• Medya

  • Uygulama

  • Google Play

laboratuvar güvenliği terimleri

  

laboratuvar güvenliği terimleri / glossary of laboratory safety

 

Aerosol = Sıvıya enerji uygulandığında ve bu sıvının dışarı çıkmasına izin verildiğinde oluşan sıvı damlacık bulutu.

Ambalaj atıkları = İdari birimler, mutfak, ambar, atölye vb. kaynaklı olarak tekrar kullanılabilir veya geri kazanılabilir atıklar.

Asfiksi = Oksijen eksikliğinden kaynaklanan boğulma.

Atık = Üretim ve kullanım faaliyetleri sonucu ortaya çıkan, insan ve çevre sağlığına zarar verebilecek her türlü madde.

Basınç regülatörü = Özel gazların tüp içinde depolanırken güvenli bir şekilde istenen basınç ve debi değerlerinde kullanılmasını sağlayan cihaz.

Birincil kap = Klinik örneği içeren, su geçirmez, sızdırmaz ve içeriğine uygun şekilde etiketlenmiş kaplar.

Biyoemniyet = Değerli biyolojik materyallere izinsiz erişimi, çalınmasını ve kötüye kullanılmasını önlemek için alınan kurumsal ve kişisel önlemleri tanımlayan terim.

Biyogüvenlik = İnsanlar için potansiyel patojenik tehlike içeren materyaller, enfeksiyöz mikroorganizmalar veya onların genetik veya toksik bileşenleri ile çalışmaların güvenli bir şekilde yapılmasını sağlamak için tasarım, ekipman, teknik ve uygulamaların kombinasyonu.

Biyogüvenlik düzeyi = Biyolojik risk kontrolü, laboratuvarın fiziksel koşulları ve güvenlik donanımını tanımlayan terim.

Biyogüvenlik düzeyi-1 = Risk grubu 1 içinde yer alan mikroorganizmalarla çalışan laboratuvarlara uygun düzey.

Biyogüvenlik düzeyi-2 = Enfeksiyonlara neden olan etkenlerle çalışmak için uygun düzey.

Biyogüvenlik düzeyi-3 = Ölümcül enfeksiyonlara neden olabilen mikroorganizmalarla çalışmak için uygun düzey.

Biyogüvenlik düzeyi-4 = Ölümcül enfeksiyonlara neden olabilen mikroorganizmalarla çalışmak için en yüksek düzey.

Biyogüvenlik kabini (BGK) = Laboratuvarda çalışanı, ürünü ve çevreyi enfeksiyöz aerosollerden korumak için tasarlanmış cihazlar.

Biyoterör ajanı = Savaş amacıyla kullanılan biyolojik mikroorganizmalar.

Bulaş yolu = Enfeksiyon etkeninin yayılma yolları.

Çeker ocak = Zararlı kimyasal gazları ve buharları çalışma ortamından uzaklaştırmayı amaçlayan mühendislik önlemleri.

Çözücü = Katıyı, sıvıyı veya gazı çözen madde.

Değerli biyolojik materyal = Kötüye kullanım potansiyeli olan biyolojik materyaller.

Dekontaminasyon = Tehlikeli maddelerden arındırma işlemi.

Dezenfeksiyon = Yüzeyleri ve malzemeleri mikroorganizmalardan arındırma işlemi.

Dezenfektan = Dezenfeksiyon işlemi için kullanılan kimyasal madde.

Duyarlaştırıcı = Canlı dokuda geri dönüşebilir inflamatuvar yanıta neden olan maddeler.

Elektromanyetik spektrum = Elektromanyetik radyasyonun dalga boyları veya frekanslarına göre sınıflandırılması.

Enfeksiyon = Mikroorganizmaların organizmaya girip çoğalması ve hastalık oluşturması.

Enfeksiyon zinciri = Mikroorganizmaların enfeksiyon oluşturmak için izlemesi gereken aşamalar.

Enfeksiyöz doz = Patojenin enfeksiyon oluşturması için gereken en düşük miktar.

Enfektif aerosol = Mikroorganizma veya virüs içeren partiküller.

Evsel atık = Kontamine olmamış atıklar, özellikle mutfak, bahçe ve idari birimlerden kaynaklananlar.

Gama ışını = Yüksek enerjili radyasyon.

Genel atık = Sağlıklı insanların bulunduğu alanlardan kaynaklanan atıklar.

Göz duşu = Göz güvenliğini desteklemek için kullanılan ekipman.

Güvenlik bilgi formu (MSDS) = Kimyasal ürünlerin güvenlik bilgilerini içeren belge.

Hepa filtre = Partikülleri temizleyen filtre.

