevre izin veya çevre izin ve lisans başvuru dosyasını ve başvuru dosyasında yer alacak bilgi, belge ve raporları hazırlayan ve/veya hazırlatacak ve Bakanlığa karşı bunların doğruluğundan sorumlu olan, yeterlik belgesi almış olan gerçek veya tüzel kişiler.


Yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firması Nedir, Ne demektir  21/11/2008 tarihli ve 27061 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çevre Denetimi Yönetmeliğinin Beşinci Bölümünde düzenlenen, bu Yönetmelik kapsamında çevre izin veya çevre izin ve lisans başvuru dosyasını ve başvuru dosyasında yer alacak bilgi, belge ve raporları hazırlayan ve/veya hazırlatacak ve Bakanlığa karşı bunların doğruluğundan sorumlu olan, yeterlik belgesi almış olan gerçek veya tüzel kişiler.


Yetkilendirilmiş kuruluş Nedir, Ne demektir  Atık Yönetimi Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (rr) bendinde tanımlanan Bakanlık tarafından yetkilendirilen tüzel kişiliği haiz, kâr amacı taşımayan birlikler.


Yetkilendirilmiş kuruluş Nedir, Ne demektir  Kontrol ve sertifikasyon kuruluşu, kontrol kuruluşu veya sertifikasyon kuruluşu olarak Bakanlık tarafından yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişiler.


Yetkilendirilmiş kuruluş Nedir, Ne demektir  Piyasaya sürenlerin bu Yönetmelikte belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmek üzere oluşturdukları ve Bakanlık tarafından yetkilendirilen tüzel kişiliği haiz kuruluşlar.


Yetkilendirilmiş kuruluş Nedir, Ne demektir  Üretici, ithalatçı ve piyasaya sürenlerin sorumluluğu kapsamında yükümlülük getirilen üreticiler, ithalatçılar ve piyasaya sürenler, ürünlerinin faydalı kullanım ömrü sonucunda oluşan atıklarının toplanması, taşınması, geri kazanımı, geri dönüşümü ve bertaraf edilmelerine dair yükümlülüklerinin yerine getirilmesi ve bunlara yönelik gerekli harcamalarının karşılanması, eğitim faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi amacıyla Bakanlığın koordinasyonunda bir araya gelerek oluşturdukları tüzel kişiliği haiz birlikler.


Yetkilendirilmiş veteriner hekim Nedir, Ne demektir  Bakanlıkta görevli veteriner hekimler dışında, verilecek resmî görevleri yürütmek üzere Bakanlık tarafından yetki verilen veteriner hekim.


Yetkili idare Nedir, Ne demektir  İlgili mevzuatı uyarınca çevre düzeni planı yapma, yaptırma, onaylama ve izleme ve denetleme yetkisine sahip idareler.


Yetkili Kurum Nedir, Ne demektir  SÇD’ye tabi bir plan veya programın hazırlanmasından, onayından/kabulünden sorumlu kamu kurumu.


Yetkili laboratuvar Nedir, Ne demektir  5/9/2008 tarihli ve 26988 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çevre Ölçüm ve AnalizLaboratuvarları Yeterlik Yönetmeliği kapsamında Bakanlıktan belge alan laboratuvar.


Yetkili merci Nedir, Ne demektir  Çevre ve Şehircilik Bakanlığını, İl Çevre ve Şehircilik Müdürlükleri.


Yetkili merci Nedir, Ne demektir  Ek-1 Listesi için Bakanlığın merkez teşkilatını ve Ek-2 Listesi için taşra teşkilatı.


Yetkili Temsilci Nedir, Ne demektir  Üretici tarafından yetkilendirilen, Bakanlık tarafından kabul edilen ve bu Yönetmelik hükümleri uyarınca üretici adına faaliyet gösteren gerçek veya tüzel kişi.


Yıkıntı Atıkları Nedir, Ne demektir  Konut, bina, köprü, yol ve benzeri alt ve üst yapıların tamiratı, tadilatı, yenilenmesi, yıkımı veya doğal bir afet sonucunda ortaya çıkan atıklar.


Yoğuşmalı Yakma Tesisi Nedir, Ne demektir  Atık gaz içindeki su buharının ısısını konstrüksiyona bağlı olarak yoğuşturma yoluyla kullanabilen ısı üretim cihazları.


