noun clauses

noun clauses

noun clauses = ad yantümceleri, isim cümlecikleri

İsim gibi kullanılan tümcelere ad yantümceleri denir. Tümcelerin isim gibi kullanılabilmesi için adlaştırılması gerekir, en yaygın adlaştırıcı that'dir. Bu yüzden ad yantümcelerine that-clause da denir. Diğer adlaştırıcılar ise what, why, how gibi soru sözcükleri ile if ve whether'dır. Burada ad yantümceleri adlaştırıcılara göre üçe ayıracağız.

A- That-Clause

1. Özne Olarak

That he will succeed is obvious.

Başaracağı açık.

That he can't remember his girlfriend's phone number seems strange.

Kız arkadaşının telefon numarasını hatırlayamaması garip görünüyor.

2. Nesne Olarak

Ad yantümceleri iletişim, zihinsel etkinlik, ve keşif ile ilgili birçok fiilden sonra gelebilir. Kendisinden sonra ad yantümceleri gelebilen fiiller şunlardır:  add, admit, agree, answer, it appears, assure +nesne, believe, complain, decide, deny, discover, expect, feel, find out, forget, hear,  imagine, know, learn, pout out, promise, pretend, realize, remark, remember,  remind + nesne, reply, reveal, say, see, it seems, suggest, suppose, suspect, tell + nesne, think, it turns out, understand, warn + nesne, wish. Bunlardan answer, point out, remark ve suggest fiillerinden sonra that sözcüğü genellikle kullanılır, diğer fiillerle ise özellikle konuşma dilinde kullanılmaz.

I believed (that) he was telling the truth.

Onun gerçeği söylediğine inanıyordum.

The jury decided (that) he was guilty.

Juri onun suçlu olduğuna karar verdi.

I pointed out that it wouldn't be easy to climb up that mountain.

O dağa tırmanmanın kolay olmayacağına işaret ettim.

The bus driver said (that) the van driver was to blame.

Otobüs şoförü minibüs şoförünün suçlu olduğunu söyledi.

It's important to note (that) character data and numeric data are different.

Karakter verileri ile sayısal verilerin ayrı olduğuna dikkat etmek önemlidir.

3. it + be + sıfat + ad yantümcesi

It's disappointing that can't find more customers.

Daha çok müşteri bulamamamız üzücü.

It's strange (that) the school bus hasn't arrived yet.

Okul servisinin hâlâ gelmemesi garip.

4. it + be + ad + ad tümcesi

It's a pity that I've got to leave tonight.

Yazık ki bu akşam ayrılmak zorundayım.

It's a good thing that our friend spoke Thai well.

Allahtan ki arkadaşımız Tayca konuşabiliyordu.

5. özne + be + sıfat + ad yantümcesi

Bu tür sıfatların en önemlileri şunlardır: afraid, certain, delighted, disappointed, glad, pleased, relieved, sorry, sure, surprised

I'm sorry I made too many mistakes. 

Çok fazla hata yaptığım için üzgünüm.

I'm glad (that) Maria accepted our offer.

Mira'nın teklifimizi kabul etmesine sevindim.

I'm not surprised (that) he didn't pay his phone bill.

Telefon faturasını ödemeyişine şaşırmadım.

6. özne + be + that-clause

The truth is that the army was not prepared for a sudden attack.

Gerçek şu ki ordu ani bir saldırıya hazır değildi.

The trouble is that we haven't got qualified workmen to operate the machine.

Sorun şu ki makineyi çalıştırmak için kalifiye işçimiz yok.

Her excuse for being late was that her car wouldn't start. 

Geç kalma mazereti, arabasının çalışmamasıydı.