İkincil kap = Birincil kapları korumak için kullanılan su geçirmez kaplar.

İlkyardım = Tıbbi yardımın ulaşmadığı durumlarda ilk yardım uygulamaları.

İnsineratör = Yüksek ısı kullanarak ekipmanın sterilize edildiği cihaz.

İritan = Canlı dokuda inflamasyona neden olabilen maddeler.

İyonize radyasyon = Atom çekirdeğinin çözülmesi sonucu yayılan radyasyon.

Kanserojen = Kansere neden olan maddeler.

Kaza = İstem dışı olaylar.

Kesici delici atık = Batma, delme veya kesme tehlikesi yaratan atıklar.

Kesici delici atık kabı = Kesici delici atıkların toplandığı kap.

Kesici delici cisim = Batma, delme veya kesme tehlikesi yaratan cisimler.

Kesici delici yaralanma = Batma, delme veya kesme sonucu meydana gelen yaralanma.

Kimyasal geçimlilik = Kimyasalların bir araya geldiğinde reaksiyona girmemesi.

Kimyasal geçimsizlik = Kimyasalların bir araya geldiğinde stabilitesini yitirmesi.

Kişisel koruyucu donanım (KKD) = Kişiyi tehlikelerden koruyan ekipman.

Korozyon = Çevreyle etkileşim sonucu ortaya çıkan yıkım.

Medyan Letal Doz (LD50) = Bir maddeyi alan bir hayvan topluluğunun %50'sini öldüren doz.

Mikrop (mikroorganizma) yükü = Bir materyal veya organizmadaki ölçülebilir mikroorganizma miktarı.

Mühendislik önlemleri = Tehlikeyi kaynağında sınırlayan önlemler.

Mutajen = Kromozomal hasara neden olan maddeler.

Nitrojen tankı = Sıvı nitrojen kullanılarak örneklerin dondurulduğu sistem.

Oksitleyici ajan = Oksijen atomunu kolayca aktarabilen maddeler.

Olay = Olumsuz etkileri olan durum.

Orta düzey dezenfektan = Mikobakteri, zarfsız virüs vb. etkilidir, ancak bakteri sporlarına etki göstermez.

Perkütan (inokülasyon) yaralanma = Deri bütünlüğünün kesici-delici cisimlerle bozulduğu yaralanma.

Piktogram = Kısa semboller.

Radyoaktiflik/Radyoaktivite = Atom çekirdeğinin kendiliğinden parçalanması sonucu oluşan enerji türü.

Ramak-kala kaza = Olası kazaların gerçekleşmeyen durumları.

Respiratör = Partikülleri veya gazları filtreleyen solunum cihazı.

Risk = Olumsuz sonuç olasılığı.

Risk değerlendirme = Laboratuvar risklerinin belirlenmesi için sistematik yaklaşım.

Risk grubu = Patojenin cinsine ve riskine göre belirlenen grup.

Sıkıştırılmış gaz = Basınç altında saklanan gazlar.

Sınıf-I Biyogüvenlik Kabinleri (BGK I) = Çalışanı enfeksiyon riskinden korumak için tasarlanmış kabinler.

Sınıf-II Biyogüvenlik Kabinleri (BGK Sınıf-II) = Çalışanları ve ürünü korumak için tasarlanmış kabinler.

Sınıf-III Biyogüvenlik Kabinleri (BGK Sınıf-III) = Risk grubu 4 mikroorganizmalarla çalışmak için tasarlanmış tamamen kapalı sistem kabinler.

Sonikatör = Bakteri hücrelerini ses dalgalarıyla parçalayan cihaz.

Sterilizasyon = Tüm canlı mikroorganizmaların ortadan kaldırıldığı işlem.

Sürveyans = Sağlık verilerinin toplanması, analizi ve değerlendirilmesi.

Tehlike = Zarar verebilecek şeyler.

Temas sonrası profilaksi = Temas sonrası tedavi.

Temizlik = Ortamın kir ve organik maddelerden arındırılması.

Temiz çalışma kabinleri (Clean Bench) = Ürün korumaya yönelik tasarlanmış temiz çalışma bankoları.

Teratojen = Fetusta malformasyona neden olan maddeler.

Tıbbi atık = İnsanlara ve çevreye zarar verebilecek atıklar.

Toksik kimyasal = Solunum, ağız yolu veya deri emilimiyle zararlı etkileri olan kimyasal maddeler.

Translüminatör = Jel görüntüleme sistemi.

Üçlü paketleme sistemi = Taşıyıcıların ve toplumun enfeksiyöz ajanlara maruz kalma riskini azaltmak için kullanılan paketleme sistem.

Üçüncül kap = Klinik örnek bilgi formları ve diğer belgeleri içeren kap.