Yönetim Nedir, Ne demektir  Atığın toplanması, taşınması, geri kazanılması, bertaraf edilmesi, bertaraf sahalarının kapatılma sonrası bakımı ve bu tür faaliyetlerin gözetim, denetim ve izlenmesi.


Yönetim Birimleri Nedir, Ne demektir  Kıyıda yapılması zorunlu olan ve üst yapı gerektiren yapıların ihtiyacı olan idare binası ile personele hizmet veren yemekhane, wc, duş birimleridir.


Yürüyüş avı Nedir, Ne demektir  Avlaklarda yürüyerek yapılan avlanma şekli.


Yüzer döşeme Nedir, Ne demektir  Döşeme kaplaması veya döşeme kaplaması altındaki şap katmanı gibi tamamlayıcı bileşenler ile döşeme gövdesi ve duvar gövdesi gibi binanın taşıyıcı veya bölücü bileşenleri arasındaki bağlantının yatayda ve düşeyde esnek, basınç dayanımı olan, darbe sesi yalıtımı katmanı ile kesilmesi yoluyla ses yalıtımı sağlanmış döşeme tipi.


Yüzey aktif maddeler Nedir, Ne demektir  Yüzeyde birikmeye eğilimi olan, suyun yüzey gerilimini azaltan kimyasal maddeler.


Yüzey suyu Nedir, Ne demektir  Yer yüzeyinde bulunan denizler, akarsular ile göl, gölet, baraj, lagün gibi doğal ve yapay su alanları.


Yüzme suyu Nedir, Ne demektir  Yetkili mercilerce yüzmeye izin verilen veya yüzmenin yasaklanmadığı ve geleneksel olarak çok sayıda insanın yüzdüğü akarsu, göl, baraj gölü ve deniz suyu.


Zarar Nedir, Ne demektir  Bu Kanunun 6 ncı maddesinde belirtilenler ile zararın tespit, tazmin ve uyuşmazlıkların giderilmesine ilişkin masraflar.


Zararlı etkiler Nedir, Ne demektir  İnsan sağlığı üzerindeki olumsuz etkiler.


Zararlı Maddeleri İçeren Piller Nedir, Ne demektir  a) Ağırlıkça % 0.0005’den fazla cıva (Hg) içeren pilleri, b) Alkali-mangan piller hariç, pil başına 25 mg’dan fazla cıva (Hg) içeren pilleri, c) Ağırlıkça % 0.025’den fazla cıva (Hg) içeren alkali-mangan pilleri, d) Ağırlıkça % 0.025’den fazla kadmiyum (Cd) içeren pilleri, e) Ağırlıkça % 0.4’den fazla kurşun (Pb) içeren piller.


Zararlı organizma Nedir, Ne demektir  Ahşaptaki veya ahşabın elde edildiği ağaçtaki canlı organizmalar; böcek, fungus, bakteri, virüs ve diğer patojenler.


Zararlı organizma Nedir, Ne demektir  Bitki veya bitkisel ürünlere zarar veren bitki, hayvan veya patojenik ajanların tür, streyn (ırk) veya biyotipleri.


Zararlı organizma Nedir, Ne demektir  Bitki veya bitkisel ürünlere zarar veren bitki, hayvan veya patojenik ajanların tür, streyn veya biyotipleri.


Zararlı organizma Nedir, Ne demektir  Bitki veya bitkisel ürünlere zarar veren her türlü hastalık, zararlı ve yabancı otlar.


Zararlı organizmadan arî alan Nedir, Ne demektir  İçerisinde belirli bir zararlı organizmanın var olmadığı bilimsel olarak kanıtlanan ve uygun olan hallerde bu koşulun resmi olarak sürdürüldüğü alan.


Zararlı organizmadan arî üretim yeri Nedir, Ne demektir  İçerisinde belirli bir zararlı organizmanın var olmadığı bilimsel olarak kanıtlanan ve uygun olan hallerde bu koşulun resmi olarak belirli bir süre için sürdürüldüğü üretim yeri.


Zararlı organizmayı engelleme Nedir, Ne demektir  Girişi yapılmak istenen bir sevkiyatın gözle muayene ya da test edilmesi sırasında zararlı organizma tespiti.


