relative clauses

relative clauses

relative clauses = ilgi yantümceleri

İlgi yantümceleri üçe ayrılır.

A. Defining Relative Clauses

Kullanılan ilgi adıllarının (= relative pronouns) değişmesi nedeniyle ilgi yantümcelerini insanlar için ve insan dışındaki şeyler için olmak üzere ikiye ayıracağız.

1. İnsanlar İçin

a) I know the man who/that pulled the cat's tail.

    Kedinin kuyruğunu çeken adamı tanıyorum.

Burada kullanılan ilgi adılları who ve that'dir, birbirlerinin yerine kullanılabilir. Bu grubun özelliği, ilgi adılından hemen sonra fiilin gelmesi ve çevirisinin de ki o; -en/-an olmasıdır.

b) I know the man whom/who/that/--- you gave the cat.

     Kediyi verdiğin adamı tanıyorum.

Burada kullanılan ilgi adılları whom, who ve that'dir, hiçbiri kullanılmasa da olur, birbirlerinin yerine kullanılabilir. Bu grubun özelliği, ilgi adılından hemen sonra bir öznenin gelmesi ve çevirisinin de ki onu, ki ona; -dığı/-diği olmasıdır.

c) I know the man whose cat was injured.

    Kedisi yaralanan adamı tanıyorum.

I know the man whose cat you injured. 

Kedisini yaraladığın adamı tanıyorum.

Burada kullanılan ilgi adılı whose'dur. Bu grubun özelliği whose'dan sonra mutlaka bir çıplak (a/an, the, my/your/his/.. almamış) isim gelmesi ve çevirisinin de ki onun; -en/an; -dığı/-diği

olmasıdır.

2.  İnsan Dışındaki Şeyler İçin

a) I saw the cat which/that was injured.

Yaralanan kediyi gördüm.

İlgi adılı = which, that

Çevirisi = ki o; -en/-an

İlgi adılını izleyen şey = fiil

b) I saw the cat which (that/---) you gave some fish.

    Balık verdiğin kediyi gördüm.

İlgi adılı = which, that veya hiçbir şey

Çevirisi = ki onu, ki ona; -dığı/-diği

İlgi adılını izleyen şey = özne

c) I saw the cat whose tail was injured.

   Kuyruğu yaralanan kediyi gördüm.

I saw the cat whose tail you injured.

Kuyruğunu yaraladığın kediyi gördüm.

İlgi adılı = whose

Çevirisi = ki onun; -en/-an; -dığı/-diği

İlgi adılını izleyen şey = çıplak isim

Deletion in Relative Clauses 

İlgi yantümcelerinde bazı durumlarda ilgi adılları (relative pronouns) ve fiiller atılabilir. Kullanılan bazı sözcüklerin silinmesi anlamına gelen silme durumu aşağıdaki koşullarda olur.

1. İlgi adılından hemen sonra be fiili ve ardından da üçüncü halde bir fiil geliyorsa ilgi adılı ve be fiili atılabilir. Be fiili am, is, are; was, were; have been, has been şekillerinden birinde olabilir.

The plane which [was] hijacked landed at Dubai for refuelling.

= The plane which hijacked landed at Dubai for refuelling.

Kaçırılan uçak yakıt ikmali için Dubai'de yere indi.

The man [who was] murdered last night owned a big restaurant.

= The man murdered last night owned a big restaurant.

Geçen gece öldürülen adamın büyük bir lokantası vardı.

2.  İlgi adılından hemen sonra be fiili ve ardından da -ing eki almış bir fiil geliyorsa ilgi adılı ve be fiili atılabilir. Be fiili am, is, are; was, were; have been, has been şekillerinden birinde olabilir.

Do you know the man [who is] standing over there? 

= Do you know the man standing over there

Şurada dikelen adamı tanıyor musun?

I could hear the girl [who was] telephoning in the next room.

= I could hear the girl telephoning in the next room.

Bitişik odada telefon eden kızı duyabiliyordum.

3. İlgi adılından hemen sonra bir fiil geliyorsa ilgi adılı atılarak fiil -ing'li hale sokulur. Böylece bir tür "silme-dönüştürme" işlemi yapılmış olur.

The couple [who live] next door practise piano in the evenings.

= The couple living next door practise piano in the evenings.

Akşamları piyano çalışması yapıyor.

This is the man [who drives] me home every day.

= This is the man [who drives] me home every day.

Her gün beni arabasıyla eve bırakan adam bu.

B. Nondefining Relative Clauses

Bu tür ilgi yantümceleri de tıpkı A grubundakiler gibi kullanılır. Ancak bu gruptaki ilgi yantümceleri belirli isimleri niteler ve ilgi adıllarından önce mutlaka bir virgül konur.

1. İnsanlar İçin

a) I know Osman, who pulled the cat's tail.

    Kedinin kuyruğunu çeken Osman'ı tanıyorum.

İlgi adılı = who

Çevirisi = ki o; -en/-an

İlgi adılını izleyen şey = fiil

b)  I know Osman, whom (who) you gave the cat.

     Kediyi verdiğin Osman'ı tanıyorum.

İlgi adılı = whom veya who

Çevirisi = ki onu, ki ona; -dığı/-diği

İlgi adılını izleyen şey = özne

c) I know Osman, whose cat was injured.

    Kedisi yaralanan Osman'ı tanıyorum.

I know Osman, whose cat you injured. 

Kedisini yaraladığın Osman'ı tanıyorum.

İlgi adılı = whose

Çevirisi = ki onun; -en/-an; -dığı/-diği

İlgi adılını izleyen şey = çıplak isim

2. İnsan Dışındaki Şeyler İçin

a) I saw your cat, which was injured.

Yaralanan kedini gördüm.

İlgi adılı = which

Çevirisi = ki o; -en/-an

İlgi adılını izleyen şey = fiil

b) I saw your cat, which he gave some fish.

    Balık verdiği kedini gördüm.

İlgi adılı = which

Çevirisi = ki onu, ki ona; -dığı/-diği

İlgi adılını izleyen şey = özne

c) I saw your cat, whose tail was injured.

    Kuyruğu yaralanan kedini gördüm.

I saw your cat, whose tail the child injured.

Kuyruğunu çocuğun yaraladığı kedini gördüm.

İlgi adılı = whose

Çevirisi = ki onun; -en/-an; -dığı/-diği

İlgi adılını izleyen şey = çıplak isim

C.  Connective Relative Clauses

1.  Anlatım Sürdürücüler

Bu gruptaki yantümceler herhangi bir ismi nitelemez, tıpkı and bağlacı gibi tümceyi devam ettirir. Bu grupta who, whom, whose ve which ilgi adılları kullanılabilir.

The child went to his grandfather, who gave him some sweets.

Çocuk dedesinin yanına gitti, o da (dedesi de) ona şeker verdi.

I drank some vodka before the meal, which upset my stomach.

Yemekten önce biraz votka içtim, bu da benim midemi bozdu.

2. Tümce Kapsayıcı Which

Which ilgi adılı, (ismi nitelemenin yanı sıra) solundaki tümcenin tamamını niteleyebilir.

He drove very fast, which frightened us. 

Çok hızlı sürdü, bu da bizi korkuttu.

Çok hızlı sürmesi bizi korkuttu.