7. Koşuntu Olarak

Bazı soyut isimlerden hemen sonra bir that-yantümcesi gelebilir. Burada that sözcüğünün kullanılması zorunludur, atılamaz. Burada kullanılan ve bir isimden sonra gelen that'i ilgi yantümcelerinde kullanılan that ile karıştırmamak gerekir, yani buradaki that bir ilgi adılı değildir. Bu şekilde that-yantümcesi ile kullanılan soyut adlardan en önemlileri şunlardır: assumption, belief, fact, fear, hope, knowledge, news, prediction, report, rumour, statement, story, suspicious.

The report that the company has financial problems is correct. 

Şirketin mali sorunları olduğu yolundaki rapor doğrudur.

The prediction that he will win is not realistic.

Onun kazanacağı yolundaki tahmin gerçekçi değil.

The suggestion that we have the birthday party in Tatilya pleased the children.

Doğum günü partisini Tatilyada geçirmemiz yolundaki öneri çocukları sevindirdi.

We should always consider the fact that a computer is a collection of components, each of which must do its part.

Bilgisayarın her biri kendi işlevini görmesi gereken bir bileşenler bütünü olduğu gerçeğini her zaman göz önünde bulundurmalıyız.

B- Wh-Clauses

Ad yantümceleri what, where, who, why gibi soru sözcüğü ile başlayabilir. Wh-yantümceleri de tıpkı that-yantümceleri gibi kullanılır ancak burada who, when, what, how gibi soru sözcükleri atılamaz, bulunması şarttır.

1.  Özne Olarak

What she wears is always sexy. 

Giydiği şey her zaman seksi olur.

Why he didn't pass the test was clear.

Testi niçin geçemediği açıktı.

How long you will be staying is important.

Ne kadar süre kalıyor olacağınız önemli.

2. Nesne Olarak

Şu fiillerden sonra bir wh-yantümcesi gelebilir: ask, decide, explain, find out, forget, hear, imagine, know, learn, realize, remember, say, see, tell, think, understand, want to know,  wonder. How, what, when, where, who ve why soru sözcükleri ile başlayan bu tür yantümceler gerçek soru tümceleri değildir, bu yüzden devrik yapıda olmazlar.

I wonder why she is often late.

Niçin sık sık geç kaldığını merak ediyorum.

I must find out what functions it can perform.

Hangi işlevleri yerine getirebildiğini öğrenmeliyim.

She wants to know how many books there are on the shelf.

Rafta kaç tane kitap olduğunu bilmek istiyor.

3. özne + be + wh-clause

The trouble is which button we have to press now.

Sorun, şimdi hangi düğmeye basmak zorunda oluşumuzdur.

The question is why she left her husband.

Mesele, kocasını niçin terk ettiğidir.

4. özne + be + sıfat + wh-clause

I'm not certain how much it will cost.

Kaça mal olacağı konusunda emin değilim.

I'm surprised at what I was told.

Bana söylenen şeye şaşırdım.

5. edat + wh-clause

Bu durumda that ile başlayan yantümceler değil soru ile başlayan yantümceler kullanılır.

It depends on what qualifications you have.

Bu, senin hangi niteliklere sahip olduğuna bağlı.

I'm still undecided about how long I must stay.

Ne kadar süre kalmam gerektiği konusunda hâlâ kararsızım.

6. Koşuntu Olarak

I don't have the faintest idea how he managed to start the car.

Arabayı nasıl çalıştırdığına dair en küçük bir fikre sahip değilim.

C-  Whether Clause

1. Özne Olarak

Whether he will get the visa depends on his income and assets.

Vize alıp alamayacağı gelir ve mal varlığına bağlı.

Whether he is successful or not does not interest me.

Onun başarılı olup olmadığı beni ilgilendirmez.

2. Nesne Olarak

Yantümcenin nesne olarak kullanılması durumunda whether'ın yerini if alabilir.

Do you know whether the bank is open at lunchtime.

Bankanın öğle yemeği saatinde açık olup olmadığını biliyor musun?

Could you tell me if there's a train today or tomorrow?

Bugün ya da yarın bir trenin olup olmadığını bana söyler misiniz?