Zararlı ve tehlikeli atık Nedir, Ne demektir  Patlayıcı, parlayıcı, kendiliğinden yanmaya müsait, suyla temas halinde parlayıcı gazlar çıkaran, oksitleyici, organik peroksit içerikli, zehirli korozif, hava ve su ile temasında toksik gaz bırakan, toksik ve ekotoksik özellik taşıyan ve Bakanlıkça tehlikeli ve zararlı atık olduğu onaylanan atıklar.


Zararlıdan arî bölge Nedir, Ne demektir  Belirli bir zararlının bulunmadığı ve bu durumun resmî olarak korunduğu bölge.


Zararlıdan arî üretim alanı Nedir, Ne demektir  Belirli bir zararlının bulunmadığı ve bu durumun resmî olarak belirli bir süre için korunduğu ve zararlıdan arî üretim yerinde olduğu gibi ayrı bir ünite olarak yönetilen üretim yerinin belli bir kısmi.


Zararlıdan arî üretim yeri Nedir, Ne demektir  Belirli bir zararlının bulunmadığı ve bu durumun resmî olarak korunduğu üretim yeri.


Zararlılık ifadesi Nedir, Ne demektir  Bir zararlılık sınıfına ve kategorisine karşılık gelen ve zararlı bir madde veya karışıma dair zararların niteliğini ve uygun durumlarda, söz konusu zararlılık derecesini belirten ifade.


Zararlılık işareti Nedir, Ne demektir  Bir sembol ve bir sınır, arka plan motifi veya rengi gibi diğer grafik unsurlarını içeren, söz konusu zarara ilişkin özel bilgilerin aktarılmasını amaçlayan grafiksel şekil.


Zararlılık kategorisi Nedir, Ne demektir  Her bir zararlılık sınıfı içinde yer alan ve zararın ciddiyetini belirten kriterler.


Zararlılık sınıfı Nedir, Ne demektir  Fiziksel, insan sağlığına ve çevreye yönelik zararın niteliği.


Zararsız geçiş Nedir, Ne demektir  Türk iç sularına girmeksizin veya iç sular dışında bulunan bir demirleme yerine veya liman tesisine uğramaksızın karasularını katetme amacıyla veya Türk iç sularına ulaşmak veya ayrılmak, iç sular dışında bulunan bir demirleme yerinde veya liman tesisinde durmak veya bunlardan ayrılmak amacıyla Türk karasularında seyretme.


Zati ihtiyaç Nedir, Ne demektir  Bir ailenin asgari geçimini sürdürebilmesi için ihtiyaç duyulan ve ilgili valilik tarafından ailenin diğer gelir kaynakları da göz önünde bulundurularak belirlenen azami hayvan sayısı.


Zati ihtiyaç Nedir, Ne demektir  Bir ailenin asgari geçimini sürdürebilmesi için ihtiyaç duyulan ve ilgili Valilik tarafından belirlenen ticari maksat dışında beslenen azami hayvan sayısı.


Zehirlilik (toksisite) Nedir, Ne demektir  Zehirli olarak tanımlanan bir maddenin belirli bir konsantrasyondan fazla olarak su ortamında bulunmasıyla insan sağlığının, çeşitli indikatör organizmaların sağlığının ve ekosistem dengesinin tehdit edilmesini; akut veya kronik hastalıklara, teratojenik, genetik bozulmalara ve ölümlere yol açması özelliği.


zehirlilik seyrelme faktörü (ZSF) Nedir, Ne demektir  Atıksuların zehirlilik derecesini belirlemede kullanılan bir birim.


Zirai mücadele Nedir, Ne demektir  Bitki ve bitkisel ürünlerde ürün kayıplarına neden olan zararlı organizmaların zararını önlemek amacı ile yapılan her türlü faaliyet.


Ziraî mücadele alet ve makineleri Nedir, Ne demektir  Bitki koruma ürünlerinin uygulanmasında kullanılacak her türlü alet, araç-gereç, makine, cihaz, ekipman ile bunların aksam, parça ve teferruatı.


Zootekni Nedir, Ne demektir  Hayvanların yetiştirilmesi, ıslahı, bakımı ve beslenmesi, üreme ve çoğalması ve belgelendirme ile ilgili uygulamalar.